Dagblaðið Vísir - DV - 11.03.1997, Blaðsíða 11

ÞRIÐJUDAGUR 11. MARS 1997
i
I
i
i
I
i
i
i
i
i
l
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
>
Þung blöð og létt
ég rakst á einhvers staðar þá segja þeir sem
lesa „Hello" að „Vanity Fair“ sé uppáhalds-
blaðið sitt. Ég er ein þeirra. Kaupi „Vanity
Fair“, læt meira að segja taka það frá svo fólk
viti hvað ég er á háu plani, fer og sæki það
í bókabúðina með elegans og gýt svo
augunum flóttalega í tímarita-
rekkana til að gá að
„Hello“, kippi því kæru-
leysislega niður og segi
hátt svo allir í búðinni
heyri, „best ég grípi þetta
sorprit handa stelpunum, þær
þurfa að lesa eitthvað á
ensku“.
En nú kem ég aftur að þessum
sunnudagsmogga sem mér
leist svo vel á. Það er
skemmst frá því að
segja, að þetta eru
verstu blaða-
kaup sem
ég hef gert
lengi. Af 96
bls. voru 40
um ferming-
ar. Allt frá
brauðtertum nið-
ur í nærfatnað á
móður fermingar-
bamsins sem var hrika-
lega kynæsandi samfella
með blúndum og fæst í Líf-
stykkjabúðinni. Verst að ég
er búin að ferma einkasoninn,
sá hefði kunnað að meta mömmu
í samfellunni að skreyta tertur.
Já, þar fúku 40 blaðsíður af þykka
mogganum ólesnar í endurvinnsluna.
Hvað var þá eftir? 56 bls. og 41 og háif af
þeim voru auglýsingar. Þá voru eftir 14 og
hálf ef mér bregst ekki stærðfræðin. Þær síð-
ur voru mestan part lífsreynslusögur, sem ég
var búin að lesa mig fullsadda af í þeim
dönsku. Tæpar sex síður voru minningargrein-
ar.
Hvað var þá eftir? Skapillskukast út í við-
lesnasta blað landsins fyrir að fara svona með
pappírinn, þó ekki væri annað.
Síðasti sunnudagsmoggi leit út fýrir að vera
skínandi góð kaup. Hann var hnausþykkur og
tælandi í sjoppuhillunhi og eiginlega ekki ann-
að hægt en að láta hann eftir sér, víkka heldur
betur sjóndeildarhringinn og komast inn í öll
möguleg mál, komast nú að því sem efst er á
baugi. Blaðið var hvorki meira né
minna en níutíu og sex blaðsíð-
ur. En - maður skyldi
aldrei láta þyngd
blaða ráða
kaupunum.
Undanfarnar
tvær vikur er
ég búin að lesa
tæp 30 kg af
dönsku blöðun-
um, sem mér
áskotnuðust, og er
orðin ákaflega
dönsk í lund. Sið-
asta faggreinin sem
ég las í einu af hin-
um dönsku blöðum
var um það hvað það
er algengt að fólk
kunni ekki að pissa rétt.
Ég ætla ekkert að fara ít-
arlegar út í þessa dönsku
grein, hugsaði bara með
mér að ekki væri að spyrja
að þessum andskotum,
frændum okkar, „spekuler-
ende“ í öllu mögulegu og
ómögulegu, sem okkur ís-
landsmönnum myndi ekki
einu sinni detta í hug að
ræða við lækninn okkar um.
Samt er ofboðslega gaman
að lesa dönsku blöðin, þó að
maður vilji ekki viðurkenna
það í ákveðnum kreðsum. Eins og
Fjölmiðlar
Sigríður Halldórsdóttir
Ástríður
Ein lítil þríund verður að mögnuðum seið músíkalskra tilfinninga
og ástríðna og hlustandinn er sem hengdur upp á þráð. Blíða og mýkt,
ólga og spenna, allar kenndir tilfmningalitrófsins eru i þessum galdri.
Hann lifir í þrjá stundarfjórðunga og heitir Píanókvintett í f-moll
ópus 34; höfundur: Jóhannes Brahms. Fá tónverk eru jafh listilega
smíðuð og þetta; ein lítil þríund er grunneining allra stefja fjögurra
þátta en samt er það ferskt og frumlegt frá upphafí til enda.
Kvintett skipaður fiðluleikurunum Sigrúnu Eðvaldsdóttur og Sig-
urlaugu Eðvaldsdóttur, Helgu Þórarinsdóttur víóluleikara, Richard
Talkowsky sellóleikara og píanóleikaranum Richard Simm lék verk-
ið á tónleikum Kammermúsíkklúbbsins á sunnudagskvöldið þar sem
aldarártíðar Jóhannesar Brahms var minnst. Kvintettinn var afar vel
leikinn. Þetta verk krefst mikils af flytjendum og verður ekki annað
sagt en að þeir hafi staðið sig með prýði. Leikurinn var dýnamískur
og mjög músíkalskur. Fá verk krefjast jafn mikillar snerpu í hrynj-
andi og var gaman að hlusta á kraftinn og spennuna í synkópum og
öðrum hrynbrellum Brahms í þriðja og fjórða þættinum. Píanóið er í
stóru og erfiðu hlutverki og var leikur Richards Simms fallega mót-
aður. Richard Talkowsky lék þríundarstefið á sérlega þokkafúllan
hátt eftir hægan inngang lokaþáttarins. í heild var þetta djörf spila-
mennska - í anda verksins.
Tónlist
Bergþóra Jónsdóttir
Alína Dúbik söng fyrst þrjá ljóðasöngva við píanómeðleik Richards
Simms; Botschaft, Sapphische Ode og Von ewiger Liebe. Alína hefur
dásamlega rödd, silkimjúka og heilsteypta. Hún söng þessa ástar-
söngva hvem öðrum betur og Richard Simm lék með af góðri tilfinn-
ingu. Von ewiger Liebe hreif sterkt, magnað lag og ákaflega fallega
sungið. Á eftir komu víólulögin tvö ópus 91 þar sem víólan leikur með
söng og píanói. Þessi lög vora líka vel flutt, einkum Geistliches Wi-
egenlied, þar sem Brahms tvinnar saman eigið sönglag við ljóð
Geibels og gamalt þýskt lag, Vögguvísu Maríu, Josef Lieber Josef
Mein, sem víólan leikur. Túlkun söngkonunnar á þessu lagi var hríf-
andi. Það verður gaman að heyra aftur í Alínu Dúbik.
Lokaverkið á efnisskránni var Klartnettukvintett í h-moll ópus 115
og var nú Einar Jóhannesson mættur til leiks með strengjunum. í
samanburði við fyrri kvintett kvöldsins ber klarinettukvintettinn
merki þess að vera verk eldri manns; - ástríðumar eru ekki eins
naktar og ákafar heldur stilltari og hamdari. Fallegur leikur ein-
kenndi flutninginn, agaður en tilfinningarikm-. í hæga þættinum áttu
Sigrún og Einar einstaklega fallegan samleik þar sem atlot klarinettu
og fiðlu eru næstum munúðarfull af hendi Brahms.
Þetta voru indælir tónleikar og óskandi að þessi hópur haldi áfram
að spila saman.
Úr sýningu Hermóðs og Háðvarar á Himnaríki.
Ýkt en spennandi og trúverðugt
„Það er ekki vegna þess að við
séum treg að atburðarásin i Himna-
ríki er leikin tvisvar heldur vegna
þess að það eru tvær hliðar á sög-
unni,“ segir í gagnrýni um upp-
færslu Riksteatrets norska á Himna-
ríki eftir Áraa Ibsen. Leikurinn var
frumsýndur í Noregi um miðjan fe-
brúar í þýðingu Tone Myklebost,
þetta er farandsýning sem stefnt er
að ungu fólki sem venjulega sækir
ekki leikhús, og hún hefur fengið yf-
irgnæfandi góða dóma. Gagnrýnend-
um verður mikið úr grunnhugmynd
verksins, að láta áhorfendur fylgjast
með atburðum bæði inni og úti, og
hæla því fyrir góð efnistök og
gneistandi húmor - „du verden sá
morsomt!" segir í Varden.
Þó blöskrar einstaka gagnrýn-
anda orðbragðið og lifnaðurinn á
þessum ungu íslendingum. „Fyll og
sex og sex og fyll“ heitir umsögnin í
Nationen, og höfundi hennar finnst
leikritið draga upp áhrifamikla en
óhugnanlega mynd af æsku vest-
rænna þjóða á okkar dögum -..jeg
opplever 7. himmel nærmest som en
dommedagsvision" segir þar, og
rýnanda finnst verkið vera hvorki
meira né minna en „briljant opp-
visning i forfall og dekadense". Hon-
um finnst þessi mynd ekki passa við
niðurstöður könnunar þar sem fram
kom að íslendingar væru hamingju-
samasta þjóð í heimi.
Einn skóli hefur bannað sýning-
una vegna þess hvað persónurnar
bölva mikið, og eitt blaðanna ber þá
ákvörðun undir unga áhorfendur á
öðram stað. Þeir eiga ekki nógu
sterk orð til að hrósa sýningunni og
bæta við: „Og það hefði verið óeðli-
legt að sleppa blótsyrðunum og öll-
um enskuslettunum," - svona tala
unglingar víðar en á íslandi.
enmng
u
Ritskoðuð
Salka Valka
í fyrirlestri Astrid Kjetsá lektors í
Norræna húsinu á laugardaginn kom
fram að skáldsagan Salka Valka hefði
komið út sex sinntun í Noregi, síðast
1993, og hefði alltaf veriö
endurprentuð athuga-
semdalaust fyrsta útgáfan
þótt á henni væru ófyrir-
gefanlegir gallar. Norska
útgáfan væri þýdd úr
dönsku og hefði verið
notuð dönsk þýðing
frá árum þýska
hernámsins í Dan-
mörku sem var hast-
'arlega ritskoðuð. Um það bil
áttatíu blaösíður vantar í þá útgáfú -
einkum era það pólitískar umræöur og
djarfar lýsingar á hegðun persónanna
sem sleppt er - og þessar blaðsíður
vantar sem sagt ennþá í nýjustu norsku
útgáfúna.
Meira af Nóbelskáldi
Það er engu sleppt í þýðingu Jakobs
Benediktssonar á Sjálfstæðu fólki sem
kom út í þriðju útgáfu á dönsku fyrir
skömmu. Verk Halldórs era vinsæl í
Danmörku og sagði Politiken að þau
yrði að gefa út fyrir hverja nýja kynslóð
lesenda.
Sjálfstætt fólk hefur komið út á 23
tungumálum og nýlega kom íslands-
klukkan út á 23. tungmnálinu, fær-
eysku. Það var Sigurð Joensen sem
þýddi verkið en hann féll frá áður en
það komst allt út á bók.
Söguleg söngferð
í gærmorgun hóf Tjamarkvartettinn
úr Svarfaðardal tónleikaferð um Vestur-
land á vegum verkefhisins Tónlist fyrir
alla. Hann mun flytja yfir 2000 grunn-
skólanemendum dagskrá sem gefur
mynd af sönglist á íslandi fyrr og nú og
byijar tónaferðalagið í íslenskri baðstofú
á öldinni sem leið. Áheyrendur fá að
heyra rímur kveðnar og fimmundarsöng,
þjóðlög og svo lög tónskáldanna eins af
öðru við ljóð góðskáldanna. Auk þess að
syngja í skólunum heldur kvartettinn al-
menna tónleika á kvöldin kl. 20.30; í
Stykkishólmskirkju í kvöld, í Ólafsvíkur-
kirkju annað kvöld og í sal Grundaskóla
á Akranesi fostudaginn 14. mars.
Skært lúðrar hljóma
Hljómskálakvintettinn verður einnig á
ferðalagi um Reykjanesbæ þessa viku á
vegum Tónlistar fyrir alla. Hann ætlar að
flytja um 2500 grann- og framhaldsskóla-
nemendum fjölbreytta efnisskrá og
kynna hljóöfæri sín. Nemendur tónlistar-
skólanna í Keflavík og Njarðvík taka þátt
í tónleikunum í heimabæjum sinum og
allir taka saman þátt i fjölskyldutónleik-
unum sem verða í Ytri-Njarðvíkurkirkju
laugardaginn 15. mars kl. 16.
Dubliners á íslandi
ölver í Glæsibæ hefúr boðið til sín
góðum gestum því þangað kemur irski
þjóðlagahópurinn The Dubliners síðar í
þessum mánuði. Þeir sungu á sama stað
síðast þegar þeir komu hingað fyrfr átta
árum. í þetta skipti halda þeir þrenna
tónleika í stóra salnum í Ölveri, sem
tekur um 400 manns, 20., 21. og 22. mars,
og er sala aðgöngumiða þegar hafin þar
á staðnum. Miðinn kostar 2.000 kr.
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir

wmmam