Þjóðviljinn - 29.11.1989, Blaðsíða 4

þJÓÐVILJINN
Máígagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar
Öfugmæli úr
Alþýðuflokki
Mjög áberandi hefur veriö nú um hríö viðleitni smærri og
stærri spámanna í Alþýðuflokknum til aö umskrifa á sinn hátt
sögu verklýðsflokkanna eöa A-flokkanna - um leið og þeir
reyna aö hafa endaskipti á því sem til þessa hefur verið
kallaö sjálfstæðisbarátta á íslandi.
Enn eitt dæmi um þetta má lesa í spjalli eftir Guðmund
Einarsson, fyrrum alþingismann, í Alþýðublaðinu nú á föstu-
daginn. Þar fer talsvert fyrir þeim gikkshætti sem höfuðkrat-
ar ýmsir beita þegar þeir taka sér úrskurðarvald um það
hverjir séu eða séu ekki jafnaðarmenn (en einn af fyrstu
ritstjórum Alþýðublaðsins lét þess getið í leiðara fyrir svo-
sem 65 árum að jafnaðarmaður væri hvorki meira né minna
en íslensk þýðing á orðinu sósíalisti). Guðmundur slær því
föstu, að Alþýðubandalagið sé ekki jafnaðarmannaflokkur,
einkum vegna þess að „gamla forystan í flokknum hefur
margsinnis hafnað þeim meginstraumum frjálslyndis og
umburðarlyndis sem einkennir vestræna jafnaðarmenn".
Oæja: ef umburðarlyndi á að einkenna jafnaðarmenn, þá
er hætt við að núverandi flokkur Guðmundar Einarssonar
færi illa út úr prófi. Eða hafa menn gleymt því, að upphaflega
varð Alþýðubandalagið til vegna þess að hluti Alþýðuflokks-
manna hafði orðið að hrekjast í útlegð undan ofsa hinnar
hægrisinnuðu forystu flokksins, sem skorti stórlega bæði
frjálslyndi og víðsýni og umburðarlyndi til að þola einhver
önnur viðhorf hið næsta sér en þau sem tóku mið af íhalds-
samvinnu og köldu stríði? Það er líka ástæða til að spyrja
Guðmund Einarsson að því, hvort hann telji að Bandalag
jafnaðarmanna hafi á sínum tíma klofnað út úr Alþýðuflokkn-
um vegna þess að sá flokkur var svo framúrskarandi að
umburðarlyndi?
í annan stað hamast Guðmundur Einarsson mjög á þeirri
kenningu, að Alþýðubandalagið stundi „heimóttarlega ein-
angrunarstefnu, þjóðernisrembing og útlendingahatur" og
hafni bæði „alþjóðahyggju jafnaðarmanna og sjálfstæðis-
baráttu íslendinga í efnahags- og öryggismálum“.
Þarna er einmitt komið að því að hafa endaskipti á hug-
tökum. Alþýðubandalagið hefur í stórum dráttum lifað í þeirri
íslensku hefð sem mótast af meira en hundrað ára viðleitni
til að ná fullu forræði í eigin málum og full yfirráð yfir eigin
auðlindum. Þar eftir hefur sá flokkur verið tortryggnari og
andófsfyllri en aðrir að því er varðar herstöðvar, miklar
erlendar fjárfestingar og samninga við Evrópubandalagið
sem gætu skert okkar sjálfsákvörðunarrétt og sett okkur
undir yfirþjóðlegt vald með beinum eða dulbúnum hætti.
Þetta kýs Guðmundur Einarsson og ýmsir félagar hans aðrir
að kalla þjóðrembing og útlendingahatur. Meðan það heitir
á víxl „alþjóðahyggja" jafnaðarmanna, eða „sjálfstæðisbar-
átta íslendinga" að stunda sem allra hraðasta aðlögun að
reglum Evrópubandalagsins um innri markað. Og tekur þó
steininn úr þegar herstöðvapólitík sem hér hefur verið rekin
er kölluð „sjálfstæðisbarátta íslendinga í öryggismálum"!
Guðmundur Einarsson og félagar geta svosem vel verið
þeirrar skoðunar, að tími sjálfstæðra þjóðríkja sé liðinn, og
að hámarkshagvöxtur muni ekki nást nema með þeirri „að-
lögun“ að-stórum heildum, sem í raun þýðir að menn verða
að gefa það frá sér að móta sjálfstæða stefnu í mörgum
málum. En það er ástæðulaust undir því að búa, að þeir kalli
slík viðhorf „sjálfstæðisbaráttu", slík öfugmæli eru best rek-
in ofan í þau sem slíkt fleipra.
KLIPPT OG SKORIÐ
BORGFIRÐINGUR
Þcir „gömlu1* sigruiu i
..
Borgfirðingur er málgagn
Ungmennasambands Borgar-
fjarðar og Verkalýðsfélags Borg-
arness. í forystugrein blaðsins 23.
nóv. sl segir m.a.:
„Fjármagn sogast til Reykja-
víkursvæðisins þar sem það er
nýtt til bygginga glæsihalla og
veislusala. Ekki skal tíunduð hér
arðsemi slíkra bygginga, hún ætti
að vera öllum ljós.
Fjármagnsfyrirtæki og lána-
stofnanir telja þó fé sínu betur
borgið í slíkum framkvæmdum
en uppbyggingu atvinnureksturs
á landsbyggðinni þar sem fáeinir
sérvitringar og einstaka hug-
sjónamenn berjast vonlausri bar-
áttu.
Ef þessari þróun verður ekki
snúið við, verður ísland orðið að
borgríki við Faxaflóa innan tíðar
og aðalatvinna landsmanna versl-
un og viðskipti með skuldavið-
urkenningu sem þeir pranga hver
að öðrum í glæsihöllum borgar-
innar milli þess sem þeir dreypa á
gullnum veigum og skála fyrir
þeirri hamingju að vera að end-
ingu lausir við vandamál eins og
landbúnað, fiskveiðar og allan
þennan ófína atvinnurekstur
frumstæðs þjóðskipulags."
f lokin ritar leiðarahöfundur:
„Því miður heyrast jafnvel þær
raddir frá einstaka þingkjörnum
fulltrúum þjóðarinnar að hverfa
skuli til þeirrar stefnu, að opna
fyrir innflutning landbúnaðar-
vara og láta væntanlega þegna
annarra þjóða niðurgreiða ofan í
okkur matinn.
Þessi viðhorf lýsa reyndar upp-
gjöf og ótrú á landið. Snúa þarf
vörn í sókn og hefja nýsköpun
atvinnutækifæra á landsbyggð-
inni. En frumkvæðið verður að
koma frá þeim sem þar búa og
þeir þurfa að hafa trú á þeim
möguleikum sem fyrir hendi
eru.“
í viðtali í Borgfirðingi 23. nóv.
var Jón Sigurðsson, fram-
kvæmdastjóri íslenska járn-
blendifélagsins á Grundartanga
spurður hvort gerð hefði verið
spá um áhrif jarðganga undir
Hvalfjörð á atvinnulíf Vestur-
lands. Jón er einn af frum-
kvöðlum athugana einkaaðila á
þessu verkefni og svarar svo:
„Ef göng koma á þessum slóð-
um er ekki nokkur vegur að átta
sig á hverja eða hversu mikla
vaxtarmöguleika það hefur í för
með sér því að landafræðin gjör-
breytist, og það breytast verð-
mæti allra hluta, sem bundnir eru
við staðsetningu. Möguleikarnir
til ýmiskonar atvinnustarfsemi
breytast líka.
Eg er alveg viss um að fast-
eignir hér mundu hækka í verði.
Markaðurinn á Akranesi ef við
tökum hann sem dæmi væri þá
nær Reykjavík heldur en Selfoss.
Það yrði sáralítill munur að
búa hér norðan fjarðar eða á
Kjalarnesi.
Vaxtarmöguleikana sem leiðir
af svona tengingu er engin leið að
sjá út yfir.“
Borgfirðingur birtir reglulega
þáttinn „Mér er efst í huga“, þar
sem höfundurinn endar á því að
skora á næsta mann. 23. nóvem-
ber sagði Sigríður Finnbogadóttir
í Borgarnesi m.a.:
„Sjálfsagt getum við verið til-
tölulega áhyggjulaus vitandi okk-
ar unglinga hér í saklausu um-
hverfi Borgarbrautar og Eg-
ilsgöturúntsins á kvöldin og um
helgar, á meðan jafnaldrar þeirra
í Reykjavík taka síðasta strætó
niður á Hlemm.
Megum við búast við að fá þau
vandamál sem þar eru eftir nokk-
ur ár? Nei, óhugsandi, vonandi
ekki. Þurfum við að efla um-
ræðuna eða gera okkur meira
meðvituð um þetta vandamál.
Að sjálfsögðu má ekki líta á
ofbeldi sem eðlilegan hlut í okkar
samfélagi. Þetta eru sennilega
óþarfar áhyggjur, en sem móðir
tveggja unglinga og tilvonandi
unglings er mér vitanlega umhug-
að um þetta mál.“
Pistli sínum lýkur Sigríður á
þennan hátt:
„Að lokum þetta: Hjálpum
börnunum að finna til ábyrgðar-
kenndar, virðum einstaklingseðl-
ið og lítum ávallt á þau sem jafn-
ingja. Þau eru framtíðin.
A fjallabæ einum vestur á Mýr-
um bjó ég fyrstu búskaparárin
mín sem hafa reynst mér ó -
gleymanleg í minningunni.Hreint
út sagt yndislegur tími.
Því langar mig að spyrja unga
húsmóður þar í sveit sem einnig
kemur úr Reykjavík:
Hvað er þér efst í huga, Ragn-
heiður Guðnadóttir, Þverholt-
um, Álftaneshreppi?"
t-: ‘ æ . ®,
„Bæjarins besta“ er „óháð vik-
ublað á Vestfjörðum" gefið út á
ísafirði. „Hákur“ ritar þar í eins
konar leiðara22. nóv. undirfyrir-
sögninni „Umbrot í Alþýðu-
bandalagi“:
„Ætla má að íslenska þjóðin
hafi fylst spennt með landsfundi
Alþýðubandalagsins um síðustu
helgi. Svavar Gestsson
menntamálaráðherra hafði talað
í véfréttastíl um tengsl sín við
marxisma. Hjörleifur Guttorms-
son hafði af öðru tilefni lýst því
yfir að skipting Þýskalands í
tvennt, austur og vestur, hefðu
verið mistök á sínum tíma. Sá
tónn hafði aldrei heyrst hjá hon-
um meðan hann var við nám í
Austur-Þýskalandi fyrir rúmum
30 árum. En batnandi mönnum
er best að lifa. Steingrímur Sig-
fússon hafði hins vegar hljótt um
sig þar til hann fór í framboð gegn
varaþingmanni sínum og varafor-
manni Alþýðubandalagsins og
hafði sigur við lítinn fögnuð
kvenna og stuðningsmanna Ölafs
Ragnars Grímssonar.“
Loks segir „Hákur“:
„En það er víðar en í Austur-
Evrópu sem allt hefur umturnast.
Alþýðubandalagið verður brátt
vart þekkjanlegt sem vinstri
flokkur með sama áframhaldi.
Engu skal spáð um Sjálfstæðis-
flokkinn. Varla tekur hann nokk-
urn tíma sæti Alþýðubandalags-
ins, nema ef vera skyldi að hann
yrði fremstur stjórnmálaflokk-
anna, sem baráttuafl íslensks
þjóðernis. Hið eina sem stendur
eftir hjá allaböllum að Ioknum
landsfundi er andstaðan við her-
inn, en hún er veik og skiptir von-
andi engu með breytingum
austan járntjalds. Auk þess
beinist hún aðallega gegn „vara -
flugvelli“.
Það vakti athygli að launamál-
in fengu ekki afgreiðslu í sam-
ræmi við óskir verkalýðsarmsins í
flokknum. „Hvflíkir tímar, hví-
líkir siðir!““
Bæjarins besta birtir frétt um
að meðan á smíði togarans Júlí-
usar Geirmundssonar stóð í
Stettin í Póllandi hafi horfið þar
sendingar af búnaði frá ísafirði
að verðmæti 5 milljónir króna.
Engar sannanir eru fyrir þjófn-
aði, en síðan bendir blaðið á eftir-
farandi staðreynd:
„Áður en skipið hélt í sína
fyrstu veiðiferð voru starfsmenn
Pólsins önnum kafnir við að
ganga frá ýmsum tengingum og
tækniatriðum um borð sem ekki
hafði verið lokið við og mun or-
sökin fyrir því vera sú að tækni-
þekking Pólverja í Póllandi er
einfaldlega ekki eins mikil og
„Pólverja" á ísafirði.“
Dagur á Akureyri er eina dag-
blaðið sem út kemur utan
Reykjavíkur. Þar ritar BB í
leiðara 25. nóv. sl.:
„Vegna mikils framboðs
heilbrigðrar afþreyingar fyrir
unglinga á Akureyri, hafa bæjar-
búar ekki þurft að hafa þungar
áhyggjur af hinum óskilgreindu
unlingavandamálum, enn sem
komið er. Vissulega er áfengis-
neysla meðal akureyrskra ung-
linga ekki óþekkt fyrirbrigði.
Fíkniefnaneysla meðal þeirra er
þó sem betur fer vart til staðar
enn sem komið er. Hins vegar er
full ástæða fyrir foreldra og alla
þá, sem málið varðar, að vera á
varðbergi gagnvart þeim vágesti.
En staðreyndin er sú að mikill
meirihluti ungmenna á Akureyri
sem annars staðar á landinu, er
það sem með réttu má nefna
heilbrigða æsku. Það eru tiltölu-
lega fáir einstaklingar, sem setja
svartan blett á hópinn með
drykkjulátum og óspektum.
Sú mynd sem sumir fjölmiðlar
hafa leitast við að draga upp af
æsku þessa lands er einfaldlega
röng. Það kom vel í ljós í þeirri
kynningu sem staðið hefur yfir í
félagsmiðstöðvunum á Akureyri.
Að ósekju hefðu þó fleiri foreldr-
ar og forráðamenn barna og ung-
linga mlatt kynna sér það af eigin
raun.“
| Austurland
Bæjare^ómannemhlutinn brast ÍH
Austurland er málgagn Ál-
þýðubandalagsins þar eystra. í
forystugrein 23. nóvember ritar
Einar Már Sigurðsson:
„Flokkur framtíðar
Um síðustu helgi hélt Alþýðu-
bandalagið sinn níunda lands-
fund, fund sem vakti mikla at-
hygli fjölmiðla. Eins og oft áður
var sú mynd sem fjölmiðlar drógu
upp önnur en raunveruleikinn,
ekki vegna þess að rangt hafi ver-
ið frá sagt heldur vegna þess að
áherslur fjölmiðla vilja oft taka
mið af því sem talið er að fólk vilji
heyra.“
I lok forystugreinarinnar segir:
„Sú lýsing hefur verið gefin á
fundinum að fyrir hluta flokks-
manna hafi seinnihlutinn verið
áfall. Undir þessa lýsingu er um
margt hægt að taka og rétt að
benda á að oft verður uppskeran í
anda sáningar, þess vegna upp-
skáru þeir sem undirbúið höfðu
atlögu að varaformanni nýjan
varaformann,en þeir sem voru
undirbúning málefnalega upp-
skáru nýjar áherslur í samþykkt-
um fundarins. Það er sérstaídega
áberandi að þær áherslur sem for-
maður flokksins lagði í sinni
stefnuræðu í upphafi landsfund-
rins endurspeglast í samþykktum
fundarins.
Allt tal fjölmiðla um klofning
flokksins mun að sjálfsögðu ekki
rætast þó ekki væri nema vegna
þess að fortíðin getur aldrei sigr-
að framtíðina og síður getur for-
tíðin lifað án framtíðar." ÓHT
þJÓÐVIUINN
Síðumúla 6-108 Reykjavík
Sími: 681333
Kvöldsími: 681348
Símfax: 681935
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóðviljans.
FramkvœmdastjórhHallurPállJónsson.
Rltstjórar: Árni Bergmann, ólafur H. Torfason.
Fróttaatjóri: SiguröurÁ. Friöþjófsson.
Aörir blaðamenn: DagurÞorleifsson, ElíasMar(pr.),Guðmundur
Rúnar Heiöarsson, Heimir Már Pétursson, Hildur Finnsdóttir (pr.),
Ingibjörg Þorsteinsdóttir, Jim Smart (Ijósm.), Kristinn Ingvarsson
(Ijósm.), LiljaGunnarsdóttir, ólafurGíslason.ÞorfinnurOmarsson
(íþr). ÞrösturHaraldsson.
Skrifstofustjóri: Sigrún Gunnarsdóttir.
Skrifstofa: Guörún Geirsdóttir, Kristín Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: Olga Clausen. ^ n
Auglýsingar: Guömunda Kristinsdóttiý, Svanheiöur Ingi- v
mundardóttir, UnnurÁgústsdóttir. \
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, ÞorgerðurSigurðardóttir.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbreiðslu- og afgreiðslustjóri: Guörún Gísladóttir.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Halla Pálsdóttir, Hrefna
Magnúsdóttir.
Innheimtumaður: Katrín Báröardóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, símar: 68 13 33 & 68 16 63.
Símfax:68 19 35
Auglýsingar: Síöumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiöja Þjóöviljans hf.
Prentun: Blaöaprent hf.
Verð í lausasölu: 90 kr. Nýtt Helgarblað: 140 kr.
Áskr iftarverð á mánuði: 1000 kr.
4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 29. nóvember 1989