Dagblaðið Vísir - DV - 11.05.2001, Blaðsíða 13

FÖSTUDAGUR 11. MAÍ 2001
13
Meniung
Umsjón: Silja Aöalsteinsdóttir
Myndlist
Þóra Einarsdóttir hlakkar til að spreyta sig á átta óperuhlutverkum í Þýskalandi:
Muna að varðveita
„Ég cetla aö syngja sönglög eftir
Mozart við þýsk og ítölsk Ijóð, algera
gullmola sem þó heyrast ekki oft,“
segir Þóra Einarsdóttir sópransöng-
kona sem heldur einsöngstónleika í
Salnum kl. 17 á morgun ásamt
Jónasi Ingimundarsyni píanóleikara
og Ármanni Helgasyni klarínettu-
leikara. „Síðan œtlum vió að taka
„Der Hirt auf dem Felsen", verk í
þremur þáttum fyrir sópran, klarí-
nett og píanó eftir Schubert. Bœöi
Schubert og Mozart eru algerir snill-
ingar frá náttúrunnar hendi, tónlist-
in þeirra er svo einlœg og í rauninni
auðveld, laus vió alla tilgerð. Svo
verðum við með óperuaríur og þaó
eru allt aríur sem ég er aó fara aö
syngja í Wiesbaden nœsta vetur. “
Eins og áhugamenn um tónlist
vita er Þóra Einarsdóttir með bestu
sópransöngkonum sem ísland hefur
eignast og þar að auki góð leikkona
sem þykir mikill kostur í óperuhús-
um nú á tímum. Þeir sem sáu hana
í Cosi fan tutte í íslensku óperunnf
fyrir fáeinum árum geta vottað það.
Hún lauk námi í London fyrir sex
árum og hefur gengið vel að fá verk-
efni, hún hefur sungið mest í
Englandi en líka til dæmis í Svíþjóð
og Sviss. En nú hefur hún fastráðið
sig við óperuhúsið í Wiesbaden í
Þýskalandi frá og með næsta hausti
og er býsna ánægð með þá ákvörð-
un. Þetta er óperuhúsið sem Krist-
inn Sigmundsson hóf sinn frægðar-
feril við og auk hans hafa Gunnar
Guðbjörnsson og Viðar Gunnarsson
verið fastráðnir við húsið og Bjarni
Thor sungið þar sem gestur.
Hundrað á móti fimm
- En af hverju fastráðningu?
Mörgum finnst betra að vera laus-
ráðnir, meiri tekjur, minni vinna...
„Eflaust getur það verið betra að
ýmsu leyti,“ segir Þóra, „en ég hef
ekkert sungið í Þýskalandi og markaðurinn þar
er geysilega stór. Þar eru um hundraö óperuhús
á móti fimm starfandi óperuhúsum í Englandi,
svo dæmi sé tekið! Það verður þægilegt að vera á
sama staðnum um tíma, fá sín mánaðarlaun og
syngja miklu meira en ég hef gert fram að þessu.
Ég lít eiginlega á þetta eins og ég sé að fara i hálf-
sem fær nóg að gera en kostnaðurinn
er líka mun meiri og óhagræðið.
„Stærsti kosturinn er hvað ég fæ
góð hlutverk," segir hún. „Ég á að
syngja átta hlutverk næsta vetur og
þau eru öll á óskalistanum! Þeirra á
meðal er Óskar, hirðsveinninn í
Grímudansleiknum - Verdi lét þetta
eftirlæti konungsins fá talsvert mik-
ið hlutverk þó að ekki hafi mátt gefa
neitt í skyn um samband þeirra.
Hlutverkið er skrifað fyrir bjartan
sópran en auðvitað er ekki sama
hvernig söngvarinn er í laginu -
Óskar er nú einu sinni strákur!"
Sérstakur heimur
Þóra fær líka að syngja Ánchen í
Töfraskyttunni eftir Weber og Zerl-
inu, ungu sveitastúlkuna í Don
Giovanni. Blaðamaður raular aðal-
aríuna hennar fyrir munni sér til að
fullvissa sig um að rétt sé munað en
hættir snarlega þegar Þóra tekur
undir!
„Ég þarf að vera með fjögur hlut-
verk tilbúin þegar ég mæti á staðinn
og auk þess hlutverk i Carmina
Burana þar sem ég syng sem gestur
strax í vor,“ segir Þóra. „En ég er
bara fegin því. Þó að ég hafi haft
mikið að gera finnst mér að ég geti
gert meira. Margir tala um álagið á
fastráðna söngvara en mér finnst ég
alveg tilbúin í slaginn núna.“
Þóra söng siðast hér heima í La
Bohéme í íslensku óperunni við mik-
inn fögnuð og á sama tíma var hún
að syngja í Brúðkaupi Fígarós í
Englandi. Þetta eru að hennar mati
tvö af fullkomnustu verkum óperu-
bókmenntanna og henni fannst hún
lukkunnar barn að fá að syngja þau
til skiptis.
„Maður verður að muna eftir að
hafa gaman af þessu,“ segir hún,
„passa að varðveita gleðina. Þetta er
sérstakur heimur og harður heimur
en maður má ekki týna sér í því
heldur minna sig á af hverju maður er að þessu
og hvað þetta er skemmtilegt starf.“
Með tónleikunum á morgun er Þóra að halda
upp á þessi kaflaskipti í lífi sínu og leyfa lönd-
um sínum að fagna með sér. Tónleikarnir hefj-
ast i Salnum kl. 17.
DV-MYND E.OL.
Þóra Elnarsdóttlr á förum til Wiesbaden
Það er svo margt sem hana langar til að syngja og nú saxast á óskalistann.
gerðar „vinnubúðir“,“ segir hún og skellir upp
úr, „ég hleð beinlínis upp hlutverkum!"
Wiesbaden var fyrsti staðurinn þar sem Þóra
söng fyrir í Þýskalandi og henni var boðinn
tveggja ára samningur undireins. Hún þáði bara
eitt ár því hún vill athuga hvernig henni líkar.
Launin eru vissulega hærri hjá lausráðnu fólki
í hlutarins eðli
Vor með Jónasi
Á sunnudaginn
kl. 15 verða tónleik-
ar að Skriðu-
klaustri í Fljótsdal
sem kallast „Vor
með Jónasi". Þar
syngur Ingveldur G.
Ólafsdóttir mezzó-
sópran lög Atla
Heimis Sveinssonar
við kvæði Jónasar Hallgrímssonar. Atli
Heimir leikur sjálfur undir á píanó og
segir frá lögunum.
Miðapantanir eru i síma 471 2990 og
Klausturkaffi verður að tónleikum
loknum.
Vortónleikar
Kammerkórinn Vox academica
heldur árlega vortónleika sína í Sel-
tjarnarneskirkju á sunnudaginn kl.
17. Af fjölbreyttri efnisskrá má nefna
madrigala frá Englandi og Ítalíu,
þjóðlög í útsetningum Gustav Holst
og Vaughan Williams og trúarleg
kórverk eftir 20. aldar tónskáldin
Randall Thompson, Javier Busto og
Samuel Barber. Einnig verður frum-
flutt nýtt verk sem Atli Heimir
Sveinsson hefur samið fyrir kórinn
við ljóð Bjarna Thorarensen um
Rannveigu Filppusdóttur. Þá mun
kórinn flytja nokkra þætti úr
spænska kórverkinu „Misa fla-
menca“ eftir Paco Pena þar sem mæt-
ast tveir meginþættir spænskrar
menningar, hugmyndakerfi kaþólsku
kirkjunnar og hugarheimur fla-
mencodansins, á dulúðugan og magn-
aðan hátt. Eins og venja er í
^^l^^flamencotónlist eru
^NQH^ckki til að verkinu
M ^^■khefðbundnar nótur,
K ^flB^i-n Símon ívarsson
B9** gfd^Hgitarleikari
■ fr^^Hútsett hluta þess
^^ÁjBjj^^wfyrir blandaðan kór,
^^^^^Hgítar og klarínettu og
^^l^^rnun sjálfur leika á gít-
ar á tónleikunum en Guðni Franzson
á klarínettu. Stjórnandi er Hákon
Leifsson.
Vorvindar
Árlegar viðurkenningar Barna og
bóka - íslandsdeildar IBBY, fyrir
menningarstarf í þágu bama og ung-
linga verða veittar í Norræna húsinu
á morgun kl. 14. Þá mun Þöll, sam-
starfshópur um barna- og unglinga-
menningu á bókasöfnum, veita verð-
laun í samkeppninni „Ljóð unga
fólksins" og afhenda ungu skáldun-
um eintak af bókinni Vetur, sumar,
vor og haust. Lesið verður upp úr
verkum sem hljóta viðurkenningar.
Aðgangur er ókeypis og allir vel-
komnir.
Listsýning frá
Norðurbotni
Siguröur Árnl: Án tltils
í vitsmunalegri afstöðu til listsköpunar er Sigurður afskaplega
mikill Fransmaður í sér, elegant, rökfastur og kaldhamraður.
Ketilhúsið þeirra Akureyringa er hin vegleg-
asta bygging og verðug örugglega lyftistöng fyr-
ir listalifið í bænum, þ.e.a.s. þegar mönnum er
ljóst hvernig þeir ætla að nýta það. Þar er hátt
til lofts og vítt til veggja en ýmislegt í innrétt-
ingunni getur hæglega truflað myndlistina á
veggjunum. Lofthæöin er líka mikill hljóð-
gleypir sem á eflaust eftir að trufla tónlistar-
fólk. Og um leið og aðstandendur gera upp við
sig hvar þeir ætla að staðsetja áhorfendur
gegnt leikurum, og öfugt, geta þeir farið að
huga að leiksýningum. Það læðist sem sagt að
mér sá grunur að eitthvað hafi vantað upp á
þarfagreininguna þegar farið var að gera upp
bygginguna.
En það breytir ekki því að sýning eins af
bestu sonum Akureyrar, Sigurðar Árna Sig-
urðssonar, tekur sig býsna vel út í þessu rými,
kannski vegna þess að myndverk hans, jafnt
málverkin sem skúlptúramir á gólfinu, eru
stór, sterk í formi og vinna þannig með innrétt-
ingunum. Myndir Sigurðar eru að mestu þær
sömu og hann sýndi í skála íslands á Tvíær-
ingnum í Feneyjum fyrir tæpum tveimur
árum, en rannsóknarvinnan á bak við þær er
margra ára gömul.
Aö flokka hiö séða
í vitsmunalegri og allt að því vísindalegri af-
stöðu til listsköpunar er Sigurður afskaplega
mikill Fransmaður í sér, elegant, rökfastur og kald-
hamraður. Málverk hans fjalla framar öðru um mál-
verk, þann greinarmun sem við gerum á tvívídd og
þrívidd í málverki, meintan vemleika þess sem við
sjáum á tvívíðum fleti og togstreitu hugans og aug-
ans þegar kemur að því að skilgreina og flokka hið
séða. Um leið fjallar Sigurður um það sem er oft
beint fyrir framan nefið á okkur en við nemum ekki
vegna þess að það er ekki í samræmi við það sem
við teljum okkur vita.
Myndmál hans eða rannsóknartæki í málverkun-
um em eínfaldir strúktúrar sem minna á mólekúl,
málaðir af nógu mikilli nákvæmni til að
blekkja okkur. Og úti á gólfi standa skúlp-
túrar sömu gerðar einnig ætlaðir til marg-
víslegra sjónblekkinga auk þess sem þeir
kallast á við verkin á veggjunum.
Sjálfsagt má flokka viðhorf Sigurðar und-
ir nokkurs konar afstæðishyggju. Sem geng-
ur út á það að skilningur okkar á því sem
við sjáum ráðist alfarið af sjónarhorni okkar
hverju sinni. Og ekkert sem við sjáum á
myndfleti eigi nokkuð skylt við veruleikann.
Hringform sem úr fjarlægð virðast teygja
sig „inn“ í myndrýmið eru, þegar betur er að
gáð, marflöt á mjög svo áþreifanlegum
striga. Önnur hringform með sterka „þrí-
víða“ nánd eru við nánari skoðun skugga-
myndir einhvers sem er „utan við“ mynd-
flötinn. Enn önnur nálæg hringform eru í
raun fjarlæg form - göt - og þykjast opna
okkur sýn til einhvers handan flatarins. Eða
þá að þau virðast hvelfast „inn“ í myndirn-
ar. Og svo framvegis. í skúlptúrunum snýst
dæmið við, ef svo má segja, því þrátt fyrir
„umfang" þeirra á áhorfandinn í mesta basli
með að sjá þau öðru vísi en í tvívídd.
Á endanum hlýtur maður að spyrja sig:
Hvers konar fyrirbæri er þá þetta málverk?
Sennilega málamiðlun milli veruleikans og
hugans. En umfram allt hlutur. Og fáir ís-
lenskir listmálarar miðla þessu „hlutarins
eðli“ með fágaðri hætti en Sigurður Árni Sigurðs-
son.
Aðalsteinn Ingólfsson
Um helgina eru síöustu forvöö aö sjá sýninguna. Ketii-
húsiö er opiö frá kl. 14-18 laug. og sunn.
Nú fer hver að verða síðastur að
sjá sýninguna Að brjóta ísinn sem
hefur staðið yfir í Norræna húsinu
frá 31. mars. Á sýningunni eru meðal
annars grafikverk, skúlptúrar úr
hreindýraskinni og hreindýrahorn-
um, innsetningar og ljósmyndir eftir
fimm listamenn frá Norðurbotni,
nyrsta hluta Norðurlanda. Sýning-
unni lýkur á sunnudaginn.
í anddyri Norræna hússins er síö-
asta sýningarhelgi á ljósmyndum frá
Kiruna í Svíþjóð sem líka eru hluti af
dagskrá Norðurbotnsdaganna. Um er
að ræða ljósmyndir eftir Borg Mesch
og Torsten Dahllöf af mannlifinu í
Kiruna upp úr aldamótunum 1900.
Dagur slagverksins
Á sunnudaginn k1. 14 hefst Dagur
slagverksins í Gerðubergi - í stíl við
frábæra fyrri „daga“ gítarsins, flaut-
unnar og hinna djúpu strengja á
sama stað undanfarin ár. Nú gefst
fólki tækifæri til að kynnast heimi
slagverksins og fáum við að heyra
allt frá lágstemmtum tónum til ær-
andi fallbyssuskothríðar. Þá munu
hljóma ævafomir dúettar fyrir pákur
og trommur, nútímaverk fyrir segul-
band og slagverk, handtrommur í
anda regnskóganna, seiðandi tónar
írsku bohdran trommunnar, ærandi
keðjusláttur, steinaspil og margt
fleira.
Auk þess verða slagverkshljóðfæri,
nótur og fleira tengt slagverkinu til
sýnis og jafnvel til að prófa...