Þjóðviljinn - 27.08.1986, Blaðsíða 4

LEIÐARI
Góðærið og kjarasamningar
íslendingar eru í miðju eins mesta góðæris
sem þjóðin hefur notið um árabil. En það er
nöturleg staðreynd eigi að síður að góðærið
sneiðir hjá garði þess fólks sem vinnur í sveita
síns andlitis við að skapa hin raunverulegu
verðmæti. Batnandi hagur kemur þeim einum til
góða sem höfðu það gott fyrir.
Hjá launaþjóðinni, fólkinu sem lifir af því að
selja vinnuafl sitt, er ástandið síst betra en áður.
Vinnudagurinn er enn að lengjast samkvæmt
opinberum skrám og nú er svo komið að ein
ríkasta þjóð heims býr við hvað mesta vinnu-
þrælkun allra þjóða. Vissulega táknar árið 1986
eitt besta góðæri um langan aldur, en engu er
samt skilað til baka af kjararáninu frá 1983. Að
meðaltali mun kaupmáttur þessa árs ekki
hækka nema um tæpt prósent frá meðaltalinu í
fyrra. Á meðan eykst lúxuslifnaður hinna ríku,
og meira að segja sjálfur fjármálaráðherrann
gumar af því að hafa minnkað skatta þeirra um
heila þrjá miljarða. Skattbyrði launaþjóðarinnar
eykst hins vegar í sífellu.
Það er vert að vekja hér athygli á nokkrum
atriðum úr þróun efnahagsmála síðustu miss-
era, til að undirstrika andstæðurnar sem felast í
annars vegar vaxandi góðæri en hins vegar
lökum kjörum venjulegs fólks í landinu:
Samkvæmt opinberum spám mun afli úr sjó
aukast um fimm prósent á þessu ári. Eftirspurn
eftir fiskafurðum erlendis eykst stöðugt, og
verðlag hefur því farið hækkandi. Að vísu hefur
dollaralækkun sett nokkurn strik í reikninginn,
en hátt afurðaverð á alþjóðlegum mörkuðum
hefur gert meira en vega upp lækkun dollarans.
Þetta hefur leitt til þeirra gleðilegu tíðinda, að
síðan 1983 hefur verðmæti sjávarafla aukist um
þriðjung.
Hagvöxtur hefur aukist í viðskiptalöndum
okkar, en það skilar sér rakleiðis inn í efnahags-
líf íslendinga. Margt bendir til áframhaldandi
aukningar á hagvexti í þessum löndum, og
þarmeð ávinnings fyrir okkur.
Vaxtalækkun á alþjóðlegum fjármagns-
mörkuðum hefur ein og sér skilað hundruðum
miljóna fyrir þjóðina. Þróun í átt til lækkunar mun
að líkindum halda áfram, til dæmis lækkuðu
forvextir í Bandaríkjunum um hálft prósent í síð-
ustu viku.
Hraðiækkandi olíuverð hefur þó haft einna
mest að segja fyrir íslendinga. Á þessu ári hefur
reikningurinn fyrir hinn dökka vökva lækkað um
tvo miljarða, - þar af minnkaði olíukostnaður
sjávarútvegsins um 12 til 1300 miljónir. Meðal-
verðið á olíufatinu er talið verða um 17 dollara á
þessu ári, en olíumeistarar ráðgera að meðal-
verð næsta árs verði um 15 dollarar. Olíureikn-
ingur þjóðarinnar verður því á komandi misser-
um enn lægri en á þessu, sem skiptir miklu fyrir
afkomu sjávarútvegsins.
Niðurstaðan er sú, að viðskiptakjör batna á
þessu ári um 5 prósent, og vísustu menn telja
að þjóðartekjur muni vaxa um fimm prósent -
varlega áætlað.
Efnahagur landsmanna ætti því að vera í
betra ásigkomulagi á heildina litið en um langt
skeið. Það er staðreynd, að þjóðartekjur á vinn-
andi mann eru nú aðeins einu prósenti lægri en
þegar þær voru hæstar, árið 1981, og heilum
tveimur prósentum hærri en árið 1982. Hvernig
í ósköpunum getur þá staðið á því að kaupmátt-
ur kauptaxta er fjórðungi lakari en þegar ríkis-
stjórnin tók við - og verður þrátt fyrir góðærið
svipaður að meðaltali á þessu ári og því síð-
asta?
Hversvegna hefur góðærið ekki skilað sér í
hærri kaupmætti taxtakaupsins, - hvers vegna
er engu af kaupráninu frá 1983 skilað? Því var
heitið af ríkisstjórninni að sjá tii þess að batn-
andi þjóðarhagur leiddi til kjarabóta. Þau fyrir-
heit voru greinilega einskis virði, einsog svo
mörg önnur loforð stjórnarinnar.
Það er hins vegar Ijóst að launin verða að
hækka - og hækka mikið. Hin hagstæðu ytri
skilyrði efnahagsmála hljóta aðskapa verklýðs-
hreyfingunni nýja vígstöðu til öflugri sóknar en
áður. Það verða launamenn að gera sér Ijóst
áður en gengið verður til samninga í lok þessa
árs.
Verðmætin eru til - það er okkar að sækja
þau! —ÖS
KLIPPT OG SKORK)
Frjálst.óháö dagblaö
' vO’
Úlgáfufélag FRJALS FJÖLMIÐLUN Hr
St|órnarformaður og útgáfustjóri: Sx'
Framkvæmdastjóri og útgáfustió * ,oúN
Ritstjórar JÓNAS KRISTJ^* ^aCA . ö SCHRAN
Aöstoöarritstjórar: HAl i*' , # Í1 ^ ug ELlAS SNÆLA#
Fréttastjórar JÖN ' \ \\ » •/, og ÖSKAR MAGN-f '
Auglýsmgas*1' \ * ,<SSON og INGÖLFUR *
Ritstjóm t »ll^* ..gar, smáauglýsingar, blaö' 4
ÞVr' ^fYV '022
, ,..da oa plotugerö: HILMIR HF"^
|(J * uR HF Askriftarverö á mánuöi 45tf
*^ 1 ^olu virka daga 45 kr Helgarblaö 50 ’4|
Gáfust u,
A Þingvallafundinum í síðui
arnir formlega upp við að stjjj
ætla samt að sitja sem faj
ákváðu að leggja fram fj^
með miklum halla, lík!
Þótt oft hafi reyn;
fjárhagsári, hefur vÁ
hallalaj
upp á
þessi rf
Ef ai
ast má vf
að kaupa sct
Ellert líður illa
Ellert Schram hlýtur að líða illa
á DV. Það hlýtur að skapa ólgu í
meltingu þingmannsins þegar
hann tekur upp blaðið sitt yfir há-
degismatnum og les leiðarana
eftir Jónas Kristjánsson. Gamlir
KR-ingar eru skaprík eintök, og
það má gera ráð fyrir að það
vakni eins konar Suðurlands-
skjálftar í taugakerfi þingmanns-
ins þegar hann neyðist til að horfa
á kollega sinn rótast gegn ríkis-
stjórninni einsog miðaldra tarf í
flagi, dag eftir dag.
Jónas hefur nefnilega ekki
bara dágott vit á því hvernig sötra
ber suðræn vín - þar sem hann
tekur hverjum stofukomma fram
- heldur býr hann að þeim eigin-
leika sem ógjarnan finnst í fari
gamallaíhaldsmanna: hanntekur
sönsum. Og þó vafalaust fari
mikill tími hjá hinum óumdeilda
smökkunarmeistara íslenskrar
blaðamennsku í að spá í görótta
miði af fjarlægum löndum er
samt ár og dagur síðan Jónas sá af
meðfæddu hyggjuviti að núver-
andi ríkisstjórn er til einskis nýt.
Þessi vitneskja hefur síðan gerj-
ast í honum einsog vont vín, - og
þessa dagana er hann búinn að fá
svo yfir sig nóg af ruglingu í ríkis-
stjórninni að h.tnn ;etur ekki
lengur hindrað ac hún velli með
aliri sinni edikbeiskju gegnum
hvern leiðarann á fætur öðrum,
þar sem ríkisstjórnin er lamin
einsog harðfiskur með vestfirskri
sleggju.
Þessvegna líður Ellert illa.
Hann styður nefnilega ríkis-
stjórnina á þingi.
Á mánudaginn pirrast Jónas af
innlifun gegn ríkisstjórninni í
kjölfar þess að Þorsteinn Pálsson
(sem Jónas elskar ekki útaf líf-
inu) ætlar að svindla á lífeyris-
sjóðum verkalýðsfélaganna með
því að lækka vexti sem hann hafði
í raun skuldbundið sig til að
greiða þeim.
Leiðari Jónasar ber réttnefnið
„Sjónhverfingastjórnin". Og þar
segir meðal annars:
„Síðan formaður Sjálfstæðis-
flokksins varð fjármálaráðherra
hefur ríkisbúinu verið stjórnað
með sjónhverfingum. Það hefur
líkað vel í ríkisstjórninni. Hún
samþykkti fyrir helgina að fara
eftir vinnubrögðum ráðherrans
og reyna að halda áfram að gabba
þjóðina.
Fyrst hækkaði fjármálaráð-
herra skatta þessa árs og sagðist
hafa lækkað þá. Næst jók hann
með fjárlagafrumvarpi hallann á
ríkisbúskap næsta árs og sagðist
hafa minnkað hann. Og nú síðast
hækkaði hann gamla raunvexti
og sagðist hafa lækkað raunvext-
ina.“
Féfletting
„Ritstjóri DV - sá sem ekki
situr á þingi fyrir Sjálfstæðis-
flokkinn - hefur líka sitthvað að
segja um frammistöðu Sjálfstæð-
isflokksins í fjármálum þjóðar-
innar:
„Á Þingvallafundi ríkisstjórn-
arinnar í síðustu viku var áður
búið að ákveða, að hallinn á fjár-
lagafrumvarpi næsta árs skyldi
vera 2,2 milljarðar króna. Það er
2,3 milljörðum lakara en í fyrra,
þegar fjárlagafrumvarp ríkis-
tjórnarinnar var lagt fram halla-
laust.
Hins vegar eru ýmis bjargráð
ríkisstjórnarinnar búin að koma
kassanum á hvolf og halla ársins
upp í 2,5 milljarða. Við þá tölu
miðar ráðherrann, þegar hann
segist vera að minnka hallann.
Það er eins og við eigum að trúa,
að engin bjargráð þurfi á næsta
ári.
Fjárlagafrumvarp næsta árs á
auðvitað að bera saman við fjár-
lagafrumvarp þessa árs, alveg
eins og endanleg fjárlög næsta árs
á að bera saman við fjárlög þessa
árs og ríkisreikning næsta árs við
ríkisreikning þessa árs. Saman-
burður í kross er bara sjónhverf-
ing.
Tilraunir ráðherrans til að
gabba þjóðina hófust fyrir alvöru
í apríl síðastliðnum, þegar kom í
ljós, að ríkið hafði ætlað sér um
of í skattheimtu. í stað þess að
leiðrétta stefnuna, ákváðu ráð-
herra og ríkisstjórn að nota mis-
muninn sjálf og féfletta skatt-
borgarana um leið.“
Þetta er um það bil nákvæm-
lega það sama og ýmsir talsmenn
stjórnarandstöðunnar hafa við-
haft um frammistöðuna, svo Jón-
as er greinilega lentur í vafa-
sömum félagsskap.
Vondur árgangur
Deginum eftir, á þriðjudag, er
Jónas ekki viðskotabetri ríkis-
stjórn lýðveldisins. Leiðarinn
heitir „Gáfust upp“, og fjallar um
hvernig ríkisstjórnin er týnd í
þokunni. ,Áþingvallafundinum í
síðustu viku“, segir Jónas byr-
stur, „gáfust ráðherrarnir forrn-
lega upp við að stjórna ríkisfjár-
málunum, en œtla samt að sitja
semfastast út kjörtímabilið".
Smökkunarmeistari suðrænna
vína víkur síðan að því, að með
fjárlagafrumvarpinu sem ríkis-
stjórnin hyggist leggja fram hafi
hún í raun „glatað síðasta tæki-
fœrinu til að sýna varkára fjár-
málastjórn og efna loforðið um
afnám tekjuskatts af venjulegum
tekjum“.
„Ríkisstjórnin mun því mæta
kjósendumað vori með endurný-
juð loforð, en engar efndir. Pað
verður þá kjósenda að sœtta sig
við þá franunistöðu", segir Jónas
og bætir mæddur við: „Skynsam-
legt væri að þeir gerðu það ekki,
öllum ríkisstjórnum til verðugrar
áminningar".
Þarmeð er ritstjóri DV kominn
í hóp stjórnarandstæðinga og lýs-
ir því nánast yfir, að ekki muni
hann kjósa ríkisstjórnina í bráð.
Það eru auðvitað tíðindi þegar
gamall málsvari íhaldsins bregð-
ur á svo djarftækt ráð, - og ekki
nema von að Ellert líði illa!
Að dómi hins vínfróða ritstjóra
eru ríkisstjórnarflokkarnir „tveir
stœrstu framsóknarflokkar lands-
ins“. Það eru ekki ný sannindi.
Hitt er öllu merkilegra að ritstjóri
DV skuli loks hafa séð ljósið eins-
og guðsmaðurinn á leiðinni til
Damaskus, og gaman verður að
fylgjast með því hvort hann held-
ur áfram að skrifa sín Kórintu-
bréf um vonsku ríkisstjórnarinn-
ar til landsmanna, eða hvort hann
fer að prédika kærleikann rétt
einsog Páll forðum.
Ellert hlýtur auðvitað að vona
að hér sé einungis um tíma-
bundna sturlun að ræða. En flest
bendir til að sinnaskipti hins vín-
elska ritstjóra séu varanleg.
Ríkisstjórnin varð til 1983, og
hann veit sem er að það var af-
skaplega vondur árgangur...
DJOÐVIIJINN
Máigagn sósíalisma, þjóöfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, össur Skarphóðinsson.
Fróttastjóri: Valþór Hlöðversson.
Blaðamenn: Garðar Guðjónsson, Ingólfur Hjörleifsson, Kristín Ólafs-
dóttir, Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gíslason, Mörður Árnason, Sigur-
dórSigurdórsson, SigurðurÁ. Friðþjófsson, VíðirSigurðsson (íþróttir),
Yngvi Kjartansson (Akureyri).
Handrita- og prófarkalesarar: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Ljósmyndarar: Einar ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlitsteiknarar: Sævar Guðbjörnsson, Garðar Sigvaldason.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Magnús Loftsson.
Útbreiðslustjóri: Sigríður Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Ásdís Kristinsdóttir, Guðbergur Þorvaldsson, Olga
Clausen.
Símvarsla: Katrín Anna Lund, Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmóðir: Ólöf Húnfjörð.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Hörður Jónsson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Sfðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýsingar: Síðumúla 6 símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentuh: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 40 kr.
Helgarblöð: 45 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 450 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 27. ágúst 1986