Þjóðviljinn - 27.08.1987, Page 5

Umsjón:
Magnús H.
Gíslason
BÚ87
Gestastofa
VHhjálms
skólameistara
Hlutskörpust í hugmyndasamkeppninni
Það var Vilhjálmur Einarsson,
skólameistari í Egilsstaðakaup-
túni, sem hlaut fyrstu verðlaun í
hugmyndasamkeppni þeirri sem
BU 87 og Framieiðnisjóður efndu
til um nýja atvinnustarfsemi í
sveitum. En hugmyndina að þess-
ari samkeppni átti raunar Jón
Arnþórsson deildarstjóri á Akur-
eyri.
Rétt þykir að segja hér lítillega
frá þessari hugmynd Vilhjálms
svo lesendur geti frekar gert sér
einhverja hugmynd um hug-
myndina, en Vilhjálmur nefnir
hana „Gestastofu”.
í eins konar greinargerð með
„Gestastofunni” bendir Vil-
hjálmur Einarsson á að erlendum
gestum fari nú ört fjölgandi hér-
lendis. Gistirými hins vegar af
skornum skammti meðan ör-
tröðin er mest, einkum úti um
land. Ferðaþjónusta bænda bætir
hér nokkuð úr brýnni þörf en þó
að takmörkuðu leyti á meðan
kostnaður við að koma upp
nauðsynlegu húsnæði - þar sem
það er ekki fyrir hendi - er jafn-
hár og nú. Til að létta þarna undir
með Ferðaþjónustu bænda þurfi
þrennt að koma til:
1. Minnka fjárfestingarkostn-
að verulega.
2. Mynda samtök um staðlaða
„gestastofu” sem ferðamenn geti
gengið að og viti fyrirfram hvað
þeir hafi keypt.
3. Markaðssetja „gestastofu”
sem keðju um allt land með sam-
eiginlegu bókunarkerfi.
Hvað er í boði?
Því næst bendir Vilhjálmur á
sérstöðu landsins, strjálbýli og
ómengað, hreint loft, tært vatn,
kyrrð og næði. Allt þetta þyki út-
lendingum eftirsóknarvert og að-
gang að þessum auð- og hollustu-
lindum geti gestastofubændur
selt með því að bjóða gestum:
1. Umhverfi, þar sem þeir séu
einir með náttúrunni.
2. Einfaldan, íburðarlausan,
en góðan aðbúnað: hlýjan skála
(baðstofu) með góðum rúmum,
eldunaraðstöðu, og lýsingu með
gasi, vaski - með eða án rennandi
vatns - og kemisku WC.
„Gestastofa” sé burstabygg-
ing, ca. 3x6 m innanmáls. Hlað-
burst (suðurþil) í hefðbundnum
baðstofustíl, þjóðlegt mynstur á
Frá v. Leifur Kr. Jóhannesson dómnefndarmaður, Vilhjálmur Einarsson verð-
launahafi, Ágústa Þorkelsdóttir formaður dómnefndar, Ólöf Kristófersdóttir
verðlaunahafi, Sigurður Guðmundsson dómnefndarmaður. Mynd: Ari.
Þannig hugsar Vilhjálmur sér að „Gestastofan” líti út.
vindskeiðum, gluggi og hurð.
Undir súðum beggja vegna séu
metersbreið rúm, þar sem tveir
geti sofið í hverju rúmi, ef með
þarf, (enda þjóðlegur siður).
Fataskápur og felliborð við aftur-
stafn en á honum sé manngengur
gluggi ef eldur lokaði útidyrum.
Laust borð og fjórir kollar einu
hreyfanlegu húsgögnin.
„Gestastofan” er best staðsett í
hvammi eða laut hjá læk, og þá er
rennandi vatn í stofunni ónauð-
synlegt. Nokkur fjarlægð frá
þjóðvegi, 10-15 mínútna gangur,
er aðeins kostur.
Hjálpaðu þér sjálfur
Þegar „gestastofunni” hefur
verið valinn staður, grefur bónd-
inn fyrir henni með traktornum
sínum og þekur hlaðið framan við
bæinn. Síðan fær hann allt húsið
Myndatexti
leiðréttur
Undirrituðum brá illa í brún er
hann sá myndina á þriðju síðu
laugardagsblaðs Þjóðviljans og
hún sögð var vera af verðlauna-
höfunum í hugmundasamkeppni
BÚ 87. Þó að myndartextinn sé
ekki allur snarvitlaus þá er hann
þó rangur um sumt. Því birtum
við hér myndina á ný, vonandi
með réttum texta.
-mhg
tilsniðið og setur það sjálfur sam-
an, að meira eða minna leyti.
Þegar „baðstofan” er svo frá-
gengin með því aðkeypta efni
sem þörf telst á (aðallega timbur,
þilplötur og einangrunarplast),
tyrfir bóndinn yfir, hleður e.t.v.
torfveggi með langhliðunum og
gestirnir mega gjöra svo vel, segir
Vilhjálmur Einarsson.
Til að minnka fjárfestingar-
kostnað þarf tvennt að koma til:
a) Eigin vinna og tækjakostur
notist sem best.
b) Samið verði við nokkur
verkstæði um að fjöldaframleiða
húsin á sem hagkvæmastan hátt.
Eðlilegast telur Vilhjálmur að
Ferðaþjónusta bænda sé þarna
stjórnaraðili.
Dómsorðið
Um gestastofuhugmynd Vil-
hjálms skólameistara segir
dómnefndin m.a.:
„Gestastofuhugmyndin sam-
einar flesta þá kosti sem óskað
var eftir að hugmyndirnar fælu í
sér. Hún skapar mörgum at-
vinnu, bæði við uppbyggingu og
síðan rekstur. Hún er ekki mjög
kostnaðarsöm og hugmyndinni
er hægt að hrinda í framkvæmd
hvar á landinu sem er. Að auki
má geta þess að „gestastofur”
munu setja hlýlegan svip á ásýnd
landsins, þar sem þær verða
reistar. „Gestastofur” mætti svo
líka reisa sem veiðihús við vötn.”
Og þá er bara að efna til bað-
stofubyggingar. -mhg
Hér situr Sveinn Guðmundsson hinn landsfræga kynbótahest, Sörla frá
Sauðárkróki. Mynd: Sig.
Úrvals kynbótahross
Nýtt blað
Rösklega riðið úr hlaði
Nýtt blað, sem helgar sig
landbúnaðar- og iandsbyggðar-
málum, hefur nú hafið göngu
sína. Nefnist það Bændabiaðið og
útgefandi er félagið „Bænda-
synir”. Ritstjóri og ábyrgðar-
maður er Bjarni Harðarson.
Blaðinu er ætlað að koma út
fjórtán sinnum á ári og er áskrift-
arverð fyrir árganginn 1100 kr.
Ef til vill finnst einhverjum að
það sé að bera í bakkafullan læk-
inn að bæta enn við blaðakostinn
á íslandi. Má það og, með nokkr-
um hætti, til sanns vegar færa. Á
hitt ber þó að líta að þetta nýja
blað hefur að því leyti sérstöðu að
það helgar sig alfarið ákveðnum
þætti þjóðfélagsmála, þar sem
eru hagsmunamál bænda og
landsbyggðarinnar. Dagblöðin,
sum hver, erja raunar sama akur
en hljóta hins vegar að starfa á
víðari vettvangi. Héraðablöðin
gera það einnig en sinna að öðru
leyti sérmálum heimahaganna.
Búnaðarblaðið Freyr gegnir
ómissandi og ómetanlegu hlut-
verki á sínu sviði. Það er fagtíma-
rit bænda, greinir frá nýjungum í
landbúnaðarmálum heima og er-
lendis, segir frá ákvörðunum sem
teknar eru í „stjórnstöðvum”
bændasamtakanna, en er auk
þess vettvangur fyrir margháttað-
ar umræður um landbúnaðarmál,
svo að eitthvað sé nefnt. Hans
rúm verður ekki fyllt af öðrum,
enda eru blöð og tímarit sitt
hvað.
Að bændum er nú ótæpilega
vegið úr ýmsum áttum og „lítt af
setningi slegið”. Er stundum
vandséð hvort meira má sín í
þeim málatilbúnaði öllum, þekk-
ingarleysi og skammsýni eða ó-
menguð illgirni. Meðan svo er
hefur hið nýja Bændablað hlut-
verki að gegna, sem því endist
vonandi aldur til að rækja.
-mhg
Sýning á kynbótahrossum á
landbúnaðarsýningunni vakti
mikla og verðskuldaða athygli.
Var hún þríþætt. I fyrsta lagi
voru sýndir stóðhestar. í öðru
lagi afkvæmi undan tveimur kyn-
bótahryssum frá Keldudal í
Skagafirði. Og loks sýning á ein-
stökum kynbótahryssum.
Meðal kynbótahestanna var
Sörli frá Sauðárkróki, sem nú er
orðinn 23 vetra og langelstur
þeirra stóðhesta sem þarna komu
fram. Sörli hefur þá sérstöðu,
auk hins virðulega aldurs, að hafa
tvisvar mætt á landbúnaðarsýn-
ingar. Af 15 stóðhestum, sem
þarna voru sýndir, eru 6 afkom-
endur Sörla. Hann hefur hlotið
heiðursverðlaun fyrir afkvæmi.
Af þessum ástæðum m.a. skipaði
Sörli sérstakan heiðurssess á sýn-
ingunni og hlaut viðurkenningu
samkvæmt því.
Af eldri stóðhestum hlaut
Gáski frá Hofsstöðum í Hálsa-
sveit viðurkenningu. Að stigum
var hann raunar jafn Kjarvali frá
Sauðárkróki, en varð fyrir valinu
af því hann er eldri og hefur
hlotið 1. verðlaun fyrir afkvæmi.
Af yngri stóðhestunum fékk
Glaður frá Sauðárkróki viður-
kenningu.
Afkvæmi þeirra Nasar og
Hrundar Leifs Þórarinsso:, í
Keldudal í Skagafirði, se að
tölu, eru hvert öðru álit . ra,
enda hlaut Nös heiðursverðlaun
fyrir afkvæmi á Melgerðismelum
í sumar. Hrund fékk þá einnig
fyrstu verðlaun fyrir afkvæmi, en
hún er undan Nös. Nös og Hrund
voru ekki á sýningunni, þær
ganga heima með folöldum.
Af einstökum kynbótahryssum
fékk Blika Magna Kjartanssonar
í Árgerði í Eyjafirði viðurkenn-
ingu. - En sá á kvölina sem á
völina, má Þorkell Bjarnason
hrossaræktarráðunautur segja.
-mhg
Fimmtudagur 27. ágúst 1987 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5