Þjóðviljinn - 28.05.1986, Blaðsíða 9

VIÐHORF
Svar við athugasemd frá
Félagsvísindastofnun
í Pjóðviljanum 23. maí sl. birt-
ist „athugasemd vegna greinar
Gísla Gunnarssonar um skoð-
anakannanir" (frá 21. maí) eftir
Stefán Ólafsson og Ólaf Þ.,
Harðarson.
Fyrst er að taka það fram að
það er réttmæt gagnrýni á grein
mína að ég hafi þar blandað sam-
an Félagsvísindadeild og Félags-
vísindastofnun og biðst ég afsök-
unar á því.
f grein minni 21. maí gagnrýndi
ég fyrst og fremst tvö atriði í
skoðanakönnun Félagsvísinda-
stofnunar, sem er á vegum Fé-
lagsvísindadeildar Háskóla ís-
lands). Ég taldi hæpið að elta
uppi skoðanir þeirra „óákveðnu"
með því að leggja fyrir þá nýjar
spurningar og láta síðan svörin
við nýju spurningunum mynda
saman eina heild „ákveðinna" og
„óákveðinna“ stuðningsmanna
einstakra flokka. í öðru lagi og í
beinu framhaldi af fyrsta
gagnrýnisatriðinu taldi ég rangt
að hafa skoðanakönnunina ekki
leynilega og með leynilegu er átt
við spurningamátann, ekki úr-
vinnsluna.
í athugasemdum sínum 23. maí
svara talsmenn Félagsvísinda-
stofnunar aðeins síðarnefnda
gagnrýnisatriðinu og skilgreina
leynilega skoðanakönnun þannig
Gísli Gunnarsson skrifar
Að öðru leyti er ég mjögsammála
„athugasemdumu Stefáns og Ólafs. Það
er t. d. mjög mikilvœgt að greina á milli
skoðanakönnunar og kosningaspár líkt
og þeir benda á
að við úrvinnslu sé nöfnum ein-
stakra þátttakenda haldið
leyndum. „Svar“ af þessari gerð
ruglar aðeins umræðu. Eftir
stendur að ég er ósammála tals-
mönnum Félagsvísindastofnunar
um gildi viðtalsaðferðar við að
leita uppi stjómmálaskoðanir; ég
tel þessa aðferð ekki heppilega
en þeir eru á öðru máli. Ég vísa á
rök mín í fyrri grein og tel að þau
hafi ekki verið hrakin og vil bæta
hér nokkru við: í smáu samfélagi
eins og því íslenska er meiri hætta
á því en í stærri samfélögum að
fólk vilji ekki segja frá stjórn-
málaskoðunum sínum öðru vísi
en með einhvers konar „kjör-
kassaaðferð“. T.d. hafa margir
vinstri menn ýmist orðið fyrir
óþægindum eða þeir þekkja
menn sem orðið hafa fyrir óþæg-
indum í starfi eða á annan hátt
vegna skoðana sinna.
Mér finnst 5. athugasemd
þeirra Stefáns og Ólafs hreinlega
vera útúrsnúningur á ákveðnu
atriði í grein minni og ástæðu-
laust er að ræða það frekar.
Að öðru leyti er ég mjög sam-
mála „athugasemdum" Stefáns
og Ólafs. Það er t.d. mjög mikil-
vægt að greina á milli skoðana-
könnunar og kosningaspár líkt og
þeir benda á. Það er hæpið að
bera saman úrslit kosninga og
skoðanakannana líkt og dagblöð-
in gera og ræða um fylgis-
aukningu eða fylgistap einstakra
flokka í kjölfar slíks samanburð-
ar. Ég vil bæta því við að það er
einnig hæpið að draga víðtækar
ályktanir af mismunandi útkomu
í skoðanakönnun tveggja ólíkra
aðila líkt og t.d. Morgunblaðið
gerði 24. maí sl. (þegar kannanir
Hagvangs og Félagsvísindastofn-
unar voru bornar saman). Skoð-
anakönnun Félagsvísindastofn-
unar er aðeins sambærileg við
aðra skoðanakönnun sömu stofn-
unar, sem framkvæmd er á
sambærilegan hátt. Ég geri ráð
fyrir að talsmenn Félagsvísinda-
stofnunar séu sammála mér um
þetta atriði.
Stefán og Ólafur skýra frá því
að það er margt í könnun Félags-
vísindastofnunar,sem enn þá sé
óbirt og annað sé óunnið. Síðan
ég skrifaði grein mína með gagn-
rýni á könnunina 16. maí sl. hafa
mörg ný atriði verið birt úr henni
og þau eru flest mjög forvitnileg.
Það fer ekki milli mála að skoð-
anakönnun Félagsvísinda-
stofnunar er miklu betur
fræðilegar unnin en aðrar skoð-
anakannanir hér á landi hingað
til. Ég efast ekki um að stofnunin
muni að fremsta mætti gera
fræðilegan samanburð á könnu-
ninni og kosningunni 31. maí. Sá
samanburður verður án efa fróð-
legur. Þessi skoðanakönnun Fél-
agsvísindadeildar er sú fyrsta af
sinni gerð og væntanlega munu
fleiri koma síðar á grundvelli
þeirra reynslu, sem nú er fengin.
Niðurlagsorð greinar minnar
frá 16/21. maí sl. voru því of nei-
kvæð. Þótt ég hafi ákveðnar at-
hugasemdir fram að færa um á-
kveðin atriði í framkvæmd könn-
unarinnar er rangt að telja á þeim
forsendum einum að könnunina
hefði ekki átt að gera. Það þarf að
sjá skóginn fyrir trjánum og þeg-
ar á heildina er litið verður að
telja margnefnda skoðanakönn-
un Félagsvísindastofnunar vera
fræðilegt framlag, sem ástæða er
til að fagna.
26. maí 1986
Gísli Gunnarsson
Hver er hvað í kvennabaráttu
og hvað er hvurs?
Guðrún Jónsdóttir og Hjördís Hjartardóttir skrifa
Kvennaframboð og
Kvennalisti eru tvö
ólík öfl. Meðan það W~ i ■ 1
hefurekki vafistfyrir
llr#s'% Kvennaframboðinu
að vera heiltísinni
afstöðu til málefna,
hefur Kvennalistinn H itjSjk wÆtA B
\ i oftlega orðið ber að ájÉ V» Jl
xíy\U RVT.-áJ IÉ því að stíga einskonar
framsóknarvals
Eins og margoft hefur verið
skýrt frá í fjölmiðlum, býður
Kvennaframboðið ekki fram lista
til borgarstjórnar í Reykjavík í
þessum kosningum. Þessi
ákvörðun var tekin af þeim hópi
kvenna sem starfaði að borgar-
málum fyrir Kvennaframboðið á
liðnu kjörtímabili.
í framhaldi af þessari ákvörð-
un gengu nokkrar Kvennafram-
boðskonur til liðs við Kvennalist-
ann og taka þátt í sveitafstjórnar-
kosningum á hans vegum. Hins
vegar var meirihluti Kvenna-
framboðskvenna á móti fram-
boði núna, þar eð endurtekning á
þeirri aðgerð væri ekki rétta
leiðin í kvennabaráttu að sinni.
Framsoknarvals
Kvennaframboð og Kvenna-
listi eru tvö ólík öfl. Meðan það
hefur ekki vafist fyrir Kvenna-
framboðinu að vera heilt í sinni
afstöðu til málefna, hefur
Kvennalistinn oftlega orðið ber
að því að stíga einskonar
framsóknarvals.
Framsóknarvals er annars
dansaður þannig að herrann
leggur hægri hönd um mitti dö-
munnar og daman vinstri hönd á
öxl herrans. Þau snúa hvort að
öðru og haldast í hendur með
lausu höndunum. Þá hefst hinn
eiginlegi vals. Sporin eru einföld,
eitt skref til hægri og eitt skref til
vinstri og eru þau endurtekin
meðan lagið endist.
Eins og áður er að vikið, hefur
hópur kvenna starfað með báð-
um hreyfingunum. Þess eru fjöl-
mörg dærni að sama ntanneskjan
starfi í fleirri en einni hreyfingum
án þess að þeim sé þar með rugl-
að saman. Við undirritaðar höf-
um t.d. starfað í Starfsmannafé-
lagi Reykjavíkurborgar og Sam-
tökum kvenna á vinnumarkaðn-
um og aldrei orðið þess varar að
neinn ruglaði þessum félögum
saman þrátt fyrir það.
Kvenna- hvað?
Saklausum borgurum og illa
upplýstu fjölmiðlafólki hefur
orðið það á að rugla saman
Kvennaframboði og Kvenna-
lista. Það er í sjálfu sér ekki óeðli-
legt að fólk rugli saman öllu þessu
kvenna... kvenna..., sem upp
hefur sprottið á undanförnum
árum.
Við trúum því hinsvegar ekki
að konur sem starfa í þessum
hreyfingum, hvorri um sig eða
báðurn, séu ekki þaulkunnugar
hinum ólíku áherslum og þeirn
skilum, sem eru milli Kvenna-
framboðs og Kvennalista.
Það hefur því komið flatt upp á
okkur að í kosningabaráttunni
undanfarið, hafa talsmenn
Kvennalista látið líta svo út sem
um hina einu og sömu samhentu
hreyfingu væri að ræða. Þó kastar
tólfunum þegar Kvennalistakon-
!ur stæra sig nú af baráttumálum
þess á líðandi kjörtímabili og láta
h'ta svo út sem Kvennalistinn hafi
barist fyrir þeim í borgarstjórn.
Nýjasta dæmið um þetta birtist
í kjallaragrein Borghildar Maack
í DV sl. mánudag.
Þar segir m.a. að Kvennalist-
inn hafi fyrir fjórum árum vakið
athygli á ofbeldi gegn konum og
staðið að stofnun Kvennaat-
hvarfsins.
Fyrir það fyrsta var Kvenna-
listinn ekki til á þessum tíma.
Langt er nú seilst í málefnafá-
tæktinni, þegar pólitískur flokkur
fer að eigna sér málefni eins og
stofnun Kvennaathvarfsins. Að
stofnun þess unnu konur úr öllum
áttum og ólíkum stjórnmála-
hreyfingum eins og kunnugt er.
Ög landvinningarnir halda
áfram. í þessari sömu grein og
raunar víðar í málflutningi
Kvennalistans, kemur fram að
Kvennalistakonur eigna sér nú
tillögu Kvennaframboðsins um
kjarnorkuvopnalausa Reykja-
vík. Skv. fyrrgreindri grein í DV
mætti ætla að greinarhöfundur
hafi flutt þessa tillögu í borgar-
stjórn. Okkur vitanlega hefur
Borghildur ekki einu sinni verið
félagi í Kvennaframboðinu,
hvað þá heldur að hún hafi tekið
þátt í borgarmálastarfi þess.
Já, stundum vildu allir Lilju
kveðið hafa. Hið rétta í þessu
máli er, að við undirritaðar
sömdum og fluttum þessa tillögu
og játum hér með að við það verk
nutum við aðstoðar karlmanns og
ekki annarra. Það vildi nefnilega
til að núverandi frambjóðendur
Kvennalistans voru ekkert áfram
um að Kvennaframboðið legði
fram þessa tillögu.
Sögufalsanir
Við konur höfum löngum búið
við sögu, sem er fölsuð af
körlum. Einn liður kvennabar-
áttu er að ljóstra upp um þessar
falsanir og hafa það sem sannara
reynist.
Það skýtur því skökku við þeg-
ar sjálfskipaðir talsmenn kven-
frelsis ganga fram fyrir skjöldu í
fölsunum og það á sögu síðustu
missera.
Við sjáum ekki að tilgangurinn
sé annar en að villa vísvitandi um
fyrir saklausum kjósendum með
því að skreyta sig með stolnum
fjöðrum.
Miklu hefði nú verið affara-
sælla fyrir Kvennalistann að
koma til dyranna eins og hann er
klæddur og skrifa þannig sína
eigin sögu í stað þess að fara í
leppana okkar Kvennafram-
boðskvenna.
Niðurstaða okkar er því þessi.
Fyrst Kvennalistinn treystir sér til
að umsnúa staðreyndum og hag-
ræða hlutunum eftir því sem best
hentar hverju sinni eins og hér
hafa verið nefnd dæmi um, vakna
óhjákvæmilega hjá manni spurn-
ingar um eitt og annað.
Guðrún Jónsdóttir og Hjördís
Hjartardóttir eru félagar í
Kvennaf ramboði.
Miðvikudagur 28. maí 1986 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 13