Þjóðviljinn - 01.12.1988, Blaðsíða 12

Félagsfundur
Félagsfundur verður haldinn í Verkamannafé-
laginu Dagsbrún sunnudaginn 4. desember kl.
14.00 í Iðnó.
Dagskrá:
1. Félagsmál
2. Fréttir af 36. þingi ASÍ og horfur í atvinnumál-
um.
Stjórnin
!!* DAGVIST BARIVA
W ---------------------
Umsjónarfóstra
Dagvist barna í Reykjavík óskar að ráða til starfa
umsjónarfóstru með dagvist á einkaheimilum nú
þegar eða eftir samkomulagi.
Upplýsingar veitir Fanný Jónsdóttir deildarstjóri
fagdeildar Dagvistar barna, í síma 27277.
Félagsráðgjafi
Staða félagsráðgjafa er laus til umsóknar við
Fangelsismálastofnun ríkisins.
Umsóknir sendist dóms- og kirkjumáiaráðu-
neytinu fyrir 9. desember nk.
Dóms- og kirkjumálaráðuneytið, 28. nóvem-
ber1988
ÚTBOÐ - INNVEGGIR
OG HURÐIR
Samband íslenskra samvinnufélaga, Sölv-
hólsgötu 4, 101 Reykjavík, óskar eftir tilboði í
smíði í uppsetningu á innveggjum (kerfisveggj-
um) og innihurðum fyrir væntanlegt skrifstofuhús
Sambandsins að Kirkjusandi í Reykjavík.
Um er að ræða m.a. eftirtalda verkþætti:
- Innveggir, efni og uppsetning, um 3.000 m2
- Innihurðir, efni og uppsetning um 130 stk
Verkið skal hefjast í lok janúar 1989 og skal því
lokið 1. apríl 1989.
Útboðsgögn verða afhent á Verkfræðistofu Sig-
urðar Thoroddsen hf, Ármúla 4, Reykjavík, gegn
10.000,- kr. skilatryggingu.
Tilboðum skal skila til VST hf., Ármúla 4, 108
Reykjavík, fyrir kl. 11.00 föstudaginn 16. des-
ember 1988 en þá verða þau opnuð þar að við-
stöddum þeim bjóðendum sem þess óska.
VERKFRÆOISTOFA SIGURÐAR THORODDSEN hf
ARMÚLI 4 REYKJAVlK SlMI 84499
Barn sem situr í barnabílstól
getur sloppið við meiðsl
í árekstri!
mÉUMFERÐAR
Uráð
HEIMURINN
Sovétríkin
Stjómskipan
í deiglunni
s
Igor Kúznetsov tók þátt ísamningu nýrrar
stjórnarskrár Sovétríkjanna. Hann er nú
staddur hérlendis og áttifund með pressunni í
gœr
Það fer víst ekki fyrir ofan garð
og neðan hjá þeim sem fylgj-
ast með fréttum að Sovétmenn
eru að gera gagngerar breytingar
á stjórnskipunarlögum sínum og
stjórnskipan allri. Æðsta ráðið
(löggjafarsamkundan) verður ný
stofnun eftir uppstokkun, þing-
fulltrúar verða kjörnir með öðr-
um hætti en fyrrum og vinnulag
þess verður fært í betra horf.
Ný þingskipan og gagnrýni á
nýmælin frá sovétlýðveldum sem
telja hlut sinn borinn fyrir borð
var á meðal þess sem bar á góma á
blaðamannafundi með sovéskum
lagaprófessor og stjórnskipunar-
fræðingi í gær.
Igor Kúznetsov er aðstoðarfor-
stjóri Löggjafarstofnunar Sovét-
ríkjanna og á sæti í nefnd sem ber
hitann og þungann af samningu
nýju stjórnarskrárdraganna.
Honum til halds og trausts á fund-
inum voru þeir Vladimír Ver-
benko og Leoníd Vakhtin.
2.250 kjörnir í
þrennu lagi
Ákvæöi nýrra stjórnskipunar-
laga gera ráð fyrir því aö fleiri en
einn sovétborgari sé í framboði í
einmenningskjördæmum þegar
ný löggjafarsamkunda er sett
saman. Þriðjungur 2.250 þjóð-
fulltrúa sé kjörinn með þessum
hætti. Þriðjung kjósi félagar
kommúnistaflokksins og aragrúi
stétta- og hagsmunafélaga um
gjörvöll Sovétríkin.
Fjöldi fulltrúa hverra samtaka
ráðist af fjölda félaga þeirra. Til
dæmis útnefni flokkurinn 100
þingfulltrúa. Gert sé ráð fyrir því
að grunneiningar ellegar allsherj-
arþing félagasamtaka kjósi full-
trúa til setu í æðsta ráðinu en „þó
getur sú staða komið upp að ekki
gefist tími til slíkrar afgreiðslu",
segir Kúznetsov, og þá útnefni
stjórnir þingfulltrúa.
Nú höfum við talið 1.500 full-
trúa og er enn þriðjungi, 750
manns, áfátt í fullskipað sovét-
þing í Moskvu. En þeir verða
kjörnir í 32 kjördæmum þjóða og
þjóðabrota.
Kúznetsov var inntur eftir því
hvort nokkuð væri því til fyrir-
stöðu að sami einstaklingur kysi
þrisvar til æðsta ráðsins og svar-
aði hann því neitandi. „Hann
Verbenko sessunautur minn get-
ur bæði greitt atkvæði í sam-
tökum blaðamanna, í einmenn-
ingskjördæmi og þjóðerniskjör-
dæmi. Hinsvegar getur hann
aldrei kosið sama frambjóðanda
oftar en einu sinni.“
Þetta 2.250 manna landsþing
þjóðfulltrúa („einvalalið þegna
sem skara framúr í þjóðlífinu")
mun koma saman til fundar tvisv-
ar á ári nokkra daga í senn. Eitt af
verkefnum þess verður að kjósa
500 fulltrúa úr eigin röðum til lög-
gjafarstarfa, hið eiginlega æðsta
ráð.
„Gamla“ æðsta ráðið fundar
árlega í tvígang, í mesta lagi 10
daga í hvort skipti. „Að sönnu
starfa nefndir á milli þinga en
ráðsmenn eiga allir öðrum
skyldum að gegna og er undir
hælinn lagt hve vel þeir fá sinnt
löggjafarstörfum," segir Kúzn-
etsov.
Nýja æðsta ráðinu verður skipt
í tvær deildir sem þinga átta mán-
uði á ári hverju og verður fulltrú-
unum gert að sinna þingstörfum
eingöngu. Önnur deilda fer með
mál sem snerta heildarhagsmuni
Sovétlýðveldanna auk varnar- og
utanríkismála, hin sinnir því sem
snýr að innbyrðis samskiptum
lýðvelda.
Réttur lýðvelda
óskertur
Prófessor Kúznetsov var
spurður hvort miðstjórnin í
Moskvu gæti hnekkt fullveldisyf-
skiptis síns sé skiljanleg og „mis-
tök“ hafi átt sér stað þegar lýð-
veldið var iðnvætt. Skriffinnar í
Moskvu hefðu séð að hagkvæm-
ara væri að byggja upp fyrirtæki í
„þróuðum" lýðveldum á borð við
Eystrasaltsríkin heldur en t.d. í
Mið-Asíu.
Afleiðingin var sú að fólk úr
öðrum lýðveldum tók sig upp og
flutti unnvörpum til Eistlands,
Lettlands og Litháens. Heima-
mönnum þótti sem þjóðerni sínu
væri stefnt í háska.
Ekki bætti úr skák hve ótæpi-
lega var gengið á auðlindir og lítt
hirt um að fyrirbyggja mengun og
vernda umhverfi. Eistlendingar
krefjist efnahagslegs fullveldis til
þess að geta gengið á hólm við
þennan margþætta vanda en
staðreyndin sé sú að hann verði
ekki leystur nema með samstilltu
átaki sovétlýðveldanna allra.
Fj alla-Karabakh
Blaðamaður spurði Kúznetsov
hví héraðinu Fjalla-Karabakh,
bitbeini Armena og Azera, væri
ekki stýrt beint frá Moskvu.
„Það er alkunna að mikill
meirihluti íbúa Fjalla-Karabakhs
er armenskur en héraðið liggur í
ígor Kúznetsov. Mynd Jim Smart.
irlýsingu æðsta ráðs Eistlendinga
eða hefði réttur lýðvelda til þess
að segja skilið við ráðstjórnar-
sambandið verið numinn úr
stjórnskipunarlögum?
„Því fer fjarri að ákvæði um
þennan rétt lýðveldanna sé ekki
að finna í nýju stjórnarskránni.
Hér gætir nokkurs misskilnings
því æðsta ráð Eistlands sagði ekki
skilið við sovétríkjasambandið á
fundi sínum um daginn. Það lýsti
því hinsvegar yfir að lög þess
skyldu æðri þeim lögum æðsta
ráðs Sovétríkjanna í Moskvu sem
snerta málefni lýðvelda í heild.
Þetta stangast vitaskuld á við
stjórnarskrá. Hitt er annað mál
að enginn fengi rönd við reist ef
eistneska þjóðin kysi að yfirgefa
sovétsambandið. “
Kúznetsov sagði ólguna í
Eystrasaltsríkjunum og Grúsíu
stafa af nýjum ákvæðum þess efn-
is að æðsta ráðinu verði fengið
„umboð“ til þess að setja lög um
lýðveldismálefni, til dæmis eigna-
skipan, skattgreiðslur og fleira.
Eistlandsþing hefði ekki ein-
vörðungu lýst yfir fullveldi þann
16. þessa mánaðar heldur og
slegið eign sinni á auðlindir lýð-
veldisins og iðnfyrirtæki. „Þetta
var náttúrlega gert meir af kappi
en forsjá því kostnaður við iðn-
væðingu lýðveldisins var
greiddur úr sameiginlegum sjóð-
um sovétsambandsins."
Azerbajdzhan. Það verður að
segjast einsog er að mál þetta er í
lögfræðilegri sjálfheldu. Sam-
kvæmt „gömlu“ stjórnarskránni
er miðstjórninni í Moskvu
óheimilt að fela einu lýðveldi um-
sjá svæðis sem liggur innan vé-
banda annars lýðveldis nema
bæði samþykki. Æðsta ráðið í
Azerbajdzhan þverneitar að láta
Fjalla-Karabakh af hendi og má
því einu gilda hvers héraðsbúar
óska.
Hinsvegar settum við ákvæði í
nýju drögin sem heimila sovét-
stjórninni í Moskvu að taka
stjórn ákveðinna svæða í sínar
hendur um stundarsakir. Þannig
vinnst mikilvægur tími sem nota
má til þess að leysa staðbundin
vandamál, til dæmis deilur sem
oftar en ekki eru blandnar þjóð-
ernishyggju og tilfinningasemi.
Ef hægt hefði verið að grípa í
taumana og skáka í skjóli
ákvæðis á borð við þetta áður en
deilurnar um Fjalla-Karabakh
mögnuðust upp væri ástand mála
vafalaust snöggtum betra á þess-
um slóðum nú. Hitt er svo annað
mál að þetta ákvæði er eitt af því
sem Eystarsaltsríkin og Grúsía
hafa á hornum sér því það boðar
náttúrlega „aukna miðstýringu.“
Þetta eru allt afar flókin og vand-
meðfarin mál.
-ks.
Mistök við
iðnvæðingu Eistlands
Kúznetsov viðurkennir þó að
gremja Eistlendinga vegna hlut-
12 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmudagur 1. desember 1988