Dagblaðið Vísir - DV - 23.12.1997, Qupperneq 18

ÞRIÐJUDAGUR 23. DESEMBER 1997 UV
8 ^jðtal____________________________________________
★ T*
Séra Skírnir Garðarsson leitaði að sjálfum sér á Svalbarða:
Utangarðs-
maður
DV, Niðarósi:
„Ég er eiginlega talinn til utan-
garðsmanna héma. Það er kannski
þess vegna sem ég kann svo vel við
mig á Svalbarða. Ég er frjálsari í
einangruninni þar,“ segir séra
Skírnir Garðarsson, prestur í
Þrændalögum í Noregi. Hann hefur
þrisvar haldið jól í myrkri, einangr-
un og kulda á Svalbarða og langar
aftur. Skímir býður kafíi og brosir
kankvíslega og hallar sér aftur í
stólnum. Þaö em bara sögumenn
sem halla sér svona aftur í stólnum
með hendur á hnakka og hafa allan
heimsins tíma innan seilingar.
„Ég er aö norðan - frá Akureyri -
og ætlaði alltaf að verða prestur á
Norðurlandi. Það hefur einhvem
veginn aldrei oröið neitt úr því og
þess vegna er ég hér, embættislaus
þessa stundina," heldur hann áfram
í sama tóninum eins og ekkert sé
sjálfsagðara en að verðandi prestar
á Norðurlandi þjóni fyrst í Finn-
mörku, Tromsfylki, Þrændalögum
og að sjálfsögðu á Svalbarða. Þetta
er bara svona.
Hafði alltaf áhuga
„Áhuginn á Svalbarða vaknaöi
meðan ég var á Svalbarða, held ég,“
segir Skímir og mér skilst æ betur
að presturinn er hvorki sérlega al-
varlegur né hátíðlegur. Það er
kannski þess vegna sem hann pass-
ar illa inn í norsku þjóðkirkjuna?
„Nei, þetta var svona, að ég hafði
alltaf áhuga á Svalbarða án þess að
vita eiginlega af hverju. Meðan ég
var í guðfræðinámi tók ég fyrsta
skrefiö á leið minni til Svalbarða og
réði mig í byggingavinnu í Tromsö.
Það var fínt að vera þar.“ Skímir
horfir upp í loftið á skrifstofu prests
og býður svo meira kaffi.
Bara eitt markmið
Aö loknu guðfræðiprófi frá Há-
skóla íslands árið 1976 hélt Skirnir
áfram að undirbúa Svalbarðadvöl
sína - já, og að setjast þar að - skilst
mér á presti. Hann fór til Noregs og
nú til prestsverka.
„Já, en heyrðu, við megum ekki
gleyma því að í millitíðinni hitti ég
konuna mína, það er að segja meðan
ég var enn í háskólanum. Hún vann
í mötuneytinu í Félagsstofnun stúd-
enta og var norsk. Foreldrar hennar
bjuggu þá á íslandi en áttu annars
rætur aö rekja til Svalbarða. Þessi
tengsl spilltu ekki fyrir áhuga mín-
um á Svalbarða." Presturinn er enn
að segja frá sjálfsögöum hlutum.
Vid leitum
verðleuíiagrip fyrir
íslensku tófilistar-
verðlautiin
H VERJ U
LEITAÐ?
/ ' * L • E - /V *
rOjlLJSTAííYííiÐi 13
Leitað er að verðlaunagrip íslensku tónlistarverðlaunanna sem veitt eru í lok febrúar ár
hvert. Gripurinn skal vera úr varanlegu efni. Fjöldaframleiðsla þarf að vera möguleg.
Dómnefnd, skipuð fulltrúum aðstandenda ÍTV, velur verðlaunagripinn.
Gripurinn má ekki vera lægri en ío cm, ekki hærri en 30 cm og ekki breiðari en 30 cm. Á
gripnum þarf að vera pláss fyrir látúnsskjöld með heiti verðlaunanna, ártali og nafni
tónlistarmannsins.
VERDLAUN
Höfundur verðlaunagripsins fáer f sinn hlut 250.000 kr. frá Landsbanka íslands. ÍTV og
samstarfsaðilar kaupa allt að 30 eintök af verðlaunagripnum á ári, árin 1998-2002. Gert er
ráð fyrir að framleiðslukostnaður á þeim fjölda gripa sé ekki hærri en 100.000 kr.
HVERNIG
S K I L A ?
Skila skal tíkani eða teikningu, merktu dulnefni, ásamt lýsingu á gripnum og hugmyndinni
á bak við hann. Rétt nafn skal fylgja í lokuðu umslagi.
SKILAFRESTUR
Skilafrestur er til 5. janúar, kl. 18.00. Skila skal tillögum í Hitt húsið. Sýning verður hatdin
í Gallerí Geysi frá 10.-25. janúar '98 á öllum tillögum sem berast í keppnina.
UPPLÝSINGAR
Frekari upplýsingar um verðlaunin eru veittar í Hinu húsinu, Aðalstræti 2 eða
f sfma 551 5353.
L
LandsbankJ fslands
Séra Skírnir Garðarsson hélt þrisvar jól á Svalbarða með fjölskyldu sinni. Nú
langar hann þangað aftur þrátt fyrir kolsvart myrkrið og kuldann.
DV-mynd Gísli Kristjánsson
Engir Svalbarðingar
Eftir að Skírnir hafði verið
prestur í átta ár á ýmsum stöðum I
Norður-Noregi kom loks tækifærið
til að fara til Svalbarða og vera
þar. Opinberir starfsmenn eins og
prestar fá bara að vera tvö ár á
Svalbarða en geta sótt um þriðja
árið ef þeim líkar vel. Skímir tók
þrjú ár.
Lengri tíma getur einn maður
ekki þjónað samfellt vegna þess að
stjómvöld vilja koma í veg fyrir að
á Svalbarða vaxi úr grasi fólk sem
hefúr eyjamar sem heimabyggð.
Stjómvöld telja það óæskilegt að
til verði þjóðflokkur „Svalbarð-
inga“.
Skímir var á Svalbarða árin
1985 til 1988 og hefur eftir það þjón-
að sem prestur eitt sumar í afleys-
ingum. Núna er hann afleysinga-
prestur á Svalbarða en situr í
Niðarósi og er tilbúinn að fara
norður hvenær sem kallið kemur.
„Ég kem alltof sjaldan til Sval-
barða,“ segir Skímir og nú talar
hann í alvöm.
Gífurleg vonbrigði
Haustið 1985 rann stundin upp.
Fjölskyldan, þ.e. eiginkonan, Torill
Albrigtsen, og þrjú ung böm, yfirgaf
siðmenninguna og settist að langt
norðan marka hins byggilega
heims. Skímir var loksins orðinn
prestur í Longeyarbyen.
„Ég varð fyrir gífurlegum von-
brigðum," segir Skímir og nú emm
við greinilega komnir að alvöm
málsins. Skímir kom að kirkju í
niðurníðslu og daginn áður en fjöl-
skyldan kom var ísbjöm skotinn á
aðalgötu bæjarins. Ekki glæsilegt
ástand það.
„Presturinn sem var á undan mér
var einn og hann gafst eiginlega upp
í starfi. Hann bara var á staðnum
en gerði ekkert. Þess vegna vom
bæði kirkjan og prestsbústaöurinn
ónothæf og við urðum að búa í
bragga allan fyrsta veturinn," segir
Skimir.
Kolsvart myrkur
„Bömunum líkaði vel og ég hætti
að sjá eftir þessu uppátæki. Konan
mín kunni hins vegar aldrei við
myrkrið og kuldann. Myrkrið á
Svalbarða er alveg kolsvart; ekki
minnsta skíma allan veturinn held-
ur bara kolsvart myrkur," segir
Skímir og teiknar myrkrið í loftið
með höndunum. Alveg kolsvart
myrkur.
„Ég ætlaði alltaf aö vera eitt heilt
ár á Svalbarða. Fannst það vera
markmið í sjálfú sér að vera eitt
heilt ár án þess að fara nokkm
sinni til fastalandsins, og ég gerði
það. Með þessu móti ætlaði ég að
læra eitthvað nýtt um sjálfan mig,“
segir Skímir og nú er glottið komið
aftur í augnkrókana.
„Og lærðirðu eitthvað?" spyr ég,
spenntur.
Nei.
Ekkert?
„Jú, það er ekki satt að ég hafi
ekki lært eitthvað. Ég lærði t.d. að
aka vélsleða og svo lærði ég þónokk-
uð í rússnesku því ég byrjaði að
heimsækja Rússana í Barentsburg
þótt það væri eiginlega bannað. Þeir
vom hins vegar svo stoltir af hvað
allt var fint hjá þeim þá og þeir
buðu okkur hjónum I heimsóknir,"
segir Skímir sem kunni vel við
Rússana.
Sambandsleysi
Skírnir segist einnig hafa lært það
að ef menn búa lengi á eyðistað eins
og Svalbarða slitna menn smátt og
smátt úr sambandi við umheiminn.
Ekkert skiptir lengur máli og menn
einangrast algerlega. Ekkert annað
gerist í einverunni.
„Þeir sem héldu út að vera lang-
dvölum á Svalbarða áður fyrr var
harðgert fólk líkamlega en þó sérstak-
lega andlega. Núna er þetta allt ann-
að. Það er flogið á hverium degi, sjón-
varpið er löngu komið og fáir sem em
þama norðurfrá langdvölum," segir
Skímir og sýnist sem Svalbarði sé
mirrna spennandi en áður.