Þjóðviljinn - 10.04.1988, Qupperneq 11

„Þig ástin slær á öllum aldri" kvað skáldið - en sú staðreynd hefur einatt verið litin.
Kynlíf
um sextugt
skaðar hvorki
mig né þig
Því er oft haldið fram, að
heimur vernsandi fari, en sem
betur fer er það ekki með öllu
rétt kenning. Fyrir svosem tut-
tugu og fimm árum þóttu þeir
menn nokkuð víðsýnir sem
tóku vel í ástafar fólks um
fimmtugt. Nú um stundirer
fólk um sjötugt að taka sér rétt
til kynlífs án þess að blikna
eðablána.
Um þessi mál er fjallað í grein
sem birtist ekki alls fyrir löngu í
Parísarblaðinu Le Monde. Þar
kemur það fram að rétt rúmlega
helmingur franskra karla og
kvenna sem náð hafa 65 ára aldri
eru enn virk á kynlífssviði. Það
kemur meira að segja í ljós að
sextán prósentum aldraðra finn-
ist þeir ekki njóti þeirra hnossa í
nægilega ríkum mæli. En hvort
sem aldraðir nú enn halda áfram
eða hafa ákveðið að nú sé nóg
komið, þá eru flestir þeirra
(83%) ánægðir með sitt kynlíf.
Breytt hugarfar
Y ngra fólk sem kynnist þessum
málum af eigin raun, til dæmis
ýmsir þeir sem hafa fengið við hin
„mannlegu vandamál" í útvarpi,
lætur einatt í ljós mikla undrun
yfir því hve algeng ástarævintýri,
ástarsambönd og jafnvel gifting-
ar eru meðal Fransmanna sem
komnir eru á eftiriaunaaldur.
Altént er það augljóst, að margt
hefur breyst frá því fyrr á árum
þegar „samfélagið hrakti aldraða
út á kynferðislega eyðimörk"
eins og Le Monde kemst svo há-
tíðlega að orði. Að sumu leyti
gerðist þetta vegna þess, að aldur
sagði enn fyrr og með enn róttæk-
ari hætti til sín á árum áður, þegar
konur voru snemma mjög slitnar
af miklum barneignum og karlar
af feiknalöngum vinnudegi. í
annan stað var hér um að ræða
visst hugarfar, sem taldi kynlíf
óviðeigandi þegar aldur færðist
yfir fólk.
Vandkvœði
kvenna og karla
Nú hefur margt breyst: með
mörgum ráðum má vinna gegn
ýmislegri hrörnun. Konureiga að
sönnu einatt erfiðar með að njóta
samfara eftir tíðahvörf, en þar á
móti kemur að mörgum finnst að
þær hafi nýtt frelsi fengið þegar
þær þurfa ekki lengur að hugsa
um pilluna eða aðrar getnaðar-
varnir. Eins og kunnugt er eru
vandamál karla nokkuð annars
eðlis. Þeir framleiða sæði von úr
viti og gætu þessvegna átt börn
kannski fram á áttræðisaldur. En
þeir taugaboðar sem bera skipan-
ir frá heilanum til kynsvæðanna
eru ekki eins vel virkir og áður , -
viðbrögðin dofna með árunum.
En þessi minnkandi geta þarf
engan vegin að þýða að karlar um
Öðru nœr.-
lœknar mœla með
kynlífi
aldraðra
vegna þess að það
er mdttug lœkning
við þunglyndi
og fleiri kvillum
sextugt og eldri geti ekki átt mjög
ánægjulegt kynlíf.
Sólrœnn vítahringur
Getuleysi er í allmörgum til-
vikum tengt sjúkdómum eða
rangri hegðun: æðakölkun, syk-
ursýki, drykkjuskap, reykingum
(um fimmtungur allra karla um
sextugt eiga sér einhverja slíka
sögu). Það er reyndar viss sál-
rænn vítahringur sem leikur
kyngetu karla ver en flest annað.
Þeir fara að óttast að þeir ekki
standi sig og sneiða þá hjá uppák-
omum sem gætu leitt til kynlifs
eða þá reyna að fækka tilefnum
til þess. Þegar þeir svo ákveða að
fara af stað aftur eru þeir einatt
eins og lamaðir af ótta og dragast
þá inn í víthring mistaka. Brátt
halda þeir að þeir séu búnir að
vera á þessu sviði og ákveða að þá
hljóti svo að vera.
Samt er það nú svo að ekkert
verkar verr á getuna en kyn-
ferðislegt.iðjuleysi. Ef að menn á
sjötugsaldri hætta í nokkra mán-
uði eiga þeir mjög erfitt með að
koma sér af stað aftur.
Pað vantar karla
En þótt roskið fólk sýni veru-
legan áhuga á kynlífi, eru ýmis
ljón í veginum. I Frakklandi er
eitt stærsta vandamálið blátt
áfram það, að konur eru miklu
fleiri en karlar í efri aldursflokk-
unum: aðeins 900 þúsund karlar
eru á móti 3,3 miljónum kvenna á
eftirlaunaaldri í Frakklandi. í
annan stað eru fordómar þjóðfé-
lagsins gegn ástum aldraðra enn
sterkir, þótt nokkuð hafi úr þeim
dregið hin seinni árin. Og einna
dapurlegast er þá það, að oft eru
það börn hinna öldruðu sem eru
strangastir og miskunnarlausastir
gagnrýnendur á framfeði þeirra í
ástamálum.
Margir þeirra sem rosknir eru
eiga í vandkvæðum vegna þess að
þeir hafa alls ekki vanist því að
leita ráða í viðkvæmum einka-
málum. En þeir sem hafa af eigin
rammleik eða með öðrum hætti
áttað sig á bæði getu sinni og tak-
mörkunum, láta einatt mjög vel
af því, að ástafar á efri árum sé
einatt ríkara af blíðu og vönduð-
um atlotum en það var á hinum
yngri árum bráðlætis og ofstopa.
Pað er meinhollt
Og hvað segja klerkar nútím-
ans, læknarnir? Þeir eru fyrir sitt
leyti mjög hlynntir kynlífi aldr-
aðra. Kynlíf, segja þeir, er öflug-
asta nteðal sem til er við þung-
lyndi. Allur líkaminn hefur gott
af þessu, segir franskur öldrunar-
fræðingur í viðtali við Le Monde,
það er gott fyrir vöðva, liðamót,
æðakerfi, lungu og húð. Að því
ógleymdu, sem allir ættu að vita,
að kynlíf hefur einkar jákvæð
áhrif á skapgerð og lundarfar.
ÁB tók saman.
Sunnudagur 10. apríl 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 11