Þjóðviljinn - 20.11.1987, Blaðsíða 5

Málefni bama
rædd á þingi
Guðrún Helgadóttir mœltifyrirfrumvarpi um umboðsmann
barnasl. miðvikudag
„Það er löngu kominn tími til
þess að konur horfíst ískalt í augu
við þær breytingar sem átt hafa
sér stað í þjóðfélaginu,“ sagði
Guðrún Helgadóttir þegar hún
mælti fyrir frumvarpi um um-
boðsmann barna, sem hún flytur
ásamt þeim Árna Gunnarssyni og
Hjörleifi Guttormssyni.
Frumvarpið er nú endurflutt
þar sem ekki tókst að afgreiða
það á síðasta þingi. Það gerir ráð
fyrir því að embætti umboðs-
manns barna verði stofnað og að
hann vinni að þeim málefnum
sem snerta hagsmuni barna og
hafi frumkvæði að úrbótum þar
sem hann telur að á rétt barna sé
gengið, einnig á hann að fylgjast
með því að samþykktir og á-
kvarðanir stjórnvalda, er snerta
hagsmuni barna, séu fram-
kvæmdar á tilsettum tíma.
Meðal verka umboðsmannsins
er að vekja athygli á árekstrum
sem kunna að eiga sér stað milli
hagsmuna barna og fullorðinna.
Hann á einnig að vera opinberum
aðilum og einstaklingum til ráð-
gjafar um allt sem verða má til
hagsbóta fyrir börn og hafa náið
samstarf við þá aðila sem með
málefni barna fara. Þá á hann að
gangast fyrir rannsóknum á að-
stæðum barna í samfélaginu og
veita upplýsingar um stöðu
þeirra.
.Guðrún sagði að sú breyting
hefði átt sér stað að konur sæktu
nú í mun meira mæli út á vinnu-
markaðinn en áður en aðrar
breytingar hefðu ekki orðið sam-
ferða. Þar sem litið væri á böm og
gamalmenni sem óarðbæra
þegna þjóðfélagsins yrðu þessir
þegnar úti. Hún benti jafnframt á
að börnin kæmu til með að verða
arðbærir þegnar þegar fram í
sækti.
„Það er tómt mál að tala um
nýsköpun í atvinnulífinu ef við
rækjum ekki skyldur okkar við
fyrstu uppvaxtarár barnanna,“
sagði Guðrún og benti á að börn
byggju að mörgu leyti við verri
uppvaxtarskilyrði í dag en fyrir 15
árum.
Jón Sigurðsson sagði þetta
frumvarp svipað þingsályktun-
artillögu sem Alþýðuflokicurinn
flutti árið 1978. Tók hann undir
að vinna þyrfti ötullega að því að
gæta að hag barnanna og vitnaði í
Winston Churchill „ekki er til
betri fjárfesting en að gefa börn-
um mjólk.“ Þó sagðist hann hafa
vissar efasemdir um að þetta væri
rétta leiðin og taldi skynsamlegra
að efla barnaverndarráð í stað
þess að setja á fót sérstakt emb-
ætti.
„Það er ekki algengt að mál-
efni barna komi til umræðu á Al-
þingi,“ sagði Árni Gunnarsson.
Sagði hann að börn liðu fyrir um-
hyggjuleysi vegna mikillar vinnu
foreldranna og að nútímaþjóðfé-
lagið væri andsnúið börnum.
„Fátt er nútímabörnum nauðsyn-
legra en að fá foreldra sína aftur.
Kristín Halldórsdóttir sagðist
sammála markmiði og tilgangi
frumvarpsins en sagðist þó frekar
hallast á skoðun dómsmálaráð-
herra, að efla bæri barnavern-
darráð frekar en að stofna sérs-
takt embætti umboðsmanns.
Ólafur Þ. Þórðarson sagði
þetta hið mætasta mál og það
væri vel að Alþingi ræddi stöðu
barna í samfélaginu. Taldi hann
þó verkefni umboðsmannsins
frekar eiga heima hjá sveitar-
stjórnum en að vera á landsvísu
og sagði hann að embættið gæti
verið í tengslum við fræðsluskrif-
stofurnar. Tók þó fram að hann
hefði ekki fullmótaðar skoðanir í
þessu máli.
Guðrún Helgadóttir tók aftur
til máls og sagðist tilbúin að
hlusta á aðrar hugmyndir varð-
andi þetta mál. Efaðist hún þó
um að rétt væri að hafa þetta mál
á verksviði sveitarstjórna og vís-
aði til ráðhúsmálsins í Reykjavík
en eitt af hlutverkum umboðs-
mannsins á að vera að fylgjast
með skipulagsmálum og hvort
tekið sé tillit til barna í þeim.
„Ætli borgarstjórinn hafi spurt
litlu börnin hvort rétt sé að setja
ráðhúsið í Tjörnina og ógna
þannig lífríki hennar?“ Hún sagði
okkur komin á ystu nöf ef við-
snerum ekki af þeirri braut sem
við værum nú á varðandi uppeldi
barna.
Að lokum sagði Guðrún að
þetta væri sennilega þýðingar-
mesta málið sem þingmenn
myndu fjalla um á þessu þingi.
ríSáf
Nútímaþjóðfélagið er andsnúið börnum. Þetta kom fram í umræðu um frum-
varp Guðrúnar Helgadóttur, Árna Gunnarssonar og Hjörleifs Guttormssonar,
um að stofnað verði embætti umboðsmanns barna.
Greiðsluskil
vegna skreiðar
Þingmenn allraflokkafarafram á skýrslu um
veitingu leyfa til útflutnings skreiðar
Þingmenn allra flokka hafa
beðið viðskiptaráðherra um
skýrslu um veitingu lcyfa til út-
Spurt um...
...íþróttasjóð
Ingi Björn Albertsson og
Skúli Alexandersson spyrja
menntamálaráðherra um hver
verði ógreidd hlutdeild íþrótta-
sjóðs í byggingu íþrótta-
mannvirkja um næstu áramót,
sundurgreint eftir tegundum
mannvirkis og eignaraðild. Þá
spyrja þeir hver sé áætlaður
kostnaður við að Ijúka þeim
íþróttamannvirkjum sem nú eru í
byggingu, einnig sundurgreint
eftir tegund og eingaraðild. Að
lokum spyrja þeir hverju óaf-
greiddar beiðnir til sjóðsins um
byggingu íþróttamannvirkja
nemi. Farið er fram á skriflegt
svar.
flutnings skreiðar á tímabilinu
1976-1986, ásamt yfírliti um
greiðsluskil einstakra útflytj-
enda.
Þingmennirnir sem fara fram á
þetta eru Guðmundur H. Garð-
arsson, Halldór Blöndal, Ólafur
Þ. Þórðarson, Salóme Þorkels-
dóttir, Sturla Böðvarsson, Jó-
hann Einvarðsson, Kristín Hall-
dórsdóttir, Margrét Frímanns-
dóttir og Hreggviður Jónsson.
Auk þess sem farið er fram á
sundurliðun á útflutningsverði
einstakra sendinga eftir útflytj-
endum og yfirliti um gjaldeyris-
skil vegna viðkomandi sendinga,
sem og hversu mikið kann að
vera óuppgert og útistandandi af
skreiðarútflutningi umrætt tíma-
bil, er þess óskað að leitað verði
umsagna helstu aðila, sem koma
við sögu, hvort það fyrirkomulag
sem var við lýði á þessu tímabili
hafi verið þjóðhagslega hag-
kvæmt og skilað þeim árangri
sem að var stefnt. -Sáf
VMSÍ
Aðgerðir undirbúnar
s
VMSI: Atvinnurekendur tefja vísvitandi tímann. Setja málin í
illleysanlegan hnút og valda þjóðfélaginu miklum skaða
Eftir að slitnaði upp úr við-
ræðum Verkamannasambands-
ins og Vinnuveitendasambands-
ins sendi Verkamannasambandið
frá sér eftirfarandi tilkynningu:
Þegar VMSÍ og aðildarfélög
þess gengu til samninga um sl.
áramót, var það gert við aðstæð-
ur þar sem spáð var versnandi
þjóðarhag á yfirstandandi ári.
Verkalýðshreyfingin ljáði
þessum útreikningum eyra og
samdi um óbreyttan heildarkaup-
mátt út árið 1987.
Strax í aprfl var ljóst, að for-
sendur útreikninga Þjóðhags-
stofnunar voru brostnar og
launahækkanir ýmissa starfs-
stétta fóru langt fram úr samning-
um ASÍ að frumkvæði ríkis-
stjórnar og atvinnurekenda. Þá
var atvinnurekendum gerð grein
fyrir því að verkalýðshreyfingin
vildi fá viðræður um leiðréttingu
þeirra kauptaxta sinna sem mest
skekkja var komin á, þrátt fyrir
að samningar væru bundnir til
áramóta.
Vinnuveitendur hafa ekki mót-
mælt því, að ákveðinna leiðrétt-
inga væri þörf, en drógu það
mánuð eftir mánuð að ganga í
þetta verk. Fyrst töldu þeir sig
ekki geta samið vegna væntan-
legra alþingiskosninga, síðan var
það óvissa um ríkisstjórnarmynd-
un, þar næst vangaveltur vegna
verðbóta 1. október, þá var kom-
ið að þingi VMSÍ og loks var það
síðasta hálmstráið: fall dollarans.
Staðreynd málsins er sú, að á
sama tíma og góðæri hefur ríkt í
landinu, er tekjuskiptingin hvað
ójöfnust. Félagsmenn VMSÍ hafa
að mestu orðið útundan í góðær-
inu.
VMSÍ fór fram á leiðréttingu á
kjörum þessa fólks sem sat eftir
svo og á hækkun á launum fisk-
vinnslufólks.
í stuttum viðræðum í septemb-
er - áður en dollarinn fór að falla
verulega - komu atvinnurekend-
ur sér undan öllum alvarlegum
viðræðum. Þeir hafa ekki komið
til móts við VMSÍ að neinu leyti.
Einu hugmyndir þeirra hafa verið
til skerðingar og takmörkunar á
gildandi samningum.
VMSÍ átelur harðlega þessa
óábyrgu afstöðu atvinnurek-
enda. Með heimatilbúinni þjóð-
hagsspá, sem er enn einn fyrir-
slátturinn - eru þeir að setja mál-
in í illleysanlegan hnút, sem valda
mun þjóðfélaginu miklum skaða.
VMSÍ telur sig ekki geta setið
lengur yfir samningaviðræðum
sem greinilega eru notaðar af at-
vinnurekendum til þess eins að
tefja tímann og telur því áfram-
haldandi viðræður með öllu til-
gangslausar að óbreyttri afstöðu
atvinnurekenda, enda hafa þeir
ekki á nokkurn hátt gefið til
kynna að þeir séu reiðubúnir til
að semja um kauphækkanir eins
og mál standa nú, en lagt allt
kapp á að útlista efnahagslegt
hrun á næsta ári.
í ljósi þeirra staðreynda að
samningar eru ekki lausir fyrr en
um næstu áramót, hvetur fram-
kvæmdastjórn VMSÍ öll aðildar-
félög sín til víðtækra fundahalda
og að vera reiðubúin til aðgerða
um leið og samningar losna.
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5