Þjóðviljinn - 21.03.1991, Síða 12

KR ÓJA&gr^stgr. KR. 55.550 - stgr.
„Forordning áhrærandi uppvax-
andi ungdómsins confirmation“
egar rætt er um ver-
aldlega þáttinn í ferm-
ingunni og fyrirferö
hans er iðuiega ein-
ungis verið að tala um
verðmæti fermingar-
gjafa og kostnað við veisluhöld.
Veraldlegir og félagslegir þættir
geta hins vegar birst á annan
hátt.
Hér áður fyrr voru til dæmis
bein tengsl á milli fermingar og op-
inberrar stjómsýslu. Um miðja átj-
ándu öld þegar píetisminn eða
hreintrúarstefnan sveif yfir vötnum
dönsku hirðarinnar var ákveðið að
leggja mikla áherslu á almenna
fræðslu. Hingað til lands voru send-
ar tilskipanir konungs og má nefna
Forordning áhrærandi uppvaxandi
ungdómsins confirmation, sem enn
er í gildi. „Forordning" frá 1736
kveður svo á um að bömin verði
upphvött til að ná þar af lifandi
þekkingu og iðkast þar í, svo að
bömin undir eins og guðs sannindi
verða þeim kröftuglega og alvar-
lega fyrir sjónir sett og innrætt,
uppvekist til að gefa rúm sannleik-
anum og fái sannan smekk og and-
lega reynslu til að eftiríylgja hon-
um í þeirra lífemi og framferði, í
einu orði að segja, komist til sannr-
ar hjartans og sinnsins umvendun-
ar.
í hinu kyrrstæða samfélagi
bænda og embættismanna sem hér
var við lýði allt ffarn að aldamótum
var fermingin enn ein af þeim stofn-
unum, sem tengdu kirkju og þjóðfé-
lag órjúfandi böndum. Fermingin
var ekki aðeins trúarleg athöfn, trú-
ffæðsla og staðfesting skimarsakra-
mentisins, heldur einnig athöfn,
sem veraldleg yfirvöld létu sig
skipta og snerti gerð og starfsemi
samfélagsins. Fermingin var hluti af
opinberu, félagslegu taumhaldi.
Hún gegndi bæði félagslegu hlut-
verki í nágrannasamfélaginu og ætt-
arsamfélaginu, sem vígsla inn í
heim hinna fullorðnu, sem ákveðin
norm og væntingar tengdust við.
Hún var einnig liður í stjómsýslu og
eftirliti yfirvalda með lýðnum og að
því leyti vom sett ýmis ákvæði í lög
og reglugerðir um réttindi og skyld-
ur, sem sett voru í samband við
ferminguna, en vom í sjálfu sér ekki
í beinum tengslum við trúarlegt
hlutverk hennar. Yfirvöldum var
nauðsyn á að tryggja eftirlit með
uppeldi löghlýðinna undirsáta. Til
þess var fermingin hentugt tæki,
enda rikisvald og kirkja nátengd og
meira eða minna sameinuð í kon-
ungsvaldinu. I tilskipuninni frá
1736 er það uppeldi sem felst í
fermingarfræðslunni gert að skyldu:
„Barna confirmation og innvígsla
svo og þeirra opinberlegt examen
skal vera almenn og fullkomin
skylda."
Einstaklingur sem ekki var
fermdur gat ekki stofnað til hjú-
skapar og hefði sennilega varla
fengið að ferðast frjáls um landið,
ef það hefði komist upp að hann var
ófermdur. Fram um 1880 þegar
hreyfing fór að komast á bænda-
samfélagið og fólk að streyma til
sjávarplássanna, voru t.d. í gildi
ákvæði um að ferðalangur skyldi
sýna yfirvöldum í viðkomandi sókn
eða héraði vottorð um það hvenær
hann eða hún hefði gengið seinast
til altaris, en það var þeim meinað,
sem ekki höfðu verið fermdir. Trú-
frelsi var ekki innleitt í landinu fyrr
en 1874 og því nánast óhugsandi að
ófermdur einstaklingur hefði verið
tekinn gildur sem fúllgildur maður í
samfélagi bænda og embættis-
manna.
í gamla bændasamfélaginu var
eðlilegt að tengja ferminguna við
vígslu inn í heim fúllorðinna. Lang-
flestir voru famir að vinna fyrir sér
þegar á 14. aldursári. Þegar ferm-
ingarundirbúningnum lauk var um
leið lokið því námi sem ætlast var
til að hvert bam hefði með sér út í
lífið. Foreldrarnir voru búnir að
gera skyldu sína, þeir vom búnir að
„koma baminu upp“. Út frá þessum urinn sjálfúr staðfesti þann sáttmála hann þegar hann kom í heiminn. Fé-
forsendum var eðlilegt að ungling- sem foreldrarnir höfðu gert fyrir lagslegt hlutverk skímarinnar var i
þessu samhengi vígsla inn í mann-
heim þar sem fulltingi æðri máttar-
valda var leitað. Um leið er ung-
lingurinn orðinn hluti af ákveðnu
þjóðfélagi, en þegnréttur almenn-
ings var áður fyír nánast skilgreind-
ur sem undirgefni og hlýðni við yf-
irvöld, veraldleg sem andleg.
I dag er þetta stjómsýslulega
hlutverk alveg úr sögunni. Hins
vegar er hið óformlega félagslega
hlutverk fermingarinnar enn við
lýði og tengist það nágranna- og
ættarsamfélaginu eins og vikið er að
annars staðar í blaðinu.
er fjarstýrð samstœða sem sómir sér vel I hvaða herbergi sem er.
Magnarinn er iOO wött og með fimm banda tónjafnara.
Útvarpið er með 24 stöðva minni (FM/LB/MB).
Tvðfalda segulbandið er bœði með hraðyfirfœrslu og raðspilun.
Plötuspilarinn er hálfsjólfvirkur.
Hátalararnir sem eru sérlega vandaðir. er I viðarkassa.
18 bita geislaspilari.
er snoturt, létt og lipurt stereo feröaútvarp meö segulbandi. Þaö
er með innbyggðum hljóðnema, FM stereo og miðbylgju. Tengi
fyrir heyrnatœki.
Þetta Sony tœki er á frábœru verði.
Öll tœkin eru sjálfstaeðar einingar og fullkomin fjarslýring stjórnar öllum aðgerðum stœöunnar.
Magnarinn er 160 wöll með tengingu fyrir "surround" hátalara.
Útvarpið er með 28 stððva minni (FM/LB/MB) og innbyggðri klukku ("timer").
Tvöfalda segulbandið er bœði með hraðyfirfœrslu og raðspilun. auk þess sem annað tcekið
spilar I báðar áttir.
Plötuspilarinn er alsjálfvirkur með T4P tónhöfði.
Hátalararnir eru Paeði fallegir og sérlega hljómgóðir.
Geislaspilarinn er 18 bita og með 20 laga minni.
er kraftmikið stereo ferðaútvarp með segulbandi. Það er 20 wött og
með fjórum hátölurum. Það er með innbyggðum hljóðnema, þriggja
banda tónjafnara og fjórum útvarpsbylgjum (FM/MB/LB/SB/).
Verð á þessu kraftmikla tœki er
PANASONIC RXFS420
SONY CFS-204 -
PANASONIC SG-HM35CD
ÞJÓÐVILJINN - Fermingablað