Dagblaðið Vísir - DV - 15.06.1999, Blaðsíða 10

10
enmng
ÞRIÐJUDAGUR 15. JÚNÍ 1999 jLjV
Hugleiðing
fyrir klarínett
Kirkjulistahátíö er nú komin í fullan gang
enn á ný en hátíöin hefur verið haldin á
tveggja ára fresti síðan 1987. Það er Listvina-
félag Hallgrímskirkju sem hefur veg og
vanda af hátíðinni sem verður með nokkru
öðru sniði í sumar þar sem hún stendur í
þrjá mánuði og sameinast tónleikaröðinni
Sumarkvöld við orgelið. Að vanda gætir þar
ýmissa grasa og á hverju sunnudagskvöldi í
allt sumar verða tónleikar í kirkjunni þar
sem fram koma ýmsir listamenn bæði inn-
lendir og erlendir og á sunnudagskvöldið síð-
asta var það Einar Jóhannesson klarínett-
leikari sem hélt þar einleikstónleika. Á efn-
isskránni var eitt verk, „Þér hlið, lyftið höfð-
um yðar“, hugleiðing fyrir einleiksklarínett
eftir Atla Heimi Sveinsson. Verkið var samið
fyrir nokkrum árum fyrir Einar og hefur
hann flutt það einu sinni áður í Landakots-
kirkju. Þá tók það um eina og hálfa klukku-
stund í flutningi en hafði styttst um hálfa
klukkustund við flutninginn á sunnudaginn.
Hugleiðsluefnið „Þér hlið, lyftið höfðum
yðar...“ er fengið úr Davíðssálmunum og tón-
skáldið segir í efnisskrá að verkið sé hug-
leiðsla eða hugleiðing fremur en tónverk í
eiginlegum skilningi. Hann segir enn fremur
„Ég trúi því að tónlist geti gert meira en að
skemmta mönnum. Hún getur líka vakið
andlega krafta, sem búa innra með okkur.
Hún getur komið hugmyndafluginu af stað
og verið farkostur til að ferðast um víðáttur
sálarinnar, til draumalandsins og vonanna.
Tónlist getur í besta falli vakið trúarkenndir
i brjóstum okkar, gert okkur móttækilegri
fyrir Guðdómnum“.
í ómstríðu þráhyggjukasti
Þetta er verk sem einhvern veginn bara
er, án ákveðins formskipans, einhvers konar
leikur að tónum sem gerði sig svo einstak-
Einar Jóhannesson klarínettleikari: „Frábær flutningur
lega vel í meðförum Einars og endurómun
kirkjunnar. Þar svifu tónamir um í hvelfing-
unni; stundum voru þeir gripnir á lofti og
Tónlist
Arndís Björk Ásgeirsdóttir
þeim gefið lengra líf, eða svarað, stundum
dóu þeir út og eftir fylgdi þögnin sem var
samt svo yfírfull af músik. Stundum komu
þeir dularfullir líkt og úr fjarska og róandi
eða þeir voru hreint og beint skerandi 1 eyru
i einhvers konar ómstríðu þráhyggjukasti
sem virtist engan enda ætla að taka. Flutn-
mgur
Einars á
verkinu var
hreint frábær,
yfirvegaður
en samt svo
sjálfsprottinn,
fullkomlega
tímasettur en
samt svo
tímalaus og
tónninn svo
unaðslegur og
vakti hjá
manni ýmis
hughrif sem
sjálfsagt eru
mismunandi
fyrir hvern og
einn. Þannig
gekk þetta þar
til allt í einu
var tóninum
svarað og Ein-
ar var ekki að
blása heldur var leikur hans af bandi sem
virkaði allt að því líkt og almættið væri að
verki loksins að svara eftir allar til-
raunir til sambands
og voru áhrifin
hreint kyngimögnuð;
svei mér þá ef það
kom ekki smá glufa á
dyrnar.
Kirkjullstahátíð í
Hallgrímskirkju,
Einar Jóhannesson,
klarínett,
sunnudagur, 13.júni
1999.
Af
suðrænum hryn
McCoy Tyner er
einn af áhrifameiri
djasspíanistum sam-
tímans. Hann varð
þekktur og öðlaðist
sína eldskírn hjá John
Coltrane 1960-1965, 22
ára gamall þegar
hann byrjaði þar.
Hann hefur síðan ver-
ið með eigin hljóm-
svpitir, og gekk brösu-
lega framan af þrátt
fyrir að hafa verið að
gera athyglisverða
hluti. En 1972-73
komst hann í sviðs-
ljósið aftur og átti a.m.k. þrjár
plötur sem vöktu athygli, og má
þar nefna Enlightenment frá
1973, hljóðrituð á Montreux Jazz
Festival, en hún er á tveimur
LP-plötum og öll tónlistin var
flutt sem tvær svítur. Stíll
Tyners er einn af þeim auð-
þekktari í bransanum, en hann
einkennist af „modal" tónteg-
uridum, djúp- ------------------
um, feitum
hljómum og
fljótandi, gjam-
an penta-
tónísku flúri.
Hann hefur nú
nýverið gefið út plötu sem heitir
því lítt frumlega nafni Mcoy
Tyner and the Latin All-Stars.
En þótt titillinn sé ekki frumleg-
ur er innihaldið athygli vert.
Afró-kúbanskur hrynur er ein-
kennismerki plötunnar, og þótt
Tyner hafi meira og minna alla
tíð unnið með músíköntum af
því tagi er áherslan á þessari
plötu alfarið á hryninum, með
þrjá slagverks- og trommuleik-
ara, bassista og fjóra blásara
Geislaplötur
Ársæll Másson
auk píanósins, og útkoman
minnir frekar á Tito Puente en
djasstónlist. Tyner semur sjálfur
þrjú af sjö lögum, bassistinn
Sharpe á eitt laganna, en önnur
eru þekkt stef. Blue Bossa er
ekki lengur bossa nova heldur
fær hér einhvers konar hraða
salsameðferð, sem er reyndar
áberandi á plötuimi. Óhætt er
að segja að öll
tónlist plötunnar
iði af lífi, og spil-
aramir sýna allir
snilldartilþrif í
spilagleðinni.
McCoy Tyner
nýtur sín mjög vel í þessari tón-
list, fer raunar á kostum, fremst-
ur meðal jafningja, og er óhætt
að mæla eindregiö með þessari
plötu, bæöi fyrir þá sem líkar
tónlist Tyners, og eins þá sem
unna suðrænum hryn.
IVIcCoy Tyner and the Latin
All-Stars m. Johnny Alm-
endra, Gary Bartz, Ignacio Ber-
roa, Giovanni Hidalgo, Claudio
Roditi o.fl. Telarc-Jazz
Umboð á íslandi: 12 tónar
Tækni
annars heims
Þótt gamla Sovét sé fyrir bí
með sínu fullkomna útungunar-
kerfl í listum er ekkert lát á
ungum snilling-
um úr þeirri átt-
inni. Einn af
þeim nýjustu er
Ilya Gringolts,
fiðluséní af ár-
ganginum 1982,
Geislaplötur
Aðalsteinn Ingólfsson
engu að síður njóta glæsilegrar
spilamennskunnar.
Það er sem sagt ekkert að
tækninni hjá
þessum dreng,
sem er hugsan-
lega það sem BIS
vill gera okkur
ijóst. Næsta
skrefið er að
sem útgáfufyrirtækið BIS hefur
nú klófest og hyggst mark-
aðssetja á næstu
Debút"
eru
arum.
Gringolts
tilbrigði
Paganinis
við „Nel
cor piú...“
hvorki
meira né
minna, að
ógleymd-
um fiðlu-
konsert nr.
1 eftir hann
en þessi tónlist
reynir vægast
sagt á tæknilega
getu hvers fíðluleik-
ara. Til eru þeir sem
telja hana nánast
óspilandi.
Og tæknileg geta þessa pilts
er ekki af þessum heimi, frekar
en snilld Paganinis sem sagður
var handbendi Skrattans. Hann
er íðilnákvæmur í allri útlistun
tónlistarinnar, en samt er tónn-
inn djúpristur og lifaður, jafnvel
þar sem tæknibrellumar bera
nóturnar nánast ofurliði. Og
jafnvel þótt manni þyki sumar
þessar breOur fremur ódýrar má
sýna og sanna að Gringolts hafi
í fullu tré við tónlist þar sem
inntakið vegur meira
en tæknin, verk
þungavigtar-
manna á borð
við Bach,
Beethoven
eða Chopin.
BIS hefur
látið þau
boð út
ganga að
Gringolts sé
sérstaklega
snokinn fyrir
tónlist Schnitt-
kes heitins. Ráði
hann við Schnittke
eru honum allir vegir
Hya Gringolts. færir.
Á þessari geislaplötu
hefur Gringolts góðan stuðning
af góðkunningja okkar íslend-
inga, Osmo Vánska, sem stjórn-
ar Sinfóníuhljómsveitinni
Lahti af innsæi og röggsemi.
Ilya Gringolts - Paganini
m. Irina Ryumina, píanó,
Osmo Vánská stj.
Sinfóníuhljómsveitin í Lahnti
BIS-CD-999
Umboð á íslandi: JAPIS
CAPUT & Hróðmar &
Snorri Sigfús
Verk eftir Hróðmar Inga Sigurbjörnsson tón-
skáld (á mynd) heyrast allt of sjaldan á tónleik-
um. í kvöld mun CAPUT-hópurinn bæta úr
þeirri ávöntun með frumflutningi á Septett eft-
ir hann í FÍH-salnum, Rauðagerði,
kl. 20.30.1 haust mun þetta verk síð-
an koma út á geislaplötu frá Smekk-
leysu ásamt Stokkseyri, sönglaga-
flokki Hróðmars við ljóð ísaks
Harðarsonar, í flutningi Sverris
Guðjónssonar og CAPUT-hópsins.
En það er fleira á efnisskrá
CAPUT-hópsins í kvöld, til að
mynda endurflutningur á J segul-
sviöi, tónverki Snorra Sigfúsar
Birgissonar og frumflutningur á íslandi á En-
voi, verki eftir breska tónskáldið John Wool-
rich. Bæði voru þessi verk samin að tilhlutan
NOMUS, norræna tónlistarráðsins, sem liður í
Nordic Season, menningarsamstarfi Stóra-Bret-
lands og Norðurlanda og hafa þau verið flutt af
ýmsum hópum á öllum Norðurlöndum og Bret-
landi.
Stjórnandi á tónleikunum í kvöld er Guð-
mundur Óli Gunnarsson.
Sumarsólstöður við Mývatn
Enn bætist við tónlistarhátíðimar á landinu
og ætti einhver að sjá sóma sinn í því að taka
saman tónlistardagskrá sumarlandsins ís-
lenska fyrir fólk á faraldsfæti. Að Mývatni hef-
ur nú verið blásið til hátíðar sem nefriist Sum-
arsólstöóur og stendur hún yfir dagana 17.-20.
júní. Það er Margrét Bóasdóttir sem heldur
utan um hátíðina.
Þann 17. júni verður lifandi tónlist í veit-
ingahúsunum við Mývatn, __
ýmist spænsk
gítartónlist í
flamenco-
stíl, frönsk
kaffihúsa-
tónlist eða
íslensk
sönglög
eftir Sig-
fús Hall-
18.
verða haldnir tónleikar í
kl. 20.30, þar sem
fjórir einsöngvarar munu flytja íslensk sönglög
og óperu- og óperettutónlist. Laugardaginn 19.
júní verða bama- og fjölskyldutónleikar haldn-
ir í Grunnskólanum í Reykjahlíð kl. 13.30 og
um kvöldiö kl. 20.30 verða tónleikar aftur í
Skjólbrekku þar sem flautuleikur verður í for-
grunni. Þann 20. júni verður hátíðin síðan
sungin út með ættjarðarlögum.
Flytjendur á tónlistarhátiðinni era Martial
Nardeau og Guðrún S. Birgisdóttir flautuleikar-
ar, Pétur Jónasson gítarleikari, Kristinn Öm
Kristinsson píanóleikari, söngvararnir Bergþór
Pálsson, Signý Sæmundsdóttir, Margrét Bóas-
dóttir, Lilja Hjaltadóttir og Óskar Pétursson og
Jón Stefánsson organisti (á mynd)
Upplýsingamiðstöð ferðamála í Reykjahlið
veitir upplýsingar um tónleikana og selur að-
göngumiða að þeim, sími 464 4390.
íslendingasagnaútgáfu hrós-
að - með fyrirvörum
„Heildarútgáfa Bókaútgáfu Leifs Eiríksson-
ar á íslendingasögum og - þáttum á ensku er
aðdáunarvert framtak sem
verðskuldar einróma lof. í
fyrsta sinn í sögu forn-
sagnaþýðinga fá í það
minnsta enskumælandi
lesendur tækifæri til að
kynnast betur ríkidæmi og
fiölbreytni íslenskra mið-
aldabókmennta." Svo
mæhst Itamar Even-Zohar,
prófessor við háskólann í
Tel-Aviv, í umsögn um útgáfuna í nýjasta hefti
Skímis. Hins vegar gerir Even-Zohar nokkrar
veigamiklar athugasemdir við sjálfar þýðing-
amar. „Misræmið milli frumtextans og ensku
gerðanna er víða umtalsvert," segir hann og
heldur áfram: „Forðast (ætti) að færa málið um
of i formlegan búning."Að mati Even-Zohars er
lausnin eftirfarandi: „í stað þess að gera ráð
fyrir að öll ónákvæmni sé „slysaleg viila" ein-
hvers „eftirritara", sem þarf að færa til betri
vegar, gæti borgað sig að treysta betur hæfi-
leikum, sköpunargáfu og snilli miðaldahöfunda
og ritstjóra, og þýða þar af leiðandi texta þeirra
af meiri nákvæmni."
Umsjón
Aðalsteinn Ingólfssnn
wmfflfflmmfflmmmmm