Þjóðviljinn - 24.05.1989, Blaðsíða 9

ERLENDAR FRETTIR
Kína
Mótmœlafólkfer sínufram íPeking. Herinn
dregur sig til baka
Qian Qichen, utanríkisráð-
herra Kína, sagði í gær við
ambassadora Evrópubandalags-
ríkja í Peking að Zhao Ziyang
væri enn aðalritari kínverska
kommúnistaflokksins. Aður
hafði heyrst að Zhao hefði vikið
úr þeirri stöðu. Þykir þetta benda
til þess að hann sé í sókn í valda-
baráttunni við Li Peng, forsætis-
ráðherra, sem talinn er vera
höfuðandstæðingur hans.
Herlið er sagt hafa dregið sig til
baka frá mörgum stöðvum í út-
jöðrum höfuðborgarinnar í gær
og mótmælafólk virtist hafa sína
hentisemi í mestum hluta borgar-
innar með fullu samþykki um-
ferðarlögreglu. Um 100,000
manns marséruðu þar um götur
og beindust hróp þeirra einkum
gegn Li Peng, sem þeir kölluðu
óvin alþýðu. Herlögunum, sem
Li er talinn hafa ráðið mestu um
að sett voru á í Peking, var og>
mótmælt og hrópuðu menn að
þeir vildu lýðræði, en ekki skrið-
dreka.
Fréttaskýrendur telja að hörð
valdabarátta geisi bakvið tjöldin
og benda í því sambandi á fréttir
kínverskra fjölmiðla. í sumum
þeirra eru vandlega rakin mót-
mælin gegn Li og yfirlýsingar um
að herinn muni aldrei skjóta á
mótmælafólkið, en í öðrum er
mótmælafólkið harðlega for-
dæmt.
Prír menn skvettu málningu á
andlitsmynd mikla af Mao Ze-
dong, sem hangir á Himnesks-
friðarhliði, en stúdentar brugðu
við og tóku mennina fasta. Fá-
einum mínútum síðar sortnaði
himinninn, elding leiftraði og
steypiregn helltist úr lofti.
Yfirstandandi mótmælaað-
gerðir hófust 13. maí með því að
um 1000 stúdentar hófu föstu á
Himnesksfriðartorgi í Peking
miðri og kröfðust lýðræðis. Mik-
ill fjöldi opinberra starfsmanna
og verkamanna hefur undanfarið
tekið þátt í mótmælaaðgerðum
með stúdentum. Mun þetta eink-
um vera fólk í ríkisgeiranum, er
dregist hefur aftur úr í lífskjara-
kapphlaupi því, sem fylgt hefur
efnahagsmálastefnu Deng Xia-
opings, og orðið illa úti af völdum
verðbólgu undanfarið.
Reuter/-dþ.
Stúdentar dansa á Himnesksfriðartorgi - valdabarátta að tjaldabaki.
Saúdi-Arabía
Zhao í sókn
Dæmdar
fyrir dráp
á nauðgara
Kýpurtyrkneskur dómstóll
dæmdi fyrir helgina tvær vestur-
þýskar mægður, 48 og 20 ára,
sekar um manndráp. Höíðu þær
orðið að bana tvítugum Kýpur-
tyrkja, sem nauðgað hafði dótt-
urinni.
Atburðir þessir áttu sér stað í
mars s.l. er mæðgurnar komu
sem túristar til Norður-Kýpur,
sem er á valdi Tyrkja. Ruddist
maðurinn inn til mæðgnanna, þar
sem þær höfðu tjaldað, barði
móðurina svo að hún missti með-
vitund og nauðgaði síðan dótt-
urinni. En móðirin raknaði fljót-
lega við og tókst þeim mæðgum
þá að yfirbuga nauðgarann og
kyrkja hann með belti. Þær héldu
því fram fyrir rétti að um sjálfs-
vörn hefði verið að ræða, en
dómararnir töldu að nauðgarinn
hefði verið orðinn svo illa
leikinn, þegar hann var kyrktur,
að mæðgunum hefði ekki stafað
nein hætta af honum lengur.
Hefðu þær bæði bitið hann og
barið og líkskoðun hefði leitt í
ljós áverka á höfði hans og kyn-
færum, auk þess sem sandur
hefði verið í augum honum og
munni.
í framhaldi af úrskurði réttar-
ins var móðirin á mánudag dæmd
til fjögurra ára og dóttirin til
þriggja ára fangelsisvistar.
Reuter/-dþ.
Aftökum fjölgar ár frá ári
Þarlendis liggur dauðarefsing við glœpum eins og morðum, nauðgun-
um og eiturlyfjasmygli. Þeir dauðadæmdu eru hálshöggnir með sverði
Ungverjaland
Úr
Varsjár-
bandalagi
ÍEB?
Gyula Thurmer, utanríkis-
málaráðunautur Karoly Grosz,
leiðtoga ungverska kommúnist-
aflokksins, sagði við erlenda
fréttamenn fyrir helgina að hann
teldi að ekkert yrði því til fyrir-
stöðu að Ungverjar gengju úr
Varsjárbandalaginu, ef þeir sjálf-
ir vildu. Ummæli Thurmers eru
mjög á sömu lund og þau er Oleg
Bogomolov, sovéskur háskóla-
maður, lét sér um munn fara í
febrúar sl.
Bogomolov sagði þá í viðtali
við ungverska útvarpið að hann
teldi ekki að Sovétríkjunum yrði
nein hætta búin, þótt Ungverja-
land gerðist hlutlaust. Ungverja-
land hefur einu sinni sagt sig úr
Varsjárbandalaginu áður. Gerð-
ist það 1956 er Imre Nagy var
forsætisráðherra, rétt áður en so-
véskur her bældi niður uppreisn
Ungverja það ár. Nagy var síðar
líflátinn.
Thurmer kvað Ungverjaland
stefna að miklum samskiptum við
Evrópubandalagið, en taldi ekki
að Ungverjar myndu ganga í það
næsta áratuginn eða svo. Hann
gaf eigi að síður í skyn, að Ung-
verjar stefndu að EB-aðild er
fram liðu stundir, þar eð hann
sagði: „Ég vona að innan 10-15
ára geti ungverskir þingmenn
öðlast setu á Evrópuþingi.“ Ung-
verjaland tók upp formlegt
stjórnmálasamband við Evrópu-
bandalagið í september sl. og
varð fyrst til þess Austur-
Evrópuríkja.
Reuter/-dþ
Að minnsta kosti 30 manneskj-
ur, þar af ein kona, hafa verið
hálshöggnar í Saúdi-Arabíu það
sem af er árinu. 18 manns voru
hálshöggnir þarlendis ailt s.l. ár,
þannig að Ijóst er að dauðarefs-
ingu er beitt þar í vaxandi mæli.
I Saúdi-Arabíu, þar sem lög-
máli íslams (sharia) er stranglega
framfylgt, liggur dauðarefsing
við morðum, hryðjuverkum,
nauðgunum og verslun með
eiturlyf. Fyrir drykkjuskap er
fólk hýtt, grýtt fyrir hórdóm og
handhöggvið fyrir þjófnað. Af-
tökur, hýðingar og aflimanir fara
yfirleitt fram eftir bænahald á
föstudögum, er í íslam hafa svip-
að gildi og sunnudagar í kristni,
og er venjan að fullnægja dómun-
um framan við höfuðmosku
þeirrar borgar, er var vettvangur
glæpanna eða brotanna. Síðan af-
tökur gerðust tíðari er þó einnig
farið að höggva menn á rúmhelg-
um dögum.
Innanríkisráðuneytið tilkynnir
aftökurnar fyrirfram í sjónvarpi,
hljóðvarpi og blöðum. Vaninn er
að fólk það, sem mætir til guðs-
þjónustu, horfi á aftökurnar, þar
á meðal konur og börn. Hinir
dauðadæmdu eru höggnir með
sverði. Fyrir aftökuna er vaninn
að gefa þeim dæmda inn róandi
lyf, síðan er bundið fyrir augu
honum og hann látinn krjúpa á
kné í áttina til Mekka. Ætlast er
til að böðullinn sé það fær í starf-
inu að af taki höfuðið í einu
höggi. Að verki loknu þurrkar
böðullinn blóðið af brandinum á
fötum hins höggna.
Haft er eftir vesturlanda-
mönnum, kunnugum þarlendis,
að yfirleitt láti áhorfendur
fögnuð í ljós að dómi fullnægð-
um, einkum ef þeir höggnu hafa
gerst sekir um nauðganir á ung-
um stúlkum og piltum. Þá hræki
áhorfendur gjarnan í blóð þeirra.
Af þeim, sem lagðir hafa verið
undir sverð í Saúdi-Arabíu það
sem af er árinu, voru 13 sem
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9
dæmdir höfðu verið sekir um
eiturlyfjasölu, og má vera að við-
leitni til að útrýma þeirri plágu
valdi einhverju um að aftökum
fjölgar svo mjög þarlendis.
Saúdiarabískir embættismenn
segja að með þessu hafi náðst
mikill árangur í baráttunni gegn
eiturlyfjum. Síðan 1987, er
dauðarefsing var lögð við eitur-
lyfjasölu, hefur dregið úr eitur-
lyfjasmygli til landsins um 40 af
hundraði, að sögn embættis-
mannanna.
Erlendir diplómatar í Saúdi-
Arabíu segja að fjórir af hverjum
tíu aftekinna þarlendis séu út-
lendingar. Vegna mikillar efna-
hagsþenslu út frá olíuauðnum
hefur safnast til landsins fjöldi er-
lends fólks í ýmis störf, einkum
frá öðrum Araba- og Asíu-
löndum. Meðal þeirra, sem
höggnir voru í mars s.l. voru þrír
Jemenar, dæmdir fyrir nauðgun á
sjö ára dreng, tveir Pakistanar
sekir fundnir um eiturlyfjasmygl
og filippínsk kona, er dæmd hafði
verið fyrir að hafa kýrkt saúdiar-
abíska stúlku.
í í ran, þar sem menn eru einnig
teknir af opinberlega og aftökur
eru miklu tíðari en í Saúdi-
Arabíu, er gálgi notaður í stað
sverðs, að minnsta kosti þegar
eiturlyfjasalar eru líflátnir. I fleiri
ríkjum þar um slóðir liggur
dauðarefsing við morðum,
nauðgunum, eiturlyfjasölu o.fl.,
en sjaldgæfara er að þeirri refs-
ingu sé beitt og enn fátíðara að
menn séu teknir af lífi opinber-
lega.
Reuter/-dþ.
Schlúter
kvænist í
þriðja sinn
Poul Schluter, forsætisráð-
herra Danmerkur, hefur tilkynnt
að hann hyggist ganga í hjóna-
band í þriðja sinn. Önnur kona
hans lést í febr. s.l. ár. Sú þriðja
verður Anne Marie Vessel, fertug
að aldri og framkvæmdastjóri
Konunglega danska ballett-
skólans. Schluter er sextugur að
aldri, í jhaldsflokknum og hefur
verið forsætisráðherra síðan
1982.
Umferðardauðinn
í EB
Næstum 50,000 manns farast
árlega í umferðarslysum í 12 að-
ildarríkjum Evrópubandalagsins,
og valda ölvaðir ökumenn mikl-
um hluta þeirra slysa. Evrópu-
þingið í Strassbúrg hefur nú sam-
þykkt áskorun um að ný löggjöf
fyrir allt bandalagið, sett ( jDeim
tilgangi að koma í veg fyrir ölvun
við akstur og samþykkt hefur ver-
ið að taki gildi í ársbyrjun 1993,
verði látin taka gildi þegar í jan.
1991. í flestum Evróþubanda-
lagsríkjum mega menn nú keyra
með allt að 0,80 milligrömm alkó-
hóls í hverjum millilítra blóðs, en
þingið vill færa þetta niður í 0,50
mg, eða sem samsvarar alkóhóli
í einu glasi af léttu víni. 0,50-
reglan er þegar í gildi i Hollandi
og Portúgal. Stjórnarnefnd Evr-
ópubandalagsins er ekki skyldug
til að fari eftir þessari samþykkt
þingsins.
Engin geislun
út frá kafbáti
Sovéskt rannsóknaskip hefur
Ijósmyndað flak kjarnorkuknúna
kafbátsins Komsomolets, sem
sökk 7. apríl s.l. um 100 mílur
suðvestur af Bjarnarey. Þá fórust
42 menn. Jafnframt framkvæmdi
áhöfn skipsins rannsóknir á sjón-
um þar í kring og benda niður-
stöður þeirra ekki til neinnar
geislunar út frá kafbátnum. Flak-
ið liggur á um 1500 metra dýpi og
er talið ómögulegt að ná því upþ.
Najibullah
heitir á kóng
Najibullah forseti afgönsku Ka-
búlstjórnarinnar endurtók á
sunnudag fyrra tilboð sitt til muja-
hideen, skæruliða þeirra er gegn
honum berjast, um sjálfstjórn
gegn því að þeir gengju til friðar
við stjórn hans. Fyrr í mánuðinum
sagði Najibullah að nokkrir skær-
uliðaforingjar hefðu þegar brugð-
ist jákvætt við friðarumleitunum
hans. Hann virðist t.d. gera sér
vonir um að komast að
samkomulagi við Ahmad Shah
Masoud, einn af þekktustu for-
ingjum mujahideen. Þá skoraði
Najibullah á Zahir Shah, fyrrum
Afganistanskonung, til liðs við
stjórn sína og kvað konung geta
gegnt meginhlutverki í friðarum-
leitunum. Konungur, sem er 74
ára að aldri og býr í Róm, kvaðst í
febrúar reiðubúinn að vinna að
einingu og endurreisn lands síns.
Tyrkir reiðir
Búlgörum
Sjö menn voru dreþnir og um
200 handteknir í Búlgaríu um
helgina, er öryggislögregla sem
beitti skriðdrekum og bryn-
vögnum dreifði af mikilli hörku
hópum fólks af tyrkneska þjóð-
ernisminnihlutanum þarlendis, er
mótmæltu tilraunum stjórnarinn-
ar þar til að aðlaga Tyrkina öðr-
um landsmönnum. Hefur stjórn
Tyrklands fordæmt þessar aðfar-
ir búlgarskra stjórnvalda harð-
lega. I Búlgaríu eru um 900,000
múslímar, sem líta á sig sem
Tyrki, en búlgörsk stjórnvöld
viðurkenna ekki að þeir séu það,
heldur halda því fram að þeir séu
Búlgarar, sem Tyrkir hafi kúgað
til að taka íslam meðan þeir réðu
landinu.
Reuter/-dþ.