Dagblaðið Vísir - DV - 09.04.1997, Qupperneq 14

14
MIÐVIKUDAGUR 9. APRÍL 1997
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aöstoðarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS_ HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVlK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRi: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverö á mánuði 1700 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., Helgarblað 200 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aösent efni blaösins i stafrænu formi og I gagnabönkum án endurgjalds.
Utanríkisstefna til sölu
Kínastjóm hótar Dönum um þessar mundir að ná sér
niðri á þeim, ef þeir láti ekki af tilraunum til að fá
mannréttindanefnd Sameinuðu þjóðanna til að fordæma
víðtæk mannréttindabrot í Kína. Danir láta sér fátt um
finnast og fara eftir því, sem samvizkan býður.
Vinnubrögð Kínastjórnar í samskiptum við útlönd
byggjast mikið á viðskiptahótunum annars vegar og
gylliboðum hins vegar. íslendingar hafa ekki farið var-
hluta af síðari aðferðinni. íslenzkar sendinefndir hafa
notið gestrisni Kínverja og gæta óbeint hagsmuna þeirra.
Ef útlendingar makka ekki rétt að mati Kínastjómar,
ofsækir hún fyrirtæki, sem þeir hafa komið upp í Kína í
tengslum við drauma um stóran markað. Hún sýnir
þannig, hver valdið hefur, og notar réttaróvissu til að
láta fjárfesta þjóna pólitískum hagsmunum hennar.
Clinton Bandaríkjaforseti er maður að skapi Kína-
stjómar. Hann er nokkurn veginn alveg siðlaus og notar
fjáröflunarleiðir út í yztu æsar. Meðal annars hefur kosn-
ingavél hans tekið við framlögum erlendra aðila, sem eru
að gæta hagsmuna erlendra ríkja í Bandaríkjunum.
Því er nú haldið fram, að sjóðir Clintons hafi notið
stuðnings kínverskra peninga, en það hefur ekki sann-
azt. Hins vegar er ljóst, að þeir hafa tekið við peningum
frá ýmsum öðrum ríkjum, sem telja sér hag í að hafa
áhrif á bandarísk stjómmál og stjórnsýslu.
Þannig hafa menn Clintons neyðst til að skila pening-
um frá Indónesíu, þar sem ríkir harðskeytt þjófræði,
sumpart í skjóli Bandaríkjanna. Suharto einræðisherra,
ættingjar hans og einkavinir, reka víðtæka spillingu og
blóðmjólka þjóðfélagið sér til persónulegs ábata.
Ríkisstjórn Indónesiu hefur gengið fram af mikilli
grimmd í hemámi sínu á Austur-Tímor. Eftir islenzka til-
nefningu fékk Jose Ramos Horta, útlægur leiðtogi sjálf-
stæðishreyfingar eyjarinnar, friðarverðlaun Nóbels í vet-
ur. Hann verður góður gestur hér á landi um helgina.
Koma Hortas minnir okkur á, hve mannleg verðmæti
mega sín lítils í heiminum, þegar í húfi em fjárhagsleg-
ir hagsmunir stórþjófaforingja á borð við Suharto og sið-
blindra stjómmálamanna á borð við Clinton, sem þáði
mola af nægtaborði glæpagengis Suhartos.
Bandaríkjamenn hafa verið svo ólánsamir að rækta
með sér kosningakerfi, sem kallar á stjamfræðilega og
sífellt vaxandi Qármuni. Þetta hefur haft í för með sér,
að völd kjósenda hafa minnkað, en aukizt völd þeirra,
sem fjármagna kosningar í eiginhagsmunaskyni.
Þannig hefur flársterkum stuðningsmönnum ísraels-
ríkis í Bandaríkjunum tekizt að gera Bandaríkin að einu
helzta haldreipi hins unga gestapó-ríkis fyrir botni Mið-
jarðarhafs, í takmarkalausum yfirgangi þess og ofbeldi,
hryðjuverkum þess og efnahagslegum ofsóknum.
Stuðningsmenn Ísraelsríkis í Bandaríkjum hafa verið
sérstaklega gjafmildir í garð Clintons, enda hefur ríkis-
stjórn hans aldrei vikið millímetra frá stuðningi við
Ísraelsríki, jafnvel þegar hún hefur staðið alein gegn því,
að mannréttindabrot þess hljóti alþjóðlega fordæmingu.
Þannig ráða peningaöflin ferð í Bandaríkjunum. Tó-
baksframleiðendur kaupa sér pólitíska vemd til að eitra
fyrir fólk. Byssuframleiðendur kaupa sér stuðning við
auðveld byssukaup, þótt þau leiði til margfalt meiri
manndrápa en þekkjast í öðrum vestrænum ríkjum.
Verst er, að bandarísk utanríkisstefiia skuli mótast af
hagsmunum kosningasjóðs Clintons, svo sem lesa má út
úr stuðningi hans við ísrael, Indónesíu og Kína.
Jónas Kristjánsson
„Fleyta getur varist áföllum og siglt í gegnum brimgarö áratugum saman en sokkið í fyrsta túr undir nýjum skip-
stjóra.“
Öryggismál sjómanna
opinberum pappírum er
ekki treystandi að
þessu leyti.
Vitað er um skip með
50 athugasemdir við ör-
yggismál og búnað sem
hafa þrátt fyrir það
fengið haffærisskírteini
án athugasemda.
Hver er ástæðan fyrir
því að útgerðir skipa
eru ekki látnar sitja við
sama borð og uppfylla
sambærilegar kröfur
um öryggi og búnað?
Þeirri spurningu verða
stjómvöld að svara en
það er staðreynd að út-
gerðum hefur verið
mismunað að þessu
leyti eftir aldri skipa.
„í augum fíestra sjófarenda á haf-
færisskírteini aö vera ávísun á ab
viökomandi skip standist haf-
færiskröfur sem settar eru af
stjórnvöldum samkvæmt bestu
þekkingu hverju sinni.u
Kjallarinn
Kristján Pálsson
alþingismaöur Sjálf-
stæöisflokksins í
Reykjaneskjördæmi
Löngu tímabær
umræða um örygg-
ismál sjómanna fór
fram á Alþingi fyr-
ir páskana. Eins og
glögglega kom fram
í þeirri umræðu
hefur ríkt mikið
sinnuleysi um
þennan málaflokk
þegar um er að
ræða fyrirbyggj-
andi ráðstafanir.
Hvað varðar björg-
un úr sjávarháska
með aðstoð Land-
helgisgæslunnar
eða björgunarsveita
þá er sú starfsemi
aftur á móti mjög
til fyrirmyndar og
kennsla við björg-
unarstörf og á slys-
stað einnig.
Mikil brotalöm
hefur hins vegar
verið á því að skip
séu ávallt í sjó-
hæfu ástandi þeg-
ar þau fá haffæris-
skírteini, að reglur
um sjóhæfi skipa
nái yflr öll skip og
að leitast sé við að
upplýsa um ástæður sjóslysa.
Þetta sést m.a. í skýrslum Sjó-
slysanefndar og Siglingastofnunar
íslands en í síðamefndu skýrsl-
unni, sem er frá í febrúar sL, kem-
ur fram að 40% skipa, sem skoðuð
voru, eru með ófullnægjandi ör-
yggi eða engin gögn svo að hægt sé
að kanna öryggi þeirra. Þessi skip
hafa öll haffærisskírteini! Eru
áhafnir þessara skipa og fjölskyld-
ur þeirra látnar vita?
Haffærisskírteini
í augum flestra sjófarenda á haf-
færisskírteini að vera ávísun á að
viðkomandi skip standist haffæ-
riskröfur sem settar eru af stjóm-
völdum samkvæmt bestu þekk-
ingu hverju sinni. Það er því mjög
alvarlegt þegar það kemur í ljós að
Því hefur verið haldið fram að ára-
tuga áfallalaus notkun skips sé
ákveðin mæling á stöðugleika
þess.
Þetta má vel vera rétt en þá ætti
varla að vera vandamál að koma
því í gegnum skoðun. Sjómenn
þekkja það líka að skipstjórar em
misjafnlega passasamir og næmir
á kosti og galla síns skips. Fleyta
getur varist áföllum og siglt í
gegnum brimgarða áratugum sam-
an en sokkið í fyrsta túr undir nýj-
um skipstjóra. Þaö má ekki setja
eftirlitsmenn Siglingastofnunar í
þá aðstöðu að þurfa að meta skip-
stjórana eða jafnvel fjárhag út-
gerða við útgáfu haffærisskírtein-
is. Það verða einfaldlega að gilda
sömu reglur um öryggismál skipa
því annað torveldar ábyrga stjóm-
un í þessum málum og setur líf
sjómanna í óþarfa hættu.
Ný ^tofnun - Siglingastofn-
un íslands
Sú nýbreytni var tekin upp í
síðust viku hjá Siglingastofhun Is-
lands að haffærisskírteini er ekki
lengur gefið út athugasemdalaust
ef stöðugleika skips er ábótavant.
Þetta er mjög í rétta átt en fleira
þarf að koma til, eins og að breyta
haffærisskírteinunum þannig að
setja megi inn á þau hvaða athuga-
semdir eru gerðar við skipið. Síð-
an er það eðlileg krafa að starfs-
mönnum Siglingastofnunar sé
heimilt að setja haffærisskírteinin
í ramma upp á vegg í borðsal
hvers skips.
Þannig getur áhöfhin og fjöl-
skyldur hennar fylgst með ástand-
inu og látið Siglingastofnun eða
sjómannafélag sitt vita ef ekki er
staðið við úrbætur af hálfu útgerð-
arinnar. Mismunandi litur ætti að
vera á haffærisskírteinum eftir al-
varleika athugasemdanna.
Ráöherra á réttri leiö
Samgönguráðherra tilkynnti í
síðustu viku um ýmsar aðgerðir
til að bæta öryggismál fískiskipa
og stefnir þar margt í rétta átt. Það
vantar þó tímasetningar í flestar
hugmyndir hans eins og hvenær
skip eigi að vera komið í það
ástand að uppfýlla allar öryggis-
kröfur.
I hugmyndum hans er einnig að
fanna áform um átak í kynningar-
og fræðslumálum um stöðugleika
skipa sem er að mínu mati mjög
mikilvægt. Þessi fræðsla þarf að
vera tryggð hjá öllum þeim sem
starfa um borð í fískiskipum, ekki
aðeins þeim sem útskrifast úr Sjó-
mannaskólanum heldur einnig öll-
um þeim sem taka svonefnt
„pungapróf1. Réttast væri að ein-
hver skyldunámskeið yrðu um ör-
yggismál um borð í skipum á veg-
um Sjómannaskólans fyrir áhafnir
skipa.
Krisfján Pálsson
Skoðanir annarra
Lesum fyrir börnin
„Bóklestur fyrir böm hefur örvandi áhrif á vits-
muna- og tilflnningalegan þroska þeirra ... Rann-
sóknir leiða og í ljós sterka fylgni á milli þess hversu
mikið og á hvern hátt talað er við börn og námsár-
angurs þeirra í skólum ... Sterkar líkur standa og til
þess að lestraráhugi fólks á lífsleiðinni mótist að
drjúgum hluta á æskuárum ... Allt ber því að sama
brunni í þessum efhum. Lesum fyrir bömin okkar
og tölum við þau um efni textans - og um leyndar-
dóma og ævintýri bókmenntanna."
Úr forystugrein Mbl. 8. apríl.
Undarlegar yfirlýsingar
„Undarlegar yflrlýsingar forráðamanna Brunabót-
afélagsins vekja spumingar um hvaða hagsmuni
þeir em að vemda. Nú em eignir Bmnabótafélags-
ins um 4 milljaröar. Sveitarfélögin eiga um 15% og
sameignarsjóður sem myndast hefur við fráfall
hinna tryggðu mun eiga um 10%. Þá em eftir um 3
milljarðar sem skiptast milli annarra tryggðra. Ef
hver þeirra ætti 6 krónur eins og skilja mátti á um-
mælum forráðamanna Brunabótar hefur félagið
tryggt 500 milljón manns ... Hvers vegna styður Al-
þingi þessa hægfara eignaupptöku?"
Úr 13. tbl. Vísbendingar.
Biölistarnir í
heilbrigðiskerfinu
„Hvað er ömurlegra en þurfa að bíða misserum og
jafnvel árrnn saman, eftir aðgerð til þess að geta
haldið áfram að lifa innihaldsríku lífi? ... Biöin væri
ef til vill bærilegri, ef fyrir lægi, að kostnaðurinn við
að útrýma biðlistunum væri samfélaginu nánast óyf-
irstíganlegur, hlypi með öðrum orðum á milljörðum.
En það er langt í frá að svo sé. Nýlega var upplýst,
að það kostar ekki nema örfá hundruð milljóna að
gera átak til að hreinsa upp biðlistana."
Úr forystugrein Alþbl. 8. april.