Þjóðviljinn - 22.03.1985, Qupperneq 6

SJÁVARÚTVEGUR
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 22. mars 1985
Lífeyrismál sjómanna
Loksins
í höfn
Sjómannasambandið náði fram
fullri leiðréttingu ísíðustu
kjarasamningum - Rætt við
Hafþór Rósmundsson
starfsmann SSÍ
í mörg ár hafa lífeyrismál sjó-
manna verið hið mesta vandræða
barn vegna þess að rangt var
farið að í upphafi. Nú loks hefur
tekist að fá fram þá leiðréttingu
sem menn geta unað við. Þó er
eftir að leiðrétta hlut eldri sjóðfé-
laga sem óréttlætið í lífeyrismál-
unum bitnar hvað mest á en vonir
standa til að það takist að
leiðrétta þau mál að fullu. Þjóð-
viljinn snéri sér til Hafþórs Rós-
mundssonar starfsmanns Sjó-
mannasambands ísiands og bað
hann að rekja sögu þessa máls.
Árið 1958 lögðu togarasjó-
menn út í baráttu fyrir stofnun
lífeyrissjóðs og fengu því fram-
gengt eftir verkfall. Þá var stofn-
aður Lífeyrissjóður togarasjó-
manna. Félagar gátu allir orðið
sem lögskráðir voru á togara.
Árið 1962 fengu svo farmenn
aðild að sjóðnum og var hann þá
orðinn lífeyrissjóður togarasjó-
manna og undirmanna á far-
skipum.
Árið 1970 fengu síðan bátasjó-
menn aðild að sjóðnum og þá
breyttist nafnið í Lífeyrissjóð sjó-
manna. Fram til þess höfðu tog-
arasjómenn og farmenn greitt af
öllum sínum launum í sjóðinn, en
þegar bátasjómennirnir komu í
sjóðinn var það svo að fólk
greiddi aðeins af dagvinnutekj-
um sínum í lífeyrissjóðina. Báta-
sjómennirnir greiddu því aðeins
af tekjutryggingunni til lífeyris-
sjóðsins. Þetta var þannig að í
upphafi árs var fundin ákveðin
viðmiðunartala sem var föst pró-
sentutala sem greiða skyldi í líf-
eyrissjóðinn og því var greidd
sama upphæð til sjóðsins allt
árið. Útgerðarmenn voru aldrei
til viðtals um að greiða sinn hluta
til sjóðsins af öllum tekjum sjó-
manna.
Það var svo ekki fyrr en í samn-
ingunum 1981 að það náðist fram
að sjómenn greiddu í lífeyrissjóð
af upphæð sem nam 20% meira
en kauptryggingin. Þá var svo
komið að ekki var greitt til líf-
eyrissjóðsins af nema 80%
kauptryggingu, þetta hafði
skekkst svo í verðbólgunni. Og í
samningunum á dögunum komst
málið endanlega í höfn. Nú
greiða sjómenn og útgerðarmenn
til lífeyrissjóðsins af öllum tekj-
um bátasjómanna, það er að
segja, það mun koma í þremur
áföngum. Strax verður greitt af
80% launa, 1986 verður greitt af
90% og eftir 1. janúar 1987 af
öllum launum. Þannig að málið
er komið í höfn.
Þó á eftir að leiðrétta hlut
þeirra sem verst eru settir í líf-
eyrissjóðnum hvað réttindi varð-
ar eftir langvarandi óréttlæti í
þessum málum. Við munum fá þá
leiðréttingu fram, þótt ekki sé
búið að ganga frá því með hvaða
hætti það verður.
-S.dór
Hatþór Rósmundsson Loðnuveiðisjómenn hafa farið illa útúr lífeyrismálunum í gegnum árin (Ljósm. EÓI)
Lífeyrismál sjómanna
Dæmi um óréttlæti
Hér á eftir má sjá dæmi um það
mikla misræmi sem er á lífeyris-
greiðslum og örorkulífeyri til sjó-
manna, vegna þess óréttlætis sem
bátasjómenn hafa orðið fyrir
vegna þrákelkni útgerðarmanna
að greiða til lífeyrissjóðsins af
öllum launum sjómanna. Út-
reikningar þessir eru gerðir af
Sjómannasambandi íslands.
I. Ellilífeyrir
1) Bátasjómaður, sem fæddur
er 1917 og hefur haft 300 skrán-
ingardaga á ári og hefur töku líf-
eyris við 65 ára aldur, fær ca. kr.
1.500,- á mánuði, miðað við að
hann hafi áunnið sér 0,900 stig að
meðaltali á ári.
2) Farmaður, fæddur 1917, sem
hafið hefur sjómennsku árið
1970, sem er sama ár og bátasjó-
menn gerðust aðilar að sjóðnum,
og hefur töku lífeyris við 65 ára
aldur, fær ca. kr. 3.200.- á mán-
uði, miðað við að hann fái 2 stig á
ári. Hafi hann verið á farskipum
frá stofnun sjóðsins, fær hann ca.
kr. 6.300.- á mánuði.
3) Togarasjómaður, fæddur
1917, sem hafið hefur sjó-
mennsku árið 1970 og hefur töku
lífeyris við 65 ára aldur, fær ca.
kr. 4.700.- á mánuði, miðað við
að hann fái 3 stig á ári. Hafi hann
verið á togurum frá stofnun
sjóðsins 1958, fær hann ca. kr.
9.400.- á mánuði.
4) Hæsti ellilífeyrisþegi í Líf-
eyrissjóði sjómanna fær kr.
12.047.- á mánuði. Hann er fædd-
ur 1920 og hóf töku lífeyris 61 árs
gamall á grundvelli lækkunar Iíf-
eyrisaldurs úr 65 árum í 60 ár.
Hann greiddi í sjóðinn á árunum
1958-1981 sem togararsjómaður,
samtals 94,701 stig eða rúmlega 4
stig að meðaltali á ári, sem er
ótrúlega mikið.
II. Örorku-
lífeyrir
Mörg atriði hafa áhrif á fjár-
hæð örorkulífeyris. Heildarstiga-
inneign sjóðfélaga skiptir að
sjálfsögðu máli, en einnig hefur
aldur sjóðfélaga mikil áhrif, svo
og iðgjaldagreiðslur í sjóðinn síð-
ustu árin fyrir orkutapið vegna
framreiknings réttinda. Þá hefur
það einnig áhrif hve mörg pró-
sentustig örorkan er metin.
Reynt verður að gefa hugmyndir
um fjárhægðir með því að taka
nokkur dæmi um örorkulífeyris-
greiðslur úr sjóðnum í október
1982.
1) A sjómaður á fragtskipum,
fæddur 1929, greiddi í sjóðinn
1959-1973, samtals 21. 948 stig.
Metinn 100% öryrki frá 01.04.
1973, 44 ára gamall. Fær kr.
7.201,- á mánuði.
2) B togarasjómaður, fæddur
1945, greiddi í sjóðinn 1962-1972,
samtals 16.285 stig. Metinn 100%
öryrki frá 01.03. 1974, 28 ára
gamall. Fær kr. 10.463.- á mán-
uði.
3) B togara- og bátasjómaður,
fæddur 1957, greiddi í sjóðinn
1974-1980, samtals 5,845 stig.
Metinn 100% öryrki frá 01.01.
1981, 24 ára gamall. Fær kr.
4.879.- á mánuði.
4) J togaraskipstjóri, fæddur
1921,greiddiísjóðinn 1958-1979,
samtals 84,488 stig. Metinn 100%
öryrki frá 01.01. 1981, 60 ára
gamall. Fær kr. 12.301.- á mán-
uði og er hæsti örorkulífeyrisþegi
í sjóðnum.
5) K togarasjómaður, fæddur
1959, greiddi í sjóðinn 1978-1980
og átti auk þess inni í öðrum sjóð-
um, samtals 8,014 stig. Metinn
100% öryrki frá 01.01. 1981, 21
árs gamall. Fær kr. 9.492,- á mán-
uði.
ii&frr » 'SaZ*».*!ii