Dagblaðið Vísir - DV - 28.03.2001, Blaðsíða 13

MIÐVIKUDAGUR 28. MARS 2001
13
I>V
Hrafnkels saga leggur undir sig grunnskólana:
Ekki eins og tölvuleikur
„Þaó merkilegasta viö þessa útgáfu er aó hún er
sniöin fyrir grunnskóla," segir Ragnar Ingi Aöal-
steinsson sem var að gefa út skólaútgáfu af Hrafn-
kels sögu Freysgoöa hjá Iönú. Fyrri skólaútgáfa
miðaðist viö menntaskóla eða jafnvel háskóla. 1
nýju útgáfunni eru mun meiri oröskýringar en í
þeirri gömlu, léttari og fjölbreyttari verkefni og
upprifjunarspurningar eftir hverjum kafla. Auk
þess er íslandskort aftast í bókinni þar sem nem-
endurgeta fundið sögustaði og merkt þá inn á kort
í kennarahandbók sem fylgir meö. En hafa nem-
endur í 9. bekk grunnskóla gaman af þessari eftir-
lœtissögu Siguröar Nordal - er hún ekki of þung?
„Ég hef kennt hana árum saman þar,“ segir
Ragnar Ingi ósmeykur, enda sjálfur úr Hrafnkels-
dal eins og söguhetjan.
- Hvað fá krakkar á þessum aldri út úr sög-
unni?
„Spennuna!" fullyrðir Ragnar Ingi. „Sagan
er spennandi og þar eru álitamál sem seint
verða útkljáð. Hvers vegna drap Hrafnkell Ein-
ar, smalamanninn sinn? Átti hann skilið að
deyja þó að hann hefði riðið Freyfaxa í banni
Hrafhkels? Krakkar hafa afar gaman af að
velta vöngum yfir þessu. Var brot Einars
dauðasök? Svo kemur uppgjörið milli Þor-
bjarnar og Hrafnkels þegar Hrafnkell býður
honum bæturnar, þau hafa gaman af að ræða
það líka. Síðan hef ég lagt áherslu á að skoða
jaðarpersónurnar í sögunni, persónur eins og
syni Hrafnkels og konu hans og móður Einars
og systkini hans. Krakkarnir hafa gaman af
því. Þegar Hrafnkell er tekinn og hengdur upp
á löppunum þá eru synir hans lokaðir inni í
útihúsi með kven-
fólkinu og hinum
krökkunum.
Hvemig leið
þeim? Þetta má til
dæmis tengja við
atburði í Kosovo.
Auðvitað hef ég
ekkert farið að
kynna fyrir þeim
flóknar kenningar
um siðfræði sög-
unnar en það eru
nóg önnur íhug-
unarefhi."
- Hvaða afstöðu
taka þau til dráps-
ins á Einari?
„Þau eru aldrei
sammála. Sumum finnst Hrafnkell hafa rétt til
að drepa hann, hann var búinn að vara Einar
við. öðrum finnst ansi hart að drepa drenginn
fyrir að stela einum hesti. Þá þarf að útskýra
fýrir þeim að þetta er trúaratriði og enn má
vísa út 1 heim. Mér finnst oft gott að bera ása-
trúarmenn saman við múslíma. Múslimatrúin
eins og hún birtist til dæmis fyrir Miðjarðar-
hafsbotni og ásatrúin eru ekki
ósvipaðar. Múslímar hafa
sjálfsmorðssveitir sem ganga
glaðar í dauöann fyrir trú sína
og fomir norrænir höfðingjar
gerðu í þvi að deyja í orrustu
og hirtu þá ekkert um þótt
þúsundir dæju með þeim. Ég
reyni alltaf að koma að sög-
unni af Haraldi konungi hildi-
tönn sem pantaði orrustu við
frænda sinn í Svíþjóð bara til
að verða vopndauður og kom-
ast í eilífa gleði hjá Óðni í Val-
höll. Það kostaði að fylgja trú
sinni eftir í þá daga.“
- En er hægt að héimfæra
söguna að einhverju leyti upp
á íslenskan samtima?
„Já, já,“ segir Ragnar Ingi,
viss í sinni sök, „til dæmis
hafa hefndaraðgerðir í eitur-
lyfjaheiminum komið til um-
ræðu, og stundum hef ég velt
upp pólitíkinni í sögunni.
Hrafnkell er flæmdur frá völd-
um en hann er of sterkur póli-
tikus til að hægt sé að halda
honum niðri og samfélagið
styður hann aftur til valda.
Menn vilja hafa hann í for-
svari. Þetta gæti maður séð í
stjórnmálum á okkar dögum.
Sámur er hins vegar maður
sem er hafinn upp af öðrum og
hann heldur ekki völdum af
því hann er ekki nógu harður
sjálfur. Maður sem þarf að
ríða vestur á firði til að biðja
um hjálp hefur ekkert að gera
í valdastöðu! En krakkarnir
eru ekki nógu vel inni í póli-
tíkinni á þessum aldri til að
þetta nýtist mikið. Þau eru
hins vegar í tölvuleikjunum
þar sem góðir og vondir eigast
við og það er gaman að benda þeim á að í
Hrafnkels sögu eru persónurnar ekki eins ein-
litar og í tölvuleikjunum, þær hafa allar sínar
málsbætur og þess vegna koma álitamálin upp.
Þessi samanburður við tölvuleikina getur ver-
ið mjög frjór og þau átta sig fljótlega á að
Hrafnkels saga er alvörubókmenntir."
Ragnar Ingi Aöalsteinsson
Hrafnkels saga er spenn-
andi.
Tónlist ________________________________________________________
Glæsilegir tónleikar
Heldur var þunnskipaður áheyr-
endabekkurinn á tónleikum Sigríðar
Aðalsteinsdóttur mezzósóprans og
Jónasar Ingimundarsonar píanóleik-
ara í Salnum á surmudagskvöldið.
Hvort það var vegna þess að efnisskrá
tónleikanna var ekki samansett af
gömlum smellum og höfðaði þar af
leiðandi ekki til fjöldans eða vegna
þess að Sigríöur er ekki enn þekkt
nafn í tónlistarlífinu - þó ekki hafi
þetta verið fyrstu tónleikamir sem
hún kemur fram á hér á landi - skal
ósagt. Aftur á móti ráðlegg ég söng-
unnendum að sperra eyrun ef þeir
frétta af tónleikum með henni í fram-
tíðinni. Af frammistöðu hennar á
þessum tónleikum að dæma má vænta
mikils af henni, en Sigríður hefur ný-
lokið námi frá Tónlistarháskólanum í
Vínarborg og starfar nú við Þjóðar-
óperuna þar.
Efnisskráin var samansett af krefj-
andi stykkjum sem ekki heyrast á
hverjum degi hér og má þar fyrst telja
kantötuna Aranna a Naxos eftir
Haydn sem er byggð á grísku goðsög-
unni um kónginn Þeseif og dóttur
Mínosar konungs á Krít og þeirra ást-
um. Þegar kantatan hefst hefur Þeseif-
ur skilið Ariadne eftir á eynni Naxos
og gerir hún sér grein fyrir því í
miðju verki. Það eru því miklar til-
fmningasveiflur í gangi, ást, reiði og
örvænting sem Sigríður túlkaði af-
burða fallega, af yfirvegun og tærleika
sem verkið krefst, í góðu sambandi
við Jónas, og var því haldið saman af
fagmannlegu öryggi.
Fallegur dökkur litur raddar Sigrið-
ar var einkar vel passandi í næsta
verki sem var ljóðaílokkur Benjamins
DV-MYND ÞOK
Jónas Inglmundarson og Sigríður Aðalsteinsdóttlr
Þau voru í einstaklega góðu sambandi hvort við annað svo útkoman
varð snurðulaus og fyrsta flokks.
Brittens, A Charm of Lullabies, sem
hann samdi árið 1946. Þetta er safn
fimm vöggukvæða eftir jafnmarga höf-
unda og þó að þau séu skemmtilega ólík
innbyröis mynda þau sannfærandi
hedd. Það fyrsta eftir William Blake,
ljúft og sjarmerandi meö löngum mjúk-
um línum; annað, The Highland Balou
eftir Robert Bums, með skoskum keimi
og hið fjórða, Særingaþula eftir Thomas
Randolph, ógnvekjandi og skipandi.
Valdið sem Sigríður hafði yfir verkinu
var aðdáunarvert, framburðurinn skýr
og hver vögguvisan á fætur annarri
sungin af fullkomnu öryggi. Tæknin
sem hún hefur tUeinkað sér virkar eðli-
leg, röddin opin og fln og músikalitetið
á sínum stað.
Það sannaðist aftur í ljóðaflokki
Griegs, Haugtussa ópus 67, sem í þýð-
ingu Reynis Axelssonar hefur hlotið
nafnið Huldan. Haugtussa er samansafn
Ijóða Ame Garborgs sem em 71 að tölu
og voru gefin út árið 1895. Grieg tók þau
samstundis upp á sína arma og samdi
tónlist við átta þeirra og eru þau
sönglög með því aUra fallegasta sem frá
honum kom. í stuttu máli var ljóða-
flokkurinn í ástúðlegri og hlýrri með-
ferð þeirra Sigríðar og Jónasar gullfal-
legur og ljúf rómantíkin umvafði áheyr-
endur. Sem fyrr var söngur Sigríðar
skýr og komst hvert orð vel tU skUa.
Leikur Jónasar var fallegur og ömggur
og voru þau í einstaklega góðu sam-
bandi hvort við annað svo útkoman
varö snurðulaus og fyrsta flokks. Það
var því leitt að ekki skyldu fleiri verða
vitni að glæsUegri frammistöðu söng-
konunnar á einstaklega vel heppnuðum
tónleikum.
Arndis Björk Ásgeirsdóttir
________________Menning
Umsjón: Silja Aðalsteinsdóttir
Tónleikar
Gunnars Spjuth
Sænski gítarleik-
arinn Gunnar
Spjuth heldur tón-
leika í Áskirkju
annað kvöld kl. 20
og námskeið bæöi
laugardag og
sunnudag kl. 12-16
í húsnæði Tónskól-
ans Do Re Mi í KR-
húsinu, Frosta-
skjóli 2.
Gunnar er einn kunnasti gítar-
leikari á Norðurlöndum, margverð-
launaður fyrir list sína. Fyrsta plat-
an hans kom út árið 1986 með tón-
list eftir Albeniz, Granados, svo og
sænskum verkum sem voru sérstak-
lega samin fyrir hann. Sú hljóðritun
hlaut sænsku Grammy-verðlaunin
árið 1987. Ekki alls fyrir löngu kom
út nýr geisladiskur með Gunnari
Spjuth, The Classical Guitar Re-
born, þar sem hann leikur verk sem
öll eru samin eftir 1950, m.a. eftir
Leo Brouwer, Hanz Werner Henze,
Julian Orbon og Frank Zappa.
Á tónleikunum i Áskirkju leikur
hann verk eftir John W. Duarte,
Reginald Smith-Brindle, Andrés
Segovia, Leo Brouwer, Isaac Alben-
iz og Manuel de Falla.
Tréleikur
Sýningin Tré-
leikur hefur
verið sett upp í
húsnæði Hand-
verks og hönn-
unar, Aðal-
stræti 12,
annarri hæð,
Þar má líta
margvísleg verk
unnin í tré eftir
tuttugu lista-
menn: Ágúst Jó-
hannsson,
Birnu Bjarna-
dóttur, Bjarna
Vilhjálmsson ,
Bjarna Þór
Kristjánsson,
Daníel Magnús-
son, Guðjón R.
Sigurðsson, Guðmund Sigurðsson,
Hannes Lárusson, Helga Bjömsson,
Láru Gunnarsdóttur, Magnús Daní-
elsson, Margréti Guönadóttur, Odd-
nýju Jósepsdóttur, Óla Jóhann Ás-
mundsson, Ragnhildi Magnúsdótt-
ur, Sigurbjörgu Jónsdóttur, Svövu
Skúladóttur, Sveinbjörn Kristjáns-
son, Trausta B. Óskarsson og Val-
gerði Guðlaugsdóttur
Safnasafnið á Svalbarðsstönd lán-
aði verk á sýninguna sem er opin
alla daga frá kl. 12-17 nema mánu-
daga til 13. apríl.
Bjarni Sívertsen
riddari
Bjöm Péturs-
son, sagnfræðing-
ur og bæjarminja-
vörður í Hafnar-
flrði, heldur fyrir-
lestur um Bjarna
Sívertsen frá Sel-
vogi og áhrif
hans á Hafnar-
flörð í Sjóminja-
safni Islands,
Vesturgötu 8 í Hafnarfirði, i kvöld
kl. 20.30. Aðgangur er ókeypis og all-
ir velkomnir.
Bjami var fæddur að Nesi í Sel-
vogi 1763 og kom mjög við sögu
Hafnarfjarðar uns hann lést árið
1833. Hann var á sínum tíma einn
helsti frumkvööull í atvinnulífi hér
á landi, og í fyrirlestrinum verður
m.a. hugað að áhrifum hans á út-
gerð, verslun og skipasmíðar.
Mósaík í kvöld
Meðal efnis í menningarþættin-
um Mósaík í Sjónvarpinu í kvöld er
Myndskeyti frá menningarhúsinu
Skaftfelli á Seyðisfirði, lifskúnstner-
inn Teddi er sóttur heim og fylgst
verður með fomleifauppgrefti við
Aðalstræti. Enn fremur verður birt
svipmynd af Ásdísi Þórhallsdóttur,
bókmenntaumræðan verður á sín-
um stað og Tríó Reykjavíkur bregð-
ur á leik.