Dagblaðið Vísir - DV - 20.01.1998, Blaðsíða 11

JLlV ÞRIÐJUDAGUR 20. JANÚAR 1998
totenningn
Barbara tilnefnd
Danir hafa tilnefnt til Bodil-verðlaunanna
sem verða veitt i 51. sinn í ár. Kvikmynd
Nils Malmros, Barbara, sem enn má sjá í
Háskólabíói, safnar flestum tilnefningum,
eða alls fimm. Þeirra á meðal eru báðir að-
aUeikaramir, Lars Simonsen sem leikur
kokkálinn séra Pál og Anneke von der
| Lippe sem leikur Barböru sjálfa, hjartahlýja
náttúrubarnið sem áttar sig ekki alveg á
r kröfum og höftum siðmenningarinnar.
Barbara er líka ein þriggja mynda sem til-
j nefhdar eru sem besta danska kvikmyndin
1997. Önnur hinna er Lansinn II eftir Lars
i: von Trier sem við vorum svo heppin að fá
i að sjá á Kvikmyndahátíð í haust og kemur
| vonandi í sjónvarpið bráðum. Menn voru
löngu búnir að geta sér til um þessar til-
nefningar, en þá þriðju hafði enginn giskað
á. Það er svart- hvíta kvikmyndin Let’s Get
Lost eftir Jonas Elmer, fyrsta kvikmyndin
hans sem allsendis óvænt keppir við helstu
risa í dönskum kvikmyndaiðnaði nú um
j stundir. Aðalleikarar hennar keppa sömu-
leiðis við aðalleikara Barböru og Lansans
um besta leik í kven- og karlhlutverkum.
Let’s Get Lost er um auðnuleysingja í
3 Kaupmannahöfn samtímans, tilgerðarlaus
i kvikmynd og afskaplega dönsk, hlý og fynd-
in en lætur svo lítið yflr sér að ýmsum dug-
| legum kvikmyndagerðarmönnum finnst nóg
um athyglina sem hún hefur fengið. Um-
sjónarmaður menn-
ingarsíðu sá hana
einn kaldan laugar-
dag síðastliðið
haust, aleinn innan
um hundruð
danskra ungmenna
sem grétu af hlátri
yfir uppátækjum
söguhetjanna.
Myndin er afar fá-
mál - sem betur fer,
þvi danskan sem
kennd er á íslandi
Ögurstund ( Barböru sem fáðÍ hreÍnÍ ekki **
gerö er ettir sígildri skáld- tungumállð a tjald-
sögu Færeyingsins Jorg- hiu. En hinn hýri og
ens Frantz Jacobsens. hlýi tónn skilaði sér
prýðilega.
Bodil-styttunum verður úthlutað sunnu-
daginn 8. mars.
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir
Heimagrafreitur RÚV
Frá draumi til draums
Gallerí Njála út janúar
Sýningum fer fækkandi á Gallerí Njálu
eftir Hlín Agnarsdóttur sem leikfélagiö Nótt
og dagur hefúr sýnt í Borgarleikhúsinu und-
anfarið. Næsta sýning er á laugardaginn
kemur, 24. janúar, og sýningum lýkur í lok
mánaðarins.
Leikritið segir frá karli og konu sem
kynnast á Njáluslóðum. Hann er rútubíl-
stjóri og áhugamaður um myndlist og Njálu,
hún er háskólamenntaður íslenskufræðing-
ur á leið í doktorsnám um konur í fornsög-
unum en starfar um sinn við leiðsögn ferða-
manna um Njáluslóðir.
Leikarar eru Stefán
Sturla Sigurjónsson og Sig-
rún Gylfadóttir. Leikstjóri
er Hlín Agnarsdóttir.
Meiri Njála
Gestir Listaklúbbs Leik-
húskjallarans sannreyndu
feiknarlegar vinsældir
Njálu á mánudagskvöldið
fyrir rúmri viku. Þá héldu ., ,
Jón Böðvarsson og Krist- “ UÍDn“
T-, T, . stjori vippar ha-
jan Johann Jonsson ermdi skólaborgaranum
um persónur úr þeirri yfiröxlina (Gallerf
miklu bók, einkum Hall- Njálu.
gerði Höskuldsdóttur sem
kölluð var langbrók, eiginmenn hennar og
ástir. Stefán Sturla og Sigrún léku valin at-
riði úr Gallerí Njálu og lásu upp úr bókinni
sjálfri.
Dagskráin var lífleg og sérstaklega gaman
að heyra ólíka túlkun Jóns og Kristjáns á
þessum gamalkunnu persónum. Einkum
kom á óvart nýstárlegur lestur Kristjáns á
orðum sögunnar um Gunnar Hámundarson
á Hlíðarenda. Sú glæsOega hetja er greini-
lega ekki öll þar sem hún er séð.
Troðfullt var á samkomunni og urðu tug-
ir manna frá að hverfa, og því er hún rifjuð
upp nú að hún verður endurtekin í Þjóðleik-
húskjaUaranum annað kvöld, miðvikudags-
kvöld, vegna fjölda áskorana. Húsið verður
að venju opnað kl. 19.30 og er vissara að
koma tímanlega tU að tryggja sér sæti. Dag-
skráin hefst svo kl. 20.30.
Um helgina lauk fram-
haldstryUinum „Hjartans
mál“ eftir Guðrúnu Helga-
dóttur á hinni rómuðu ríkis-
sjónvarpsstöð. Kvað verkið
endanlega niður þær raddir
að ekki væri hægt að skrifa
íslenska glæpasögu þar eð
hún yrði aUtaf haUærisleg í
íslensku umhverfi. Var
sakast við smæð og dreng-
skap samfélags okkar. TU-
feUið er, að því minna sem
samfélagið er, því meira þarf
að fela og hlutfaU þeirra sem
fást tU að taka þátt i feluleikn-
um er hærra. Viskýþambandi
prævat æ og mafíumorð
verða vonandi seint trúverð-
ug, en miðaldra konur með
beinagrindur í garðinum
ganga upp. Á tímum þar sem
hver minnihlutahópurinn á
fætur öðrum verður sýnUeg-
ur í þjóðfélaginu og fær aUs
konar réttindi, þá er það
gleðiefni að augu manna eru
að opnast fyrir því að mið-
aldra konur eru hreint ekki
eins meinlausar og þær virð-
ast og hafa að auki verið ung-
ar fyrir löngu og höfðu þá
uppurð í sér til að fremja eitt
og annað.
Guðrúnu Helgadóttur,
ásamt leikurum og leikstjóra,
tókst að skapa nokkuð raun-
venUegt fólk. Það er ekki eins
auðvelt og virðist að búa tU
hóp af manneskjum með
greinUega mismunandi lund-
arfar og láta þær sameinast á
þrisvar sinnum tuttugu mín-
útum um eitt áhugamál. Fjór-
ar stjömur þar, þótt eina karl-
hetjan hafi einhvem veginn
ekki náð þrívídd.
Einni færri = þrjár fyrir textann, þar sem
hlutfaU hvaðerímatinn- meinaredda-hvednig-
hefuruðað er fullhátt og merkingarmeiri
setningar færri. Það hefði rúmast meiri dýpt
á aUs 60 mínútum, og það er hjátrú að áhorf-
Það gekk alveg ágæfiega
að teyma áhorfandann í þrjá
sunnudaga þar tU upp komst
hvað var undir garðflisun-
um, sem aUa nema örgustu
sakleysingja grunaði frá
fyrsta þætti, og í heild var
þetta snotur léttur krimmi.
Sunnudagsleikrit RÚV
urðu fyrir þeirri byltingar-
kenndu gagnrýni fyrir
skömmu, að þau líktust allt
of mikið leikritum og fremur
ætti að afhenda kvikmynda-
gerðarmönnum sunnudags-
kvöldin en úreltum leikrita-
höfundum. Mörgum ihalds-
sömum borgaranum finnst
ágætt þegar hlutimir líkjast
sjálfum sér, þó er rétt að
sunnudagsleikritin hafa ekki
Fjölmiðlar
Auður Haralds
nýtt hreyfimyndamiðilinn út
i æsar. Ástæðan fýrir því er
líklega ekki sú að stjórnend-
ur ríkissjónvarpsins viti
ekki hvar þeir vinna, heldur
að það er ódýrara að mynda
stofuleikrit í myndveri en að
þeysa um landið með tæki og
tvö hundruð manna fylgdar-
lið að taka almennilega
hreyfðar hreyfimyndir.
En áhorfendur hafa lýst
velþóknun sinni á sunnu-
dagsleikhúsinu með því að
horfa talsvert á það. Þá geta
stofuleikrit ekki verið al-
vond. Það vonda er, að stofh-
unin skuli ekki hafa efni á
að gefa kvikmyndagerðar-
mönnum sömu tækifæri og leikriturum.
Haldi fjárhagslegar hetjudáðir RÚV áfram
kemur röðin næst að kvikmyndagerðar-
mönnum. Taka númer, krakkar.
Úr framhaldstryllinum Hjartans mál - Þór Tulinius og María Ellingsen í hlut-
verkum ungu hjónanna.
andinn þoli ekki að hugsa svolítið. Leikrit
eru aldrei verk eins manns og niðurskurðar-
hnifurinn oftast í hendi leikstjórans, og
skyldi því aldrei sakast við höfundinn einan
þegar vantar bitastæðan texta eða tengingu.
Bernardel-kvartettinn, skipað-
ur Sigrúnu Eðvaldsdóttur, Gretu
Guðnadóttur, Guðmundi Krist-
mundssyni og Bryndísi Höllu
Gylfadóttur, lék þrjá strengja-
kvartetta á tónleikum Kamm-
ermúsíkklúbbsins á sunnudags-
kvöldið; Kvartett í B-dúr K 589
eftir Mozart, Kvartettinn Frá
draumi til draums eftir Jón Nor-
dal, en Jón samdi kvartettinn fyr-
ir 40 ára afmæli Kammermús-
íkklúbbsins í fyrra; og loks Kvar-
tett í cís-moll ópus 131 eftir Beet-
hoven.
Tónlist
Bergþóra Jónsdóttir
Kvartett Mozarts, einn af
svokölluðum prússnesku kvar-
tettum, er saminn af óvenjulitlu
andríki. Ef ekki væri fyrir undra-
fagurt stef annars þáttarins væri
þessi kvartett sjálfsagt í minni
metum. Mozart var blankur og
skuldugur og þjakaður af von-
leysi og veikindum eiginkonu
sinnar um þær mundir sem hann
samdi verkið og sagðist sjálfur
þurfa að strita og stríða til að
halda í sér liftórunni. Kannski
ekki hægt að búast við eintómum
meistaraverkum frá tónskáldi í
þeirri stöðu.
Leikur Bernardel-kvartettsins var líka
fremur daufur og komst ekki á það flug sem
svo oft einkennir leik þessa ágæta tónlistar-
fólks. Það vantaði meira jafnvægi og stöðug-
leika í flutninginn.
Kvartett Jóns Nordals var frumfluttur af
Bernardel á afmælistónleikum Kammermús-
ikklúbbsins í fyrra. Þá höfðu þrír þættir
verksins fengið nöfn sem vísuðu í ljóð Jó-
gamals unaðstrega. Tónmál
verksins er hómófónískt, þar sem
raddirnar eru ekki að keppa hver
við aðra heldur styðja hver aðra
í samhljómi sem er þéttur og
spenntur en umfram allt hlýr og
ljóðrænn. Fegurð er einkennis-
orð þessa verks og víst að það á
eftir að heyrast oft um ókomin
ár.
Nú, tæpu ári seinna, var ein-
staklega gott að fá að rifja upp
sætleika þessa fallega verks.
Bemardel-kvartettinn lék það
líka feiknavel; þungt og ástríðu-
þmngið legato þessa magnaða
samhljóms lagðist yfir sálina
eins og mjúk og
hlý voð í vetrar-
kuldanum.
Kvartett Beet-
hovens í cís-
moll opus 131 á
það sammerkt
með verki Jóns
að vera engin
hálfkærings-
smið. Fegurð
hans er fólgin í
andstæðum
draumkenndrar
dulúðar og
kraftmikUs fjörs hröðu þáttanna.
Það er svo margt í þessu verki -
friðlaus og leitandi stef og stef í
sátt og friði, spenntar tilfinningar
og ró. Þetta er síðasti kvartettinn
sem Beethoven samdi og er víðs fjarri því
kvartettformi sem hann tók að erfðum frá
Haydn og Mozart - stórbrotið sjö þátta spil-
verk sem lýtur eigin formi og lögum.
Leikur Bernardel-kvartettsins var daufur
framan af og vantaði meiri þrótt og hreinni
svip. Þegar leið á kvartettinn var eins og
flytjendum yxi ásmegin og verkið lifnaði við
í ægifogru og syngjandi andante e molto
cantabile og lifði til enda.
Bernardel-kvartettinn: Guðmundur Kristmundsson, Sigrún Eðvalds-
dóttir, Greta Guðnadóttir og Bryndís Halla Gylfadóttir.
DV-mynd Hilmar Þór
hanns Jónssonar, Söknuð, en nú hefur Jón
gefið kvartettinum sjálfum nafn með tilvísun
í sama ljóð: Frá draumi til draums. Ummæli
undirritaðrar eftir frumflutninginn voru
þessi: Verkið hófst á angurværu stefi sem
sellóið kynnti; stefi sem gekk í gegnum upp-
hafsþáttinn ems og rauður þráður. Með
þessu stefi var tónninn gefinn; tónn angur-
værðar sem var þó ekki blandin depurð, eins
og stundum er, heldur miklu frekar sætleika