Þjóðviljinn - 07.05.1985, Qupperneq 9

VIÐHORF
Með lögum skal land byggja
en ólögum eyða
Ég hef mikið velt því fyrir mér
hvernig þessu lýðræði er háttað.
Við höfum 60 manns á alþingi
sem kosnir eru af þjóðinni til að
stjórna landinu, að okkur er sagt
en síðan að afloknum kosningum
kemur í ljós að þeir ráða engu að
eigin sögn. Þeirra svör eru öll á þá
leið að hinir og þessir forstjórar
við ýmsar stofnanir ráði en ekki
þeir og það sé til þess að það sé
lýðræðilegt stjórnskipulag; og
þegar farið er að kanna hverjir
þessir menn eru, jú, þá eru þetta
menn sem hafa verið æviráðnir af
hinum og þessum ríkisstjórnum
eða forseta íslands og þessir
menn eru svo með alræðisvald í
öllum helstu málaflokkum sem
lúta að velferð þjóðarinnar.
T.d. peningavaldið er í hönd-
um verðbréfasala en sagt vera í
höndum Seðlabankans en ætti að
vera í höndum alþingis eftir því
sem okkur er sagt fyrir kosning-
ar. Er þetta ekki skýringin á því
að það er sama hver ríkisstjórnin
er, það breytist aldrei neitt? Ef
við tökum löggjafarvaldið þá er
það í höndum hinna og þessara
stofnana og hver og einn þar hef-
ur alræðis vald eftir því sem for-
sætisráðherra og dómsmálarráð-
herra segja en dómsmálarráð-
herra hefur ekkert vald. Og er
það skýrt með því að það sé lýð -
ræðislegra að afhenda einstaklingi
sem enginn hefur kosið til þess að
sjá um þau mál sem lúta að rétt-
arfari og þessi einstaklingur eigi
að vera einráður og að sjálfsögðu
æviráðinn, svo enginn geti haft
áhrif á hann. Fyrir mér er þetta
dulbúið einræði en ekki lýðræði.
Hvernig væri nú að snúa þessu
þannig að við fengjum að kjósa
þessa embættismenn með vissu
millibili og þeir síðan skipuðu al-
þingi. Væri það ekki meira lýð-
ræði? Þá réðu þó þeir sem kosnir
eftir Kristjönu Guðmundsdóttur
„En eitt vil ég segja að lokum:
Það virðist engin takmörk fyrir því
sem lögmenn og aðrir embœttismenn
bera á borð.
Einsog til dœmis að hefð geti hafið lög,
sem sagt, ef einhver
lög eru brotin um tíma þáfari hefðin
að gilda en lögin ekki“.
væru af meirihluta, heldur en að
reka þjóðina út í kosningar á eins
til tveggja ára fresti til að kjósa
menn sem engu ráða. Að undan-
fömu hafa blöðin verið full af
málum sem upp hafa komið en
enga afgreiðslu fengið og enginn
skilur neitt í neinu, það er aðeins
sagt kerfið er svona.
Eins og kerfið sé eitthvað ann-
að en mennirnir sem vinna á þess-
um stöðum. Þetta er svipað og
þegar er verið að segja þetta er
tölvunni að kenna þrátt fyrir að
vitað sé að tölvan gerir ekkert
annað en það sem maðurinn sem
við hana vinnur segir henni að
gera og hver hefur ekki heyrt
þessa setningu „ja þessir bankar“
eins og bankamir séu eitthvað
annað en menn sem ráða í stofn-
unum sem kallaðir eru bankar.
Málaferli - svik
Ég lenti í málaferlum. Það er
Flokkavísur
Ágæti Þjóðvilji.
Ég þakka gott blað, alveg sér-
staklega sunnudagsblaðið. Ekki
veitir af að við vinstrimenn höf-
um gott málgagn á tímum harðn-
andi stéttabaráttu og uppgangi
hægrisinnaðra krata (Með frjáls-
hyggjuhugsjón).
Þó ég geti varla talist hagyrð-
ingur og því síður skáld þá gerði
ég nokkur vísukorn um þá flokka
og samtök sem eiga fulltrúa á Al-
þingi. Læt ég þær flakka á þessu
blaði og vona að einhver hafi
gaman af.
íhaldið
íhaldið er eins og gengur
allt á sínum stað.
En forustunnar fíni drengur
finnur ekki það.
Framsókn.
Margt á honum mæðir
þessa stund
og mislitur er pólitíski sokkurinn.
Kaldur klórar í bakkann þungur
í lund
dauðadæmdi
kaffibaunaflokkurinn.
Kratar.
Kratar eru bæði með og móti
með sitt venjulega píp og fals.
Kemur hann á hugi manna róti
Nonni litli sonur Hannibals.
Bandalag jafnaðarmanna
Klofningur úr krataflokki
keimlíkur á flestum sviðum.
Kemur hann á harða brokki
með háleitar tillögur í mörgum
hðum.
Kvennalistinn.
Kvennalistinn kemur til
kannanir flestar segja.
Ég held svona hér um bil
þær hausinn megi reigja.
Allaballar.
Einn er eftir sem ver og mið
alltof fáir hrósa.
Engu að síður eigum við
allaballa að kjósa.
Neyð.
Neyðin kennir naktri konu
að spinna
nema hún vilji ber um götur fara.
Stjómina þurfa margir í fjöru
að finna
fjandinn, margir þurfa nú
að spara.
Leirmundur.
að segja, ég ætlaði að fari í mála-
ferli út af svikum sem mér fannst
að synir mínir hefðu verið beittir
en eftir að vera búin að standa í
málferlum í eitt ár að ég taldi, þá
var mér sagt í ráðuneytum að það
væri ekki hægt fyrir það að gera
neitt því ég hefði aldrei farið í
neitt mál. Og dómsmálaráðherra
hló dátt að heimsku minni að
vera búin að standa í málaferlum
í eitt ár án þess að fatta að ég
stæði ekki í neinum málaferlum.
Það var í jan. ’84 að ég fékk
lögfræðing til þess að kæra fyrir
mína hönd til rannsóknarlög-
reglu ríkisins þar sem honum
sýndist að synir mínir hefðu verið
beittir fjársvikum, ég bað hann í
leiðinni að fara í riftunarmál fyrir
mig en hann taldi ekki þörf á því
þar sem þetta væri lögreglumál.
Eftir mikla eftirgangssemi hlaut
ég náð fyrir augum rannsóknar-
lögreglunnar og hún kallaði mig
fyrir og tók af mér skýrslu, síðan
ekki til sögunnar meir fyrr en
eftir marga mánuði og mikið háð
og spott fyrir að hafa lent í þessu,
þá var farið að rannsaka þetta að
hluta en að hluta ekki.
Síðan var þetta sent fram og til
baka milli rannsóknarlögreglu og
saksóknaraembættisins og eftir á
var mér sagt uppí dómsmálaráðu-
neyti að þetta væri einkamál og
kæmi saksóknara ekkert við og
vakti mikla kátínu dómsmálaráð-
herra þegar hann sagði mér að
það eina sem ég gæti gert væri að
kæra minn lögfræðing fyrir að
hafa aldrei gert neitt fyrir mig og
ég væri ekki í neinum málaferl-
um.
Ég talaði við annan ráðherra,
hann lét sinn lögfræðing kynna
sér málið og sagði mér síðan að
þetta væri það ljótasta mál sem
hann hefði séð eða viti um en því
miður hann gæti ekkert gert þetta
væri bara svona. Ég spurði
hversu lengi mál gæti verið í rann-
sókn áður en tekin væri ákvörðun
um hvort væri um einkamál að
ræða eða opinbert. Svarið var
það veit ég ekki það eru sjálfsagt
einhver takmörk en sá ræður því
sem með málið fer og það ræður
enginn yfir honum. Sá sem fer
með þitt mál hjá saksóknara
ræður einn því.
Ég talaði við þann mann sem
hefur mitt mál til meðferðar hjá
saksóknaraembættinu og spurði
hann hvernig gengi með mitt mál.
Hann hló við og sagði að hann
vissi það ekki, hann hefði ekkert
skoðað það ennþá, viðskipti væru
viðskipti, sumir væru heppnir
aðrir óheppnir og við því væri
ekkert að gera en hann mundi að
sjálfsögðu líta á þetta mál þegar
hann hefði tíma (þetta var í júní.
’84) síðan hefi ég ekki heyrt í hon-
um. Hann annað hvort ekki við
eða upptekinn. Ég sagði við minn
lögfræðing að nú vildi ég ekki
draga það lengur að fara í riftun-
armál en eitthvað gekk það seint
að koma því á stað því það var
ekki fyrr en í jan. ’85 sem það var
tekið fyrir.
Nafnlaus
skuldabréf
En það sem að bönkunum snýr
er það að greiðslur áttu sér stað
með verðtryggðum skuldabréf-
um og er ég fékk tilkynningu um
greiðslu á þeim frá nokkrum
bönkum fór ég og vildi fá að sjá
bréfin og hverjir ættu bréfin. Eg
var nefnilega ekki grunlaus um
að það væri ekki grandalausir að-
ilar. Þá var mér sagt að það væri
trúnaðarmál og mætti ég ekki sjá
bréfin. Én þegar ég fór að kynna
mér lög þá komst ég að því að ég
átti fullan rétt á að fá að sjá bréfin
þegar ég borgaði af þeim, því það
er á ábyrgð skuldarans hvort
greiðslan er skráð aftan á bréfin
og ef skuldarinn fylgist ekki með
því er hægt að láta hann greiða
allt bréfið aftur. Lausblaða kvitt-
anir gilda ekki.
Og ef ég veit rétt þá hefur fallið
hæstaréttardómur á mann sem
þurfti að greiða bréf upp aftur því
það var ekki skrifuð aftan á það
greiðslan þegar það var selt öðr-
um manni. Er ég sagði þetta
bönkunum og sýndi þeim lögin
þá fékk ég að sjá bréfin. En þá
kom í ljós að þau voru ekki fram-
seld og því ekki gild sem verð-
tryggð bréf því öll verðtryggð
bréf verða að vera skráð á nafn
samkvæmt lögum. Þá var mér
sagt að það væri ekkert farið eftir
þessum lögum og hefði aldrei
verið gert en þessi bréf eru
eignaskattskyld en hægt að kom-
ast hjá því að greiða eignaskatt af
þeim ef þau eru ekki skráð á
nafn. Ég spurði hvað ég ætti að
gefa upp á skattskýrslu hverjum
ég hefði greitt; þá var mér sagt:
Þú gefur það bara upp á bank-
ann, annað kemur þér ekki við.
Þér kemur ekkert við hvort
greiddir eru skattar og skyldur af
þessum bréfum eða ekki.
Ég sagði einum ráðherranum
af þessu. Hann sagði að hann
vissi ekkert um þetta. Hann vissi
ekki betur en það væri farið að
lögum enda þau í fullu gildi. Ég
sagðist vera að sýna honum það
því ég er með ljósrit af öllum
bréfunum. Þá sagði hann að hann
vissi ekkert um það; að vísu sæi
hann að þetta bréf væri ekki
skráð á nafn en ætti að vera það
en þetta væri eina bréfið sem
hann vissi um og gæti ekkert í því
gert. Að vísu ættu bankar og
verðbréfasalar að lúta lögum eins
og aðrir en það væri annað mál
sem hægt væri að athuga en mér
kæmi það ekkert við.
Fleiri menn hefi ég talað við
sem ég hélt að væru ráðamenn
þjóðarinnar en hafa tjáð mér að
þeir væru það ekki, það væru hin-
ir sem réðu. (Hvaða hinir?)
En að sjálfsögðu hafa þeir vott-
að mér samúð sína að ég skyldi
hafa lent í neðanjarðarhagkerf-
inu og misst allar eigur mínar og
aðrir í fjölskyldunni á leið að mis-
sa sínar, en við þessu væri bara
ekkert að gera. Það væri ekki
hægt að stoppa uppboð þótt
pappírarnir væru ekki í lagi sem
ætti að bjóða upp út af; það væri
komið hefð á að brjóta þessi lög
sem fjalla um verðtryggð
skuldabréf.
En mér finnst nú einhvern veg-
inn að það sé sorglegra að réttar-
far þjóðarinnar skuli vera orðið
svona rotið heldur en að ég sé
eignalaus, því það mega þessir
ráðamenn þjóðarinnar eiga að
þeir hafa sett ýmsar stofnanir á
fót sem maður getur fengið að
dvelja á þegar maður getur ekki
lengur séð fyrir sér. Að vísu verð-
ur maður fyrst að sýna fram á að
maður eigi við einhver þau
vandamál að stríða sem eru
viðurkennd af þeim sömu herr-
um.
Sorgarsaga
margra
En þetta væri nú kannski allt í
lagi ef ég væri sú eina sem hefði
þessa sögu af réttarfarinu að
segja. En það er ekki. Ég hefi
kynnst alltof mörgum sem hafa
sömu sögu að segja, en það ætla
ég ekki að skrifa um í þessari
grein því það er efni í margar
greinar sem vonandi líta dagsins
ljós áður en langt um líður.
En eitt vil ég segja að lokum:
Það virðast engin takmörk fyrir
því, sem lögmenn og aðrir em-
bættismenn bera á borð. Eins og
t.d. að hefð geti hafið lög, sem
sagt ef einhver lög eru brotin um
tíma þá fari hefðin að gilda en
lögin ekki. Svo er trú þeirra sterk
að dómstólar neita að fjalla um
málið áður en uppboðið er haldið
út af ólöglegum pappírum. Trúi
hver sem trúa vill.
Nokkrar spumingar að lokum.
Hvar stendur í lögum að lögmenn
séu þeir einu, sem skilji lög eða
geti túlkað þau? Er ísland eina
landið af Norðurlöndunum, sem
hafa ekki ármenn á alþingi (lög-
lærðan mann fyrir litla manninn í
embætti á alþingi)?
Kannast einhver við setning-
una „Það sem þér viljið að aðrir
gjöri yður það skuluð þér og þeim
gjöra.“?
Kristjana Guðmundsdottir
er húsmóðir í Reykjavík
Þriðjudagur 7. maí 1985 ÞJÓÐVIUINN - SÍÐA 13