Þjóðviljinn - 30.08.1989, Blaðsíða 6

ERLENDAR FRETTIR
Afganistan
Najibullah styrkist
Mujahideen berjast innbyrðis. Hvorugur aðila talinn geta unnið
Erlendir stjórnarerindrekar í
Afganistan eru yfirleitt sam-
mála um, að Ijóst sé orðið að
hvorugum stríðsaðila þar, stjórn
Najibullah í Kabúl eða mujahide-
en, skæruliðum er gegn henni
berjast, geti orðið sigurs auðið í
ófriðnum, er staðið hefur í tíu ár
og valdið yfir miljón manns fjör-
tjóni. Um langt skeið hefur
hvorki gengið né rekið í ófriði
þcssum, og á því ástandi hefur
Najibullahstjórnin grætt.
„Najibullah styrkir stöðu sína
með því að tapa ekki og mujahi-
deen fara halloka af því að þeir
vinna ekki,“ segir afganskur
stjórnmálamaður. Sex mánuðir
eru nú liðnir frá því að sovéski
herinn fór úr landi, en enn sér
ekki fyrir endann á stríðinu, enda
halda Sovétmenn áfram að birgja
Najibullah upp að vopnum og
Bandaríkjamenn mujahideen.
Mujahideen eru sundurlyndari
en nokkru sinni fyrr og má nú
heita að skollið sé á borgarastríð
innan borgarastríðsins, sem fyrir
var, miili tvennra samtaka muja-
hideen, Hezb-i-Islami og Jamiat.
Hafa hundruð manna fallið í
þeim átökum. Ýmsir mujahide-
enforíngjar hafa að mestu látið af
hernaði gegn Najibullahstjórn-
inni og er jafnvel talið að ein-
hverjir þeirra hafi gert vopnahlé
við hana á laun. Mujahideen hafa
að eigin sögn hafið meiriháttar
sókn gegn Najibullahliðum í
Khost, héraði austanlands við
landamæri Pakistans, en ekki
orðið mikið ágengt til þessa.
Najibullah er talinn hafa um
250,000 manna liði á að skipa, en
af því liði eru aðeins um 95,000
Afganskir skæruliðar - að sigra ekki er sama og að fara halloka.
manns í reglulegum og vel vopn-
uðum hersveitum.
Reuter/-dþ.
Kambódía
Veríkir henni skipt á milli Taílands og Víetnams?
Dauði
hugprúðrar
Enn um Mengele
Sömdu
Bandaríkja-
menn við
hann?
Talsmenn samtaka fólks, sem
lifði af „vísindalegar rannsóknir“
nasista í útrýmingarbúðunum í
Auschwitz halda því fram að Jos-
ef Mengele, alræmdastur lækna
þeirra er þær „rannsóknir“
stunduðu, sé enn lífs og saka
stjórnvöld Bandaríkjanna og ís-
raeis um halda leyndum upplýs-
ingum þar að lútandi. Fjölskylda
Mengeles, sem talinn er ábyrgur
fyrir dauða um 400,000 Gyðinga í
Auschwitz, segir hann hafa
drukknað 1979 og sérfræðingar
þóttust vissir um að lík, sem tekið
var upp úr gröf skammt frá Sao
Paolo væri af Mengele.
Samtökin sem hér um ræðir
telja þetta ekki sannað og Vera
Kriegel, formaður ísraelsdeildar
samtakanna, sem sjálf er enn
þjáð eftir „tilraunir“ Mengeles,
hefur sakað Bandaríkjastjórn um
að hafa gert samkomulag við
Mengele 1946, eftir að hann var
handtekinn. Hafi Bandaríkja-
menn látið hann sleppa gegn því
að hann léti þeim í té upplýsingar
um niðurstöður sínar eftir rann-
sóknir viðvíkjandi sýklahernaði.
Bandarískir valdhafar vilji fyrir
hvern mun að Mengele finnist
ekki og verði ekki leiddur fyrir
rétt, því að þá hljóti samkomulag
hans og Bandaríkjamanna að
komast upp og úr verða stór-
hneyksli, Bandaríkjunum mjög
óþægilegt.
dþ.
Sunthorn Kongsompong hers-
höfðingi, herráðsformaður
Taílands, hefur stungið upp á því
að Kambódíu verði skipt í tvö
ríki, annað austanvert í landinu
undir núverandi stjórn landsins,
er styðst við Víetnam, og hitt vest-
anlands undir stjórn skæruliða-
samtaka þeirra þrennra, er berj-
ast gegn Víetnömum og Kambó-
díustjórn og lúta að nafni til for-
ustu Sihanouks fursta. Þessi upp-
ástunga Kongsompongs vekur at-
hygli, þar eð herinn ræður miklu
í Taflandi.
Uppástunga þessi er lögð fram
með hliðsjón af því, að allar líkur
eru á að ráðstefna sú um Kambó-
díumál, sem staðið hefur yfir í
París, muni fara út um þúfur.
Helsta ágreiningsefnið er að
Kambódíustjórn undir for-
mennsku Hengs Samrin og Ví-
etnamar taka ekki í mál að Rauð-
ir kmerar fái neina hlutdeild í
framtíðarstjórn landsins. Skæru-
liðar sem og Bandaríkin og Kína,
sem á bakvið þá standa, eru á
öðru máli um það. Kongsom-
pong gerir ráð fyrir að ef uppá-
stunga hans nái fram að ganga
muni austurríkið undir stjórn
Hengs Samrin verða hallt undir
Víetnam, en vesturríkið undir
Taíland. Þetta væri á margan hátt
eðlileg málamiðlun séð frá sjón-
arhóli þessara ríkja, sem öldum
saman hafa bitist um Kambódíu.
Annað mál er svo það hvemig
Taílendingum tækist til við að
hemja Rauða kmera, ef á það
skyldi reyna.
Reuter/-dþ.
Dauði
hugpiúðrar
skipshafnar
Olíuskip, sem undanfarið hef-
ur flutt olíu til hins umsetna yfir-
ráðasvæðis kristinna manna í Lí-
banon, varð fyrir sprengikúlum
sýrlensks stórskotaliðs í gær-
morgun og fuðraði upp. Níu af
ellefu manna áhöfn skipsins,
flestir Líbanar, munu hafa farist í
bálinu. Áhöfn skipsins, sem hét
Sólarskjöldur, hafði lengi sýnt
mikla hugprýði við að koma olíu
til kristna liðsins í Líbanon og
margsinnis munað mjóu að það
yrði fyrir skotum frá stórskota-
virkjum og fallbyssubátum Sýrl-
endinga.
Stórlax í fólkssmygli
Hefur komið 20,000 írönum til Svíþjóðar
Segist sjálfur vera hjartahreinn hugsjónamaður. Sænskyfirvöld telja
hann stórgróðamann - en geta ekkert sannað
Heidari - brýtur lög og reynir ekki einu sinni að leyna því.
Amir Heidari heitir maður, ír-
anskur Kúrdi, 36 ára. Hann
býr í Svíþjóð og hefur á s.I. tíu
árum hjálpað um 20,000 írönum
til að komast til þess lands á ólög-
legan hátt, að eigin sögn. Sjálfur
segist hann vera hjartahreinn
hugsjónamaður, en sænsk yfir-
völd segja hann græða stórfé á
mannasmyglinu.
Fyrst yfirvöldin líta svo á er
eðlilegt að spurt sé, hversvegna
þau láti manninum haldast þetta
uppi ár eftir ár. En sænsk lög um
ólöglegan innflutning á fólki eru
ekki ströng, og er þá vægt að orði
komist. Það telst að vísu stríða
gegn lögum og rétti að hjálpa
fólki til að komast inn í landið á
ólöglegan hátt, en það er ekki
refsivert. Refsingar koma því að-
eins til greina í þessu sambandi ef
sannað er, að menn geri sér ólög-
legan innflutning fólks að féþúfu.
Og í því efni er mjög eindreginna
sannana krafist.
Hefur lög
að leiksoppi
Þetta gerir að verkum að
Heidari og fleiri slíkir leika sér að
því að fara í kringum sænsk lög
um þetta efni. Hann leynir því
ekki að hann brjóti lög og taki við
greiðslum frá því fólki, sem hann
hjálpar inn í Svíþjóð. Hann segir
greiðslurnar fara nokkuð eftir
efnahag írana þeirra, sem hann
hjálpar inn í landið, og allir segj-
ast vera flóttamenn undan ógnar-
stjórn klerkanna heimafyrir. Þeir
efnuðu séu látnir borga meira en
þeir fátæku. Heidari kveður al-
gengast að íranir þeir, sem fái
hjálp hans til að komast ólöglega
til Svíþjóðar alla leið frá föður-
landinu borgi fyrir það sem svar-
ar 360,000-450,000 ísl. kr en
greiðslurnar geti farið upp fyrir
700,000 kr.
Sjálfur segist Heidari ekki nota
grænan eyri af þessu fé til eigin
þarfa, heldur lifi hann af sósíal-
hjálp er móðir hans fær, en hún
býr í Uppsölum. Hann kveðst
þurfa að gæta ýtrustu sparneytni
til að komast af og varla eiga fyrir
fötum. Peningana sem hann fái
frá löndum sínum, er hann hjálp-
ar inn í landið, noti hann til að
fjármagna starfsemina, kaupa
flugmiða, borga hótelreikninga
og að múta embættismönnum í
íran og Tyrklandi. Það sem af-
gangs verði fái andófsöfl í fran til
baráttu sinnar.
Gott land
Svíþjóð
Heidari, sem segist njóta
stuðnings nokkurra hugsjóna-
manna við starfsemi sína, er af-
kastamestur af þeim, sem stunda
mannasmygl til Norðurlanda.
Þegar allt var á tjá og tundri í íran
kringum valdatöku Khomeinis,
gerðist hann að eigin sögn liðs-
maður í baráttusamtökum frans-
Kúrda og særðist í viðureign við
svokallaða byltingarvarðliða
Khomeinis. Segist hann þá hafa
séð fram á, að vonlaust væri að
berjast gegn klerkastjórninni
heima fyrir og flýði til Svíþjóðar,
sem á þeim árum auðsýndi ótak-
markaða gestristni gagnvart
þeim, sem flýðu Khomeinistjóm-
ina. Mannasmyglið segir hann
baráttu gegn þeirri stjórn og
kveður hann öll þau lönd, er hafi
einhver viðskipti við fran, samá-
byrga fyrir ógnarstjórninni þar,
þar á meðal Svíþjóð.
„En hvað um það, Svíþjóð er
gott land og ég vil endilega hjálpa
sem flestum til að komast þang-
að,“ segir hann sakleysislega.
Ágœtis
flóttamannalög
Vestur-Pjóðverja
Honum hefur þrásinnis verið
stefnt fyrir rétt í Svíþjóð út af
mannasmyglinu, en aldrei hefur
sænskum yfirvöldum tekist að fá
fram gegn honum sannanir er
nægi til sakfellingar, samkvæmt
núgildandi réttareglum þar. Því
fer fjarri að afskipti sænskra yfir-
valda af honum hafi stöðvað
starfsemi hans, en hinsvegar
viðurkennir hann að þetta eilífa
rex í lögregluyfirheyrslum og
fyrir dómstólum taki ærinn tíma,
og það valdi vissri truflun á starfi
hans fyrir hugsjónina.
Mjög mörgum þessara meintu
eða raunverulegu flóttamanna
smyglar Heidari til Svíþjóðar frá
Vestur-Þýskalandi gegnum Dan-
mörku. Hann segir að nú sé svo
komið að aðalbækistöðvar
„stofnunar" hans séu í Vestur-
Þýskalandi. „Þeir hafa ágætis
flóttamannalög þar,“ segir Kúrdi
þessi, sem staðráðinn er í því að
halda þessari staifsemi sinni
áfram. Og hann hefur ekki á-
stæðu til annars en að horfa með
vongleði til framtíðarinnar - eng-
ar líkur eru enn sem komið er á
því að Svíar herði á lögum sínum
gegn ólöglegum innflutningi
fólks.
dþ.
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 30. ágúst 1989