Þjóðviljinn - 12.02.1987, Síða 9

!il þess að lækka verð á aðföngum til búrekstrar og að lækka milliliðakostnað þannig að
verð afurða til neytenda geti lækkað og bændur fái stærri hluta vöruverðsins í sinn hlut. Myndir: gg.
Gunnar Páll Ingólfsson.
Jóhannes Kristjánsson.
Sigbjöm Björnsson.
Magnús B. Jónsson.
Bændafundur
Lambið á undir högg að sækja
Fjölmennur bœndafundur í Borgarnesi í vikunni: Ahyggjur af byggðaröskun í kjölfar niðurskurðarstefnunnar.
Síminnkandi neysla dilkakjöts. Þörf ástórátakiísölumálum. Verður að minnka framleiðslukostnað
ogmilliliðakostnað. Bændur hafafengið sig fullsadda afaðgerðumstjórnvalda
Fundurinn lýsir áhyggjum yflr
þeirri stöðu sem landbúnað-
urinn og dreifbýlið eru komin í og
telur að sá tími sem samkvæmt
búvörulögum er ætlaður til bú-
háttabreytinga sé of stuttur og að
fullvirðisrétt eintaklinganna megi
ekki skerða meira en orðið er. Sá
mikli samdráttur í hcfðbundnum
landbúnaði sem stjórnvöld stefna
að hlýtur að leiða til stórfelldrar
byggðaröskunar, sem að ein-
hverju leyti mætti koma í veg
fyrir með því að lengja aðlögun-
artímann, segir í upphafi álykt-
unar fundar sem Félag sauðfjár-
bænda í Borgarfjarðarhéraði og
Félag sauðfjárbænda í Snæfells-
og Hnappadalssýslu efndu til í
Borgarnesi í vikunni.
Efni fundarins var markaðsmál
og var greinilegt að menn höfðu
miklar áhyggjur af minnkandi
neyslu lambakjöts og niður-
skurðarstefnu stjórnarinnar í
landbúnaðarmálum.
Stöðug birgðasöfnun
„Við lifum nú eitt viðkvæmasta
tímabil sem yfir íslenskan land-
búnað hefur gengið um langan
tíma. Og við verðum að finna flöt
á því hvernig við komumst best út
úr þessari stöðu,“ sagði Magnús
Friðgeirsson framkvæmdastjóri
búvörudeildar SÍS í upphafi máls
síns, en hann hóf umræðurnar.
Magnús lýsti stöðu mála á
heimsmarkaði þannig að heims-
framleiðsla fer vaxandi ár frá ári,
en neyslan er nokkuð stöðug. Því
hafi skapast birgðavandamál um
allan heim og staðan væri einhver
sú alvarlegasta sem um getur.
Magnús lýsti því hvernig birgð-
ir hér innanlands hafa verið að
hrannast upp vegna minnkandi
neyslu dilkakjöts. 1. september í
fyrra voru til tæplega 2400 tonn af
kjöti, en haustslátrunin nam
12,800 tonnum. Það er langt um-
fram það sem menn geta gert sér
vonir um að selja innanlands og
því ekki annað fyrirsjáanlegt en
að birgðir aukist enn.
Magnús sagði ekki horfa væn-
lega með útflutning en gat þess
þó að viðræður væru að hefjast í
Moskvu um sölu á verulegu
magni dilkakjöts til Sovétríkj-
anna. Menn binda vonir við að
hægt verði að selja þangað 2-3
þúsund tonn.
Þá lýsti Magnús því hvernig
dilkakjöt hefur farið halloka
gagnvart kjúklingum, svínakjöti
og nautakjöti á undanfömum
árum. Hlutdeild dilkakjöts í
kjötneyslu landsmanna hefur
snarminnkað. „Við verðum að
finna leið til þess að keppa við
verksmiðjubúskapinn," sagði
Magnús.
Sveinbjörn Dagfínnsson ráðu-
neytisstjóri í landbúnaðarráðu-
neytinu og formaður markaðs-
nefndar tók í sama streng.
Sveinbjörn upplýsti að meðal-
neysla dilkakjöts á mann í fyrra
var aðeins 38 kíló, en hún hefur
mest farið í 53 kíló. Fara verður
aftur til viðreisnaráranna til þess
að finna minni meðalneyslu en í
fyrra.
Þannig var neyslan að sögn
Sveinbjörns 2890 tonn mánuðina
september til desember í fyrra,
en í meðalári hefur neyslan á
sama tímabili verði á bilinu 3400-
4200 tonn.
„Þetta eru ógnvænleg tíðindi
sem munu hafa alvarlegar afleið-
ingar ef svo fer sem horfir. Það er
að mínu mati greinilegt að það
sem hefur mest áhrif í þessu er
verðið. Það verður því að leita
allra leiða til þess að lækka fram-
Ieiðslukostnað, vinnslukostnað
og milliliðakostnað og fara út í
umfangsmikla kynningu og
áróður fyrir neyslu dilkakjöts,“
sagði Sveinbjörn.
Átak í sölumálum
„Það er alveg ljóst að við þurf-
um að gera stórátak í markaðs-
málum," sagði Jóhannes Krist-
jánsson formaður Landssamtaka
sauðfjárbænda. Jóhannes lýsti
yfir þeirri skoðun sinni að mark-
aðsnefnd eins og hún er saman
sett væri ekki heppilegur aðili til
þess að vinna að markaðsmálum
fyrir sauðfjárbændur, þar sem
hún þyrfti einnig að standa að
sölu annarra kjöttegunda. „Það
fer ekki nógu vel saman.
Markaðsnefnd getur ekki farið út
í harða samkeppni við aðrar teg-
undir og það er það sem við þurf-
um.“
Jóhannes lagði áherslu á að
gera þyrfti átak í sölumálum.
Hann benti á ýmsar leiðir til þess
að auka neyslu lambakjöts, nýjar
og betri vinnsluaðferðir, leiðir til
þess að gera vöruna meira aðlað-
andi í augum neytandans og síð-
ast en ekki síst stórauknar auglýs-
ingar.
Hann sagði jafnframt nauðsyn-
legt að höfða meira til yngri kyn-
slóðarinnar, sem neytir einna
minnst af lambakjöti. Þar benti
hann á möguleikann á að koma
lambakjöti inn á skyndibitastað-
ina og sagði aðila í Reykjavík
vera í þann mund að hefja fram-
leiðslu á skyndibitum úr lamba-
kjöti.
Gunnar Páll Ingólfsson mat-
reiðslumaður á Hvanneyri tók í
sama streng. Hann sagði fulla á-
stæðu til þess að hefja samkeppni
við kjúklingana á skyndibita-
stöðunum og fullyrti að lamba-
kjöt gæti fyllilega staðist þá sam-
keppni. „Fólk er orðið hundleitt
á kjúklingunum".
Hann taldi einnig mögulegt að
auka neysluna verulega með því
einu að auka hlutdeild lamba-
kjöts í mötuneytum og öðrum
stórum eldhúsum.
Þorkell Fjeldsted í Ferjukoti,
Ásbjörn Sigurgeirsson á Ásbjarn-
arstöðum, Magnús B. Jónsson
kennari á Hvanneyri, Sigbjörn
Björnsson á Lundum og fleiri
tóku til máls á fundinum og lögðu
áherslu á að gera þyrfti mun bet-
ur í markaðsmálum ef takast ætti
að auka neyslu á lambakjöti.
Sigbjörn sagði aðalástæðuna
fyrir minnkandi neyslu vera hátt
verð. Hann benti á að þegar
neyslan var mest námu niður-
greiðslur 40% af verðinu, en í
fyrra þegar neyslan var mjög lítil
námu niðurgreiðslur aðeins 25%.
Hann sagði bændur búna að fá sig
fullsadda af aðgerðum stjórn-
valda í landbúnaðarmálum.
Minni milliiiðakostnað
í ályktun fundarins segir m.a.
að innanlandsmarkaðurinn sé sá
mikilvægasti fyrir sauðfjárafurðir
og því verði að leggja höfuð-
áherslu á að þjóna honum. „Leið
að því marki er m.a. að lengja
sláturtímann en á þánn hátt er
hægt að lengja þann tíma sem
ferskt kjöt er á markaðnum." Þá
er bent á að laga þurfi kjötið frek-
ar að óskum neytandans.
„Fundurinn bendir á þá stað-
reynd að tekjur bænda hafa lækk-
að hlutfallslega miðað við tekjur
annarra stétta. Nauðsyn ber til að
stöðva þá öfugþróun. Fundurinn
telur mikil vandkvæði á að ná
tekjuaukningu með hækkun
afurðaverðs en bendir á þá leið
að lækka verð aðfanga til bú-
rekstrar. Jafnframt verði leitað
leiða allra leiða til þess að lækka
milliliðakostnað þannig að verð
afurða til neytenda geti lækkað
og bændur fái stærri hluta vöru-
verðsins í sinn hlut.“ segir í álykt-
uninni. -gg
Flmmtudagur 12. febrúar 1987 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9