Þjóðviljinn - 12.10.1986, Qupperneq 11

Tæplega hálf ellefti í gærdag: Ronald Reagan og Mikaíl Sergeivits Gorbatsjoff á tröppunum framanvið Höfða. Hvað er á bakvið brosið? (Mynd: E.OL.)
Fyrsti fundurinn
Gorbatsjoffog Reagan hittast í Höfða í árvökulli augsýn spenntrafréttamanna.
Tveir menn í tveimur stólum, umrœðuefni: örlög mannkyns og veðrið í Reykjavík
tli veðrið skipti ekki sottiu
máli á leiðtogafundum? Við
dauðlegt fólk vitum að það er
meira en bitamunur hvort maður
vaknar í sólarglampa eða súldar-
drullu; veðrið leggur ósjaldan lín-
urnar um atburði dagsins. Ef
veðrið í gærmorgun skipti máli
fyrir atburði er varla hægt að
hugsa sér hæfilegra veður.
Spenna í loftinu, rigningarúði
öðru hvoru í skjannabirtu af
kaldri sól, vindar á sprettiskokki,
- veðrið sem við í Reykjavík vit-
um að getur breyst í hvað sem
vera skal.
Veður inní Hagaskóla var
heldur rysjóttara. Þar var loksins
búið að ákveða hvaða eitthund-
rað og áttatíu fjölmiðlamenn
fengju að fara í ferðalag dagsins,
og framan við æstan hóp allavega
fréttamanna stóð Magnús Torfi
og las upp nöfn á sjónvörpum og
fréttastofum og dagblöðum. Það
hafði tekið langt frammá nótt að
snúa saman þennan lista og ekki
án reiðikasta, háværra kvartana
og afsökunarbeiðna, - í alþjóð-
legum fjölmiðlaselskap er
náungakærleikurinn ekki eitt af
boðorðunum tíu.
f v V
Vopn og pláss
Höfði var markmiðið, og þang-
að var stefnan tekin í þremur
eiturgulum strætóum, keyrt inní
uppboðsportið hjá
Innkaupastofnuninni og það gert
að einskonar fréttamannarétt
þarsem hersingin stillti sér upp í
órólega röð með sjónvarpstól,
frammjóar myndavélar og far-
síma, og í undirgöngunum útað
Höfðasvæðinu var búið að setja
upp vopnaleitarhlið og allur far-
angur vendilega tollskoðaður;
þegar hver og einn slapp gegnum
hliðið var tekið á rás í golunni að
stórum pöllum tveimur í hálfh-
ring framan við Höfða. Fram nú
allir í engri röð.
í stórum appelsínugulum hring
allt í kringum Höfðasvæðið voru
hjálparsveitarmenn og björgun-
arsveitarmenn og skátar og
íþróttamenn, síðan innri hringur
íslenskrar löggu, alltíallt á sjötta
hundrað, allstaðar missýnilegir
öryggismenn að austan og vest-
an, á firðinum tvö varðskip og
utar lónaði Síríus grænfriðunga
og gott ef Akraborgin var ekki að
dóla inntil Reykjavíkur. Á frétta-
mannapöllunum kliður og misvel
haldin sátt hinna þröngsætnu: á
einum stað var Bylgjumaður hætt
kominn frammaf pallinum fyrir
hrundningum enskra en bjargað
á síðustu stund með frönsku
snarræði, á öðrum stað bað
Gufumaður um aðeins meira
pláss enda með tærnar frammaf
og svarað af baklægum sjón-
varpsmanni norskum með því að
hann hefði ekkert með pláss að
gera, væri bara asnalegur útvarp-
ari og þyrfti ekkert að sjá.
Fjallkóngar
Klukkan 10.22 fer straumur
um fréttapalla og öryggisraðir:
svört bílalest aðvífandi, Banda-
ríkjafáni á fremstu kerrunni, og
Ronald Reagan sviptir sér út á
jakkanum ásamt minni spá-
mönnum, veifar, og hverfur strax
innum Höfðadyrnar við flugna-
suð sjónvarpsvéla og engisprettu-
klið frá ljósmyndunargerinu.
Annað liðið komið inná völlinn,
og eftir sjö mínútur kemur hitt
liðið í svipaðri fylkingu nema
Gorbatsjoff fer að öllu hægar,
enda kemur vesturforsetinn
útum dyrnar aftur, og öll augu
horfa á þessa tvo á tröppunum að
heilsast og opna munninn hver
við annan í hérumbil hálfa mín-
útu, brosmildir báðir og hressi-
legir, Reagan hálfu höfði hærri,
en það sem Reagan hefur yfir
Gorbatsjoff á hæðina vinnur
Gorbatsjoff aftur á þyktinni.
Glímuskjálfti ekki greinilegur, -
þetta er frekar einsog hér hittist
tveir fjallkóngar að loknum rétt-
um. Síðan er gengið inn.
Reykjavíkurfundur leiðtoga
risaveldanna er hafinn, - og þó
ekki alveg, því að nú fá hinir út-
völdustu af hinum útvöldu frétta-
mönnum að ganga í fótsporin inní
stofu í þremur hollum, sovésku,
bandarísku og alþjóðlegu, til að
mynda tvo menn í tveimur stólum
með borð á milli og blóm. Við
slík tækifæri gildir fyrir þolend-
urna að hafa á takteinum ein-
hverja meiningarleysu að segja
hvor við annan til að vera að tala
saman á myndunum, og heimild-
armaður okkar í síðasta
inngönguhópnum sagði Gorbat-
sjoff hafa verið duglegri: Ég var
að skoða myndirnar í blöðunum,
á Gorbi að hafa sagt við Reagan,
- þær minntu mig á þegar við vor-
um í Genf. Og við blaðamanna-
hópinn þegar hljóðmaður ein-
hvers sjónvarpsins veifaði
hljóðnemastönginni glannalega
um lofið: Ekki skemma ljósakr-
ónuna, - ríkisstjórnin á hana.
Pað er reyndar borgarstjórnin,
en Davíð hlýtur að hafa fyrirgefið
þennan misskilning, að minnsta
kosti birtist hann á tröppunum
nokkrum mínútum síðar heldur
sællegur með jólatréskeðjuna um
háisinn, en aldrei þessu vant
sinnti honum enginn, og má vera
þraut fyrir athyglisfíkna íslenska
höfðingja að það sé skyggt svona
á þá. En kannski fellur ljós
leiðtogasólna um síðir á íslensk
tungl.
Hugur og hjörtu
Það ríkir svokölluð frétta-
leynd, og við fáum ekkert að vita
hvað leiðtogarnir sögðu hvor við
annan þegar kom að alvörumál-
um. En fyrstu viðbrögð reyndra
erlendra svipbrigðaspámanna og
andrúmsloftsathugenda var að
þetta byrjaði vel í þessari skrítnu
veðurblöndu sólar og regns við
Höfða með sundin blá og Esjuna
á baksýn. - í*eir eru léttir í lund,
það lofar góðu. Við skulum vona
að það sé rétt. Svo vitnað sé í
þann rímara sem bjó í Höfðahús-
inu þegar það hét Héðinshöfði:
Eitt bros getur dimmu í dagsljós
breytt/ sem dropi breytir veig
heillar skálar./ Þel getur snúist
við atorð eitt...
Hvernig sem þeim ganga
munnleg vopnaviðskipti undir
fjögur augu virðist ljóst að Gor-
batsjoff og félagar hafa unnið
fyrstu lotu áróðursstríðisins á
stigum. Athyglisljósið skín
skærar á Sovétleiðtogann en
Bandaríkjaforseta. Gorbatsjoff
virðist rólegri en Reagan, hann
átti sterkan leik með yfirlýsing-
innu á flugvellinum, og hann
þótti mun iíbblegri við sófaljósm-
yndirnar inní Höfða, - að ó-
gleymdu fjölmiðlatrompinu Ra-
ísu, sem hér vinnur hug og
hjörtu. En sá fengur þykir í her-
búðum leiðtoganna engu síðri en
raunverulegur árangur í afvopn-
unarmálum eða sáttaútlit í
deilumálum eða framgangur í
þeim stríðum sem okkur hættir til
að gleyma að þessir sjarmörar
stjórna á hverjum degi, annar til
dæmis í Afganistan, hinn til dæm-
is í Nicaragua.
Við þessir eitthundrað og átt-
atíu rúlluðum okkur burtu frá
Höfða þegar fjörið var búið, rúss-
ar með hatta og bláar alpahúfur,
tækjavæddir kanar í gallabuxuin,
virðulegir þjóðverjar, mælskir
frakkar og dulir japanir, og ís-
lenskir blaðamenn kinkandi kolli
hver til annars soldið feimnis-
lega, og eftirá fannst manni hafa
gerst bæði stórmikið og ekki
neitt. Rosafrétt um risaveldin í
Höfða - eða sá hvunndagslegi at-
burður að tveir menn tala saman.
-m