Dagblaðið Vísir - DV - 18.09.2000, Síða 6

6
___________________________________________________MÁNUDAGUR 18. SEPTEMBER 2000
Fréttir iy%r
Mannshvörf á íslandi á árabilinu 1950 til 1999:
40 manns hafa
horfið sporlaust
Frá árinu 1950 til 1999 hurfu 40
manns sporlaust á íslandi - og eru
þá þeir undanskildir sem farist hafa
við störf á sjó. Samkvæmt upplýs-
ingum frá dómsmálaráðuneytinu
hefur lögreglan rannsakað þrjú
þessara 40 mannshvarfa sem grun-
samleg athæfí. Að sögn Guðmundar
Guðjónssonar, yflrlögregluþjóns hjá
Ríkislögreglustjóraembættinu,
kveða lög á um að rannsókn fari
fram á öllum mannshvörfum þótt
ekki leiki grunur á að refsivert at-
hæfi hafi verið framið.
“Þessi mál sættu rannsókn eins
og lög gera ráð fyrir en þóttu ekki
gefa tilefni til frekari aðgerða af
hálfu lögreglu og ákæruvalds,"
sagði Guðmundur.
Óþekktar líkamsleifar
Svokölluð ID-nefnd hefur verið
starfandi á fslandi síðan árið 1989.
Hún er skipuð lögreglumanni,
tæknirannsóknarlögreglumanni,
réttarlækni og tannlækni sem eru
þjálfaðir í að bera kennsl á menn
sem týnt hafa lífi í hópslysum eða
náttúruhamfórum, svo og óþekkt lík
eða líkamsleifar sem finnast.
Á síðasta ári setti Ríkislögreglu-
stjóraembættið saman heildarskrá
yfir horfna menn og tók upp nýtt
tölvukerfi sem flokkar mannshvörf.
Upplýsingum um mannshvörf allt
aftur til ársins 1945 hefur verið safn-
að saman og þær settar inn í þetta
Guðmundur Björgvln G.
Guöjónsson. Sigurösson.
kerfi sem er samræmt fyrir öll
Norðurlöndin.
Hjá lögreglunni liggja nokkur
óupplýst mál þar sem ekki hefur
tekist að bera kennsl á líkamsleifar
sem fundist hafa. í flestum tiifellum
er þá um að ræða líkamsleifar sem
fundist hafa í sjó. Búist er við að
nýja flokkunarkerfið muni aðstoða
við að bera kennsl á sams konar lík-
amsleifar.
“Mikil áhersla er lögð á að safna
sem mestum upplýsingum um
horfna menn. Það eykur líkur á því
að með skjótum og öruggum hætti
sé hægt að kveða á um hverjum lík-
amsleifar sem finnast tilheyri,"
sagði Guðmundur. Hann bætti þvf
við að íslenska ID-nefndin hefði not-
að gagnagrunninn í fyrsta sinn við
vinnu sína við rannsókn lífamsleifa
í Kosovo á síðasta ári.
Þrjú hugsanleg morðmál
Síðastliðið haust fór Björgvin G.
Fá mannshvörf rannsökuð sem sakamál:
Þrjú mál
rannsökuð
sem morð
Af þeim 40 málum síðustu 50 árin
þar sem menn hafa horflð sporlaust
hefur lögreglan aðeins rannsakað
þrjú þeirra sem hugsanleg sakamál.
Lík þessara þriggja manna hafa
aldrei fundist. Dómur féll í tveimur
þessara hvarfa en hið þriðja er enn
óupplýst og er því haldið opnu.
Guðmundar- og Geirfinnsmálið
Þekktustu mannshvörfin á ís-
landi eru án efa Guðmundar- og
Geirflnnsmálin. í janúar 1974 hvarf
19 ára piltur, Guðmundur Einars-
son, sporlaust eftir að hafa verið að
skemmta sér í Hafnarfirði. Lögregl-
an gerði lengi vel ráð fyrir að hann
hefði orðið úti en fljótlega var farið
að kanna hvort hann hefði verið
myrtur. í nóvember sama ár hvarf
Geirfinnur Einarsson. Grunur lék á
að hann hefði átt í landaviðskiptum
við hugsanlegan banamann sinn en
svo virtist sem Geirfmnur hefði átt
stefnumót við ókunnan mann í
Keflavík kvöldið sem hann hvarf.
Rannsókn þessara tveggja manns-
hvarfa var síður en svo einfold, þar
sem framburður sakbominga var
mjög á reiki, en talið var að þau
tengdust. Fjöldi manns var hneppt-
ur i gæsluvarðhald sem lauk með
þvi áð Sævar Ciesielski, Kristján
Viðar Viðarsson, Erla Bolladóttir,
Tryggvi Rúnar Leifsson, Guðjón
Skarphéðinsson og Albert Klahn
Skaftason voru dæmd til fangelsis-
vistar. Líkin hafa hins vegar aldrei
fundist og hafa verið uppi marg-
raddaðar deilur í þjóðfélaginu um
réttmæti dómanna síðan þeir voru
felldir.
Valgeirsmálið
Ungur Reykvíkingur, Valgeir Víð-
isson, hvarf að heiman frá sér á
Laugavegi fyrir rúmum sex árum
síðan. Allt útlit er fyrir að Valgeir
hafi bara ætlað að skreppa út því
þegar hvarf hans uppgötvaðist kom i
ljós að Valgeir hafði skilið sjónvarp-
ið eftir í gangi, mynd sem hann var
að teikna lá ókláruð á borðinu og um
8 þúsund ánamaðkar, sem Valgeir
hafði tínt, voru geymdir í kössum og
boxum í kjallara hússins.
Að sögn Harðar Jóhannessonar,
yfirlögregluþjóns í Reykjavík, hefur
lögreglan enn ekki útilokað þann
möguleika að Valgeir hafi verið
myrtur og er málinu haldið opnu.
-SMK
Mannshvörf á íslandi.
Alls hafa 40 manns horfið sporlaust á síöustu 50 árum.
Sigurðsson, varaþingmaður Sam-
fylkingarinnar, fram á að dóms-
málaráðuneytið kannaði fjölda
óupplýstra mannshvarfa (ef frá eru
taldir sjómenn við störf á sjó) á ís-
landi síðan á stríðsárunum og hve
oft lögreglan hefði rannsakað
mannshvörf sem hugsanleg morð-
mál. Einnig fór Björgvin fram á að
upplýst yrði hve oft lögreglan hefði
rannsakað mannshvörf vegna gruns
um ólöglegt athæfi en látið mál nið-
ur falla og hve oft dómstólar hefðu
dæmt í málum þar sem um hefði
verið að ræða óupplýst mannshvarf.
í svari dómsmálaráðherra til
Björgvins kemur fram að ekki liggi
fyrir endanlegar upplýsingar um
hve oft grunur hefur leikið á um að
morð hafi verið framið þegar menn
hafa horfið.
“Því er að hluta til stuðst við
minni lögreglumanna þegar nefnd
eru þrjú mannshvörf sem „hugsan-
leg sakamál". Um tvö þeirra er vís-
að í dómasafn Hæstaréttar í máli
nr. 89/1980, svonefnd Guðmundar-
og Geirfinnsmál. Þriðja manns-
hvarfið, frá árinu 1994, er enn i
rannsókn hjá lögreglunni og er
óupplýst," segir í svarinu.
Með þeim fyrirvara að ekki eru
til upplýsingar um öll þessi mál og
að fara þarf í gegnum bækur hjá
lögregluembættunum 27 til þess að
kanna þau öll segir í svari dóms-
málaráðherra að af þessum 40 mál-
um hafi eitt verið rannsakað vegna
gruns um ólöglegt athæfi en verið
látið niður falla. 1 því tilviki var
tveimur mönnum ráðinn bani um
borð i skipi á sjó árið 1980. Líkur
þóttu á að hinn grunaði hefði síðan
tekið sitt eigið líf með þvi að fara
fyrir borð og var málið þá látið nið-
ur falla.
Upplýsingar gloppóttar
Dómstólaráð sagðist ekki hafa
haft tök á að kanna hversu oft á síð-
ustu 50 árunum dómstólar hafa
dæmt í málum þar sem um er að
ræða óupplýst mannshvörf þar sem
upplýsingar héraðsdóma ná ekki
mjög langt aftur 1 tímann. Flest þau
mál sem tilgreind voru - ekkert
þeirra eldra en 12 ára - voru tekin
til umfjöllunar til þess að hægt væri
að skipta búum hinna horfnu.
Samkvæmt lögum verða þrjú ár
að líða áður en hægt er að úrskurða
horflnn mann látinn og þarf þá
dómaraúrskurð til þess. -SMK
DV-MYND JÚLlA
Broshýrir skipverjar
Sigþór Rúnarsson, Jón Sigmar Jóhannsson stýrimaður og Úlfar Bíldal, skip-
verjar á Jónu Eðvalds, voru glaðir í bragði þegar þeir voru að landa fyrstu síld
haustsins.
Fyrsta síldin til
Hornafjarðar
Fyrsta síldin á þessu hausti barst
til Hornafjarðar í dag lS.sept. Jóna
Eðvalds SF fékk um hundrað tonn
af stórri og góðri síld út af Berufirði
og landaði henni hjá Skinney-Þinga-
nesi. Síldin fer í flökun. Jón Sigmar
Jóhannsson stýrimaður á Jónu Eö-
valds sagði að lítið hefði fundist af
síld ennþá en þetta hlyti að fara að
glæðast og skipið heldur aftur til
veiða þegar búið er að landa.
-JI
Sandkorn
_ _ ’ Urnsjón:
Hörður Kristjánsson
netfang: sandkorn@ff.is
Margir kallaðir til
Það er sleg-
ist um vana
blaðamenn
þessa dagana
og á dögunum
auglýsti tíma-
ritið Séð og
heyrt eftir
blaðamanni
til starfa við
hlið þeirra
Bjarna
Brynjólfssonar og Kristjáns Þor-
valdssonar. Auglýsingin birtist í
tvígang í Mogga en eitthvað hafa
undirtektir efnilegra kandídata ver-
ið dræmar því bæði Bjami og
Kristján hafa hringt í ákafa í girni-
lega blaðamann að undanförnu og
beðið þá um aðstoð. Það er nefni-
lega í slúðrinu eins og öðrum
starfsgreinum að það eru margir
kallaðir en fáir útvaldir...
Það hiaut að vera
Afgreiðslu-
stúlkur í KÁ á
Selfossi furð-
uðu sig mjög
á því hvað
mikið var far-
ið að seljast
af bleium í |
versluninni. j
Þó þær fréttu
nú ýmislegt f
gátu þær
engan veginn komið því heim og
saman að svo miklar bameignir
hefðu verið í bænum undanfarin
misseri að þær gætu skýrt alla
bleiusöluna. Þá fannst þeim skrýtið
að megnið af sölunni var í stærstu
gerð af bleium. Skýringin kom
hins vegar í ljós þegar þær sáu DV
í gær um sjómanninn sem fékk
húrrandi salmonellurenning af því
að borða rækjusamloku. Brá þeim
mjög í brún en önduðu fljótlega
léttar er þær sáu að samlokan var
ekki úr KÁ heldur hafði hún verið
keypt í Hveragerði...
Spenafjölskyldur
Ekki eru
allir Vest-
mannaeying-
ar sammála
þeim brekku-
söng sem
Ámi John-
sen, formað-
ur sam-
göngunefnd-
ar, stýrir
dagana gegn
Vegagerðinni og Samskipum. Það
hefur auðvitað vakið athygli í eyj-
um að bæði Samskip og Vegagerð-
in telja að hægt sé að reka ferjuna
Herjólf fyrir 200 milljónir, eða
minna, á ári. Núverandi útgerð tel-
ur hins vegar ómögulegt að reka
ferjuna fyrir minna en 325 milljón-
ir. Þykir sumum Eyjamönnum
þetta staðfesting á því sem lengi
hefur verið haldið fram að nokkrir
einstaklingar hafi árum saman
makað krókinn á rekstri Herjólfs
þótt reikningarnir hafi ávallt sýnt
núllrekstur. Er 1 þessu sambandi
rætt um „spenafjölskyldurnar"
hans Áma...
Babb í bát
Meintar
ólöglegar
hreindýra-
veiðar aust-
ur á fjörðum
hafa vakið
talsverða at-
hygli. Lög-
regla inn-
siglaði
hreindýrs-
skrokka sem
síðan hurfu á braut. Erla Guðjóns-
dóttir á Seyðisfirði orti um þetta
eftirfarandi vísu:
Nú er komlð babb í bát,
bændur geyma þýfi.
Hreindýrið sem einhver át,
aftur sást á lífi.