Þjóðviljinn - 27.01.1990, Blaðsíða 12

þJÓÐVIUINN
SIMI 681333
Á KVÖLDIN
681348
SÍMFAX
681935
íslenskar kvikmyndir
Leikmynd erlendra mynda
lOárfrá upphafi „kvikmyndavorsins“. ÞorsteinnJónsson: íslenskar kvikmyndir
hafafengið 2,6 miljónir áhorfenda.
Stjórnvöld svíkja þjóðina með því að nýta þetta ekki
Þorsteinn Jónsson: Munum segja hverri einustu ríkisstjórn að hún sé að missa
af strætisvagninum. Mynd: Jim Smart.
SPURNINGIN
Hver er besta íslenska
kvikmyndin sem þú hef-
ur séð?
Eyjólfur Rósmundsson
rafvirki:
Ætli það sé ekki mynd þeirra
Stuðmanna Með allt á hreinu.
Þetta er létt og skemmtileg mynd
sem kemur manni í gott skap.
Njörður Snæhólm
bankastarfsmaður:
Óðal feöranna eftir Hrafn Gunn-
laugsson. Af því að hún er sýnd í
lit.
Jóhanna Jóhannsdóttir
atvinnulaus:
Dalalíf eftir Þráin Bertelsson er sú
besta sem ég hef séð. Sjálf er ég
úr sveit og þykir hugmyndin að
baki myndarinnar mjög góð sem
og annað sem í henni er.
Gunnar Þór Gunnarsson
sjómaður:
Ég hugsa að kvikmyndin Magnús
eftir Þráin Bertelsson sé einna
skást af þeim sem ég hef séð. Af
þvi að hljóðið í myndinni er gott
sem og önnur tæknileg atriði.
Rósa M. Sigursteinsdóttir
bankastarfsmaður:
Sjónvarpskvikmyndin Steinbarn
sem Egill Eðvarðsson leikstýrði.
Handritið að er gott og vel út-
færður leikur. Mynd sem maður
lifir sig inní.
íslenskir kvikmyndagerðar-
menn héldu uppá merkis áfmæli i
gær, en kvikmyndin Land og
synir var f rumsýnd 26. janúar
1980. Með henni hófst „vorið" í
íslenskri kvikmyndagerð og
þannig á samfelld kvikmynda-
gerðáíslandinú 10áraafmæli.
Af því tilefni hélt Félag kvik-
myndagerðarmanna ráðstefnu í
gær þarsem litið var um öxl og
áratugurinn rifjaður upp. Sýnd
var stutt mynd, klippt saman úr
30 íslenskum kvikmyndum, og
stefna stjórnmálaflokkanna í
kvikmyndamálum var sýnd af
myndbandi. Fleira vartil
skemmtunar, en ávörpfluttu Þor-
steinn Jónsson formaður FK,
Vigdís Finnbogadóttir, Ágúst
Guðmundsson formaður SÍK,
Þráinn Bertelsson og Svavar
Gestsson. Skömmu áður var
Þorsteinn króaður af og spurður
spjörunum úr sem formaður Fé-
lags kvikmyndagerðarmanna.
Lesendur dagblaða hafa orðið
varir við auglýsingaherferð ykk-
ar um íslenska kvikmyndagerð.
Hvert er markmiðið með henni?
- Það er nokkuð síðan við
ákváðum að halda þessa ráð-
stefnu í tilefni 10 ára afmælis sam-
felldrar kvikmyndagerðar. Við
fengum þá hugmynd að taka sam-
an efni um hversu mikil atvinnu-
starfsemi hefur verið í kringum
þessa listgrein. Þetta er ekki bara
listgrein heldur einnig atvinnu-
starfsemi sem hefur mikið auglýs-
ingagildi fyrir alla aðra starfsemi í
landinu. Við höfum komist að því
að þessar 27 myndir sem við höf-
um framleitt á 10 árum hafa feng-
ið 2,6 miljónir áhorfenda á okkar
helstu markaðssvæðum. Þetta
eru óbeinar gjaldeyristekjur, sem
að vísu er mjög erfitt að áætla, en
vægt áætlað teljum við að hver
króna sem ríkið hefur sett í Kvik-
myndasjóð - sem er aðeins lítill
hluti þess sem hefur verið lagt í
kvikmyndir- hafi skilað sjö krón-
um í gjaldeyri.
Þið eruð því greinilega ekki
ánægð með ykkar hlut?
- Við viljum vekja athygli á að
okkur líður ekkert vel að vera
alltaf einsog ölmusumenn sem
ætla að eyða þessum peningum í
óráðsíu. Málið er að okkur finnst
þessum peningum vera vel varið
og okkur finnst það vera svik við
þjóðina að nýta þetta ekki. Okk-
ur finnst að stjórnvöld hafi gert
skyssu með því að veðja ekki á
þessa grein. I hvert skipti sem ís-
lendingur birtist í sjónvarpi er-
lendis hrópa markaðsfræðingar:
ókeypis auglýsing, tugmiljóna
virði! En við stöndum fyrir
stærstu auglýsingunni og fáum
sífellt minna og minna.
Getið þið áætlað hvað væri við-
unandi fjárhæð frá ríkinu á ári?
- Við höfum stungið uppá að
framlagið í ár væri 150 miljónir í
stað 70, á næsta ári 300 miljónir
og við teljum að stefna eigi að 500
miljóna framlagi á ári til að gera
þetta að atvinnustarfsemi með
fastan grundvöll. Framlagið í ár
nægir bara fyrir þau örfáu verk-
efni sem þegar eru farin af stað,
þannig að staðan er í raun á núlli.
En höfum við náð einhverjum
framförum í kvikmy ndagerð á tíu
árum?
- Það má deila um það, en mér
finnst ekki nóg. Ég held að ástæð-
an sé einmitt þessi fátækt, við
höfum ekki haft efni á að vinna
þetta einsog menn og þessi fjár-
hagslega áhætta hefur haft það í
för með sér að undirbúningi hef-
ur verið áfátt. Þótt við fáum
styrki vitum við ekki hve dýr
myndin má vera. Þú ferð af stað
og veist ekki hvort myndin má
kosta 20 miljónir eða 100 miljón-
ir. Þannig getur þú ekki skipulagt
vinnuna fram í tímann. Það þýðir
ekki að byrja með einhverjar 10
miljónir úr Kvikmyndasjóði og
vonast síðan eftir að fá meira.
Þetta sést á myndunum.
Nú hefur kvikmyndum í fullri
lengd fækkað í aðeins tvær á ári.
Er það ekki líka mjög slæmt?
- Jú, sko við gerðum fyrst
þrjár myndir á ári og allt uppí
fimm myndir árið 1984. Eftir það
höfum við gert 1-2 myndir á ári
sem er alltof lítið. Við þurfum að
gera minnst fjórar á ári til að
halda þessari starfsemi uppi sem
atvinnu. Það er lágmark til að
geta haft tæki í landinu og til að
reynslan nýtist á milli mynda.
Þetta hefur verið þannig að menn
eru að gera myndir á fjögurra ára
fresti og þeir bara detta út. Við
erum í þeirri stöðu sem listamenn
að þurfa að taka megin áhættuna
af okkar starfsemi sjálfir á meðan
aðrir ganga að því vísu að hafa
engar áhyggjur af því hvort sýn-
ingin - eða hvað það nú er - gangi
upp fjárhagslega.
Eigum við þá von á því að ís-
lendingar leiti meira til útlanda í
leit að fjármagni?
- Já, við gerum það. Þetta flyst
allt til útlanda nema stjómvöld
taki þá ákvörðun að vera með
okkur í þessu. Annars verður Is-
land notað sem ódýr leikmynd í
erlendar myndir og við fáum
kannski að vinna við leiktjöldin.
En ég veit ekki hvort íslensk
menning græðir mikið á því.
Hvað með norræna kvik-
myndasjóðinn?
- Við sækjum einnig þangað,
en hann bjargar engu hér. Enda
var það skýrt tekið fram í reglum
sjóðsins að hann á að koma ofan
á það sem fyrir er í löndunum og
alls ekki ætlast til þess að hann
komi í stað fyrri sjóða.
Núverandi ríkisstjórn hefur
greinilega brugðist ykkur einsog
aðrar. Eigið þið einhverja von
um betri tíma?
- Jú, jú. Við vitum að fyrr eða
síðar rennur upp fyrir stjórmála-
mönnum að við erum komin á
nýtt tímaskeið, tímaskeið mynd-
máls, sem er orðið miklu sterkari
miðill en ritmálið í öllum áróðri
og þann miðil verður að virkja.
Við höldum áfram að segja hverri
einustu ríkisstjórn að hún sé að
missa af strætisvagninum og við
höldum áfram þar til einhver
skilur það. _þóm