Þjóðviljinn - 27.09.1986, Page 8

MENNING
Tónlist
Fjörutíu norræn verk
Umfangsmikil tónlistarhátíð stendur í viku
Á norrænum tónlistardögum verður
m.a. fluttur Aldasöngur Jóns Nordal.
Frá og með laugardegi ræður
norræn tónlist ríkjum í Reykja-
vík. Norrænir tónlistardagar eru
hér haldnir og standa í viku. Alls
verða tólf tónleikar á dagskrá
þessarar hátíðar og á þriðja
hundrað íslendingar munu flytja
rúmlega 40 verk frá öllum
Norðurlöndunum, m.a. Fær-
eyjum sem taka þátt nú í fyrsta
sinn. Einnig koma milli 50-60 er-
lendir tónlistarmenn til hátíðar-
innar.
Hátíðin hefst með hljóm-
sveitartónleikum í Háskólabíói á
laugardag klukkan 14.30. Þar
leikur Sinfóníuhljómsveit íslands
undir stjóm Páls. P. Pálssonar
verk eftir Hans Abrahamsen,
Kalevi Aho, Karl Aage Rasmuss-
en og John Speight. Einleikari
verður finnski fiðluleikarinn
Manfred Gresbáck. Síðar þann
sama dag, í Norræna húsinu
klukkan 17 verða tónleikar með
raftónlist og meðal annars flutt
verk eftir Þorstein Hauksson.
Á sunnudeginum spilar
Kammersveit Reykjavíkur í Ás-
kirkju klukkan 16 og um kvöldið,
kl. 20.30 kemur fram í Bústaða-
kirkju enskur sönghópur „Elect-
ric Phoenix".
Mánudagurinn ber með sér
tvenna tónleika, eins og flestir
þessara hátíðisdaga. Klukkan 17
verða í Norræna húsinu tónleikar
sem helgaðir verða færeyskri tón-
list, einkum nýrri tónlist frá Fær-
eyjum og munu færeyskir tón-
listarmenn koma þar mikið við
sögu. En um kvöldið verða svo
kórtónleikar í Langholtskirkju.
Þeir hefjast klukkan 20.30 og
meðal verka verður Aldasöngur
Jóns Nordal í flutningi sönghóps-
ins Hljómeykis. Auk hans koma
fram Hamrahlíðarkórinn og Kór
Langholtskirkju.
Skúli Gautason leikur Herra Hú.
Leiklist jr
Henra HÚ
á Akureyrí
Höfundurinn Hannu Mákelá viðstaddur
frumsýningu í dag
Finnski rithöfundurinn Hannu
Mákelá kom til landsins í gær og í
dag verður frumsýnt á Akureyri
eftir hann leikritið Herra HU í
flutningi Leikfélags Akureyrar,
þýðingu Njarðar P. Njarðvík og
leikstjórn Þórunnar Sigurðar-
dóttur.
Það er Skúli Gautason sem
leikur Herra HÚ, en aðrir
leikendur eru Einar Jón Briem og
Inga Hildur Haraldsdóttir.
Leikritið fjallar á varfærinn og
skemmtilegan hátt um óttann og
segir frá litlum og skrítnum svört-
um karli, sem hefur fengið það
hlutverk í arf frá forfeðrum sín-
um að hræða börn. Það er hann
sem lætur marra í hurðum og
gólfum og ýlfra í gluggum og
hann er örugglega undir rúminu.
Þrátt fyrir það að Herra HÚ sé
mikill „hræðari" og jafnvel göldr-
óttur þá er hann samt sjálfur
hræddastur allra og einmana.
Herra HÚ eignast þó vináttu
tveggja barna og bjórsins sem
hefur gert sér stíflu í tjörn í ná-
grenninu. Leikritið opnar heim
þar sem frelsi, sönn vinátta og
jákvæð leikslok eru möguleg.
Barnaleikritið um Herra HÚ
verður sýnt í annað sinn á sunnu-
daginn klukkan þrjú og þriðja á
fimmtudaginn klukkan sex.
Síma-
saga
Landssíminn heldur uppá
áttatíu ára afmæli um þessar
mundir. Af því tilefni hefur
verið gefin út bókin Sögu-
þræðir símans - þróunarsaga
íslenskra símamála eftir
Heimi Þorleifsson sagnfræð-
ing.
Bókin fjallar um það undra-
tæki símann og þá byltingu
sem það olli í íslensku þjóðlífí.
Rifjuð eru upp öll þau miklu
mál sem urðu uppúr síðustu
aldamótum og sagan rakin allt
fram til dagsins í dag með um-
fjöllun um fjarskiptaumrótið,
gervihnetti og örbylgjur.
Það er að sjálfsögðu Póst-
og símamálastofnun sem gef-
ur bókina út.
Fornsögur
Sígildar með skýringum
Svart á hvítu gerir það ekki
endasleppt við fornsögurnar og
allan þann almenning sem i
brýnni þörf er fyrir náin kynni af
menningararfinum. Nú er komin
út skólaútgáfa á fjórum ís-
lendingasögum og þremur þátt-
um undir heitinu Sígildar sögur I.
Með textabók fylgir ítarlegt
skýringarhefti. Höfundar skýr-
inga eru þau Bergljót Kristjáns-
dóttir, Bragi Halldórsson, Jón
Torfson, Sverrir Tómasson og
ömólfur Thorsson.
Sögumar eru Bandamanna
saga, Bárðar saga Snæfellsáss.
Bjamar saga Hítdælakappa og
Brennu-Njáls saga, þættirnir
Odds þáttur Ófeigssonar, Orms
þáttur Stórólfssonar og Þoleifs
þáttur jarlaskálds. Textinn er sér-
prentun úr heildarútgáfu Svarts á
hvftu á íslendingasögum (I-II,
1985-86) og blaðsíðutöl óbreytt
frá þeirri útgáfu.
Skýringar eru í handhægri
Dýrabær Orwells
Út er komin f rítröðinni Lær-
dómsrit Bókmenntafélagsins hið
fræga ádrepuævintýri Georges
Orwells, Dýrabær, í þýðingu
Jóns Sigurðssonar frá Kaldað-
amesi, með formála og skýring-
um eftir Þorstein Gylfason.
í bókarkynningu segir á þessa
leið:
Dýrabær (Animal Farm) er
ævintýri sem hvert bam getur
notið, en líka dæmisaga og þar
með lærdómsrit. Það má skipa
henni á bekk með perlum slíkra
bókmennta: til að mynda Birtíngi
Voltaires eða Ferðum Gúllívers
eftir Johathan Swift. Uppistaðan
í Dýrabæ er saga rússnesku bylt-
ingarinnar og síðan Ráðstjóm-
arríkjanna frá 1917 til 1939 eða
svo. George Orwell (1903-1950)
samdi emkum ritgeroir og frá-
sagnir af öllu tæi, þar á meðal
áhrifamikla frásögn af borgara-
styrjöldinni á Spáni. En hann
skrifaði skáldsögur líka, aðrar en
Dýrabær, og af þeim er 1984
frægust.
George Orwell.
gormabók og þeim er fylgt úr
hlaði með rækilegum formála um
íslendingasögur og þann hug-
myndaheim sem þær eru til vitnis
um. Hverri sögu em gerð nokkur
skil í sérstökum inngangi en síðan
fylgja orðskýringar, ættartölur,
kort og skýringarmyndir, sem
miðaðar em við blaðsíðutöl
textabókar. Þetta mun vera í
fýrsta skipti sem þessi háttur er
hafður á skólaútgáfu fomsagna.
Tvær þeirra sagna sem hér eru út
gefnar hafa ekki áður verið að-
gengilegar skólafólki, Bárðar
saga og Bjarnar saga, og enginn
þáttanna þriggja.
Stefnt er að framhaldi á þessari
útgáfu og næsta bindi væntanlegt
uppúr áramótunum. Þar verða
m.a. Laxdæla saga, Króka-Refs
saga, Kjalnesinga saga, Harðar
saga og Hólmverja, Hrafnkels
saga, Hávarðar saga ísfirðings
auk nokkurra þátta.
8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN
Matthías Viðar Sæmundsson.
Ást og
útlegð
Nýbók eftir
Matthías Viðar
Bókmenntafræðistofnun Há-
skóla íslands og Menningarsjóð-
ur hafa sent frá sér nýtt bindi í
ritröðinni Studia Islandica. Hún
heitir/t st og útlegð - form og hug-
myndafræði í íslenskri sagnagerð
1850-1920 og er eftir Matthías
Viðar Sæmundsson lektor.
Matthías segir sjálfur um verk
sitt í 1. kafla: „Hér á eftir verður
ljósi beint að ástarhugsjóninni,
þróun hennar, myndbreytingum
og loks hnignun í byrjun nýrrar
aldar. Könnuninni er og ætlað að
sýna þá hugarfarsbyltingu sem
varð á tímabilinu 1850-1920, þró-
unina til nútíma í hugmyndum
manna um líf og samfélag.“
Bókin skiptist í sjö kafla.
1. „Form og hugmynd“ þar
sem höfundur gerir grein fyrir
rannsóknaraðferðum sínum og
meginhugmyndum. 2. „Ást úr út-
legð“ fjallar um rómantísk við-
horf til ástarinnar. 3. „Óland í
bókmenntum“ fjallar um sögur
Jóns Thoroddsens, Jóns Mýr-
dals, Páls Sigurðssonar og Torf-
hildar Hólm. 4. „Raunveruleiki í
bókmenntum“ fjallar um sögur
Jóns Ólafssonar, Gests Pálssonar
og Þorgils gjallanda. 5. „Mála-
miðlun í bókmenntum“ fjallar um
sögur Jónasar Jónassonar, Jóns
Trausta, Einars H. Kvaran og
Guðmundar Friðjónssonar. 6.
„Þróunin til einveru“ fjallar um
sögur Jónasar Guðlaugssonar,
Einars Benediktssonar og Jó-
hanns Gunnars Sigurðssonar. 7.
„Ást í útlegð“ fjallar um hvörfin
við upphaf nútímabókmennta,
einkum verk Gunnars Gunnars-
sonar og Jóhanns Sigurjóns-
sonar.
Margrét Lóa Jónsdóttir.
Nátt-
virkið
Ný bók frá
nýju forlagi
Nýstofnað bókaforiag, Flugur,
fer prýðilega af stað. Byrjar á
tveimur Ijóðabókum, Flugum
Jóns Thoroddsen frá 1922 og svo
nýrri bók eftir Margréti Lóu
Jónsdóttur.
Margrét Lóa hefur áður gefið
út bókina Glerúlfar, en þessi ber
heitið Náttvirkið. Hún skiptist í
þrjá kafla: Sá fyrsti ber heitið „Ég
vissi ekki fyrr en..“, annar
„Leyniskjal Alexíu“ og sá þriðji
„Dagbók Alexíu“. Náttvirkið er
32 blaðsíður að stærð og er prýdd
myndum eftir ljóðskáldið.