Þjóðviljinn - 14.06.1987, Blaðsíða 7

Guðjón A. Kristjánsson forseti Farmanna- og fiskimannasambandsins í ræðustól á hátíðarfundi sambandsins sem haldinn var í tilefni hálfrar aldar afmælis þess á dögunum. Aðrir á myndinni frá
vinstri eru: Kristján Ingibergsson, Matthías Nóason, Þorbjörn Sigurðsson og Helgi Laxdal.
Forseti Farmanna- og fiskimannasambandsins
Öiyggismálin
alHaf í deiglunni
Guðjón A.Kristjánsson, forseti FFSÍ: Styrkur okkar vex með hverju ári. Lífeyrir reiknaður af öllum launum.
Endurmenntun yfirmanna brýn. Samkeppni nauðsynleg í fiskveiðum. Tregðulögmál í stjórnkerfinu.
Sjómannadagurinn er okkar þjóðhátíð
Farmanna- og fiskimanna-
samband íslandsvarö
fimmtíu ára 2. júní síð-
astliðinn, en það var formlega
stofnað 1937. í tilefni afmæ-
lisins var haldin sögusýning í
húsnæði sambandsins að
Borgartúni 18 og sambandss-
tjórnin hélt hátíðarfund. Þá
voru einnig aldnar kempur
sambandsins heiðraðar og
ennfremur var gefið út veglegt
afmælisrit, þar sem stiklað var
á stóru í sögu þess í máli og
myndum. A þessum merku
tímamótum í sögu sambands-
ins mælti Þjóðviljinn sér mót
við forseta þess Guðjón A.
Kristjánsson, sem er 12.
forseti Farmanna- og fiski-
mannasambandsins frá upp-
hafi.
Guðjón fæddist á ísafirði 5. júlí
1944. Hann hóf sjómennsku að-
eins 16 ára gamall en fór svo í
Stýrimannaskólann og lauk það-
an fiskimannaprófi 1966.
Hann var stýrimaður og skip-
stjóri á ýmsum fiskiskipum frá
ísafirði en lengst hefur hann
starfað hjá útgerð Jóakims Páls-
sonar í Hnífsdal sem skipstjóri á
skuttogaranum Páli Pálssyni ÍS.
Hann varð formaður Skipstjóra-
og stýrimannafélagsins Bylgj-
unnar á ísafirði 1975 og fyrst ko-
sinn í stjórn Farmanna- og fiski-
mannasambandsins 1977 og hef-
ur setið þar síðan.
Eftir að við höfðum komið
okkur fyrir á skrifstofu Guðjóns
að Borgartúni 18 og óskað hon-
utn og sambandinu til hamingju
með hálfrar aldar afmœlið, var
hann fyrst spurður að því hvað
vœri minnisstœðast í sögu sam-
bandsins.
„Það er að sjálfsögðu baráttan
fyrir yfirráðum okkar yfir land-
helginni sem við áttum þátt í að
móta og sá sigur sem þar vannst.
Einnig það að sambandið skuli
hafa staðið saman þennan tíma
sem ein heild, en ekki sundrast í
innbyrðisátökum. Þó að það sé
ekki mikill stéttaágreiningur á
milli félaganna sem aðild eiga að
Farmanna- og fiskimannasam-
bandinu er alltaf einhver áherslu-
munur en hann hefur, sem betur
fer, ekki orðið til þess að sam-
bandið liði undir lok. Heldur
hafa menn getað leyst sín ágrein-
ingsmál og snúið bökum saman. í
því liggur styrkur þess og vonandi
verður svo áfram um ókomna tíð.
Áfangasigur í
lífeyrismálum
Frá því að ég kom hingað til
starfa eru það lífeyrismál fiski-
manna sem eru mér mjög minnis-
stæð. Þetta er að vísu sá mála-
flokkur sem alltaf er verið að
þoka áfram, því tímarnir breytast
og áherslur manna einnig. En við
horfðum upp á það hér að sjó-
menn sem voru búnir að vinna
alla sína tíð á sjónum voru að fá
greiðslur úr lífeyrissjóðum uppá
nokkra tugi þúsunda og allt niður
í nokkur þúsund. En í samning-
unum 1985 náðum við því í gegn
að lífeyrir yrði reiknaður af öllum
launum. Þetta gerir það að verk-
um, ef fram fer sem horfir, að
fiskimaður getur vænst þess að fá
40-70 þúsund í lífeyri á mánuði,
Það fer þó eftir launum hvers og
eins, en er mikil réttindabót frá
því sem áður var.
Öryggismál sjómanna eru alltaf
í deiglunni. Ýmislegt hefur
áunnist í þeim efnum, en hvað
finnst þér rísa þar hcest á liðnum
árum?
„Öryggismál sjómanna hafa
alltaf verið í brennidepli, bæði
fyrir stofnun sambandsins og
einnig á eftir.
Fljótandi skóli
í því sambandi vil ég nefna
samþykkt sem við gerðum 1983
þar sem við skoruðum á
stjórnvöld að koma á fót
þjálfunar- og öryggisskóla fyrir
sjómenn. Þessa tillögu fórum við
með til Slysavarnafélagsins og
tóku þeir henni mjög vel. Þeir
hafa síðan haft þetta mál á sinni
könnu, með miklum stuðningi frá
okkur og öðrum hagsmunaaðil-
um sjómanna og útvegsmanna.
Og þessa dagana sýnist mér að
við séum að fá fljótandi
þjálfunar- og öryggisskóla fyrir
sjómenn, sem getur farið hvert á
land sem er og kennt sjómönnum
hvernig þeir eigi að nota öryggis-
tæki og hvernig best sé að bregð-
ast við á hættustundum. En
burtséð frá því að kunna tökin á
öryggistækjum um borð, þá kem-
ur ekkert öryggistæki í staðinn
fyrir skipið sjálft. Og það að
fylgjast vel með sínu skipi, burð-
arþoli þess og öðrum atriðum
sem miða að öryggi þess, er það
sem menn eiga að keppa að.“
Var það ekki lenska hér áður
fyrr meðal sjómanna að forðast
alla umræðu um öryggismál um
borð í skipunum vegna þess að
þeir sem brydduðu upp á þeim
málum voru taldir aumingjar og
annað verra?
„Þetta var kannski hérna áður
fyrr en ég held nú að það sé liðin
tíð, sem betur fer. Með aukinni
fræðslu í öryggismálum, hvarf
þessi hugsun og menn taka þessi
mál mun alvarlegra en hér áður
fyrr. í dag hugsa sjómenn mikið
um sitt starfsöryggi og á hvaða
hátt sé hægt að gera betur. Með
meiri fræðslu og upplýsingum um
öryggismál yfirleitt á undanförn-
um árum, varð þessi hugsunar-
háttur sem þú talaðir um hrein-
lega úti. Hann þykir útí hött í dag
og ég þori að fullyrða að hann
fyrirfinnist ekki lengur."
Flotbúningur
mikil framför
Nýjasta öryggistæki sjómanna í
dag eru flotbúningar. Hvað viltu
segja um það?
„Þeir eru mikið framfaraspor.
Á því er engin launung. Það er
búið að lögfesta þá í kaupskipin
og Landssamband íslenskra út-
vegsmanna, LÍÚ., hefur séð til
þess að þeir verði í öllum fiski-
skipum. Vonandi munu þeir
bjarga mörgum mannslífum, ef í
nauðirnar rekur. En það þarf að
þjálfa menn í notkun þeirra, því
það er ekki nóg að hafa þá um
borð ef þú kannt ekki að fara með
þá. Því það þarf meiri háttar
kjark að kasta sér frá sökkvandi
skipi í svarta myrkri beint út í
sortann í flotgallanum, án þess að
vita neitt hvernig þú átt að bera
þig að í honum. I þessu máli sem
og öðrum, hvað snertir öryggism-
álin, þá er það fyrst og fremst
fræðsla og upplýsingar sem skipta
mestu máli. En þessi mál eru og
verða alltaf í brennidepli á meðan
skip eru á sjó. Þau hafa engan
endi.“
Endurmenntun
nauðsynleg
En hvernig er staða menntunar
hjá yfirmönnum í stéttinni þar
sem allt er breytingum undirorpið
nú til dags og ný og ný tækni að
koma fram?
„Ég held nú að sú menntun
sem tilvonandi yfirmenn fá í
Stýrimannaskólanum sé mjög
góð, en hnífurinn stendur í kúnni
hvað endurmenntunina varðar.
Við erum þegar komnir með inn í
kjarasamninga okkar greinar þar
sem við eigum rétt á endur-
menntun. Sameiginlega höfum
við, LÍÚ og kaupskipaútgerðir
sett á fót endurmenntunarnefnd
sem hefur lagt til í 14 liðum á-
Sunnudagur 14. júní 1987 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7