Dagblaðið Vísir - DV - 30.06.1997, Blaðsíða 12

12
MÁNUDAGUR 30. JÚNÍ 1997
Spurningin
Ert þú dugleg(ur) aö
hreyfa þig?
Hildur Sólveig Sigurðardóttir
nemi: Svona þegar ég nenni því.
Eva Rós Ólafsdóttir nemi: Já, ég
spila fótbolta og golf.
Davið Gíslason nemi: Ekki mjög,
ég er að reyna.
Bjarni Bragi Kjartansson hljóð-
maður: Já, ég geng.
Elís Friðriksson sjómaður: Já, ég
syndi og fer í göngutúra.
Ari Eiríksson nemi: Já, ég hjóla og
æfi fótbolta með Fram.
Lesendur
Mengandi efni
í náttúrunni
Útfelling á brennisteini einfaldlega smáræöi, segir hér m.a.
Jónas Bjarnason efnaverkfræð-
ingur skrifar:
í kjallaragrein DV 13.6. sl. skrifar
Hrefna Kristmannsdóttir, deildar-
stjóri í Orkustofnun, um jarðhita-
virkjanir og brennisteinsgös í and-
rúmslofti. Það er hið besta mál að
upplýsa fólk um mengandi efni sem
berast í náttúruna. I grein sinni
vitnar Hrefna í orð mín í kjallara-
grein í DV 8.4. og telur mig, í vin-
samlegum tón, misskilja myndun
brennisteinstvíoxíðs frá jarðhita-
virkjunum og vill greinilega færa
mig og lesendur nær hinu sanna.
Til lítils er að þrátta mikið um
efnafræði og jarðefnafræði á síðum
dagblaðs. Því verður hér stiklað á
stóru. - Ég tel mig ekki hafa mis-
skilið neitt í því máli þótt okkur
Hrefnu skorti ýmsar upplýsingar.
Umræða um brennistein frá álver-
um á íslandi og skaðsemi af völdum
hans hefur snúist um myndun
brennisteinstvíoxíðs þótt vitaskuld
sé hún miklu flóknari. Brennisteinn
er furðu lauslátt frumefni og hagar
sér að mestu eftir því umhverfl sem
það er í. Oxunarstig eru æði mörg.
- „Segðu mér hverja þú umgengst
og ég skal segja þér hver þú ert“!
Vitanlega var mér ljóst að megn-
ið af brennisteini frá jarðhitaút-
streymi á íslandi er brennisteins-
vetni sem allir kannast við af lykt-
inni af jarðvarmavatni. Það efni er
aftur á móti óstöðugt í lofti vegna
súrefnis.
Efnið vill því oxast upp í brenni-
steinsoxíð í þrepum og jafnvel enda
í brennisteinsþríoxíði, en það
myndar brennisteinssýru með
vatni. Hún er mörg hundruð sinn-
um sterkari en sú sýra sem mynd-
ast með brennisteinstvíoxíði og
vatni! Þetta allt skiptir máli því í
raun er það ekki brennisteinsum-
ræðan sem málið í raun snýst um,
heldur sýrustig rigningar, þ.e. pH.
Skaðinn sem verður er vegna lækk-
unar pH í fjallavötnum, plöntudauði
og alveg sérstaklega laufdauði trjáa
sem er mjög sýnilegur í skógum í
grennd við þung iðnaðarsvæði í
Þýskalandi.
Ég hef einfaldlega gengið út frá
því að góður hluti brennisteinsvetn-
is oxist upp í andrúmslofti. Hrefna,
aftur á móti, gerir því skóna að það
þvoist út með rigningu og falli til
jarðar eða sjávar og hafl jafnvel
áburðargildi sem slíkt. Það er aftur
á móti vafasamt í meira lagi.
Það dæmi sem hún nefnir til
stuðnings sínu máli eftir fyrstu til-
raunir er einfaldlega ekki nægilegt.
Hversu mikið af efninu þvæst fljótt
út með rigningu fer eftir rakastigi
lofts, hitastigi, veðurlagi og fleiru.
Útfelling á brennisteini er einfald-
lega smáræöi því það er honum
efnafræðilega ólíkt í lofti og ftnna
mætti þá töluvert af honum í ná-
grenni helstu útstreymisstaða jarð-
gufu.
P.S. Ég tel mengun af völdum
brennisteinslofts frá jarðhita-
svæðum skipta nánast engu máli.
Myndspolur - mismunandi lengd
B.G. skrifar:
Disney-aðdáendur hafa löngum
sóst eftir bíó- og videomyndum með
hinu vinsæla efni Disneyframleiðsl-
unnar. Myndir sem hér fást eru
rúmar 40 mínútur að lengd og kosta
þetta 1490 til 1990 krónur. Sam-
myndböndin eru núna með útgáfu á
því sem þeir kalla „Hér er....“ -spól-
ur. Eru þær venjulega ekki lengri
en 45 mínútur hver, en seldar á
verði sem ef til vill jafnast á við
myndbandsspólur í fullri lengd. í
auglýsingunum segir: Kaupir þú
Andabæ I og II (á u.þ.b 3-4000 krón-
ur) færðu bol í kaupbæti.
Eðlilegra fyndist mér þó að Anda-
bær I og II væru þá saman á einni
spólu fyrir þetta verð, þ.e. 1490
krónur. - Sjónvarpsmarkaðurinn
selur t.d. Tomma & Jenna spólur,
tæplega 3 tíma á 2.890 kr. Þama er
um mikinn mismun að ræða og að
sjálfsögðu kjósa flestir hag-
kvæmustu viðskiptin.
Mannréttindabrot á íslenskum börnum
Helga Dögg Sverrisd. skrifar:
í DV 12. þ.m. vitnar Sigurjón Þor-
bergsson í lög þar sem segir: Enginn
skal þurfa að þola geðþótta- eða ólög-
mæta röskun á einkalífi, fjölskyldu,
heimili o.s.frv. - Hvar er mannúðin?
spyr svo Ástþór Magnússon í
annarri grein í DV. Og skorar jafn-
framt á Hæstarétt að gæta réttlætis
í dómi Hanes-hjónanna.
Ég get verið sammála báðum þess-
um mönnum. Það sem hins vegar
vekur athygli mína er að hvorugur
þessara manna hefur tjáð sig um
þau hrottalegu mannréttindabrot
sem framin eru á íslenskum böm-
um. Hér á landi er bömum haldið í
„gíslingu" af mæðrum sem virða
ekki umgengnisúrskurð yfirvalda.
Börn eru notuð sem verslunarvara í
skiptum fyrir dauða hluti eða pen-
inga. Hér er andlegu ofbeldi beitt á
ung böm sem geta ekki tjáð sig og
talið að þau vilji eingöngu vera hjá
móður sinni.
Sorgleg er sú staöreynd að mæður
hafa komist upp með slíkt framferði
gagnvart börnum sínum ámm sam-
an. Feður eru knúnir í forsjárdeilu-
mál sem er fyrirfram tapað (réttlæt-
ið í dómskerfmu!), en eru síðan
dæmdir til að greiða allan kostnað.
Hæstiréttur gætir engan veginn rétt-
lætis í þeim málum. Því að vænta
þess í máli Hanes-hjónanna, Ástþór?
Það hylmir yfir með brotamönnum
og dæmir þá sem reyna að sækja rétt
sinn samkvæmt íslenskum lögum. -
íslenska ríkið hefur rétt til að með-
höndla íbúa landsins á þennan hátt.
Barnaheill eru að fara af stað með
átak vegna kynferðislegs ofbeldis á
börnum í samvinnu við leikskóla og
grunnskóla. Því er verr. - En hvern-
ig eiga kennarar sem sjálfir beita
börn sín andlegu ofbeldi að geta ver-
ið réttsýnir í ofbeldismálum? Því
taka Bamaheill ekki á þessu ljóta of-
beldi? Því tekur Friður 2000 ekki á
þessum mannréttindabrotum?
DV
Ófriður hjá
Ríkisútvarpi
Amór skrifar:
Merkilegt er að þegar breyt-
ingar á að gera hjá RÚV, að ekki
sé talað um að segja einhverjum
upp störfum, ætlar allt vitlaust
að verða. Þá koma fram á sjónar-
sviðið í blöðum og viðtalsþáttum
menn og konur sem vilja benda á
hve þessi eða hinn starfsmaður-
iim sé nú vinsæll og þarfur þjónn
þjóðarinnar. Þannig er ástandið í
dag hjá Ríkisútvarpinu að maður
gengur undir manns hönd að tí-
unda hæfileika þeirra sem eiga
að fjúka í þetta sinn. - En ég
spyr: er einhver ómissandi?
Mjallhvít
á fjalirnar
Sigþór H. skrifar:
Við höfum verið að ræða val
leikrita fyrir börn í leikhúsum
borgarinnar fyrr og nú, og allir
voru sammála um að endilega
þyrfti að koma Mjallhvíti og
dvergunum sjö á fjalimar - helst
næsta vetur. Þetta er hugljúft
leikrit sem ég veit að hefur verið
leikið í leikhúsum erlendis sem
barnaleikrit. Ég á bágt með trúa
því sem ég heyrði einn kunn-
ingja minn segja. Hann sagði að
Mjallhvít yrði aldrei færð á svið
hér, vegna þess atriðis þar sem
vonda stjúpan skipar veiðimanni
sínum að fara út í skóg og drepa
Mjallhvíti. - Ég trúi nú ekki
svona nokkru. En látum reyna á
þessa frómu ósk okkar.
Gerræði í
Hafnarstræti
Þ.P. hringdi:
Mér finnst alveg ótækt að
Hafharstræti skuli vera lokað af
yfirmönnum gatnamála. Fyrst
var lokað og framtakssamir
menn fjarlægðu skiltið. En þá
brá svo við að yfirvöld breyttu
ljósabúnaði í götunni, eins og til
að hefna sín á ökumönnum sem
aka í austurátt. Er nú ekki nógu
erfitt að komast úr bænum í
austurátt, þótt ekki sé lokað
Hafnarstrætinu á meðan ekki er
búið að ganga frá götunum
þarna? Ég held að gatnamála-
stjóri ætti að leyfa aksturinn
áfram og óhindrað, og lengja
ljósatímann i leiðinni.
Gott á „betri
borgara"
Elín Guðmundsdóttir skrifar:
Ég er sammála því sem kemur
fram í í Degi-Tímanum um að
líklega eru einhverjir hinna svo-
kölluðu „betri borgara" æfir yfir
því að vera ekki lengur boðið í
forsetaveislui- eins og tíðkaðist
hjá fyrrverandi forseta, sem hélt
veglegar veislur með allt að 200
boðsgestum. En þetta er rétt
ákvörðun Ólafs Ragnars Grims-
sonar forseta. Það var full þörf á
niðurskurði á boðsgestum sem
ekkert erindi eiga í opinberar
veislur, svo sem allir þessir
„fyrrverandi" eitthvað, eða vinir
og vandamenn úr kosningabar-
áttu forsetakjörs, svo eitthvað sé
tínt til.
Alþýðuflokkur-
inn í megrun?
Kolli skrifar:
Nú spyrja margir hvort brott-
hvarf fyrrv. ritstjóra Alþýðu-
blaðsins úr samnefhdum flokki
sé ekki reiðarslag fyrir Alþýðu-
flokkinn. Eða hvort þetta sé
tímabundin megrun hjá flokkn-
um yfir sumarið. Ég held að AI-
þýðuflokkurinn eigi ekki um
nema eitt að velja úr því sem
komið er. Að biðja Jón Baldvin
Hannibalsson og fyrrverandi for-
mann að vera kyrran hér heima
og taka að sér sérstakt út-
breiðslustarf fyrir flokkinn.
Hvort svo sem flokkurinn sam-
einast hinum A-flokknum eða
ekki.