Þjóðviljinn - 27.03.1987, Síða 4

LEIÐARI
Stórt
Þrátt fyrir þæfing Matthíasar Á. Mathiesen var
ákveðið á fundi norrænu utanríkisráðherranna í
Rúgbrauðsgerðinni að setja á stofn vinnuhóp
embættismanna til að kanna forsendur fyrir
kjarnavopnalausu norrænu svæði.
Finnski utanríkisráðherrann Paavo Váyrynen
sagði í gær að þessi ákvörðun jafngilti „stóru
skrefi frammávið" til kjarnavopnalauss svæðis
á Norðurlöndum, sem orðið er sameiginlegt
baráttumál alls norræns almennings.
Þær fréttir höfðu borist yfir Atlantsála að með-
al granna okkar gætti slíkrar óþreyju með
hægagang íslensku stjórnarinnar að æðstu
menn væru reiðubúnir að halda áfram án ís-
lenskrarþátttöku. Þærfréttir höfðu einnig borist
að ráðherrarnir væru tilbúnir að teygja sig nokk-
uð til að fá Matthías og félaga til að fallast á
stofnun embættismannanefndarinnar. Og það
' varð raunin að landfræðileg skilgreining er óljós
í samþykktinni, þótt bæði sænski utanríkis-
ráðherrann og sá finnski hafi sagt í gær að
auðvitað væri fyrst og fremst verið að tala um
yfirráðasvæði Norðurlanda.
Matthías Á. Mathiesen heldur þeim upptekna
hætti íslenskra utanríkisráðherra að telja sig
einráðan um utanríkisstefnuna, en í þessu máli
varð hann að beygja sig. Hann var undir tvöföld-
um þrýstingi á fundinum í Borgartúni. í fyrsta
lagi ætluðu þeir Andersson, Stoltenberg, Váyr-
ynen og Elleman-Jensen sér ekki að koma tóm-
hentir heim til sín. Slíkt hefði orðið hverjum og
einum þeirra meiriháttar pólitískur álitshnekkir.
í öðru lagi hefur íslenskur þjóðarvilji í þessu
skref frammávið
máli komið einkar skýrt fram síðustu daga,
meðal annars með skoðanakönnun þarsem um
90% vildu taka þátt í samstarfi Norðurlandanna
um kjarnorkuvopnalaust svæði. Það er mánuð-
ur í tvísýnar kosningar, og Matthías gat ekki
annað en beygt sig á fundunum í Rúg-
brauðsgerðinni, hvað sem leið þeim hernaðar-
hagsmunum í Pentagon og Brussel sem hing-
aðtil hafa mótað afstöðu Matthíasar.
Ákvörðunin um embættismannanefndina er
með orðum Paavo Váyrynen stórt skref fram-
mávið, áfangasigur unninn af norrænum al-
menningi. Nú má búast við að Matthías og fé-
lagar hans ætli sér næst þann leik að svæfa
málið í þessari nefnd með töfum, málþófi og
skriffinnsku, þannig að ekkert verði úr neinu.
Þessvegna er brýnt að menn haldi vöku sinni
og þrýsti á að nefndin fái að starfa óáreitt og að
hún vinni hratt og vel. Þó er enn brýnna að losna
við hina annarlegu fulltrúa íslendinga í þessu
norræna samstarfi og kjósa hér ríkisstjórn sem
vinnur í samræmi við þjóðarvilja.
Leiktjöldin hrynja
Trúnaðarbrestur hefur orðið í íslenskum
stjórnmálum.
Sá trúnaðarbrestur er fólginn í því, að blekkinga-
vefur Sjálfstæðisflokksins er hruninn.
Fyrir fáum dögum sögðu forsprakkar Sjálfstæðis-
flokksins við þjóðina: Við erum á réttri leið. Flokkur-
inn stendur einhuga að baki sterkum leiðtoga. Leiðin
til valda er greið. Enginn andstæðingur getur ógnað
okkur. Alþýðubandalagið er ekki lengur þess um-
komið að teljast höfuðandstæðingur okkar. Okkur
berast samvinnutilboð frá krötum og framsókn. Sig-
urinn er í höfn.
Og landsfundur sjálfstæðismanna tók þátt í blekk-
ingunni. Þorsteinn Pálsson var kjörinn formaður
með rússneskri kosningu.
í dag er leiksýningin á enda. í miðjum klíðum
hrundu leiktjöldin yfir aðalleikarana þar sem þeir
stóðu á sviðinu og þuldu um „bergkastala frjálsrar
þjóðar“.
Staðan í íslenskum stjórnmálum hefur breyst. En
launþegar og félagshyggjufólk skyldi þó varast að
fagna sigri. Baráttan á eftir að harðna, og þá skiptir
litlu máli hvort íhaldið sýnir á sér eitt andlit eða tvö
eða hvort það kallar sig Sjálfstæðisflokk eða Borg-
araflokk. Það sem skiptir máli er baráttan fyrir jöfnuði
gegn ójöfnuði; baráttan fyrir mannúðarstefnu gegn
markaðsdýrkun; baráttan fyrir mannlegri reisn gegn
spillingu, braski og hermangi.
Staðan í íslenskum stjórnmálum hefur breyst.
Sjálfstæðisflokkurinn er klofinn fram yfir kosningar
að minnsta kosti. Framsóknarmenn og kratar eru nú
ráðvilltir og klumsa þegar hver höndin er uppi á móti
annarri á íhaldshöfuðbólinu, þar sem þeir hugðu á
náðuga vist að loknum kosningum.
Gegn þessu sundraða og ráðvillta liði, sem hafði
hugsað sér að stofna hlutafélag um völdin á íslandi,
stendur Alþýðubandalagið. Utan við þennan hrásk-
innsleik siðleysis, hefnda og hentistefnu stendur Al-
þýðubandalagið.
Þitt afl! Aflið sem breytir! - Þráinn
KUPPT :OG SKORIÐ
Undarleg
sjónvarpsstefna
Þegar þessar línur eru á blað
festar kjaftar hver upp í annan
um að Albert Guðmundsson ætli
í sérframboð, en sjálfur hefur
hann ekki mæit hið örlaga-
þrungna orð.
Og meðan Valhöll skelfur er
ástæða til að staldra við og spyrja
sjálfan sig að því, hvað manni
finnist undarlegast við Alberts-
málin. Þessum Klippara hér
verður það fyrst til svars að það sé
framganga íslenska sjónvarpsins.
Við vorum að pára um það í
þessum pistlum í gær, að þegar
Ingvi Hrafn og Hallur spurðu Al-
bert á þriðjudagskvöld, þá var '
engu líkara en þar færu sérþjálf-
aðir sálgæslumenn Alberts. Þeir
voru svo yfirmáta elskulegir og
hrifnir af Albert Guðmundssyni,
hann var svo sterkur og athafna-
drjúgur og allir voru hræddir við
hann. Meðvitað og ómeðvitað
höfðu þeir eins og aðlagað sig
fyrirfram öllum málflutningi
karlsins með mikilli auðmýkt:
Albert var und himnum.
Kvöldið eftir kom svo Þor-
steinn Pálsson í sjónvarpið til
þeirra Ingva Hrafns og Helga
Helgasonar, væntanlega til að
ekki hallaðist á í byggð landsins.
Og nú tók ekki betra við.
Fréttastjórinn talaði við for-
manninn á þeim nótum að engum
gat dottið annað í hug en að hann
ætlaði á stað og stund að finna
leið til að bræða saman Sjálfstæð-
isflokkinn frammi fyrir alþjóð.
Getið þið Albert bara ekki sest
saman og rætt málin og verið vin-
ir, er ekki nokkur leið að afstýra
klofningi, getum við ekki forðað
slysi fyrir flokkinn og þjóðina?
(Eitt grundvallaratriði í hinni
sjálfumglöðu og freku heims-
mynd íslenskra sjálfstæðismanna
er sú, að þeir séu salt jarðar,
hryggjarstykkið í samfélaginu og
að ef þeim vegnar illa með nokkr-
um hætti, þá sé þjóðinni voðinn
vís.) Á þessum nótum var talað.
Og sálgæsluákafinn var svo
auðsær, að meira að segja Þor-
steini Pálssyni varð um og ó. Það
var sem hann fyndi það á sér að
eigi væri allt sem skyldi.
Ef annar
flokkur...
Vfkverji var eitthvað að tala
um það í Morgunblaðinu á dög-
unum að fjölmiðlafræðingar ættu
að stúdera grannt meðferð Al-
bertsmálsins í sjónvarpi. Það er
ekki nema satt og rétt. Slík athug-
un gæti leitt margt í ljós. Ekki
bara varðandi nýjar áherslur í
fjölmiðlun með tilheyrandi per-
sónuhasar. Heldur væri og rétt að
fara út í samanburðarfræði á því,
hvemig farið er í sjónvarpi með
ágreining og klofning í Sjálfstæð-
isflokknum annarsvegar og öllum
öðrum flokkum hinsvegar.
Og á meðan er kennaraverkfall
og verkföll á sjúkrahúsum, nem-
endur vita ekki sitt rjúkandi ráð
og sjúklingar eru sendir heim eða
úr landi kannski. Þetta allt og ó-
talmargt annað hverfur fullkom-
lega í skuggann fyrir því, undir
hvaða merkjum Albert Guð-
mundsson mun sigla inn á þing,
en þar verður hann víst, hvernig
sem allt veltist.
Það er líka dálftið merkilegt að
enginn leggur út í að spyrja sjálf-
an sig að því, hvort það skipti
máli að Álbert Guðmundsson
sitji á þingi eða ekki.
Skiptir
það máli?
Þegar málið er skoðað, kemur
það helst upp, að það gæti skipt
máli, ef um það væri að ræða að
Hafskipsmálin væru tekin svo al-
varlega í samfélaginu að Albert
Guðmundssyni yrði ekki fýsilegt
að leita sér atkvæða.
En því er ekki að heilsa, eins og
menn vita. Svo mæla fyrir ein-
hverjir undarlegir gangráðar í
samfélaginu, að Albert er hetja
og garpur. Enginn veit hvernig á
því stendur. Einn af herstjórum
hulduhersins, Ásgeir Hannes
Eiríksson, lét hafa það eftir sér,
að „þetta virðist ekkert eiga skylt
við pólitík“ og á við meðferðina á
Albert og er hneykslaður. Óvart
hefur hann rétt fyrir sér: málið á
einhvernveginn ekkert skylt við
pólitík í þeim skilningi, að um sé
að ræða ágreining um eitt eða
annað. Það efast enginn um að
bæði Albert og Þorsteinn séu hin-
ir hörðustu sjálfstæðismenn og
hviki aldrei frá réttri kenningu
hans. Sá sem ætlaði sér að finna
einhver sérsjónarmið Alberts
Guðmundssonar í vandræðum
þjóðarinnar, hann mun ekki hafa
erindi sem erfiði.
Og samt sýnist þetta undarlega
framboðsmál vera það eina sem
getur hleypt upp blóðhita mör-
landans þessa dagana. Það
brennur eldur í æðum, segir for-
inginn. Stóryrði falla í skæða-
drífu. Ólíklegasta fólk svífur inn í
þingmannsdagdrauma. Kratar
skjálfa á báðum beinum. Það
bjargast ekki neitt, það ferst það
ferst, það fellur um sig sjálft og er
ei lengur...
áb
þJÓÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóöfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Rltstjóror: Árni Bergmann, Þráinn Bertelsson, össur
Skarphóðinsson.
Fréttaatjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Garðar Guðjónsson, Ingólfur Hjörleifsson, Kristín
Ólafsdóttir, Magnús H. Gíslason, MörðurÁrnason, ÓlafurGíslason,
Sigurður Á. Friðþjófsson, Stefán Ásgrímsson, Vilborg Davíðsdóttir,
Víðir Sigurðsson (íþróttir), Yngvi Kjartansson (Akureyri).
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar.
Ljósmyndarar: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlltsteiknarar: Sævar Guðbjörnsson, Garðar Sigvaldason.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrlfstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Guðbergur Þorvaldsson.
Auglýsingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Olga Clausen, Guðmunda Kristinsdóttir.
Símvarsla: Katrín Anna Lund, Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmóðir: Ólöf Húnfjörð.
Bflstjórl: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbreiðslu- og afgrelðslustjóri: Hörður Oddfríðarson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ÓlafurBjörnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýsingar:Síðumúla6,sfmar681331 og 681310.
Umbrotog setning: Prentsmiðja Þjóðviljanshf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð f lausasölu: 50 kr.
Helgarblöð: 55 kr.
Áskrlftarverö á mánuði: 500 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 27. mars 1987