Þjóðviljinn - 28.06.1988, Blaðsíða 5

VIÐHORF
Um „útboðsstefnu" og hæfileikafólk
Ögmundur Jónasson skrifar
Fyrr í þessum mánuði birtir
Þjóðviljinn fyrirspurn Bríetar
Héðinsdóttur útvarpsráðsmanns
til útvarpsstjóra varðandi „út-
boðsstefnu" sjónvarpsins og svar
útvarpsstjóra Markúsar Arnar
Antonssonar.
í svari sínu ber útvarpsstjóri
saman fjölda dagskrártækni-
manna og dagskrárgerðarmanna
á árinu 1985 og á þessu ári og
kemst að þeirri niðurstöðu að
samanlagt séu þeir fleiri nú. Þá
skírskotar hann til mikillar yfir-
vinnu starfsmanna og ályktar:
„Þessar tölur segja allt aðra sögu
en aðalfundarsamþykkt starfs-
mannafélagsins og eru til vitnis
um allt annað en samdrátt og
þróttlevsi í starfsemi Sjónvarps-
ins... A undanförnum árum hef-
ur myndverum fjölgað og hópur
sérmenntaðs dagskrárgerðar-
fólks og myndatökumanna úti á
hinum opna markaði farið stækk-
andi. Þannig hafa á síðustu árum
skapast möguleikar til að eiga
viðskipti við fleiri en áður og leita
tilboða í dagskrárgerð. Engir
hafa lýst því á áhrifameiri hátt en
einmitt forystumenn starfs-
mannafélags Sjónvarpsins, að
hæfustu menn stofnunarinnar
hafi leitað í störf annars staðar og
stofnað eigin framleiðslufyrir-
tæki vegna þeirra bágu launa-
kjara sem hið opinbera hafi búið
þeim. Ríkisútvarpið vill eftir sem
áður eiga góð samskipti við þetta
hæfileikafólk og stuðla að því að
almenningur njóti verka þess í
dagskrám Sjónvarpsins ef hag-
stæðir samningar geta um það
náðst.“
Hér er komið víða við og full
ástæða til þess að leiðrétta sitt af
hverju.
í fyrsta lagi er það staðreynd,
að starfsmönnum í tæknideild
Sjónvarpsins hefur fækkað upp á
síðkastið, eða svo vitnað sé í
fyrir Sjónvarpið án þess að hag-
stæðir samningar hafi náðst. Síð-
asta dæmið var þegar fslenska
myndverinu, sem í raun er tækni-
deild Stöðvar tvö, var falið að
vinna tæknivinnsluna á leikritinu
Næturgöngu. Þegar málið síðan
var tekið til endurskoðunar eftir
umrædda aðalfundarsamþykkt
Starfsmannafélagsins, kom á
að við því að bágborin launakjör
fæli hæfileikaríkt fólk frá stofn-
uninni. Það er hins vegar rangt að
Starfsmannafélagið hafi haldið
því fram að hæfustu starfsmenn
stofnunarinnar hafi leitað í störf
annars staðar. Það jaðrar við út-
úrsnúning að nota röksemdir
Starfsmannafélagsins í kjaramál-
um til þess að réttlæta úthlut-
„Vonandi nálgastsá tími að stjórnendur
Ríkisútvarpsins íhugi í alvöru hvers
vegna þeim helst eins illa á starfsfólki
um þessar mundir og raun ber vitni,
þráttfyrir allar heilsíðuauglýsingarnar
um eigið ágœti.“
skýrslu sem Ríkisútvarpið sendi
menntamálaráðuneytinu nú fyrir
skömmu. „Nokkur fækkun
starfsmanna hefur orðið í Sjón-
varpi á síðustu mánuðum og
munar þar mest um fækkun ein-
nar stúdíóvaktar. Sú fækkun
verður samtals 13 starfsmenn og
að fullu framkvæmd síðar á þessu
ári. Þá er orðin helmingsfækkun
starfsmanna í stúdíói Sjónvarps
frá því flest var seinni hluta árs
1986.“
í öðru lagi er það staðreynd að
farið hefur verið með verkefni út
daginn að hægt var að vinna verk-
ið í Sjónvarpinu. Stundum er
engu líkara en stjórnendum
Ríkisútvarpsins sé það kappsmál
að sanna yfirburði markaðarins
yfir þá stofnun sem þeim hefur
verið falið að verkstýra. Starfs-
mannafélagið telur hins vegar, að
„útboðsstefnan“, sem stjórnend-
ur Ríkisútvarpsins hafa nú tekið
ástfóstri við, hafi yfirleitt reynst
dýrari og óhagkvæmari kostur en
þeir hafa viljað láta í veðri vaka.
Það er rétt hjá útvarpsstjóra að
Starfsmannafélagið hefur oft var-
unarstefnuna eða útboðsstefn-
una eins og þessi stefna oftast er
nefnd. Eða telur útvarpsstjóri ef
til vill ástæðu til þess að leita eftir
samstarfi við Stöð tvö á þeirri for-
sendu að þar starfi margir ágæt-
lega hæfir fyrrverandi starfsmenn
RÚV?
Starfsmannafélagið hefur aftur
á móti oft bent á, að skortur á
krefjandi verkefnum kunni að
fæla hæfileikaríkt fólk frá stofn-
uninni og hefur félagið lagt
áherslu á nauðsyn þess að halda
sem flestum slíkum verkefnum
innan stofnunarinnar. Félagið
hefur á hinn bóginn hvorki lýst
sig andsnúið innkaupum á efni né
því að fyrirtækjum sé falin gerð
einstakra þátta þegar Sjónvarpið
getur ekki annað slíkri dagskrár-
gerð eða þegar aðstæður bjóða
sérstaklega upp á slíkt. Starfs-
mannafélagið teiur það hins veg-
ar ekki í samræmi við hagsmuni
stofnunarinnar að þetta sé gert að
stefnu og haft að leiðarljósi.
Ef Ríkisútvarpið ætlar að rísa
undir nafni þarf jafnan að vera
þar fyrir hendi vandaður tækja-
kostur og vel þjálfað starfsfólk.
Það reynir síðan á verkstjórnend-
ur að nýta þennan mannafla og
tækjakost á sem hagkvæmastan
hátt.
Sjálfir verða stjórnendur RÚV
að geta tekið því þegar almennir
starfsmenn gagnrýna störf þeirra,
á sama hátt og þeir telja sig geta
haft uppi gagnrýni á störf ann-
arra. Hrokafull framkoma
gagnvart starfsfólki hvort sem
hún birtist í útúrsnúningi á rök-
semdum eða með öðrum hætti er
ekki til þess fallin að halda í hæfi-
leikaríkt fólk. Vonandi nálgast sá
tími að stjórnendur Ríkisútvarps-
ins íhugi í alvöru hvers vegna
þeim helst eins illa á starfsfólki
um þessar mundir og raun ber
vitni, þrátt fyrir allar heilsíðuaug-
lýsingarnar um eigið ágæti.
Ögmundur er fréttamaður Sjón-
varpsins í Kaupmannahöfn og for-
maður Starfsmannafélags Sjón-
varps.
I vöm fyrir hagsmuni bama
Kristín A. Ólafsdóttir skrifar
Enn kemur meirihlutinn í
borgarstjórn manni á óvart með
vinnubrögðum sínum. Og enn
hefur hann tjáð skilningsleysi sitt
á þörfum barna í Reykjavík.
Um vinnubrögðin fyrst: Mánu-
daginn 20. júní lögðu sjálfstæðis-
menirnir í stjórn Dagvistar barna
fram tillögu. Hún felur í sér
veigamiklar breytingar á gildandi
reglum um styríci borgarinnar til
barnaheimila, sem rekin eru af
öðrum en opinberum aðilum. Af-
greiðslu málsins var frestað og
næsti fundur ákveðinn 4 dögum
síðar.
Fyrir fundinum 24. júní lá bréf
frá barnaheimilnu Ósi, sem for-
eldrar hafa starfrækt síðustu 15
ár. í bréfinu er bent á, að rekstr-
argrundvöllur heimilisins sé bro-
stinn, ef tillagan nái fram að
ganga. Bréfinu lýkur á þessa leið:
„Við óskum eindregið eftir við-
ræðum við fulltrúa stjórnar Dag-
vistar barna, áður en málið verð-
ur afgreitt.“ Meirihlutinn hafnaði
þessari beiðni og keyrði málið í
gegn á fundinum gegn atkvæði
undirritaðrar og fulltrúa Fram-
sóknarflokksins, Sigrúnar Magn-
úsdóttur. Offorsið er með öllu
óskiljanlegt, ekki síst í ljósi þess
að breytingarnar eiga ekki að
koma til framkvæmda fyrr en um
áramót. Að vilja ekki hlusta á
sjónarmið aðstandenda Óss,
áður en svo afdrifarík ákvörðun
var tekin, er dæmafá ókurteisi.
Atlaga
sjálfstœðismanna
Og þá er það tillaga sjálfstæðis-
manna. Hún er margþætt, en að-
alatriðin fyrir dagvistir, sem aðrir
en opinberir aðilar reka, eru
þessi: 1. Styrk á ekki að veita
nema fyrir 5 tíma daglega vistun.
2. Börn yngri en 2ja ára eiga ekki
að njóta styrks, og ekki heldur
þau sem byrjuð eru í 6 ára bekk
og þurfa skóladagheimilisvist. 3.
Styrkurinn á að nema 40% af
meðalkostnaði 5 tíma vistunar á
barnaheimilum borgarinnar. í
núgildandi reglum eru hlutföllin
mishá. 50% til dagheimila) heils
dags vistunar) og skóladagheim-
ila en 34% til leikskóla (4-5 tíma
vistun). 4. Ekki er gerður
greinarmunur á styrkveitingum
eftir því hvaða aðilar reka barna-
heimilið. í núgildandi reglum fá
fyrirtæki og starfsmannafélög að-
eins helming þess sem t.d.
foreldra- eða húsfélög eiga rétt á
(25% fyrir dagheimili og 17%
fyrir leikskóla).
Mér finnst full ástæða til þess
að endurskoða núgildandi reglur
hvað varðar síðasta liðinn, sér-
staklega það sem snýr að starfs-
mannafélögum. Sú endurskoðun
ætti þó að verða til hækkunar
styrksins, en ekki lækkunar, eins
og meirihlutinn vill, hvað varðar
heils dags vistun. En breytingarn-
ar að öðru leyti ganga svo gróf-
lega gegn hagsmunum barna og
þróun samfélagsins, að furðu sæt-
ir að sjá þær bornar á borð.
Niðurskurðurinn til barna í heils
dags vistun er svo stórfelldur, að
ómögulegt verður fyrir aðra en
sterkefnaða foreldra að láta sig
dreyma um slíkan rekstur. Það
sama gildir um börn yngri en
tveggja ára og þau sem þurfa á
skóladagheimili að halda.
Á síðasta ári styrkti Reykjavík-
urborg 3 barnaheimili samkvæmt
gildandi reglum. Á þeim dvöldu
117 börn, þar af 31 í heils dags
vistun. Styrkurinn nam rúmlega
5,2 miljónum króna. Til saman-
burðar kostaði eitt af dagheimil-
um borgarinnar borgarsjóð rúm-
lega 6,1 miljón og á því voru 34
börn, öll í heils dags vistun.
Breyting meirihlutans mun
koma misjafnlega niður á þessum
þremur heimilum, miðað við
sama rekstur og verið hefur.
Hefðu hinar nýju reglur gilt á síð-
asta ári hefði breyting á styrkjum
orðið eftirfarandi:
Leikskóli KFUM og K
(56 börn í hálfs dags vistun)
Sælukot (30 börn í leikskóla
og 9 á dagheimili)
Ós (22 börn á dagheimili,
þ.e. heils dags
Leikskóli KFUM og K nýtur
sem sagt góðs af, því þar er aðeins
hálfs dags vistun. Dæmið verður
heldur óhagstæðara fyrir Sælukot
vegna dagheimilisplássanna.
Stóra skellinn fær Ós, dagheimili
fyrir 22 börn, rekið af þeim for-
eldrum sem þar eiga börn hverju
sinni. Óhætt er að fullyrða, að ef
breytingarnar ná fram að ganga,
verður ekki um áframhaldandi
dagheimilisrekstur að ræða á Ósi.
Fyrir hvert barn þurfa foreldrar
nú að greiða 16 þúsund krónur,
sem er svipuð upphæð og greidd
er til dagmæðra. Ef breyting
meirihlutans tæki gildi um næstu
mánaðamót hækkaði daggjaldið í
rúmar 24 þúsund krónur fyrir
barnið.
Börnin á Ósi, og þau sem eru í
heils dags vistun í Sælukoti
standa frammi fyrir tveimur kost-
Hefðifengið kr.: Fékk kr.:
1.947.811,- 1.186.015,-
1.361.373,- 1.544.464,-
767.854,- 2.491.757,-
um: Heimilinu þeirra verður
þreytt í leikskóla og dagmamma
fundin fyrir þau hinn helming
dagsins, eða þau yfirgefa barna-
heimilið sitt og hefja vist á nýjum
stað, hjá dagmömmu úti í bæ.
Spurning um
dagvistarstefnu
Ég hef tíundað svo rækilega
áhrif breytinganna á þau heimili
sem einmitt nú nýta sér styrk
borgarinnar, til þess að fólk megi
átta sig á inntaki þeirra. En
auðvitað er þetta ekkert einka-
mál barnanna á heimilunum
þremur eða foreldra þeirra. Mál-
ið snýst um dagvistarstefnu
borgaryfirvalda og snertir
Reykvíkinga almennt.
Reykjavíkurborg getur aðeins
boðið 43% forskólabarna pláss á
eigin barnaheimilum. Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur lagt ofur-
áherslu á leikskóla, þ.e.a.s. 4-5
tíma vistun. Dagheimili bjóðast
því aðeins tæplega 14% barna
uppað skólaaldri. Þjónusta af svo
skornum skammti er fjarri öllu
lagi, þegar staðreyndin er löngu
orðin sú, að stærstur hluti for-
eldra vinnur utan heimilis.
Dagheimilin eru að langmestu
leyti nýtt af forgangshópum, þ.e.
börnum einstæðra foreldra,
námsmanna og starfsfólks
heimilanna. Önnur börn eiga
hverfandi möguleika á að komast
þar inn. Hitt er ljóst, að 4-5 tíma
vistun á leikskóla nægir ekki
nærri öllum, og því er algengt að
börn séu vistuð á tveimur stöðum
daglega, eða dvelji daglangt á
einkaheimili hjá dagmömmu.
Ég hef ekki heyrt nokkurn
halda því fram að daglegur
Kristín Á. Ólafsdóttir er borgarfuli-
trúi fyrir Alþýðubandalagið.
„ Og vitað er að
margir foreldrar kjósa börnum sínum
fremur vel búið barnaheimili með sér-
menntuðu starfsfólki, en einkaheimili
dagmömmu með misgóðar aðstœður og
enga tryggingu um áframhaldandi vist-
un.
Þriðjudagur 28. júní 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5