Þjóðviljinn - 06.06.1989, Blaðsíða 15

UÓSVAKINN
Páfinn kom og páfinn fór. Ég
slapp tiltölulega vel frá þessum
sögulega viðburði, var fjarri
mannabyggðum um helgina en
heyrði öðru hverju fréttir í út-
varpi - mestan part mærðarlegar
og fjálgar lýsingar á klæðaburði
páfa og hegðun hans í smáat-
riðum. Ég verð að viðurkenna að
ég hef ekki mikinn áhuga á páfum
og allra síst þessu tiltekna ein-
taki. Satt að segja hef ég hálf-
gerðan ímugust á honum síðan ég
sá heimildarmynd um för hans til
Chile hér um árið.
Myndin hét „Páfinn og Gloria"
og sagði eiginlega tvær sögur sem
mættust í einni. Annarsvegar var
páfinn að heimsækja Chile og
hinsvegar var chilensk stúlka að
nafni Gloria að koma heim til
ættjarðar sinnar eftir langa dvöl á
sjúkrahúsum erlendis. Hún hafði
orðið fyrir því að hermenn Pinoc-
hets kveiktu í henni og félaga
hennar á götu í höfuðborginni
Santiago. Pilturinn dó en hún
lifði, skaðbrennd og nær dauða
en lífi. Henni var komið úr landi
og kanadískir læknar björguðu
henni, en hún mun bera merki
þessarar villimannslegu meðferð-
ar alla ævi.
í myndinni var Gloria sýnd
sem tákn chilensku þjóðarinnar-
hugrökk og þrautseig þrátt fyrir
þær skelfilegu hörmungar sem
hún varð að þola af völdum her-
foringjaklíkunnar sem hrifsaði
völdin af Salvador Allende í
blóðugu valdaráni 1973.
Gloria fór til Chile gagngert til
að hitta páfann og segja honum
frá þjáningum þjóðar sinnar.
Fólkið í Chile er kaþólskt og það
vænti mikils af sínum páfa. Eins-
og Gloria vonaði það að hann
mundi hlusta og að hann hefði
eitthvað að segja sem gæfi því
von um réttlæti. í Chile verður
ekki hægt að tala um réttlæti fyrr
en Pinochet er farinn frá völdum.
íþróttaleikvangurinn í Santi-
ago er var troðfullur af fólki sem
beið eftir páfanum, beið eftir
boðskap hans. Og svo kom Jó-
hannes Páll. Hann talaði um
skaðsemi getnaðarvama. Hann
sagði fólkinu að vera þolinmótt,
það fengi umbun í næsta lífi fyrir
þjáningar sínar ef það væri hlýðið
og gott í þessu lífi. Myndin lýsti
vonbrigðum fólksins mjög vel.
Hvernig vonin dó í augum þess.
Mikil ósköp, páfinn vorkenndi
Gloriu og hennar fólki. En hann
gat ekkert fyrir það gert. Enda
hefði hann áreiðanlega móðgað
gestgjafa sinn, Pinochet, ef hann
hefði talað öðruvísi. Það er margs
að gæta.
En nú er ég búin að skrifa langt
mál um mynd sem því miður var
ekki sýnd - og verður eflaust ekki
sýnd - í íslenska sjónvarpinu. Af
því efni sem ég hef séð og heyrt
um páfann í íslenskum fjölmiðl-
um að undanförnu ber spjall séra
Gunnars Kristjánssonar á Reyni-
völlum í þættinum Kviksjá s.l.
föstudagskvöld af einsog gull af
eiri. Gaman væri ef sá þáttur birt-
ist á prenti einhversstaðar eða
yrði endurtekinn á Rás 1 fyrir þá
sem misstu af honum.
Glasnost
á skjánum
Alltaf öðru hverju rekur
eitthvað gómsætt á fjömr okkar
sjónvarpsglápenda. Tvær af-
bragðsmyndir eru í fersku minni:
Veronica Voss, svanasöngur
Fassbinders sáluga, og Vera litla,
einhver athyglisverðasta mynd
sem komið hefur frá Sovétríkjun-
um í seinni tíð. Ólíkar mynd, satt
er það, en báðar kærkomin til-
breyting frá þessu venjulega
hænsnafóðri sem við emm mötuð
á.
Vera litta er óvenjuleg mynd
hvemig sem á hana er litið.
Óvenjulega opinská og „djörf“ af
sovéskri mynd að vera. Óvenju-
lega vel gerð og umhugsunarverð
mynd yfirhöfuð. (Það þarf t.d.
ekki annað en bera hana saman
við myndina sem sýnd var á
undan henni í sjónvarpinu
laugardaginn 27. maí: Höfrung-
inn. Af hverju í ósköpunum var
sú þvæla send út á besta tíma en
Vera litta ekki fyrr en 23.40?)
Vera er ung og svolítið áttavillt
stelpa sem langar að lifa lífinu lif-
andu en á óskóp erfiða foreldra.
Kynslóðabilið er óbrúanlegt,
vandamálin óleysanleg, lífið er
blús. Svo hittir hún sætan strák og
fer með hann heim til sín en hann
er úr öðru umhverfi, passar ekki
inn í myndina sem faðir hennar
hefur gert sér af tengdasyni sín-
um. Og allt fer í bál og brand.
Umhvérfið er ekki beint fýsi-
legt. Borgin þar sem Vera á
heima er við sjávarsíðuna, en
fjörumar em fullar af ryðguðu
drasli, mengunin rosaleg. For-
eldrar Vem virðast hafa nóg að
bíta og brenna en andlegt líf
þeirra er fátæklegt svo ekki sé
meira sagt. Órómantísk, væmnis-
laus og sönn lýsing á hversdags-
legu fólki. Fínn húmor og samúð
með söguhetjunni, Veru litlu,
eru aðalsmerki myndarinnar.
Frásagnarmátinn er frjálslegur,
nýtískulegur og hjálpar manni að
greina kjarnann frá hisminu -
engar óþarfar tengingar eða krús-
indúllur, heldur komið beint að
efninu. Og það sem sætir mestum
tíðindum af því að myndin er sov-
ésk: engar siðapredikanir. Lífið
einsog það er, ekki einsog það á
aS vera. Guð gefi glasnost langt
og frjósamt líf í sovéskum listum!
Gott og vont
Úr því að ég er farin að hæla
Sjónvarpinu á annað borð get ég
ekki látið hjá líða að þakka fyrir
þrælspennandi framhaldsmynda-
flokk, Launráð, en þriðji þáttur
af fjórum verður væntanlega
sýndur í kvöld. Lísu Harrow
lætur greinilega betur að leika
eiginkonu IRA-manns en
mömmu Nonna og Manna, og lái
henni það hver sem vill. Ég ætla
að minnsta kosti ekki að missa af
þessum tveimur þáttum sem eftir
eru.
í lokin get ég þó ekki stillt mig
um að agnúast út í nýja íslenska
heimildamynd sem sýnd var á
sjómannadaginn og átti að fjalla
um Sjómannadaginn í fimmtíu ár
en var í raun illa dulbúin auglýs-
ing fyrir DAS. Hroðvirknislegur
texti í lofrullustílnum mærðar-
lega sem einkennir svo margar ís-
lenskar heimildamyndir, tilvilj-
anakennt samsull úr gömlum
kvikmyndum klippt í hræri-
graut... Sjómannadagurinn átti
betra skilið.
Sjómannadagurinn átti betra skilið...
í DAG
þlÓÐVILIINN
FYRIR 50 ÁRUM
Deilunni við byggingarmeistara
lokið. Öll laun ófaglærðra
byggingar-verkamanna verða
borguð út á skrifstofu verka-
mannafélagsins Dagsbrúnar.
Sjómannadagurinn. Hátíðarhöld
sjómanna fjölsótt og fóru vel
fram. Kínverjar vinna nýja sigra.á
Japönum. ValurReykjavíkur-
meistari 1939, vann KR 2-1 eftir
ágaetanleik.
6.JÚNÍ
þriðjudagur í sjöundu viku
sumars. 157 dagur ársins. Sól
kemuruppíReykjavíkkl.3.11 en
sestkl. 23.44.
Viðburðir
Þjóðhátíðardagur Svía. Þjóð-
frelsishreyfingin setur á laggirnar
byltingarstjóm í S-Víetnam árið
1969.
DAGBÓK
APÓTEK
Raykfavík. l-telgar- og kvöldvarsla lyfj-
abúöa vikuna
2.-8. júnl er I Laugarnesapóteki og Ár-
bæjarapóteki.
Fyrmefnda apótekið er opið um helgar
og annast næturvörslu alla daga 22-9 (til
10 tridaga). Sfðamafnda apótekið er
opið á kvöldin 18-22 virka daga og á
laugardögum 9-22 samhliða hinu fyrr-
nefnda.
LÖGGAN
Reykjavík sími 1 11 66
Kópavogur..........simi 4 12 00
Seltj.nes..........simi 1 84 55
Hafnarfj...........sími 5 11 66
Garðabær...........simi 5 11 66
Slökkvillð og sjúkrabílar:
Reykjavik..........simi 1 11 00
Kópavogur..........sími 1 11 00
Seltj.nes..........sími 1 11 00
Hafnarfj...........sími 5 11 00
Garðabær...........sími 5 11 00
LÆKNAR
Læknavakt fyrir Reykjavik, Sel-
tjarnarnes og Kópavog er í Heilsu-
verndarstöð Reykjavíkur alla virka daga
frá kl. 17 til 08, á laugardögum og helgi-
dögum allan sólarhringinn. Vitj-
anabeiðnir, simaráðleggingar og tíma-
pantanir i síma 21230. Upplýsingar um
lækna og lyfjaþjónustu eru gefnar I sím-
svara 18888.
Borgarspítalinn: Vakt virka daga kl. 8-
17 og fyrir þá sem ekki hafa heimilis-
lækni eða ná ekki til hans. Landspít-
allnn: Göngudeildineropin 20-21.
Slysadelld Borgarspitalans: opin allan
sólahringinn sími 696600.
Hafnarfjörður: Dagvakt, Heilsugæslan
slmi 53722. Næturvakt lækna slmi
51100.
Garöabær: Heilsugæslan Garðaflöts.
656066, upplýsingar um vaktlækna s.
51100.
Akurey ri: Dagvakt 8-17 á Læknamið-
stööinni s. 23222, hjá slökkviliðinu s.
22222, hjá Akureyrarapóteki s. 22445.
Farsimi vaktlæknis 985-23221.
Keflavfk: Dagvakt. Upplýsingars. 3360.
Vestmannaeyjar: Neyðarvakt lækna s.
1966.
SJÚKRAHÚS
Heimsóknartimar: Landspftallnn: alla
daga 15-16,19-20. Borgarapftallnn:
virka daga 18.30-19.30, helgar 15-f 8,
og eftir samkomulagi. Fæðlngardeikf
Landspítalans: 15-16. Feðratfmi 19.30-
20.30. Öldrunarlækningadeild Land-
spltalans Hátúni 10 B. Alla daga 14-20
og eftir samkomulagi. Grensásdelld
Borgarspltala: virka daga 16-19, helgar
14-19.30. Hellsuvemdarstöðlnvið '
Barónsstlg opin alla daga 15-16 og
18.30-19.30. Landakotsspftali: alla
daga 15-16og 18.30-19. Bamadelld:
heimsóknir annarra en foreldra kl. 16-17
daglega. St. Jósefsspftali Hafnarfirði:
alla daga 15-16 og 19-19.30. Klepps-
spftailnn: alla daga 15-16 og 18.30-19.
* Sjúkrahúslð Akureyrl: alla daga 15-16
og 19.19.30. Sjúkrahúsið
Vestmannaeyjum: alla virka daga 15-
16 og 19-19.30. Sjúkrahús Akraness:
alla daga 15.30-16 og 19-19.30. Sjúkra-
húsið Húsavfk: alla daga 15-16 og
19.30-20.
ÝMISLEGT
Hjálparstöð RKÍ. Neyðarathvarf fyrir ung-
lingaTjarnargötu 35. Simi: 622266, opið
allansólarhringinn.
Sálfræðlstöðln. Ráðgjöf I sálfræðilegum
efnum.Sfmi 687075.
MS-fólaglðÁlandi 13. Opiðvirkadagafrá
kl.8-17.S(minn er 688620.
Kvennaráðgjöffn Hlaðvarpanum vestur-
götu3. Opið þriðjudaga kl.20-22,
fimmtudaga 13.30-15.30 og kl. 20-22,
sími 21500, slmsvari.
Sjálfshjálparhópar þeirra sem orðið hafa
fyrir sifjaspellum, s. 21500, simsvari.
Upplýslngar um eyðni. Simi 622280,
beint samband við lækni/hjúkrunarfræðing
á miðvikudögum kl. 18-19, annarssím-
svari.
Samtök um kvennaathvarf, sfmi 21205.
Húsaskjól og aðstoð fyrir konur sem beittar
hafa verið ofbeldi eða orðið fyrir nauögun.
Samtökln ’78. Svarað er í upplýsinga- og
ráðgjafarsima félags lesbla og homma á
mánudags- og fimmtudagskvöldum kl. 21 -
' 23. Símsvari á öðrum timum. Siminn er
91-28539.
Félag eldri borgara. Opið hús i Goðheim-
um, Sigtúni 3, alla þriðjudaga, fimmtudaga
og sunnudaga kl. 14.00.
Bllanavakt (rafmagns- og hitaveitu: s.
27311. Rafmagnsveita bilanavakt s.
686230.
Vlnnuhópur um sif jaspellamál. Sfmi
21260allavirkadagakl. 1-5.
Lögfræðiaðstoð Orators, félags laga-
nema, er veitt í síma 11012 milli kl. 19.30
og 22.00 áfimmtudagskvöldum.
„Opið hús“ krabbameinssjúkllnga
Skógarhlíð 8 er „Opið hús“ fyrir alla krabb-
ameinssjúklinga og aðstandendur þeirra á
fimmtudögumkl. 17.00-19.00.
Samtök áhugafólks um alnæmisvand-
ann sem vilja styðja við smitaða og sjúka
og aðstandendur þeirra. Hringið I slma91 -
22400 alla virka daga.
GENGMD
5. júní
1989 kl. 9.15.
Sala
Bandarfkjadollar....... 56,81000
Sterlingspund............ 90,84800
Kanadadollar.........(.. 47,27300
Dönskkróna................ 7,51700
Norskkróna................ 8,05190
Sænsk króna............ 8,63510
Finnsktmark.............. 13,07780
Franskurfranki............ 8,61480
Belgískurfranki........... 1,39570
Svissn. franki........... 33.78930
Holl. gyllini............ 25,94240
V.-þýskt mark............ 29,24210
(tölsklíra................ 0,04031
Austurr. sch............ 4,15350
Portúg. escudo............ 0,35200
Spánskur peseti........... 0,46110
Japansktyen............... 0,40362
Irsktpund................ 78,21300
KROSSGÁTA
2 [3 H 4 9 9 3
f ■
• r i 11
-12 LJ 14
• ^ j 19 19 L J
V? it r~i l j 19 20
fi ' 22
24 • 29 ‘
nfæri24æðir25
18stó20rum 23 ös
Þriðjudagur 6. júní 1989 ÞJOÐVILJINN - SIÐA 15