Þjóðviljinn - 18.04.1989, Blaðsíða 6

Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkaiýðshreyfingar
Hvem er verið
að brenna?
Málefni Ölduselsskóla eru ennþá til umræöu þó aö þeim
ætti reyndar að vera lokiö. Þetta er raunaleg saga frá upp-
hafi til enda sem nú er verið aö snúa hastarlega upp á; í
hvaöa tilgangi veit sá sem ekki spyr. Nú er ekki lengurtalað
um það hvernig starfsmönnum og nemendum hefur liöiö í
heilan vetur í skóla sem fram aö síðasta hausti var til fyrir-
myndar um vinnuskilyrði. Nú er einungis talað um eina
manneskju sem á að hafa oröiö fyrir ofsóknum, sem jafnvel
eru kenndar við galdra, frá hendi menntamálaráðherra.
Þaö sem geröist var að nýr yfirmaður var ráðinn að skóla.
Eftir það gengur starfið illa og óánægja brýst út í uppsögnum
kennara og mótmælum foreldra. Embættismenn mennta-
málaráðuneytis kanna málið vandlega eins og þeim ber
skylda til, og komast að þeirri niðurstöðu eftir nákvæma
íhugun að best sé að skólastjórinn nýi hverfi af vettvangi.
Ekki er honum í kot vísað því hans bíður fyrri starfi við annan
vel metinn skóla í borginni.
Skólastjórinn er þegar í stað látinn vita af skýrslu embætt-
ismannanna og að starfið verði auglýst laust til umsóknar.
Honum er boðið að lýsa því yfir áður en auglýsingin birtist að
hann hafi ekki áhuga á að taka stöðuna. Ef hann hefði tekið
því boði hefði auglýsingin frá ráðuneytinu komið í réttu fram-
haldi af yfirlýsingu skólastjórans og enginn þurft að ræða
málið frekar.
En boðinu var ekki tekið. Þess í stað er reynt að hafa áhrif
á orðinn hlut og beðið um að birtingu á auglýsingu um
embættið verði frestað þangað til skóla Ijúki. En það er
einfaldlega ekki hægt og skólastjóranum er sagt frá því. Ef
auglýsingin birtist ekki fyrir lok mars þá ganga uppsagnir
kennara í gildi með öllu sem því fylgir.
Það er erfitt að skilja hvað vakir fyrir mönnum sem blása
þetta mál út í ónáttúrulegar stærðir, og það svona seint.
Mikill þrýstingur var orðinn á menntamálaráðherra þegar
fyrir áramót að grípa í taumana vegna slæmra vinnuskilyrða
í Ölduselsskóla. Hann lét ekki undan þeim þrýstingi vegna
þess að honum var í mun að skólahald yrði með eins eðli-
legum hætti og unnt var við þessar aðstæður út veturinn.
Eins seint og auðið var gerði hann það sem nauðsynlegt
þótti til að reyna að tryggja vinnufrið næsta skólaár með
fullum fjölda kennara og friði við félag foreldra.
Menntamálaráðherra hefði hreinlega ekki haldist uppi
lengur að taka ekki ákvörðun í þessu erfiða máli. Til þess eru
ráðamenn að þeir taki af skarið að fengnum ráðleggingum
bestu manna.
Eins og fram kom í Þjóðviljanum á fimmtudag var fjarri því
að Svavar Gestsson færi offari í málefnum Sjafnar Sigur-
björnsdóttur og Ölduselsskóla. Hvað eftir annað sló hann á
frest að birta auglýsinguna eða allt þangað til enginn frestur
var lengur eftir. I erfiðu vali milli skólastjórans og starfs-
manna og foreldra nemenda við skólann hlaut
menntamálaráðherra að taka svari fjöldans.
Það er ekki auðvelt að átta sig á hvað þeim mönnum
gengur til sem nota stóryrði á borð við galdraofsóknir,
rannsóknarrétt og „Berufs Verbot" um mál sem er í eðli sínu
eins einfalt og þetta. Ekki er þetta í fyrsta sinn sem maður
hættir í starfi vegna þess að vinnustaðurinn hæfir honum
ekki. Meiningin með því að setja menn í starf til ársins er
einmitt sú að báðir aðilar eigi undankomuleið með fullum
rétti ef úthlutun starfsins reynist misráðin.
Svavar Gestsson var að rækja skyldu sína þegar hann
auglýsti starf skólastjóra við Ölduselsskóla laust til umsókn-
ar. Að gera það ekki hefði verið embættisvanræksla.
SA
KLIPPT OG SKORIÐ
Og flokkur
datt í tvennt
Menn eru hver með sínum
hætti að leggja út af því, að allt í
einu eru tveir flokkar þar sem
einn Borgaraflokkur var áður,
eða að minnsta kosti tveir þing-
flokkar, ekki nær það nú miklu
lengra. Það var reyndar vart við
því að búast að sá flokkur stæði
iengi sem var til orðinn utan um
um einn mann, Albert Guð-
mundsson. Ekki síst þegar á dag-
inn kemur, að höfuðpaurnum er
rétt sama um sitt sköpunarverk
þegar búið er að koma honum í
annað starf og vill hann reyndar
refsa Borgaraflokknum fyrir það
vanþakklæti að vilja ekki taka við
syni sínum til forystu. Nánar um
það í fróðlegu viðtali við Aðal-
heiði Bjarnfreðsdóttur í Tíman-
um um helgina.
Ljósið sem brást
Ellert B. Schram skrifaði eins-
konar saknaðarleiðara um Borg-
araflokkinn í blað sitt í gær. Þar
harmar hann það, að Borgara-
flokkurinn hafi ekki staðið við
það fyrirheit að verða einskonar
„tákn litla mannsins sem vildi
bjóða flokkavaldinu byrginn, at-
hvarf þeirra sem vildu lýsa and-
stöðu sinni við yfirgang og sam-
tryggingu gömlu flokkanna".
Ritstjórinn telur að í fæðingu
sinni hafi þessi flokkur orðið að
„hreyfingu þúsunda manna sem
notuðu atkvæði sín til að rísa
gegn sjálfheldunni í pólitíkinni".
En allt fór það í vaskinn, segir
Ellert, það varð hlutskipti Borg-
araflokksins „að tærast upp í inn-
byrðis deilum.“ Og þetta telur
ritstjórinn afleitt af þessum
ástæðum hér:
„Þessi niðurstaða er ekki að-
eins ósigur fyrir Borgaraflokkinn
heldur miklu heldur sigur fyrir
gömlu flokkana. Áhlaupið hefur
mistekist. Þeir sitja fastir á sínum
stað meðan nýir flokkar koma og
fara. Samtök vinstri manna og
frjálslyndra komu og fóru.
Bandalag jafnaðarmanna kom og
fór. Og nú er Borgaraflokkurinn
kominn og nánast farinn aftur“.
Spólað í
sjálfheldunni
Það er rétt hjá Ellerti Schram,
að þegar menn flykkjast til nýrra
flokka, þá vona þeir að þeir geti
rofið einhverskonar „sjálfheldu"
í pólitíkinni. Samtök frjálslyndra
og vinstri manna ætluðu að gera
þetta með því að sameina alla
krata landsins. Tókst ekki.
Bandalag jafnaðarmanna lofaði
allsherjarendurnýjun á stjórnar-
fari. En meginhugmynd flokksins
var svo þverstæðukennd (að
vinna að valddfreifingu með því
að búa til valdamikinn forsætis-
ráðherra, kosinn beinni kosn-
ingu) að hún gat ekki freistað
manna nema stutta stund. Það
skipti í rauninni enn meira máli
en það að foringi og höfundur
flokksins féll frá. Borgaraflokk-
urinn, ef satt skal segja, gaf eigin-
lega aldrei nein fyrirheit sem
túlka mætti á þann veg að hann
ætlaði að „rísa gegn sjálfheldu".
Þvert á móti: hann var holdtekn-
ing þeirrar sjálfheldu sem fólgin
er í vinsælustu sannfæringu ís-
lendinga. En hún er sú, að það
eigi að gera tvennt í senn svo um
munar: að lækka skatta (og
minnka stórlega útgjöld ríkisins)
og um leið að styðja vel og af
örlæti við bakið á þeim sem hal-
loka hafa farið í samfélaginu (og
auka stórlega útgjöld ríkisins).
Ekki nema von að menn vilji for-
ða sér til Parísar eða eitthvað
annað undan afleiðingum þess að -
setja aðra eins þverstæðu á
oddinn.
Nýtt er ekki nýtt
Það má vel vera satt sem marg-
ir halda fram að íslenskt flokka-
kerfi sé úrelt. En hitt er jafnvíst:
það hefur ekki gengið vel að
breyta því með nýjum flokkum.
(Kvennalistinn hefur hér mikla
sérstöðu eins og að líkum lætur -
enginn getur tekið frá honum
hans stóra frumleik að vera ein-
kynja hreyfing). Og hvers vegna
hefur nýjum flokkum ekki vegn-
að betur en raun ber vitni? Svar:
það verður of mikið og hratt fall
frá þeim glæsivonum, sem
kveiktar eru með vel hönnuðu
tali um eitthvað NÝTT (það er
víst komið á blað þegar í
Heimskringlu að gjörn sé alþýð-
an til nýjungarinnar) - og svo til
þess veruleika, að ekkert er jafn
fágætt og raunverulega nýjar
hugmyndir í pólitík. Menn sitja
uppi með nokkur tilbrigði við
velferðarríki og blandað hagkerfi
- um þá hluti er í stórum dráttum
allsherjarsamstaða. Og þessi til-
brigði (með mismunandi áhersl-
um á einstaklingshyggju eða fé-
lagshyggju eins og þær skila sér í
skattapólitík, félagslegu öryggis-
kerfi og efnahagsráðstöfunum)
eru ekki einu sinni hólfuð í fernt,
eftir „gömlu flokkunum". Innan
hvers og eins hinna fjögurra
flokka eru fleiri en eitt tilbrigði
að takast á. Það er því ekki nema
von, að fyrirheitin um nýjabrum-
ið mikla verði sér fljótlega til
skammar, hvort sem hinn ný-
sprottni flokkur lendir í stjórn
eða stjórnarandstöðu á sinni
fyrstu göngu.
Meira að
segja Kvennó
Meira að segja Kvennalistinn,
þrátt fyrir sína sjaldfengnu sér-
stöðu, meira að segja hann getur
komist furðunálægt ýmsum gam-
alkunnum mynstrum. Þá er ekki
aðeins átt við það, að þegar hug-
myndafræðingar hans rekja
framvindu mannlegs félags, þá
fara þær stundum afar nálægt
klassískum marxisma: stundum
þarf ekki mikið meira en að
skipta á orðunum „borgarastétt"
og „karlveldi" og maður veit ekki
alminnilega í hvaða texta maður
er staddur. Eða þá viðbrögð tals-
manna Kvennalistans við kjara-
samningi BSRB á dögunum. Þau
minntu þennan Klippara hér á
ekkert frekar en þá gömlu og
margítrekuðu umræðu, sem kall-
aði þann sem sættist á fimmkall í
kauphækkun stéttarsvikara, en
þann sem vildi tíkall (en fékk
ekki) sannan málsvara alþýðunn-
ar. Hvað sem öllu öðru leið.
ÁB
Þjóðviljinn
Síðumúla 6 ■ 108 Reykjavík
Sími 681333
Kvöldsími 681348
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóöviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, MörðurÁrnason, SiljaAðalsteinsdóttir.
Fréttastjórl: Lúðvík Geirsson.
Aðrlr blaðamenn: Dagur Þorleifsson, ElíasMar (pr.).EIísabet
Brekkan, Guðmundur Rúnar Heiðarsson, Hildur Finnsdóttir (pr.), Jim
Smart (Ijósm.), KristóferSvavarsson, ÓlafurGíslason, Páll
Hannesson, SigurðurÁ. Friðþjófsson (umsjm. Nýs Helgarblaðs), Þor-
finnurómarsson (íþr.), ÞrösturHaraldsson.
Framkvœmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
Skrif stofustjóri: Jóhanna Leópoldsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Geirsdóttir, Kristín Pétursdóttir.
Auglysingastjóri: Olga Clausen.
Auglýsingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Unnur
Ágústsdóttir.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, ÞorgerðurSigurðardóttir.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Húsmóðir: Erla Lárusdóttir
Útbreiðslu- og afgreiðslustjóri: Björn Ingi Rafnsson.
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, Hrefna Magnúsdóttir.
Innheimtumaður: Katrín Bárðardóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, símar: 681333 & 681663.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrotog setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 80 kr.
Nýtt Helgarblað: 110 kr.
Áskriftarverð ó mánuði: 900 kr.
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 18. apríl 1989