Þjóðviljinn - 05.04.1987, Blaðsíða 14

1 LAUSAR STÖDUR HJÁ
I REYKJAVIKURBORG
Skólaskrifstofa Reykjavíkur óskar eftir að ráða
bókasafnsfræðing í fullt starf, sem fyrst.
Upplýsingar gefur skólasafnafulltrúi í síma 28544
e.h.
Umsóknum ber að skila til starfsmannahalds
Reykjavíkurborgar, Pósthússtræti 9, 5. hæð, á
sérstökum eyðublöðum sem þar fást.
Frá Grunnskólum
Kópavogs
Innritun 6 ára^barna (börn fædd 1981) fer fram í
skólum bæjþrins mánudaginn 6. apríl og þriðju-
daginn 7. apríl (<l. 13-16. Innritun skólaskyldra
barna og unglinga sem flytjast milli skólahverfa,
flytja í Kópavog éða koma úr einkaskólum, fer
fram sömu daga á Skólaskrifstofu Kópavogs,
Hamraborg 12, 3. hæð, kl. 10-12 og 13-15, sími
41988.
Skólafulltrúi.
Útboð
Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar fyrir hönd
Vatnsveitu Reykjavíkur óskar eftir tilboðum í
smíði og uppsetningu á handriðum, bæði inni og
úti, í Gvendarbrunnarhús í Heiðmörk.
Utboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri, Frí-
kirkjuvegi 3, gegn kr. 5 þús. skilatryggingu. Til-
boð verða opnuð á sama stað miðvikudaginn 15.
apríl n.k. kl. 11.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVIKURBORGAR
Fnkitkjuvegi 3 Simi 25800
Vestmannaeyjabær
auglýsir stöðu forstöðumanns safnahúss laust.
Háskólamenntun í bókasafnsfræðum er æskileg.
Safnahús Vestmannaeyja hýsir bókasafn bæjar-
ins, eitt elsta bókasafn í landinu, byggðasafn og
listmunasafn svo og skjalasafn í rúmgóðu og
nýlegu húsi.
Frekari upplýsingar veitir bæjarstjóri í síma 98-
1088 og 98-1092 á vinnustað.
Bæjarstjórinn í Vestmannaeyjum,
Arnaldur Bjarnason.
Utankjörfundar-
atkvæðagreiðsla
í Reykjavík vegna alþingiskosninga 1987 hefst í
Ármúlaskóla laugardaginn 4. apríl kl. 14 - 18.
Síðan verður kjörstaðurinn opinn alla virka daga
kl. 10 -12,14 -18 og 20 - 22, en sunnudaga og
helgidaga kl. 14 -18. Lokað verður föstudaginn
langa og páskadaga.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.
Frá Æfinga- og tilraunaskóla
Kennaraháskólans
INNRITUN 5 ÁRA BARNA
Innritun 5 ára barna í skólahverfi Æfingaskólans
fyrir skólaárið 1987-1988 fer fram í skólanum
dagana 6.-9. ^tpríl.
Skólastjóri.
Erindi Þorsteins
Gylfasonará
málstefnu
Alþýðubanda-
lagsins um
menningu og
listir
I
Menning er að gera hlutina
vel. Tökumsoðnaýsu. í
menningarlegu byggðarlagi
erýsa ný. Kannski sækir
maður hana glænýja niður á
bryggju fyrir hádegið. Svo er
hún soðin í vatni eða bökuð í
ofni vatnslaus. Það má ekki
votta fyrir blóði inn við beinið.
En fiskurinn má ekki heldur
veraalveg lausfrá beininu:
hann á að vera að byrja að
losna. Og hann á að gljá eins
og laukurgljáir. Þettaer
menning.
Ég hef einu sinni orðið svo
frægur að koma í opinbera heim-
sókn í skóverksmiðju í Zlín á
Mæri þar sem nú heitir Gottwald-
ow. Hún er auðvitað nkisrekin
og heitir Svit sem þýðir ljós ef ég
man rétt. í öndverðu var hún
einkaeign Tómasar Bata og bar
nafn hans. Það eru raunar enn til

Bataverksmiðjur í Brasilíu og
víðar að ég hygg. í Zlín var um
skeið mikið og frægt menningar-
samfélag, og fólk úr öðrum
löndum þyrptist þangað til að sjá
það með eigin augum. Það var
meðal annars frægt fyrir eignar-
aðild verkafólksins að fyrirtæk-
inu með tilheyrandi hlutdeild í
arðinum af því. Það var líka frægt
fyrir glæsilega verkamannabúst-
aði, sparisjóð verkafólks, náms-
styrki handa börnum þess og aðra
velferð, en einkum þó að sjálf-
sögðu fyrir góða og furðulega
ódýra skó. Þegar ég kom til Zlín
var allt í niðurníðslu. Hvorki
verksmiðjunni sjálfri né heldur
verkamannabústöðunum hafði
verið haldið við, hvað þá að um-
bætur hefðu átt sér stað. Skórnir
sem það gerði voru ræflar, eins og
margir Islendingar muna frá
haftaárunum þegar varla fengust
aðrir skór en tékkneskir hér á
landi.
Svo var það einkennilegt að
vera leiddur um verksmiðjuna.
Þá laut hvert einasta mannsbarn
höfði. Fyrst gekk maður auðvitað
að því vísu að þetta væri þrælsótti
í fólkinu. En svo sá ég framan í
mann og áttaði mig á því sem
reyndist rétt: fólkið var að skoða
skóna sem við útlendingamir
höfðum á fótunum. Þetta var
handverksfólk sem hafði varð-
veitt áhugann á handverki sínu,
og virðingu sína fyrir því, þrátt
fyrir drabbið í kringum sig. Það
vildi að minnsta kosti fá að virða
fyrir sér almennilega skó úr því
það fékk ekki að smíða þá sjálft.
Þetta sýnir að menning getur
lifað þótt kjör fólks bregðist. En
það breytir engu um hitt að það
versta sem hægt er að gera manni
er að leyfa honum ekki að gera
það vel sem hann gerir.
II
Það gegnir sama máli um listir
og vísindi og um ýsu og skó:
menning er að gera hlutina vel.
Það er menning að syngja vel og
skrifa vel og lesa vel og skilja vel
og skemmta sér vel á meðan verið
er að því öllu saman. Og eins og
ég segi: það versta sem hægt er að
gera manni er að leyfa honum
ekki að gera það vel sem hann
gerir.
Það er yfirleitt erfitt að gera
hlutina vel. Til dæmis tekur það
tíma og kostar peninga. Menning
er kannski dýrust vegna þess að
oftast nær þrífst hún ekki nema í
stofnunum, og jafnvel ekki nema
í voldugum stofnunum. Skó-
verksmiðja er voldug stofnun, og
það er háskóli líka. Þar fléttast
eitt saman við allt annað á þús-
und og einn veg. Það er ekki hægt
að iðka almennilega matvæla-
verkfræði í háskóla án þess að
leggja líka stund á efnafræði.
Efnafræðin kallar á eðlisfræði, til
dæmis vegna mælitækja sem hún
þarf á að halda og eðlisfræðinga
þarf til að smíða, og eðlisfræðin
kallar á stærðfræði því að án
stærðfræði er hún óskiljanleg.
Svo á stærðfræðin sér mikilsverða
grein þar sem rökfræðin er, sem
aftur er undirstöðugrein í
heimspeki. Og heimspekin þrífst
ekki nema meðal annarra mann-
legra fræða. Þar á meðal eru ís-
lensk fræði í okkar háskóla. Það
verður yfir höfuð engin fræði-
grein sómasamlega iðkuð hér í
landinu án íslenskra fræða. Hugs-
um bara um nýyrði. Það er úti-
lokað að keppa að því af viti að
búa til nýyrði, til að mynda í mat-
vælaverkfræði, án þess að eiga
aðgang að stofnunum eins og Is-
lenskri málnefnd og Orðabók
Háskólans. Satt að segja þyrftu
þær báðar að vera miklu voldugri
en þær eru. Og það þarf ekki ein-
ungis opinberar stofnanir: það
þarf líka forleggjara eins og Ör-
lyg Hálfdánarson sem gefur út
enskar orðabækur af einstökum
myndarskap.
Það er á endanum ekki hægt að
kenna matvælaverkfræði án þess
að kenna stærðfræði og rökfræði
líka. Þetta er auðvitað ekki af því
að til að mynda rökfræði eigi að
vera skyldunámsefni hjá mat-
vælaverkfræðingum. Það er
vegna þess að ef við viljum al-
mennilega kennslu í efnafræði-
námskeiði handa matvælafræð-
ingum, þá verðum við að hafa al-
mennilega efnafræðinga. Þeir
fást ekki nema við leyfum þeim
að iðka fræði sín án tillits til ma-
tvæla. Og þannig koll af kolli.
Þetta er vert að hafa í huga þegar
ráðgert er að stofna háskóla á
Akureyri. Auðvitað er ekkert
nema gott um það að segja að
hafa háskóla þar, og helst í
Hornafirði líka. En háskóli er
dýr. Hann kostar margar fræði-
greinar en ekki bara einhverja
eina eða tvær sem eiga að heita
hagnýtar. Hann kostar allar
fræðigreinar. Hann kostar líka
bókasafn. Háskólinn hér í
Reykjavík á sér ekki nándar
nærri boðlegt bókasafn, og samt
er hann sjötíu og fimm ára.
Hyggjum sem snöggvast að
sinfóníuhljómsveit. Það er oft
talað eins og Sinfóníuhljómsveit
íslands sé til vegna fáeinna
hundruða Reykvíkinga sem
sækja tónleika hennar hálfsmán-
aðarlega. Þetta er bara misskiln-
ingur. Sinfóníuhljómsveitin er
fyrst og fremst óhjákvæmilegur
partur af tónlistarlífi í landinu
eins og það leggur sig. Ef við vilj-
um hafa tónlistarskóla út um allt
land handa þúsundum barna, þá
viljum við væntanlega góða tón-
listarskóla. Góðir tónlistarskólar
þurfa góða kennara, en góður
kennari á lúður eða flautu þrífst
ekki nema fyrir allskonar stofn-
anir. Hann þrífst meðal annars
fyrir áhugafélög um stofutónlist,
útvarpsstöðvar og sjónvarps-
stöðvar og hljómsveitir og óperu.
Tökum bara tónskáld svo að ekki
sé lengra seilzt. Það er ekki hægt
að gera neinar kröfur til tón-
skálda í landinu nema að þau fái
meðal annars að skrifa tónlist
fyrir stóra hljómsveit, og fái það
14 SlÐA - ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 5. apríl 1987