Dagblaðið Vísir - DV - 30.11.1998, Blaðsíða 17

1Q)'\ T MÁNUDAGUR 30. NÓVEMBER 1998 menmng
Huldar litli
og Lappi
Það er engin tilviljun að eini
sveitabærinn sem Huldar Breiöfjörð
ákveður fyrir fram að nema staðar
við á hringferð sinni um landið
skuli einmitt vera Hali í Suðursveit.
Ferðasaga hans minnir oft á verk
Þórhergs Þórðar-
sonar, ekki síst
sjálfshæðnin sem
litar textann. Þá
dúkkar hér upp eitt
af uppáhaldshugtök-
um Þórbergs, end-
urfæðingin, og leik-
ur stórt hlutverk í
ferðasögunni.
Huldar Breið-
flörð, eins og hann
birtist okkur sem
aðalpersóna í eigin
sögu, er hreinrækt-
að borgarbam. Ekki
bara vegna þess að
asfaltið er iljum
hans kærast, heldur
vegna þess að þegar
hann er kominn
einn í sínum Lapp-
lander út á þjóðvegi
íslands (Lappi þessi
er raunar hin aðal-
persóna sögimnar)
er hann jafnhjálpar-
vana og barn og
sjálfur líkir hann sér iðulega við
óþroskað bam.
Góðir íslendingar er einkennilega
þjóðleg bók, íslensk ferðasaga með
tilheyrandi hrakningum á heiðar-
vegum, lýsingum á gistihúsum og
veitingastöðum og safni af sérkenni-
legu fólki. Þetta kemur manni í
opna skjöldu; að maður, sem kennir
sig í upphafi sögu við Katfibarinn,
og dettur fyrst í hug að flýja land
þegar hann verður leiður á Reykja-
vík, leggi upp með það markmið að
finna sjálfan sig sem íslending.
Feröalag hans verður fyrir bragðið
undarlega heiliandi leit að sam-
hljómi við hann sjálfan í landi og
þjóð sem hann þekkir í raun sáralít-
ið.
Huldar lýsir lýsir fundum sinum
við land og fólk á skemmtUega heið-
arlegan og sjálfsafhjúpandi hátt.
Hann fer með vænan skammt af
bæði fordómum og
goðsögnum út á
land og tekur jafnan
á þeim af alvöru
þótt sú aivara geti
verið lituð íróníu.
Ein hliðin á þessum
sjálfsmeðvitaða
heiðarleika Huldars
er sú að hann kem-
ur ekki úr ferðinni
sem nýr og heU-
steyptur maður í
anda hefðbundinnar
ferðasögu. Hann
hefur kannski fund-
ið einhvem „sig“,
hann hefur svo
sannarlega lært að
meta ísland, en
hann er ekki orðinn
að þeim íslendingi
sem hann vUdi
verða - hann hefúr
einungis lært að
leika hann. Það
verður áþreifanlega
ljóst í síðasta kafla
bókarinnar þar sem Huldar heim-
sækir tvö sveitaheimili sem eru orð-
lögð fyrir hversu „íslensk" þau séu
og gengst þar undir manndómspróf.
Það er því býsna nútímalegur
mannskUningur sem býr að baki
þessari annars þjóðlegu bók. Þetta
er kröftug blanda: nútímaíslending-
urinn og hans samsetta, óstöðuga
sjálfsmynd og draumurinn um hið
þjóðlega, stöðuga íslendingseðli
takast hér á í sífeUu. Útkoman er
eftirminnileg ferð um ísland og
innri mann, nútíð og fortíð.
Huldar Breiðfjörð:
Góðir íslendingar. Ferðasaga.
Bjartur 1998.
Bókmenntir
Jón Yngvi Jóhannsson
Af hetjuskap
og góðmennsku
Aldrei að vita! er þriðja bók Guð-
rúnar Helgadóttur um þingmanns-
soninn Ara Svein og vini hans, þau
Áka og Evu. Sem fyrr lenda þau í
ævintýri og þurfa að leysa dularfuUt
mál. Fyrri bókum Guðrúnar um
krakkana snjöUu, Ekkert að þakka!
og Ekkert að marka!, var vel tekið,
og er skemmst frá því að segja að sú
þriðja er ekkert síðri en hinar tvær
og jafnvel betri.
í þetta sinn segir
Áki söguna og hann
er sérlega skemmti-
legur sögumaður.
Frásögn hans er
bæði fyndin og
spennandi. Þar sem
sögumaður er að-
eins tiu ára reynir á
sérstaka hæfUeika
höfundar tU að sjá
heiminn með aug-
um barns og sem
fyrr tekst Guðrúnu
vel upp. Áki segir
frá eins og tiu ára
drengur og sýn
hans á heiminn er
sýn barns, lituð af
sakleysi en aldrei of
einföld. Börn sjá
nefnilega stundmn
meira en fullorðið
fólk.
Það sem mér fmnst þessi bók hafa
fram yfir hinar tvær er sögusviðið.
Áki bregður sér í ferðalag út á lands-
byggðina með fjölskyldu Ara Sveins,
sem er eins konar sambland af sum-
arfríi og kosningaferðalagi þing-
mannsins. Það er gaman að upplifa
náttúruna og landið í frásögn tíu ára
skálds. Sveitin kemur borgarbörn-
unum sífeUt á óvart og fyrir lesend-
ur sem eru líka borgarbörn er auð-
velt að hrífast með. Glæpur sögunn-
ar er að mínu mati einnig áhuga-
verðari en landasalan í síðustu bók,
en hann tengist æðarvarpi.
Annað gerir þessa bók dýpri en
þær fyrri. í upphafi sögunnar lendir
Eva í alvarlegu um-
ferðarslysi og liggur
á sjúkrahúsi miUi
heims og helju.
Strákarnir verða
vitni að slysinu og
Ari Sveinn verður
fyrir miklu áfalli.
Það er þroskandi fyr-
ir unga lesendur að
fylgja söguhetjunum
i gegnum þessar
miklu raunir og þeg-
ar allt fer vel að lok-
um vinnur lesandinn
einnig sigur.
Kristin Ragna
Gunnarsdóttir mynd-
skreytir bókina.
Myndir hennar eru
ferskar og hressileg-
ar og hæfa sögunni
vel. Það er auðvelt að
mæla með þessari
bók og ég vona að
hún nái til sem flestra. Hún á það
skUið.
Guðrún Helgadóttir:
Aldrei að vita!
Kristín Ragna Gunnarsdóttir
myndskreytti.
Vaka-Helgafell 1998.
Bókmenntir
Margrét Tryggvadóttir
17
Verö aöeins:
Verö aöeins:
W8H72
ENN MEIRI
VERÐLÆKKUN
TOMMU • BLACK LINE MYNDLAMPI
TOMMU • SUPER PLANAR BLACK LINE MYNDLAMPI
Goðir hatalarar að framan
Sterio heyrnatólatengi
Nicam sterio magnari
Sjálfvirk stöðvaleitun
Fullkomin fjarstýring
Allar aðgerðir á skjá
íslenskt textavarp
2 Euro scart tengi
S-VHS inngangur
icVtt

Armúfa 38 • Símí 553113?
UMBOÐSMENN AIWA UM LAND ALLT: Reykjavík: Heimskringlan - Hafnarfjördur Rafbúð Skúla -Grindavík: Rafeindaþjónusta Guðmundar - Keflavík: Sónar-
Akranes: Hljómsýn-Borgames: Kaupfélag Borgfiröinga-Hellissandur: Blómsturvellir-Stykkishólmur Skipavík - Blönduós: Kaupfélag Húnvetninga Hvamstangi:
Rafeindaþjónusta Odds Sigurössonar-Sauðárkrókur: Skagfiröingabúö-Búdardalur: Verslun Einars StefánssonarBolungarvík: Vélvirkinn -ísafjörður: Frummynd
-Siglufjörður Rafbær-Akureyri: BókvalA-jósgjafinn-Húsavík: ÓmurVopnafjörður: Verslunin Kauptún-Egilsstaðir: Rafeind - Neskaupsstáður: Tónspil Eskifjörður:
Rafvirkinn - Seyðisfjörður: Turnbræöur - Höfn: Rafeindaþjónusta BB - Hella: Gilsá - Selfoss: Radlórás - Þorlákshöfn: Rás - Vestmannaeyjar: Eyjaradló
Þelr flska sem róa... Þelr flska sem róa... Þelr flska sem róa... Þeir
FYRSTUR MEÐ FRÉTTIRNAR