Þjóðviljinn - 22.06.1986, Qupperneq 10

I
Guðmundur Baldursson, fyrsti og eini íslendingurinn sem er atvinnuknattspyrnumaður á Möltu
Gengur vel hjá Senglea en mútugreiðslur setja leiðinlegan svip á knattspyrnuna á Möltu
að ég þyrfti ekki þeirra skítugu peninga
GuðmundurBaldurssoner25
áragamall Reykvíkingur,
nánar tiltekið Arbæingur og
því Fylkismaður að uppruna.
Ferill hans sem knattspyrnu-
maður skar sig ekki úr á neinn
hátt uns hann gerðist sl. haust
atvinnumaður á Miðjarðar-
hafseynni Möltu, fyrstur ís-
lendinga. Þargerði hann
samning við 1. deildarliðið
Senglea Athletic og lék með
því við góðan orðstír sl. vetur
og verður væntanlega á sama
stað næsta keppnistímabil.
Eftir því sem undirritaður hef-
ur séð á maltverskum blaðagrein-
um er Guðmundur mikils metinn
þar í landi og talinn einn besti
knattspyrnumaður sem nú leikur
á eynni. Malta hefur löngum ver-
ið áþekk Islandi að styrkleika í
knattspyrnunni og landsleikir
þjóðanna árin 1982 og 1983 bera
því vitni — Möltubúar unnu 2-1 á
Sikiley en íslendingar 1-0 á
Laugardalsvellinum í Evrópu-
keppni landsliða.
Svipaður styrkleiki
Er þá lítill munur á því að leika
á íslandi og Möltu? Gefum
Guðmundi sjálfum orðið: „Það
er svipaður styrkleiki í þessum
tveimur löndum, hvor þjóðin
myndi líklega sigra hina á heima-
velli. Félagsliðin á Möltu eru þó
ívið betri en heima og þar er hálf-
atvinnumennska í fjórum
deildum. Leikmenn gera samn-
inga við liðin en vinna þó venju-
lega fulla vinnu með auk þess sent
þeir fá greitt fyrir að leika. Ég er
þó algjörlega atvinnumaður,
knattspyrnan er mitt lifibrauð.“
Pað vakti nokkra athygli sl.
haust að um leið og Guðmundur
var útnefndur Stjörnuleikmaður
Þjóðviljans í 2. deild, með
Breiðabliki, gifti hann sig malt-
verskri stúlku og flutti utan. Það
voru talsverð viðbrigði fyrir ís-
lendinginn.
Mikill ferðamanna-
straumur
„Möltubúar eru vinalegasta
fólk sem ég hef kynnst. Þeir
dýrka útlendinga og vilja allt fyrir
þá gera, enda byggist innkoma
ríkisins að mestu á ferða-
mönnum. Eyjan er hlaðin hótel-
um, íbúar hennar eru 365 þúsund
en rúmlega 500 þúsund ferða-
menn koma þangað á ári og mað-
ur verður var við þá alla daga. Ég
bý rétt hjá gömlu musteri, þar
sem fólki var víst fórnað ásamt
fleiru fyrir guðina á sínum tíma
og straumurinn þangað er mikill.
Nálægðin við Sikiley og Ítalíu
er greinileg og mikil áhrif þaðan
merkjanleg. Eg er ekki frá því að
Mafían illræmda komi eitthvað
við sögu. Bresku áhrifin eru að
sjálfsögðu mikil, lifnaðarhættir
minna um margt á Bretland.
Bretar voru með herstöðvar á
Möltu til ársins 1979, og flestir
tala ensku jafnhliða þjóðtung-
unni, maltversku, sem er senni-
lega mjög skyld arabísku. Hún er
a.m.k. ótrúlega ólík ítölskunni.
Annars eru menn hér mjög ítal-
skir í sér og halda t.d. stíft með
ítölum í heimsmeistarakepp-
ninni.
Margt gamaldags
Ég hélt að þarna væri einhver
fátækt en almennt virðist fólk
hafa það gott. Einungis eigin-
maðurinn vinnur úti, konan sér
um heimilið og þau heimili sem
ég hef komið inná eru mjög fall-
eg. Lífsstandardinn virðist því
vera ágætur. Annars er margt
gamaldags þarna, stundum virð-
ist maður vera kominn langt aftur
í tímann. Selt úr hestvögnum á
útimörkuðum og þannig hefur
það örugglega verið óbreytt síð-
ustu 100 árin.
Margir góðir
Hvað knattspyrnuna sjálfa
varðar kom mér mjög á óvart
hversu marga góða leikmenn
Möltubúar eiga. Ég get nefnt
hinn unga Carmel Busuttil sem
leikur með tvöföldu meisturun-
um Rabat Ajax. Honur er líkt við
Diego Maradona og alls ekki að
ástæðulausu. Hann er sóknart-
engiliður sem skorar mikið af
mörkum. Möltubúar missa sjald-
an leikmenn úr landi, ég held að
engir leiki með evrópuskum lið-
um þótt margir ættu fyllilega
heima í þeim herbúðum. Þetta er
sennilega vegna þess að félögin
gera mjög vel við sína menn og
þeir njóta mikillar virðingar.
Knattspyrnumenn á Möltu eru
þjóðhetjur þegar þeir standa sig.
Mesti munurinn á félögunum á
Möltu og hér heima er sá hve
mikið er gert þar fyrir leikmenn.
Þeim er sýnd mikil virðing og allt
fyrir þá gert. Hér heima æfir
maður og spilar en fær litla um-
bun fyrir erfiðið, eins og það
skipti litlu máli. Allir þurfa hrós
og hvatningu og leika betur ef
þeir fá slíkt. Ég er viss um að sum
íslensk félög eru ríkari en félögin
á Möltu þrátt fyrir þetta. Maður
fær um 100 krónur í aukagreiðslu
fyrir hverja æfingu, það er ekki
mikið en þó um 2000 krónur á
mánuði og það munar um slíkt.
Það ætti ekki að vera erfitt fyrir
íslensk félög að taka það upp.
Hœtta þegar rignir!
Það eru aðeins notaðir tveir
vellir fyrir keppnina í úrvals- og
1. deild, sinn fyrir hvora deild. I
1. deild er leikið á laugardögum,
tveir leikir í senn, þannig að hálf-
ur mánuður er á milli deilda-
leikja. Leikir úrvalsdeildarinnar
fara síðan fram með sama sniði á
sunnudögum og aðsóknin er
geysilega mikil þar, um 10 þús-
und manns koma að meðaltaii og
sjá leikina tvo. Liðin í tveimur
efstu deildunum leika á grasi, hin
á leirvöllum. Þegar rignir, sem er
sjaldan, hætta menn að æfa og
leikjum er frestað, það þarf ekki
nema smá úrkomu til þess og
þetta þótti mér skrýtið. En
leirvellirnir verða óleikhæfir á
svipstundu þegar rignir og bað er
sjálfsagt upphaflega ástæðan því
grasvellirnir eru tiltölulega ný-
komnir. Völlurinn sem úrvals-
deildin er leikin á er t.d. splunk-
unýr og glæsilegur, að ítalskri fyr-
irmynd, og rúmar 60 þúsund
áhorfendur. Annars er aðstaða til
æfinga frekar léleg, Senglea hef-
ur þrjá grasvelli til að æfa á og líka
leirvelli en æfingasvæðið er stórt.
Keppnistímabilið er frá ágúst
framí apríl.
Fyrirkomulagið er þannig að 8
lið leika í úrvalsdeild og 8 í 1.
deild en fleiri í neðri deildunum.
Tvö lið færast á milli deilda en við
í Senglea misstum af úrvals-
deildarsæti, lentum í 3. sæti 1.
deildar. Munurinn á milli
deildanna er sáralítill, við töpu-
ðum t.d. fyrir Rabat Ajax 0-1 í
bikarnum en þeir eru bæði
deildar- og bikarmeistarar. Bu-
suttil sagði mér eftir leikinn að
það væru ekki nema svona tvö lið
í úrvaldsdeildinni betri en við.
Traust félag
tapa leikjum. Guðmundur fékk
slíkt tilboð fyrir einn af úrslita-
leikjum 1. deildarinnar. Haft var
samband við hann í gegnum
skyldmenni eiginkonu hans og
honum boðnar 50 þúsund íslen-
skar krónur fyrir að taka því ró-
lega í leiknum. „Ég sagði að ég
þyrfti ekki á þeirra skítugu pen-
ingum að halda og lagði mig enn
meira fram en ella um að vinna
leikinn. Þeim hefur þar með
skilist að ekki þýddi að reyna að
múta mér. Margir leikmenn þig-
gja aldrei mútur og þeir eru kall-
aðir „góðir leikmenn“ eða bara
„leikmenn".
Fimm vildu vinna,
sex vildu tapa!
Það eru forráðamenn félag-
anna sem standa fyrir þessu en
það er erfitt að sanna eitthvað og
því viðgengst þetta. Allir vita af
þessu en ekkert er gert. Stundum
taka lið sig saman og neita öllu
mútufé og í þeim tilfellum fá leik-
menn örugglega hærri upphæðir
frá sínum félögum fyrir vikið.
Það er einkcnnilegt að leika á
fullu og senda síðan á samherja
sem alltaf missir boltann! í einum
mikilvægum leik var þetta svo
slæmt að 5 okkar vildu vinna
leikinn, hinir 6 fengu borgað fyrir
að tapa honum. Þrír okkar voru
frammi, ef maður fann ekki hina
tvo varð maður að reyna að fara í
gegn uppá eigin spýtur. Boltinn
tapaðist um leið og gefið var á
einhvern sexmenninganna.
Þessi mútumál eiga örugglega
sinn þátt í að árangur landsliðs
Möltubúa er ekki uppá marga
fiska. Það hlýtur að hafa áhrif
þegar menn leggja sig ekki alla
fram í leikjum. Dómarar flækjast
örugglega inní þetta líka. í einum
leiknum var ég með „yfirfrakka“
á mér og hann sparkaði mig niður
hvað eftir annað, aftan frá og alla
vega, en aldrei var neitt dæmt.
Loks hefur dómarinn séð að
þetta var komið útí öfgar og
dæmdi mér aukaspyrnu!
Ég býst við því að atvinnuleysi
eigi sinn þátt í hve menn eru ginn-
keyptir fyrir mútufé. Margir
knattspyrnumenn hafa enga at-
vinnu aðra og lífið er því erfitt,
allir aukapeningar eru vel þegnir.
Það muna margir eftir því þegar
Möltubúar töpuðu 12-1 á Spáni í
Evrópukeppninni fyrir þremur
árum. Spánn þurfti að vinna með
þessum mun til að slá Hollend-
inga út og það er á hreinu að
þarna var eitthvað óhreint í poka-
horninu."
Hótanir frá Khaddafi
og flugrán
Malta er á miðju Miðjarðar-
hafi, á þýðingarmiklum stað í
hernaðarlegu tilliti, og ekki ýkja
langt frá Líbýu. „Khaddafi hefur
hótað að leggja eyna undir sig og
ráða þar með öllu á hafinu og
stjórn Möltu heldur vinskap við
hann, sennilega til að halda
friðinn. Við urðum ekki varir við
árás Bandaríkjanna á Líbýu á
beinan hátt en margir Möltubúar
voru óttaslegnir, margir frá eynni
unnu í Líbýu og fólk þyrptist útá
flugvöll til að fá fregnir af sínum
ættingjum. Ég held að enginn
þeirra hafi látið lífið. Ég varð öllu
meira var við flugránið fræga sl.
vetur þegar egypska flugvélin var
sprengd hérna á flugvellinum og
62 fórust. Ég fór útá flugvöll dag-
inn eftir og sá úr 50 m fjarlægð
þegar verið var að tína líkin út.
Þetta var ljót aðkoma — brjálað-
ir menn sem standa fyrir svona.“
Eins og þeir þekkja sem stunda
sólarstrendur við Miðjarðarhaf
er loftslag frábrugðið því sem
gerist hérheima. „I vetur vareins
og miðlungssumar á íslandi þegar
kaldast var. Hitinn fór lægst í 8
gráður en maður fann mikið
meira fyrir kulda þá en heima því
loftið er svo rakt. Þegar ég fór til
íslands 6. júní var hitinn 30
gráður og verður enn meiri í júlí
og ágúst. Við byrjum að æfa aftur
í júlí og það er hætt við að maður
verði slappur í hitanum. Malta er
sunnar en Spánn og sunnar en
nyrstu oddar Afríku.
Engin ósnortin nátt-
úra
Auðvitað saknar maður ís-
lands. Hér er allt pakkað, ekkert
til sem heitir ósnortin náttúra.
Alls staðar er byggt, skil á milli
borga eru ógreinanleg. Stærsta
eyjan þar sem aðalbyggðin er, er
ekki stærri en svona tvö Þingvall-
avötn en geysilega þéttbýl. Mað-
ur fer um eyna alla á þremur tím-
um, þarna eru engin fjöll, engar
ár og engin vötn — en hinsvegar
fallegar sólarstrendur sem maður
nýtir sér óspart.
Kem heim
nœsta vor
Ég er nokkuð ákveðinn í að
koma heim næsta vor og leika
með íslensku liði næsta sumar.
Hvert það lið verður er óráðið en
auðvitað hefur maður sterkar
taugar til Breiðabliks. Að sjálf-
sögðu dreymir mann um að leika
með landsliðinu en það er víst
borin von meðan ég leik á Möltu.
Það má segja að ég hafi alltaf ver-
ið á vitlausum stað á vitlausum
tíma með tilliti til landsliðs, fimm
ár í Fylki og tvö ár hjá Breiðab-
liki, annað þeirra í 2. deild, og
svo hér á Möltu. En ég hef hug á
að fara aftur út um haustið og
leika áfram á Möltu, og þá von-
andi í úrvalsdeildinni.
—VS
Aðeins tveir útlendingar mega
leika með hverju liði og flestir eru
Skotar eða Englendingar. Þegar
ég kom út var kvótinn fullur hjá
öllum liðum úrvalsdeildar, ég
æfði með Hibernians og þeir
komu mér í samband við Seng-
iea. Nokkur lið úr úrvalsdeildinni
hafa haft samband við mig en ég
reikna með að leika áfram með
Senglea. Félagið hefur staðið við
allt og er mjög traust en það sama
er víst ekki hægt að segja um
mörg önnur. Nálægðin við Sikil-
ey virðist of mikil, hugarfarið er
þannig að það er nánast engu
hægt að treysta sem sagt er. Ann-
ars æfði ég með úrvalsdeildarlið-
inu Zurrieq þegar keppnistímabi-
linu var lokið. Þeir hafa misst
annan útlendinginn sinn, ítala
sem var dæmdur í 4ra ára bann
fyrir að ráðast á dómarann í bika-
rúslitaleiknum við Rabat Ajax,
og ég býst við að þeir ræði við mig
þegar ég kem út aftur.
Það hefur ekki reynst mér erf-
itt að vera útlendingur hérna. Ég
er leikstjórnandi liðsins tek allar
aukaspyrnur og vítaspyrnur og
gengur allt í haginn og þegar
þannig gengur er lífið auðvelt."
Mútur landlœgar
En það er eitt sem Guðmundur
á erfitt með að sætta sig við. A
Möltu er landlægt að múta
leikmönum til að leika illa og
10 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 22. júní 1986
Sunnudagur 22. júni 1986 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 11