Þjóðviljinn - 24.07.1985, Page 6

Kaffisopinn er vel þeginn. í baksýn sést í Eyjafjallajökul og Eyjafjöllin. Þar er Paradísarhellir þar sem Hjalti, ástmaður önnu á Stóru-Borg, faldi sig fyrir yfirvöldum. — Frá vinstri: Már Másson,
Margrét Harðardóttir, Þórunn Sigurðardóttir, blaðamaður, Orri Vésteinsson, Mjöll Snæsdóttir og bak við hana sést grilla í Einar Jónsson. Mynd: eik.
„Hvað skyldi þetta vera?" Már og Margrét grafarar skoða steinhellu.
Framhald af bls. 5
pinni eða rúnakefli, með áletrun,
sem ekki hefur tekist að ráða
ennþá. 66 grafir fundust þegar
kirkjugarðurinn austan í hólnum
var grafinn upp, en beinin voru
mjög morkin og var mokað yfir
þau aftur. En skyldu fimm-
menningarnir aldrei vera myrk-
fælnir þarna niðri á söndunum,
þegar fer að hausta og daginn að
stytta, með allar þessar grafir við
hliðina á sér?
„Nei, þetta er svo löngu látið
fólk, að það er hætt að ganga aft-
ur. Fólk gengur ekki aftur nema í
sjö ættliði", segir Einar Jónsson,
einn grafaranna.
„Auk þess er þetta allt sann-
kristið fólk og löngu komið í betri
staðinn. Það hefur áreiðanlega
aldrei gengið aftur“, segir Mjöll
og sýpur á kaffinu.
Við göngum um allt svæðið
undir leiðsögn Mjallar. Á gólfinu
sem virðist vera skemmugólf er
far eftir stórt kerald.
„Við höfum fundið för eftir
skyrker, allt að 1,5 metra í þver-
mál. Ég er farin að trúa frásögn-
inni af Gissuri Þorvaldssyni, sem
faldi sig í kerinu. Það hefur meira
að segja verið pláss fyrir tvo“,
segir Mjöll. Það vekur athygli
okkar að enginn er með útvarp
með sér við uppgröftinn. „Nei,
okkur þykir hafsniðurinn fallegri
en rás tvö“, heyrist í einum graf-
aranna upp úr rústunum. Mjöll
bætir við að þau séu ekki einu
sinni með sjónvarp í barnaskól-
anum á Skógum þar sem þau búa.
„Við höfum nóg að gera að lesa
og spjalla við fólk. Og svo erum
við alltaf að skoða það sem við
finnum. Þetta er svo spennandi",
segja þau.
Megnið af rústunum sem þarna
hafa verið grafnar upp eru frá 15.
öld og fram undir miðja 19. öld,
þegar bæjarstæðið var flutt. Kir-
kjan og kirkjugarðurinn eru hins
vegar frá 14. öld og hugsanlega
eldri.
Hluti af munum sem skipta þús-
und og grafnir hafa verið upp á
Stóru-Borg er geymdur í Byggða-
safninu á Skógum, en hluti í
Þjóðminjasafninu.
„Vonandi getum við einhvern
tíma safnað þessum hlutum sam-
an og valið úr þeim og sett upp
sýningu á munum frá Stóru-
Borg. Rústunum sjálfum getur
enginn bjargað, þær munu fara
undir sjó og sand, en hlutirnir
munu um ókomnar aldir bera
vitni um mannlíf sem lifað var á
Stóru-Borg“, sagði Mjöll að lok-
um.
þs.
Þetta eru rúnirnar á rúnapinnanum, eða rúnakeflinu sem fannst nýlega. Er
þetta bæn eða blautlegur kveðskapur? - ef einhver getur ráðið rúnirnar er hann
beðinn að láta vita.
Margrét mokar af kappi, en öllu sem kemur upp úr rústunum er ekið frá þeim, svo það fjúki ekki ofan í aftur í næsta roki.
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 24. júlí 1985