Þjóðviljinn - 17.11.1985, Qupperneq 16

Guðrún Norðdahl afhendir stjórnarformanni Kjarvalsstaða verkið Andi öræf-
anna.
Kjarvalssafn
Tvœr
rausnargjafir
Á aldarafmæli Kjarvals í októ-
ber voru Kjarvalssafni
Reykjavíkurborgar gefnar
þrjár myndir eftir meistarann.
Eyrún Guðmundsdóttir færði
safninu tvö málverk: Ofar
skýjum og Þingvallabóndinn, og
Guðrún Norðdahl afhenti safn-
inu dánargjöf systur sinnar
Rannveigar, Andi öræfanna.
Hallgrímskirkja
Vígð á höfuð-
borgarafmœlinu
fari allt að óskum
Málefni Hallgrímskirkju komu
eðlilega til umræðu á síðasta
Kirkjuþingi. Hermann Þor-
steinsson, einn Kirkjuþings-
manna, hefurávalltveriðmik-
illáhugamaðurum
kirkjubygginguna. Blaða-
manni datt í huga að leggja
fyrir Hermann nokkrar spurn-
ingar um aðdraganda bygg-
ingarinnar, hvar hún væri á
vegi stödd nú, fjárframlög,
hvenær búast megi við að
byggingunni verði lokið o.fl.
Þó að ekki hafi allir verið, né
séu, á einu máli um réttmæti
þess að ráðast í byggingu
þessa húss þá má ætla, að
ýmsum þyki nokkurfróðleikur
fólginn í svörum Hermanns
Þorsteinssonar, og því eru
þaufest héráblað.
- Hverjir áttu hugmyndina að
byggingu Hallgrímskirkju?
- „Arið 1914 voru 300 ár liðin
frá fæðingu Hallgríms Péturs-
sonar. Þá sendi biskup íslands,
Þórhallur Bjarnason, öllum
prestum landsins bréf og mælir
svo fyrir, að sr. Hallgríms verði
minnst við guðsþjónustu í öllum
kirkjum landsins tiltekinn sunnu-
dag, sem og var gert. Þar með var
til þess mælst, að samskot verði
hafín til byggingar veglegrar kir-
kju í HÖFUÐSTAÐ LANDS-
INS og verði hún nefnd Hallgrím-
skirkja. Var Skólavörðuhæð
fljótt nefnd sem tilvalinn staður
handa þessari kirkju. Þetta fékk
góðar undirtektir og samskot
hófust...”.
Svo segir í grein í Vísi 10/2 1964
eftir Á.Th. (Ástríði Thorarens-
en). í grein þessarar ágætu, ný-
látnu merkiskonu, - ömmu og al-
nöfnu eiginkonu Davíðs Odds-
sonar borgarstjóra - er ýmsan
íróðleik að finna um framhalds-
umræðuna um kirkjuna á Skóla-
vörðuhæð. Líklegt er að hug-
myndin um Hallgrímskirkju hafí
einmitt orðið til 1913-1914. Þró-
unarsagan var svo rakin í máli og
myndum á sögusýningu í Hall-
grímskirkju, forkirkjunni, vorið
1984.
Stefnt á
afmœlisárið
- Prófessor Guðjón Samúels-
son, húsameistari ríkisins,
teiknaði kirkjuna. Um þetta við-
fangsefni skrifaði hann: „Ég hefi
lagt vinnu í þetta verk eins og ég
hefí framast getað, unnið að
teikningum árum saman (1937-
1942), og langar til að hún verði
með bestu verkum frá minni
hendi, er ég hefí gert...”.
- Hvenœr hófst byggingin?
- Hafist var handa 15. des.
1945 kl. 10 árdegis, á sömu
stundu og borgaryfirvöld afhentu
kirkjulóðina, en í stríði hafði
staðið um það allt frá árinu 1942.
- Eru áætlanir um hvenœr
byggingunni verði lokið?
- Markvisst er nú stefnt að því
að fullgera og vígja kirkjuna eigi
síðar en 27. okt. á 312. ártíð séra
Hallgríms Péturssonar og á 200.
afmælisári Reykjavíkurborgar,
i ■ 1 ■«,
■'LpM 11 T M; } ! 11
l|llí V 11
pL 1
'ΠIU 1 Hiyrjl 1
Gjöf Eyrúnar Guðmundsdóttur, Ofar skýjum og Þingvallabóndinn.
1986, ef til þess fást nægir fjár-
munir, sem nokkur fyrirheit hafa
verið gefin um af stjórnendum
ríkis og borgar.
Samþykktin
frá 1926
- Var ekki reiknað með því í
upphafi að byggingin tœki mörg
ár?
- Á sóknarfundi í Reykjavík-
ursöfnuði 5. des. 1926 - en þá var
aðeins einn þjóðkirkjusöfnuður í
Reykjavík - var samþykkt svo-
hljóðandi tillaga:
„Að unnið verði að því að
koma upp nýrri kirkju með sæti
fyrir 1200 manns, ætti sú kirkja
að standa í Austurbænum, á
Skólvörðuhæð. Kirkjan verði
fullgerð fyrir fyrirhugaða Alþing-
ishátíð 1930...” Ekki varð það.
Árið 1940 samþykkti Alþingi
lög um skiptingu Reykjavíkur í
prestaköll. I greinargerð mennta-
málanefndar með lagafrumvarp-
inu segir: „... en stór kirkja á
Skólavörðuhæð verði reist hið
fyrsta, og gangi hún fyrir öllu...”.
Það, sem eftir er
-Hvað erþað einkum, sem eftir
er að gera?
- Hljóðeinangra kirkjuskipið
að innan með sérstöku tilliti til
hljómburðar og fullvinna alla
innri fleti þessa stóra kirkjusalar
- hvelfingar, súlur, er bera hvelf-
ingarnar uppi, kórinn og útvegg-
ina, ganga frá hita- og loftræsti-
kerfum, raflýsingu allri og leggja
steinhellur gólfsins, sem með
kórnum er samtals 844 fermetrar.
Síðan það, sem kirkjuhúsið er
fyrst og fremst byggt utan um:
altari, skírnarlaug og prédikun-
arstól. Loks 12-15 hundruð sæti
fyrir söfnuðinn og síðast en ekki
síst: orgel kirkjunnar.
- Með hverjum hœtti hefur
fjármagnið fengist?
- Hlutföllin hafa lengst af verið
þessi: 60% frjáls framlög vina
kirkjunnar og 40% frá ríki og
borg. í árslok 1983 var bygging-
arkostnaðurinn samtals frá 1945
kr. 9.979.817 - (ekki fram-
reiknað).
- Hvernig horfir með orgel-
sjóðinn?
- Vel - vonandi. Söfnunin
stendur yfir og inn eru komnar
kr. 1,5 milj., en betur má ef duga
skal. í orgelsjóði var fyrir um ein
milj. kr.
- Fyrir Kirkjuþingi liggur til-
laga frá biskupi um byggingu
Hallgrímskirkju. Hvaðfelurhún í
sér og hvernig var hún afgreidd?
- Tillagan felur í sér þakkir til
allra þeirra „sem hafa sýnt áhuga
og fórnfýsi við byggingu þessa
þjóðarhelgidóms” og sérstakar
þakkir til þeirra á Alþingi, sem
þar hafa talað og tala nú fyrir
fjárframlagi 1986 til byggingar
kirkjunnar og fyrir sérstöku
framlagi til litskreytingar hennar.
Tillagan var samþykkt með
viðauka-þakkarorðum fyrir fjár-
stuðning til kirkjubyggingarinnar
frá borgarsjóði.
-mhg
16 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 17. nóvember 1985