Þjóðviljinn - 27.06.1989, Blaðsíða 1

Þriðjudagur 27. júní 1989 111. tölublað 54. örgangur
Patreksfíöröur
Enn syrtir í álinn
Fiskveiðasjóðuríslands keyptiPatrek BA á nauðungaruppboði á 146 miljónir króna. Kvóti
skipsins 600-700þorskígildi. Verðurseldur hœstbjóðanda. Sveitarstjórinn: Verulegtáfallfyrir
íbúana og atvinnulífið. Hraðfrystihús Patreksfjarðar lokað síðan íhaust
etta er verulegt áfall fyrir íbúa
hér og atvinnulífið ef útgerð-
inni tekst ekki að endurheimta
skipið. Þá er sveitarfélagið alls
ekki i stakk búið til að hlaupa
undir bagga. Ef útgerðir hér ráða
ekki við rekstur skips sem þessa
þá veit ég ekki hverjir gera það,
sagði Úlfar B. Thoroddsen sveit-
arstjóri á Patreksfirði.
Fyrir helgi keypti Fiskveiða-
sjóður íslands fiskiskipið Patrek
BA á nauðungaruppboði fyrir
146 miljónir króna. Kvóti skips-
ins er um 600-700 þorskígildi sem
tapast frá byggðarlaginu takist
útgerð skipsins ekki að kaupa
það á nýjan leik. Að sögn Svav-
ars Ármannssonar aðstoðarfor-
stjóra Fiskveiðasjóðs mun sjóð-
urinn reyna að fá sem mest fyrir
skipið og skiptir þá engu hver
kaupandinn er. Aðspurður hvort
þá lægi ekki beinast við að kvóti
skipsins færi frá Patreksfirði
sagði Svavar að sú hætta væri
ávallt fyrir hendi þegar svona
væri komið málum. Hann vildi
ekki gefa upp hver skuld útgerð-
arinnar væri við Fiskveiðasjóð.
Að sögn Úlfars B. Thorodd-
sens sveitarstjóra höfðu 13 sjó-
menn lífsviðurværi sitt af útgerð
Patreks og ljóst að þeir hafi ekki
að betri kosti að hverfa í atvinnu-
málum á Patreksfirði. Aðspurður
hvort sveitarstjórnin hefði ekki
gert stjórnvöldum grein fyrir
stöðu mála þegar séð var hvert
stefndi sagði Ulfar að forsætis-
ráðherra hefði verið gerð grein
fyrir stöðu málsins en engin við-
brögð hefðu þó komið úr þeirri
áttinni.
Nú eru aðeins gerðir út frá
Patreksfirði skuttogarinn Sigur-
ey, togskipið Þrymur og bátarnir
Vestri og Andey auk þriggja báta
sem eru um 50 tonn fyrir utan
nokkra smábáta. Fyrir nokkrum
árum var þar rekin blómleg út-
gerð með fjölda báta stórra sem
smærri en það er liðin tíð. Þá hef-
ur Hraðfrystihús Patreksfjarðar
verið lokað í hátt í 10 mánuði
vegna rekstrarerfiðleika. Málefni
þess er núna í höndum Fisk-
veiðasjóðs.
-grh
Helmavarnarllðið sefur ekki á verðinum og sendir reglulega eftir-
litssveitir á hernámssvæðin á Reykjanesi. Á þessari mynd, sem tekin
var síðastliðinn laugardag, hafa liðsmenn áð við fjarskiptastöðina á
Stafnesi. Þar hafa hermenn einmitt búið um sig í sandpokavirkjum í
fjörunni. Þeir sáust þó ekki á svæðinu á meðan heimavarnarliðið
stoppaði á staðnum. Lögreglan fylgdist náið með ferðum heimavarn-
arliðsins eins og í fyrri ferðum, og minnti heimavarnarliðið á „að það
væri á auglýstu bannsvæði, í óþökk íslenskra stjórnvalda". Sjá nánar
um heræfingarnar á síðu 3 í Þjóðviljanum í dag. Mynd: ÞÓM
Egilstaðir
Aðgerðir gegn bílamengun
Skilti hafa verið settfyrir utan verslanir og stofnanir. Philip Vogler: Fyrirtœki brugðust vel við
AEgilsstöðum hefur nú verið
komið fyrir skiltum fyrir utan
allar helstu verslanir og stofnanir
í bænum þar sem fólk er hvatt til
að drepa á vélum kyrrstæðra
bfla, en þar sem annar staðar á
landinu er það nokkuð algengt að
kyrrstæðir bflar séu í gangi
jafnvel á meðan menn skreppa
frá að sinna erindum sínum. Það
er Phflip Vogler, menntskóla-
kennari, sem stendur að þessu
framtaki en bæjaryfirvöld
greiddu kostnaðinn við gerð skilt-
anna og viðkomandi fyrirtæki sáu
um að koma þeim upp.
- Það voru eiginlega erlendir
ferðamenn sem bentu mér á hvað
mikið væri um að fólk skildi bíl-
ana sína eftir í gangi fyrir utan
verslanir og stofnanir hérna en
þeir voru mjög hneykslaðir á
þessu, enda hefur lengi verið rek-
inn áróður gegn slíku erlendis og
víða er það með öllu bannað að
hafa kyrrstæða bfla í gangi, sagði
Philip. Hann sagðist sjálfur ekki
hafa farið að taka eftir því hvað
þetta var algengt fyrr en honum
var bent á það og fór þá að velta
því fyrir sér hvernig hægt væri að
breyta þessu og í framhaldi af því
hannaði hann skiltið sem nú er
komið upp víða um bæinn.
- Fólk hefur hingað til ekki leitt
hugann að því hvað bflar valda
mikilli mengun í andrúmsloftinu
fyrir utan hávaðann og önnur
óþægindi og ég hef þurft að út-
skýra fyrir sumum hvers vegna er
verið að reka áróður fyrir því að
láta vélina ekki ganga í kyrrstæð-
um bflum, sagði Philip. Hann
sagði að fyrirtækin hefðu tekið
mjög vel í þessa hugmynd og
flestir væru búnir að setja upp
skiltin. Þau hefðu líka vakið at-
hygli almennings og hefðu án efa
nokkur áhrif og fólk gerði minna
að því að skilja bflana eftir í
gangi.
Fyrir þremur árum var sett upp
skilti af þessari tegund fyrir utan
leikskólann á Egilsstöðum þar
sem það þótti áberandi mikið um
það að fólk skildi bflana eftir í
gangi á meðan það hljóp inn og
sótti börnin sín. Yfirleitt eru flest
bömin sótt á svipuðum tíma
þannig að mengunin var talsvert
mikil á ákveðnum tímum dags.
Philip sagði að það skilti ásamt
bréfi sem sent var öllum foreldr-
um til að vekja athygli á þessu
hefði mælst vel fyrir og fólk tekið
vel tilmælunum um að drepa á
bflum sínum.
-iþ
Gámaútflutningur
Alltí
háaloft
Veiðieftirlit sjávar-
útvegsins gagnrýnir vinn-
ubrögð utanríkis-
ráðuneytisins harðlega
við úthlutun og stjórnun
við gámaútflutning. LÍÚ:
Algjört kák, þekkingar-
leysi og brask
Utanríkisráðuneytið fær held-
ur betur á baukinn í nýlegri
skýrslu frá veiðieftirliti sjávarút-
vegsráðuneytisins þar sem stjórn
þess á gámaútflutningi er harð-
lega gagnrýnd. Hefur viðskipta-
skrifstofa utanríkisráðuneytisins
borið fram kvörtun við sjávarút-
vcgsráðuneytið um ósk um að
skýrslan verði dregin til baka.
Að sögn Árna Kolbeinssonar
ráðuneytisstjóra í sjávarútvegs-
ráðuneytinu er erfitt að sjá
hvernig hægt er að draga tii baka
skýrslu sem ekki hefur verið lögð
fram opinberlega af ráðuneytis-
ins hálfu heldur sé hér um að
ræða eina af þeim mörgu innan-
hússkýrslum sem starfsmenn
ráðuneytisins gera hverju sinni.
í síðasta tölublaði Fiskifrétta
heldur Kristján Ragnarsson for-
maður Landssambands íslenskra
útvegsmanna því fram að í áður-
nefndri skýrslu komi fram „að af-
greiðsla utanríkisráðuneytisins á
umsóknum um leyfi til gám-
aútflutnings sé algjört kák og
ekki bóli á neinni skynsamlegri
fyrirfram ákveðinni vinnureglu.
Ráðuneytið geri sér ekki einu
sinni grein fyrir því á hvaða
veiðum skipin séu, til dæmis sé
sótt um leyfi til útflutnings á
þorski og ýsu fyrir skip sem séu á
humarveiðum, eða á grálúðu-
veiðum, - eða jafnvel skip sem
eru í slipp. Þetta kerfi kallar á
mikla eftirspurn eftir útflutnings-
leyfum. Þessi leyfi eru síðan
motuð til þess að braska með
þau. Það gerist þannig, að aðilar,
sem fá leyfi en engan fisk eiga,
bjóða útgerðarmönnum sem ekki
hafa fengið leyfi hjá ráðuneytinu
að nýta sín leyfi gegn því að þeir
borgi leyfishöfum 2% umboðs-
laun“.
Að sögn Stefáns Gunnlaugs-
sonar hjá viðskiptaskrifstofu ut-
anríkisráðuneytisins er efni
skýrslunnar fyrir neðan allar hell-
ur og ekkert í henni annað en
sleggjudómar sem hafi ekki við
nein rök að styðjast. Stefán sagð-
ist vera mjög undrandi á að
skýrslan skyldi hafa verið birt þar
sem hún hefði verið trúnaðarmál.
Að sögn Hólmgeirs Jónssonar
framkvæmdastjóra Sjómanna-
sambandsins var búið að lofa
hagsmunaaðilum við næstsíðustu
fiskverðáskvörðun að svonefndri
aflamiðlun yrði komið á fót sem
sæi alfarið um stjórnun á útflutn-
ingi fersks fisks bæði með skipum
og gárhum. Því miður bólaði ekk-
ert á efndunum og svo virtist sem
öll framkvæmd strandaði í utan-
ríkisráðuneytinu. Hólmgeir sagði
að mikil tortryggni ríkti í garð nú-
verandi kerfis þar sem allt væri
framkvæmt með mikilli leynd og
svo virtist sem einhver annarleg
sjónarmið réðu þar ferðinni.
Ekki náðist í utanríkisráðherra
né aðstoðarmann hans í gær.
-grh