Þjóðviljinn - 25.04.1991, Page 9

Á. Umsjón: Sif Gunnarsdóttir
KymmymdiiT^
Hinn hreini
Þar til
dauðinn oss
aðskilur
LAUGARÁSBÍÓ
Betri blús (Mo’ better blues)
Handrit, leikstjórn og framleiðsla:
Spike Lee
Kvikmyndataka: Ernest Dickerson
Tónlist: Bill Lee
Aðalleikarar: Denzel Washington,
Spike Lee, Wesley Snipes, Joie Lee,
John Turturro, Cynda WiUiams
Svertingjar hafa frá byrjun
kvikmyndanna aðallega leikið nið-
urlægjandi aukahlutverk, þjóna og
glæpamenn. A níunda áratugnum
breyttist þetta, t.d. með félaga-
myndum eins og Leathal Weapon
og Jumping Jack Flash. En þó að
fleiri svertingjar vinni í sjónvarpi
og kvikmyndum núna en áður þá
hafa stóru kvikmyndaverin alltaf
verið viss um að svertingi í aðal-
hlutverki sé ekki nóg til að hala
inn fúlgur af peningum, að Rich-
ard Pryor, Eddie Murphy og Bill
Cosby undanteknum. Þó er einn
svartur leikari sem hefur verið tek-
inn alvarlega og haft höfúð og
herðar yfir íjöldann, það er Sidney
Poitier og nú spá amerísku blöðin
að arftaki hans sé kominn í líki
leikarans Denzel Washington sem
leikur aðalhlutverkið í nýjustu
mynd Spike Lee.
Leikstjórinn Spike Lee er
svartur og hefur átt mikinn þátt í
því síðustu ár að breyta ímynd
svertingja á hvíta tjaldinu. Ailt ffá
fyrstu mynd hans She’s gotta have
it hafa svertingjar farið með flest
aðalhlutverk hjá honum og hann
hefur í engu snúið baki við hug-
sjónum sínum til að daðra við
stóru kvikmyndafyrirtækin. Mynd-
ir hans hafa ávalt vakið umtal og
oft reiði, t.d. kom Do the right
thing mörgum i opna skjöldu og
ekki urðu lætin minni þegar Osk-
arsverðlaunaafhendingin hundsaði
hana fúllkomlega.
Betri blús heitir nýjasta mynd
Spike Lee og hún er með allt öðru
sniði en fyrri myndir hans. Eins og
Do the right thing gerist hún í
Brooklyn en í þetta skiptið er aðal-
atriðið „sambönd" en ekki kyn-
þáttadeilur. Myndin hefst i lok sjö-
unda áratugarins á því að lítill
strákur fær ekki að fara út að leika
sér því hann á að vera inni að æfa
sig á trompetinn sinn sem hann
hatar náttúrulega. Hann þrefar við
mömmu sína en ekkert gengur. Að
lokum gefst hann upp, tekur hljóð-
færið, blæs og út koma agaleg
hljóð. Síðan þagna hljóðin en
myndavélin dvelur á trompetnum
og næsti tónn er hreinn, 20 ár hafa
liðið og Bleek Williams er orðinn
frægur tónlistarmaður.
„Hvað mundir þú gera ef þú
gætir ekki spilað á trompetinn?”
spyr vinkona Bleeks. „Leggjast út í
hom og deyja,“ svarar hann. Bleek
(Denzel Washington) lifir fyrir tón-
listina. Hann á tvær kærusmr en
þær skipta hann litlu máli, hann
notar þær þegar hann hefur þörf
fýrir þær, tónlist er mikilvægari en
fólk. Hann spilar á klúbbi með
sinni eigin híjómsveit sem hann
stjómar með jámhendi - ef þeir
em óánægðir þá geta þeir bara far-
ið. Hann er sjálfselskur eins og
snillingar eiga að vera. En lífið
leikur ekki við hann að eilífú, hann
verður fyrir óhappi og þarf að end-
urskoða líf sitt og sambönd sín við
fólk og verður á endanum að betri
og heilsteyptari manneskju.
Denzel Washington er löngu
orðinn þekktur fyrir hlutverk sín í
Cry freedom og Glory. Hann er
magnaður leikari og nýtur sín í
hlutverki djassgeggjarans Bleeks.
Áhorfandinn efast ekki eitt andar-
tak um að það sé hann sem blæs
hinum seiðandi tónum úr gullnu
hljóðfærinu (en í rauninni er það
Branford Marsalis). Ferð hans frá
sjálfumgleðinni yfir í örvænting-
una er sönn og ekta.
Fyrir utan það að leikstýra,
tónn!
framleiða og skrifa handrit leikur
Spike Lee eitt aðalhlutverkið, mis-
heppnaðan umboðsmann Bleeks.
Þessi persóna minnir stundum á
Woody Allen í mynd hans Broad-
way Danny Rose, en Spike er
heldur ekki svo ósvipaður Allen.
Hann er hallærislegur og talar of
mikið og er góð andstæða hins
fongulega Bleeks sem er æskuvin-
ur hans.
Joie Lee, systir Spike, er önnur
vinkona Bleeks en Cynda Williams
er hin. Þær em líka andstæður, Joie
er blíð og góð en Cynda er ágeng
og báðar vilja þær eiga hann allan.
Þær skila hlutverkum sínu með
prýði.
Fjöldi annarra leikara er i
myndinni og ekki pláss fyrir þá
alla hér. Eg vil aðeins minnast á
John Turturro sem leikur af snilld
lítið hlutverk eiganda klúbbsins
sem Bleek spilar á. Hann og bróðir
hans sjá um grinið í myndinni, þeir
minna á teiknimyndafígúrur þegar
þeir endurtaka orð hvors annars
eða segja heilu setningamar í kór.
Leikstjóm Lee er einstök og
kvikmyndataka Dickerson ótrúleg.
Þeir unnu líka saman við Do the
right thing og ná jafnvel enn betri
áhrifum núna. Myndavélin dansar
með tónlistinni, hringsnýst og
þeytist um eins og hún sé ein af
persónunum en ekki vél.
Þá er eftir að segja frá tónlist-
inni, hún er auðvitað yfir og allt
um kring. Fyrir djassara hlýtur
þessi mynd að vera himnasending
því að í henni heyrum við í meist-
umm á borð við Parker, Miles,
Coltrane og fleiri. Og fyrir fólk
eins og mig sem hefur aldrei hlust-
að á djass er myndin uppgötvun.
Tónlistin hrifur mann, ýtir undir
tilfinningar sem myndin vekur og
gerir Betri blús að hreinu eyma-
konfekti.
BÍÓBORGIN
Sofíð hjá óvininum (Sleeping witb
the enemy)
Leikstjóri: Joseph Ruben
Framleiðandi: Leonard Goldberg
Handrit: Ronald Bass eftir skáld-
sðgu Nancy Price
Aðalleikarar: Julia Roberts, Patrick
Bergen, Kevin Anderson
í myndinni Sofið hjá óvininum
leikur Julia Roberts konuna Laum.
Laura virðist hafa allt sem hugur-
inn gimist, hún býr í stórfenglegu
húsi við ströndina, hún er í smekk-
legum fotum og ber dýra skart-
gripi. Og fyrst og fremst á hún
myndarlegan mann, Martin (Patr-
ick Bergen), sem elskar hana heitt
og innilega. En það er maðkur í
mysunni, Laura er ekki hamingju-
söm í sælulandinu - maðurinn
hennar er nefhilega ekki heill á
geði. 1 nafni ástarinnar beitir hann
hana bæði líkamlegu og andlegu
ofbeldi og það em minnstu smáat-
riði sem koma honum af stað eins
og til dæmis ef handklæðin hanga
ekki rétt á baðherberginu eða ef
dósamatnum er vitlaust raðað upp í
skápunum.
Laura hefur búið með þessum
manni í næstum fjögur ár og er bú-
in að fá nóg. Hún veit að það er
ekki nóg að skilja við hann eða
fara, hann mun ekki láta hana
sleppa svo að hún undirbýr sinn
eiginn dauðdaga og kemst burt.
(Ahorfandinn andar léttar).
Nú tekur við annar hluti mynd-
arinnar - hlutinn þar sem hún tekst
á við líf sitt og innri persónu (það
sem eftir er af henni), hittir nýjan
mann (Kevin Anderson), gengur í
rósóttum kjólum, dansar eftir tón-
list Van Morrison og bakar epla-
köku. (Kvennaathvarfið ætti að
taka þessa þerapíu til athugunar).
En Laura er ekki lengi í paradís,
Martin fer að gruna að hún sé ekki
dáin og hefur leit.
Þá tekur við þriðji hluti mynd-
* Kanar em ekki búnir að þurr-
ausa formúluna „rómantisk gaman-
mynd“ því nú em Alec Baldwin og
Kim Basinger nýbúin að leika í
einni sem heitir The marrying
man. Baldwin leikur milla sem
verður ástfanginn, giftist og skilur
við næturklúbbasöngkonuna Bas-
inger og endurtekur söguna síðan.
Alec og Kim em víst búin að vera
kæmstupar síðan tökur hófust svo
að ástaratriðin ættu að vera ekta!
* Liza Minelli er komin á kreik
aftur (Liza hvað?) í myndinni
Stepping out. Þar leikur hún stepp-
danskennara og á meðal nemenda
hennar em Julie Walters, Ellen
Green og Shelley Winters (i al-
vöm). Lewis Gilbert leikstýrir en
hann leikstýrði síðast Shirley Va-
lentine.
* Hinn eini og sanni Blake Ed-
wards hefúr lokið við nýja mynd,
Switch um kvennabósa sem deyr,
arinnar sem við orðlengjum ekki
firekar hér.
Sofíð hjá óvininum er óneitan-
lega mjög spennandi mynd. Hún er
dálítið í anda meistara Hitchcock
því að aðeins einu sinni sér maður
ofbeldi með bemm augum, þess á
milli bíður maður spenntur eftir
því, stífur í stólnum af eftirvænt-
ingu. Það sem gerir hana hryllilega
er hvað efniviðurinn er nálægt
manni, kvennaofbeldi er út um allt.
En myndin hefur líka sína veiku
punkta og þeir koma aðallega ffam
i miðkafla myndarinnar. Leikstjór-
inn Joseph Ruben stendur sig
prýðilega í hryllingnum á heimil-
inu í byrjun og gerir mann dauð-
hræddan í spennuatriðunum í end-
ann (fólk öskraði) en rómantíkin er
litlaus og ósannfærandi. Julia og
Kevin gefa enga neista ffá sér,
hveijum sem það er nú að kenna.
Það var líka alveg vonlaust þegar
Laura verður sögumaður í eina
mínútu til að útskýra fyrir áhorf-
endum (sem ekki tóku vel eftir)
hvemig hún fór að því að flýja.
Julia Roberts er hæfileikarík
leikkona og það verður gaman að
sjá hana takast á við eitthvað virki-
lega bitastætt. Hér rennur hún auð-
veldlega í gegnum hryllinginn og
er líklega best í fyrsta hlutanum
þar sem hún er að snúa á eigin-
manninn. Patrick Bergen er svo
ógeðslegur að mér þykir ólíklegt
að hann fái að leika annað en ill-
menni framar. Kevin Anderson er
andstæða Patricks, húmanískur
leiklistarkennari í flauelsbuxum í
stað strokinna bisnissjakkafata
Patricks, en hann er ósannfærandi
og stundum beinlínis ónauðsynleg-
ur. En það skemmir ekki fyrir
spennunni sem er jú aðalatriðið.
Góð mynd fyrir adrenalin sjúk-
linga en þeim, sem fannst Hættu-
leg kynni ganga of langt, ættu að
sitja heima.
en í stað þess að fara til helvítis
(þar sem svoleiðis menn eiga
heima) er hann sendur til jarðar-
innar aftur í líkama fongulegrar
konu sem Ellen Barkin leikur og
þarf að þola menn sem haga sér
eins og hann gerði. Þetta ætti að
kenna þeim!
* Demi Moore (Ghost) er enn
innan um framliðna því að í nýj-
ustu mynd sinni, Mortal thoughts
er maður vinkonu hennar, Glenne
Headly, drepinn. Hvað haldið þið
að Bruce Willis hafi fengið borgað
fyrir að leika líkið?
* Sumarsmellur Bruce Willis
ber að þessu sinni heitið Hudson
Hawk. Þar leikur hann fyrrverandi
fanga sem ætlar að stela smíðis-
gripum Da Vinci fyrir rík hjón. Við
megum búast við allskonar brell-
um og skellum því Willis á líka
hálfan heiður af handritinu.

BREYTTUR OPNUNARTÍMI í SUMAR
Fiá l.maítil 1. sqjtembo-verðurskrifetDfeRKI
að Rauðarárstíg 18 qjin fiá kl 08.00 til 16.00.
Rauði kross íslands
Síða 9
t.t 't.?.
ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 25. apríl 1991
’ inqc nueebuiminH HWli JlVQOU