Dagblaðið Vísir - DV - 23.01.2001, Blaðsíða 1

Fíkni-
valdandi
fjör
Bls. 23
fertugum
allt fært?
Bls. 22

PlayStation
Miiiii.ini:.'.iiifnifi.niiinjifL Vísindamönnum við
.j . í\-\a Oregon Regional
J J-.P Primate Research
ÍíloOí Center í Bandaríkj-
L..... . . J unum tókst á dögun-
um að „framleiða"
fyrsta erfðafræðilega breytta
apaungann. Apaunginn er
rhesusapi og hefur hlotið nafnið
ANDi sem er „inserted DNA“ (í.
ísett DNA) aftur á bak. Niðurstaða
tilraunarinnar kemur til með að
flýta tilraunum á nýjum meðferðar-
formum gegn þeim sjúkdómum sem
plaga mannskepnuna í dag.
Einföldu geni úr marglyttu var
sprautað í eggið sem ANDi frjóvg-
aðist í. Þetta gen á að gera sameind-
ir frumna ANDi glóandi ef þær eru
skoðaðar í sérstakri smásjá. Vis-
indamenn hafa í nokkurn tíma ver-
ið að framleiða erfðabreytt dýr, s.s.
kindur, sem framleiða mennsk
prótín tU lyfjaiðnaðar. Þetta er hins
vegar í fyrsta skipti sem dýri af
flokki prímata, sem maðurinn feU-
ur undir, er erfðabreytt. Þar sem
um mjög líkar tegundir er að ræða
finnst sumum þetta fýsUegur kost-
ur tU rannsókna á sjúkdómum í
mönnum. Þá yrði þeim genum sem
talið er að valdi vissum sjúkdómum
bætt í egg sem verða að öpum
seinna.
Eins og með flestaUt sem erfða-
fræðin fæst við þessa dagana hefur
tUurð ANDi valdið ókyrrð meðal
fólks sem þessi mál lætur sig
skipta. í Bretlandi hafa orðið hvað
hörðust viðbrögðin. Á meðal þess
sem veldur áhyggjum þar er hvort
visindamenn fari að leika sér áð því
að taka gen út og bæta nýjum inn
bara tU að sjá hvað skeður án þess
að hirða um velferð og líðan dýrs-
ins. Talsmaður hópsins sem „gat“
ANDi segir að strangar reglur verði
settar með rannsóknir sem þessar
og því séu áhyggjur sem þessar
óþarfar. Hann sagði: „Markmið
okkar er ekki að framleiða sjúka
apa heldur að eyða sjúkdómum."
Vísindamönnum við
Brookhaven
'Jhhiúi ýational Laboratory
| í New York tókst fyr-
ir stuttu að búa tU
þéttasta efhi sem
búið hefur verið til á rannsókna-
stofu.
Þetta tókst þeim með því að
skjóta guUögnum saman á hraða
sem nálgast ljóshraða i sérstöku m
agnahraðali. Þeir rannsökuðu efnin
sem skutust út úr árekstri agnanna
og fundu þar efnasamsetningu sem
var 20 sinnum þéttari i sér heldur
en áður hafði tekist að framleiða á
rannsóknastofu. Krafturinn sem fór
í þetta var svo mikill að hitinn inn
í hólfmu sem árekstramir fóru
fram í fór upp í allt að biUjón gráð-
ur á Celsíus (1.000.000.000.000"). Á
myndinni má sjá rákir eftir efnin
sem skjótast út við áreksturinn.

Dýr koma heil úr geimferð
Shenzhou II, geimfar-
ið sem Kínverjar
skutu á loft í næstsíð-
ustu viku og greint
var frá hér í DV-
Heimi, sneri aftur tU
jarðar í heilu lagi í seinustu viku.
Samkvæmt heimildum fréttastofu
Reuters voru um borð einn api, hund-
ur, kanína og sniglar og voru öU dýr-
in á lífi þegar Shenzhou U var opnað.
Kinversk yfirvöld og ríkisfjölmiðl-
ar höfðu fyrir ferðina og á meðan á
henni stóð aðeins viljað staðfesta að
um borð í geimfarinu væru ýmis líf-
form, þ. á m. plöntur, dýr og annað
lifandi.
Þetta var geimskot númer tvö í
geimferðaáæUun Kínverja og vonast
þeir til að geta sent menn út í geim
innan 5 ára. ÁæUanir miða við 3-4
prufuskot, eins og með Shenzhou n,
samkvæmt fréttum eins kínversks
dagblaðs.
íúHJJJH
7J£3iJJiJj
16 síðna sérblað um vetrarsport
fylgir DV á morgun.
Meðal efnis:
Útivera - skautaíþróttir - Tshokkí - Tsklifur
dorgveiði - vélsleðasport - jeppasport.

ÞRIÐJUDAGUR 23. JANÚAR 2000
17