Þjóðviljinn - 20.12.1985, Page 16

STANDA
MEÐ
LÍTIL-
MAGNANUM
Patti Lupone hlaut Laurence Olivier verölaunin sem besta leikkonan fyrir túlkun
sína á Fantine.
Á þessu ári eru liðin 100 ár f rá því
að franska skáldið Victor Hugo
lést, 83ja ára að aldri. Þessa
helsta brautryðjanda rómantísku
stefnunnar í Frakklandi á síðustu
öld hefurveriðminnstáýmsan
hátt á árinu, en mesta athygli hef-
ur þó vakið söngleikurinn um
„Vesalingana" sem nú gengur
fyrirfullu húsi í London.
Þessi söngleikur er þó ekki
breskur að uppruna, heldur
franskur eins og Hugo sjálfur.
Royal Shakespeare Company,
sem líklega er virtasta leikhús í
heimi, nú aldarfjórðungsgamalt,
tók verkið upp á sína arma, en
leikhússtjórinn Trevor Nunn,
sem jafnframt er einn allrabesti
leikstjóri Breta, leikstýrir sýning-
unni með völdu liði sinna bestu
manna. Það sem þó er kannski
sérkennilegast við allt þetta
uppátæki sem vissulega telst
ævintýri hjá leikhúsi á borð við
RSC, þó ekki sé nema vegna þess
að allt verkið er sungið og ekki
eitt talað orð feilur af vörum
Shakespeareleikaranna, er sam-
vinna Nunn við fjármálamanninn
Cameron Mackintosh. Þessi ungi
maður er fulltrúi fyrir nýja stétt
Victor Hugo
um
Vesalingana
Hauteville House,
1. janúar 1862.
Meðan til er, fyrir tilstilli laga
og siða, félagsleg fordæming sem
skapar mannlegt víti innan sið-
menningarinnar og bætir mann-
legri ógæfu ofan á þau forlög sem
að ofan koma, meðan hin þrjú
miklu vandamál þessarar aldar
eru óleyst - niðurlæging karl-
mannsins í öreiganna stétt, hung-
rið sem undirokar konurnar og
myrkrið sem lætur börnin veslast
upp, meðan fólk fær ekki dregið
andann á ýmsum svæðum - með
öðrum orðum og víðtækari: með-
an fáfræði og fátækt halda áfram
að vera til á jörðinni, þá fer ekki
hjá því að bækur sem þessar séu
nokkurs virði.
Victor Hugo
leikhúsfólks, sem virðist verða
ómissandi í leikhúsi framtíðar-
innar. Hann myndi líklega kallast
„markaðsstjóri" á íslensku og
slíkur fyrirfinnst orðið í hverju
milljónafyrirtæki, sem ekki ætlar
að fara á hausinn í vaxandi sam-
keppni, auglýsingaflóði og æ
flóknara viðskiptahagkerfi.
Hann á að baki margar stórsýn-
ingar, t.d. Cats og Hryllingsbúð-
ina. Samvinna hans við RSC er
vissulega umdeild í Bretlandi.
Sumir telja hana tímanna tákn,
sem sýni að þetta virta leikhús
fylgist með tímanum, lagi sig að
nútímaaðstæðum, þegar æ minna
fjármagn kemur frá opinberum
aðilum og leikhúsreksturinn
verður jafnframt flóknari og
þyngri í vöfum í harðri sam-
keppni við afþreyingariðnað ým-
iss konar. Aðrir telja að RSC hafi
sett ofan, gróðasjónarmiðin látin
Þórunn
Sigurðardóttir skrifar
um sýningu RSC/CM
á Vesalingum
Victors Hugo, sem
nú ídesember var
flutt af Barbican
niður á stœrsta
söngieikjahús West
End og um leið kom
út tvöföld plata með
verkinu
taka við stjórnartaumum, því
góðar sýningar selji sig sjálfar og
leikhúsið þurfi ekki peninga-
meim til að taka þátt í verkefna-
vali, eins og hér gerðist.
Á West End
Hvað sem um þessi sjónarmið
má segja, er þó enginn vafi á því
að „Vesalingarnir" hafa slegið í
gegn svo um munar. Raunar voru
bresku gagnrýnendurnir margir
tregari á hrósið en erlendir
starfsbræður, en áhugi almenn-
ings er augljós. Verkið var flutt
nú í desember frá hinu nýja Bar-
bican leikhúsi niður í stærsta og
elsta söngleikjahús London, á
West End, „The Palace The-
atre“, sem nú er í eigu Andrews
Lloyd Webber. í þessu nærri 100
ára gamla leikhúsi, með fjórum
svalaröðum útflúruðum og gull-
skreyttum, syngja Vesalingarnir
nú á hverju kvöldi fyrir troðfullu
húsi um líf sitt og vesöld, vonir og
drauma. Og á meðan tekur Bar-
bican við nýjum Shakespeare
sýningum.
Eftir að hafa séð Nikulás Nicel-
by bæði á sviði og í sjónvarpi
kannast maður fljótlega við
handbragð Trevors Nunn á sýn-
ingunni á Vesalingunum. Það er
þó ekki fágaður leikur og snjöll
sviðssetning sem er mér eftir-
minnilegust úr Vesalingunum,
heldur sú rómantíska lífssýn
Hugos sem Trevor Nunn gerir að
okkar. Á svipaðan hátt og í Niku-
lási teflir Nunn á tæpasta vað í1
persónusköpuninni og fylgirj
fullkomlega eftir hinni svart-;
hvítu lífssýn Dickens og HugosJ
Hér er vonda fólkið vont og á sér
litlar málsbætur. Það er ekki bara
vont heldur er það líka ljótt og
það fer illa fyrir því. Góða fólkið
er hins vegar gott án þess að
skammast sín og það fer vel fyrir
því. Þannig er nú það.
Rómantík á
réttu augnabliki
Sú barnslega einlægni sem ein-
kenndi sýninguna þótti mér
aldrei væmin og unga fólkið sem
fyllti leikhúsið kvöldið sem ég sá
sýninguna, aðallega pönkarar og
skólafólk, virtist sannarlega hríf-
ast með. Og í lokin voru margir
vasaklútará lofti. Þaðmávera að
sýningin hitti fólk á réttu augnab-
liki. Og hún hitti mig sannarlega
á réttu augnabliki því rómantísk-
ar sýningar, fullar af bjartsýni og
baráttugleði eins og „Vesaling-
arnir“, eru allt of sjaldgæfar í nú-
tímaleikhúsi, þar sem fáránleiki
(absurdismi), firring og natural-
realismi hafa riðið röftum allt of
lengi.
Það sem auðvitað skiptir höf-
uðmáli og bjargar sýningunni frá
innhverfu melódrama á augna-
blikum, þegar látnir ættingjar
birtast og leiða aðalpersónurnar
til himna, er hinn einlægi og
kraftmikli leik- og söngstíll sem
nánast allir leikararnir hafa til að
bera. Enda mun hafa tekið tím-
ann að finna fólk í sýninguna og
leitað var þó beggja vegna Atl-
antshafsins. Fantine var sótt vest-
ur til Bandaríkjanna. Hana
leikur Patti LuPone (lék t.d. syst-
ur Harrison Ford í Vitninu) en
breska leikarafélagið veitti henni
undanþágu til að fara með hlut-
Risastórt Ijósaskilti gnæfir yfir Leicester Square þar sem „Vesalingarnir" eru nú sýndir í hinu aldargamla leikhúsi „The
Palace Theatre", sem áður var heimkynni Royal English Opera. Mynd: þs.
16 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN JÓLABLAÐ