Þjóðviljinn - 19.12.1987, Blaðsíða 4

LEIÐARI
Annir og appelsínur á alþingi, erill og ferill á
verslunargötum, auglýsingaflóö í fjölmiölunum,
glöggveislur á vinnustöðum, blessaöar bæk-
urnar, og þessi sérstaki glampi í barnsaugum;
það er ekkert um að villast og þarf ekki aö líta á
dagataliö, jólin eru hinumegin viö horniö.
Þessi myrkurhátíð hefur sérlegt gildi fyrir
heimamenn á noröurslóöum sem - kristið fólk
eöa miöur kristiö- reynum á sjálfum okkur þann
grundvöll þeirra aö Ijósiö fer og Ijósið kemur
aftur; hér á íslandi hafa jólin lengi veriö aöalhá-
tíð ársins og stundum næstum sú eina.
Nútíminn hefur gert jólin aö gríöarlegri versl-
unarvertíö og í rauninni teygt þannig úr þeim aö
viö liggur aö jólahátíöin gleypi allan desemb-
ermánuð með ýmislegu brauki og bramli, fleiri
og fjölbreytilegri uppákomum.
Hátíðasiðir í samfélaginu eru auövitaö á hrey-
fingu, - þannig hafa okkur bæst ýmsir jólasiöir
síðustu ár sem sumir þeirra ná aö festast í há-
tíðahaldinu, aörir eru tískualda sem sjálfsagt
fjarar út. Til dæmis eru áóurnefndarglögg-
veislur og sá nýi siður á mörgum heimilum aó
skreyta gluggana meö sjöarma rafmagnskert-
astjaka sem mun kominn frá Svíþjóö með fyrir-
mynd úr Jerúsalemmusteri gyöinga.
Viö nýjum siðum einsog þessum er ekkert aö
segja, - meðan þeir höggva ekki í þann kjarna
hátíðarinnar sem hérlendis hefur lengi verið
sambræösla af kristilegri hugmyndafræöi og
þjóðlegum arfi.
Hinsvegar er erfitt að taka brosandi viö ensk-
um og amerískum jólasiöum, jólaglingri og jól-
aumbúöum sem ganga þvert á íslenskar venjur
og flytjast „í skipsförmum völskunum meður“.
Þaö er til dæmis engin ástæöa til annars en
að halda áfram aö trúa því aö jólasveinarnir séu
annaöhvort þrettán eöa einn og átta, þótt þeir
hafi sumir fengiö hinn rauða búnaö heilags Nik-
ulásar aö láni, - og við vitum vel aö þeir koma
gangandi, í mesta lagi meö staf í hendi, ofanúr
fjöllum og ekki á hreindýrasleöum af norður-
pólnum. Eina samfylgdardýr jólasveinanna á
Islandi er jólakötturinn, og sem betur fer meg-
urri og megurri meö hverju árinu.
Morgunblaðið
Sem kunnugt er hefur Morgunblaöiö haft í alþjóð-
amálum þá stefnu aö vera nokkrum gráðum til hægri
viö algenga meöalskoöun í bandarískum ráöuneyt-
um og gengur stundum alllangt af hinum þrengri
vegum til að geta verið kaþólskari en páfinn.
Morgunblaðið ver leiðara sínum í gær til aö fagna
nýafstöðnum og vafasömum kosningum í Suður-
Kóreu, og í rauninni væri engin ástæða til annars en
að óska blaðinu til hamingju með sigur frambjóð-
anda síns þar eystra, - ef ekki væri um leið gengið
svo langt að falsa svo staðreyndir í samtímasögu að
helst minnir á austræna loftfimleika fyrri ára.
Moggi reynir að nota kjörið í Kóreu til að koma því
höggi á vonda sandínista í Nicaragua að þar hafi ekki
Það er heldur engin þörf á því fyrir verslunar-
eigendur og útvarpsstöövar aö kyrja á ensku
ofaní íslendinga um einhverja trommuslagara
eöa dingilbjöllur til aö örva jólaverslunarskap. í
íslensku jólagóssi er nóg af betri söngvum.
Þau jól sem viö teljum alíslenskust hafa aö
sjálfsögöu þegið ýmislegt kjarnagóss úr öörum
stööum. Sjálft jólatréð kom hingaö frá Dan-
mörku og heimsumbóliö er þýskt. Hinsvegar er
rétt aö gæta fullrar og fastrar íhaldssemi í jóla-
siöum og jólaumstangi. Þetta er mikilvægur
hluti af sameiginlegum arfi okkar, og þann frum-
burðarrétt eigum viö ekki aö selja fyrir amerísk-
an baunadisk.
og Nicaragua
farið fram lýðræðislegar kosningar síðan þeir byltu
Somoza árið 1979.
Þetta er rangt. Kosningar fóru fram í landinu 4.
nóvember 1984. Daniel Ortega var kosinn forseti
með 67% atkvæða, og um leið var kosið þjóðþing
þarsem fylking sandínista fékk 61 þingmann af 96,
og sex önnur samtök skiptu með sér 35 þingsætum.
Sérstök alþjóðleg eftirlitsnefnd, sem meðal annars
var skipuð fulltrúum frá alþjóðasambandi jafnaðar-
manna, úrskurðaði kosningarnar svikalausar og
lýðræðislegar.
Það er frumskilyrði að hægt sé að rökræða um
alþjóðamál án þess að gripið sé til ómerkilegra lyga
einsog áðurnefndrar fullyrðingar í leiðara Morgun-
blaðsins í gær. _m
KUPPTOG
Lengi er von
á einum
Sem betur fer gera sífellt fleiri
sér grein fyrir því að starfsemi
tónskóla getur kollvarpast ef fjár-
lagafrumvarpið fer í gegnum al-
þingi óbreytt. í því eru ákvæði
um að ríkissjóður hætti að greiða
helming kennslulauna tónlistark-
ennara og má ætla að án þessa
ríkisstyrks þyki rekstur tónskóla
of þungur baggi fyrir margan
sveitarsjóðinn.
Leiðarahöfundur Tímans í gær
hefur áttað sig á að ekki er allt
með felldu og að kannski sé ríkis-
stjórnin á villigötum. Að vísu
leiðist honum að menn skuli ræða
þessi mál upphátt í stað þess að
hvíslast á í skúmaskotum:
„Framtíd tónmennta í skóla-
kerfinu hefur skyndilega orðið að
almennu umrœðuefni, og satt að
segja með óvœntum hœtti og þess
háttar ákafa sem slettir í allar átt-
ir. “
En þrátt fyrir óánægju með há-
væra umræðu, sem Þjóðviljanum
finnst reyndar vera aílt of
veikburða, þá er í Tímaleiðaran-
um tekið undir þau sjónarmið að
breytingunum skuli frestað:
„Þótt þetta atriði sé að sjálf-
sögðu liður í stœrra máli sem er
heildarsamkomulag um verka-
skiptingu ríkis oig sveitarfélaga,
þá er ekki þar með sagt að það sé
besta lausnin fyrir málefnið sjálft
að svo komnu, að ríkið leggi ekk-
ertfram til tónlistarskólanna með
beinum hœtti eins og verið hefur.
Því er rétt, og þarf engu að
raska í heildarsamkomulaginu,
að beðið sé með að láta þetta
ákvæði koma til framkvœmda.
Þetta mál þarf nánari athugunar
við áður en látið er á það reyna. “
Ogleði her-
stöðvaandstæðinga
Matthías Á. Mathiesen, núver-
andi samgönguráðherra en utan-
ríkisráðherra í síðustu stjórn,
kom mörgum á óvart á alþingi
þegar hann ræddi í fyrradag um
flugstöðina á Keflavíkurflugvelli.
Margir höfðu búist við að sá ráð-
herra, sem bar manna helst pólit-
íska ábyrgð á byggingu stöðvar-
innar, kæmi með veigamikil rök
fyrir því að byggingarkostnaður
fór tæpan miljarð fram úr áætlun.
Menn urðu hissa að hann skyldi í
upphafi ræðu sinnar ráðast að
herstöð vaandstæðingum:
,AUt frá upphafi framkvœmda
við byggingu nýrrar flugstöðvar á
Keflavíkurflugvelli hafa heyrst
gagnrýnisraddir um stöðina.
Einkum hafa það verið óánœgðir
vinstri menn sem virðast syrgja
það einna helst að með flugstöð-
inni verður í fyrsta skipti fullur
aðskilnaður milli almennrar um-
ferðar um flugvöllinn og starfsemi
varnarliðsins. Aðstœðurnar fyrir
opnun flugstöðvarinnar gáfu
þeim tækifœri til að draga upp
ranga mynd af sambýli varnar-
liðsins og þjóðarinnar. Eftir að-
skilnað almennrar flugumferðar
og starfsemi varnarliðsins verður
ekki unnt að skírskota til þeirrar
röngu myndar lengur í áróðri
svokallaðra „hernámsandstæð-
inga“. Þessu fagna vitaskuld allir
aðrir en þeir sem höfðu pólitíska
hagsmundi af óbreyttu ástandi. “
Þeim, sem eru nógu stórir í
sniðum, tekst oft að lyfta sér upp
fyrir dægurþrasið og sjá hlutina í
nýju ljósi. Hverri kynslóð er
nauðsyn að eiga andlega leiðtoga
sem geta greint kjarnann frá
hisminu og hjálpað mönnum að
ná áttum. Auðvitað þarf óvenju-
lega andlega hæfileika til að sjá
áð miljarður til eða frá skiptir
ekki máli þegar til lengri tíma er
litið. Tíminn mun leiða í Ijós að
mestu skiptir að úr öllu braskinu
og bramboltinu spratt upp flug-
stöð en ekki t.a.m. fjós eða haf-
skipabryggja. Hér þarf engan
helgan Pétur til að hjálpa til við
að færa skinnlaust kvikindi í húð-
ina.
„Eftir að í Ijós kom á síðast-
liðnu vori að kostnaður við flug-
stöðina var kominn fram úr
upphaflegri áætlun var Ríkis-
endurskoðun falið að gera úttekt á
SKORHÐ
byggingarkostnaði og öðrum
þáttum í sambandi við fram-
kvæmdina. Ein helsta niðurstaða
þeirrar könnunar er sú að það
markmið hafi náðst að byggja
flugstöð sem uppfyllir allar eðli-
legar starfrænar og útlitslegar
kröfur. Þetta er mergur málsins
og það tókst á aðeins 4 árum. Það
er á hinn bóginn gagnrýnt í
skýrslu Ríkisendurskoðunar hve
mikill munur er á raunkostnaði
og kostnaðaráœtlun 1981 og það
er rót þeirrar umræðu sem nú á
sér stað um málið. “
Úrtölumenn
sjá ofsjonum
í lokin mátti skilja á ræðu-
manni að hann væri bara býsna
lukkulegur með flugstöðina sína.
Það væru bara úrtölumenn sem
væru að væla um einn miljarð til
eða frá.
„Hér er um að ræða fram-
kvæmd þar sem unnið var eftir
sérstakri samþykkt ríkisstjórnar
og á grundvelli sérstakra laga sem
sett voru um bygginguna og gerði
ráð fyrir sérstakri fjármögnun
hennar.
í Ijósi framangreinds tel ég það
miður að í kringum málið hefur
verið þyrlað upp pólitísku mold-
viðri þar sem tilgangurinn virðist
vera sá að sverta alla þá sem að
verkinu hafastaðið. Að hluta tiler
hér um að ræða aðgerðir and-
stæðinga byggingarinnar, úrtölu-
manna sem sjá ofsjónum yfir
byggingu flugstöðvarinnar sem
þó horfir til heilla fyrir þjóðina. “
Einn miljarður, þúsund milj-
ónir! Hvað munar okkur svo sem
um einn kepp í miðri sláturtíð-
inni? óp
þJÖÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, MörðurÁrnason, ÓttarProppé.
Fréttastjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Elísabet K. Jökulsdóttir, Guðmundur Rúnar Heiðarsson,
Hrafn Jökulsson, HjörleifurSveinbjörnsson, Kristín Ólafsdóttir,
Kristófer Svavarsson, Logi Bergmann Eiðsson (íþróttir). MagnúsH.
Gíslason, ólafur Gíslason, Ragnar Karlsson, SigurðurÁ.
Friðþjófsson, Vilborg Davíðsdóttir.
Handrita- og prófarkalestur: Elias Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljósmyndarar:EinarÓlason,SigurðurMarHalldórsson.
Útlitsteiknarar: SævarGuðbjörnsson, GarðarSigvaldason, Margrét
Magnúsdóttir.
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: Siaríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Unnur Ágústsdóttir, Olga Clausen, Guðmunda Krist-
insdóttir.
Símavarsla: Hanna Ólafsdóttir, Sigríður Kristjánsdóttir.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbreiðslu-og afgreiðslustjóri: HörðurOddfríðarson.
Utbreiðsla: G. MargrétÓskarsdóttir.
i u6i 8*a: Pálsdóttir, HrefnaMagnúsdóttir.
nnheimtumenn^BrynjólfurVilhjálmsson.ÓlafurBjörnsson.
Utkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 55 kr.
Helgarblöð: 65 kr.
Askriftarverð á mánuði: 600 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 19. desember 1987