Dagblaðið Vísir - DV - 23.09.2002, Blaðsíða 10

10
MÁNUDAGUR 23. SEPTEMBER 2002
Menning
DV
Astarsöngur undir glugga
Beethoven haföi illan bifur á
Rossini og kallaöi hann þorpara.
Honum fannst hann yfirborðs-
kenndur þó hann viðurkenndi að
hann hefði hæfileika til að semja
ljúfar og áheyrilegar laglínur.
Óperan Rakarinn i Sevilla þótti
honum ekki merkileg og mun hann
hafa sagt þegar hann hafði séö nót-
umar að henni: „Rossini hefði orð-
ið mikið tónskáld ef kennarinn
hans hefði rassskellt hann með
reglulegu millibili."
Þrátt fyrir þetta er tónlist Rossin-
is skemmtileg, grípandi og leiftr-
andi af spennu. En þá verður hún
líka að vera almennilega flutt og er
sérstaklega mikilvægt að gæta að
styrkleikabrigðunum. Rossini not-
aði gjaman stílbragð sem fólst í því
að endurtaka sömu laglínima aftur
og aftur æ sterkar uns hápunkti
var náð til að skapa spennu. Því
miður fékk þetta megineinkenni
tónlistar hans ekki að njóta sín á
frumsýningu íslensku óperunnar á
Rakaranum í Sevilla á fostudags-
kvöldið. Hlýtur það að skrifast á
hljómsveitarstjórann, Helge
Dorsch, sem var ærið fantalegur í
túlkun sinni. Hann reyndi fyrst og
fremst að ná tilskildum áhrifum
með þvi að stjórna á óguðlegum
hraða, en hirti ekki um styrkleika-
brigðin. Útkoman var hálfleiði-
gjöm á köflum, þvi hverjum er
ekki sama þó hraðamet séu slegin?
Á móti kom að hljómsveitin lék af
ótrúlegri snilld, þar var ekki að
heyra eina einustu feilnótu og verð-
ur það að teljast kraftaverk miðað við aðstæður.
Unaöslegur söngur
Rakarinn í Sevilla er gamanópera sem fjallar
um tilraunir greifa nokkurs til að ná ástum
ungrar konu, Rosinu að nafni. Hann nýtur hjálp-
ar rakarans Figaro og saman berjast þeir gegn
slóttugum tónlistarkennara, Don Basilio, og
lækninum Bartolo, en sá síðarnefndi vill giftast
Rosinu, sem er skjólstæðingur hans.
Greifinn var leikinn af Gunnari Guðbjörns-
syni sem hefur ekki sést á óperusviðinu hérlend-
is í tæp tíu ár, ef ég man rétt. Biðin var þess
virði, Gunnar hefur unaðslega fagra tenórrödd
sem naut sín ákaflega vel á sýningunni og sömu-
leiðis var leikur hans fjörlegur og sannfærandi.
Hann var nánast eins og poppstjama þegar hann
söng yfir sig ástfanginn undir glugga Rosinu;
það atriði hefur örugglega fallið í kramið hjá
kvenþjóöinni í salnum.
Ekki alveg eins magnaður var hinn skuggalegi
Don Basilio sem var leikinn af Stanislav Shvets.
Söngur hans var að vísu sérlega glæsilegur en
leikurinn fremur viðvaningslegur. Fróðlegt
Þeir brugga Roslnu launráð
Stanistav Shvets sem Don Basilio og Davíö Óiafsson sem doktor Bartolo.
DV-MYND HARI
verður að bera hann saman við Kristin Sig-
mundsson sem mun koma fram í þessari upp-
færslu síðar. Kristinn hefur margoft simgið aríu
Don Basilios, La Calunnia, og í leiðinni sýnt svo
kostuleg svipbrigði að áheyrendur hafa nánast
velst um af hlátri. Hér var ekkert slíkt uppi á
teningnum, og hlýtur maður að spyrja sjálfan sig
hvort leikstjóm Ingólfs Níelsar Ámasonar hafi
verið nægilega hugmyndarík. Vissulega rann
sýningin áfram sæmilega eðlilega en miðað við
hve fyndin óperan er var ekki mikið hlegið
þama um kvöldið.
Opera
Hugsanlega var ástæðan sú að stundum var
skotið yfir markið í leikstjóminni, t.d. var inn-
koma hins ágæta söngvara, Ólafs Kjartans Sig-
urðarsonar, eins og ímyndunarfyllirí, þó vissu-
lega hafi það verið í stú við ofstopafulla hljóm-
sveitarstjómina.
Meira sannfærandi var Davíð Ólafsson sem
læknirinn Bartolo. Hann var hófsamari í leik
sínum og trúverðugur sem gamalt, Ulgjamt fífl;
enn fremur hefur hann góða rödd sem hljómaði
ágæfiega á sýningunni. Sama má segja um fagra
rödd Sesselju Kristjánsdóttur en hún söng kavat-
ínuna frægu, Una voce poco fa, sérdeUis vel, sem
og annað í óperunni. Leikur hennar var líka í
lagi en hún deplaði augunum óþarfiega oft þegar
hún söng, hver svo sem ástæðan var.
Signý Sæmundsdóttir átti prýðUegan leik sem
ráðskonan Berta, og Hrólfur Sæmundsson var
sómasamlegur sem þjónninn Fiorello, þótt rödd
hans sé annars takmörkuð. Kórinn var líka með
aUt sitt á hreinu.
Leikmyndin var þægUega látlaus og sama má
segja um smekklega búningana. Þetta var því líf-
leg sýning þrátt fyrir þá annmarka sem hér hafa
verið tíundaðir. Söngvaramir sungu flestir guð-
dómlega en hljómsveitarstjórinn hefði mátt
slaka aðeins á og leyfa fólki að njóta tónlistar-
innar eins og hún var skrifuð.
Jónas Sen
jslenska óperan sýnir: Rakarinn í Sevilla eftir
Gioacchino Rossini. Textl: Cesare Sterbini. Leikmynd:
Daöi Guöbjörnsson. Búnlngar: Anna Björg Björnsdóttir.
Lýsing: Jóhann Bjarni Pálmason. Stjómandi Kórs ís-
lensku óperunnar: Garöar Cortes. Leikstjóri: Ingólfur
Níels Árnason. Hljómsveitarstjóri: Helge Dorsch.
Tónlist
Fögur rödd, leikræn tilþrif
Ingveldur Ýr Jónsdóttir og Guðríð-
ur St. Sigurðardóttir héldu tónleika
sl. fimmtudagskvöld i Salnum. Þetta
var fyrsta skref þeirrra staUna á leiö
tU Vesturheims en þær munu á kom-
andi vikum halda tónleika í Kanada
og víðar. Efnisskráin var fjölbreytt
og fuU af óvæntum uppákomum,
Uögrað um Norðurlönd með við-
komu hjá nokkrum íslenskum tón-
skáldum ásamt Sibeliusi og Grieg en
stefiian svo tekin suður á bóginn á
franska kabaretttónlist.
Ingveldur Ýr steig fram á sviðið í
fjólurauðum plusskjól og hóf að
syngja „Beautiful is she this wom-
an“, lítið lag eftir kanadíska tón-
skáldið Jean Coulthard sem ásamt
öðru stuttu sönglagi eftir sama
mynduðu hugljúfan inngang. Ing-
veldur söng þau fallega og af stöku
næmi fyrir viðfangsefni sínu, sömu-
leiðis þrjú lög eftir Sibelius þar sem
rödd hennar naut sín vel, hvort sem
var á háu eða lágu nótunum, hljóm-
mikil og sterk. Athygli vakti skýr og
nákvæm textameðferðin en söngkon-
an söng aðdáunarlega vel á fimm
tungumálum á tónleikunum og virtist vel heima
í þeim öllum, t.d. var frábærlega farið með
frönsku textana.
íslensk sönglagasyrpa var siðust á dagskrá
fyrir hlé, vel valin og skemmtileg lög sem öll
Guöríöur og Ingveldur Yr
Fjölbreyttar og fullar afóvæntum uppákomum.
áttu sameiginlegt að falla einstaklega vel að ljóð-
unum sem þau voru samin við (þannig að næst-
um hefði verið hægt að hlýða á þau og ná merk-
ingunni án textans). Voru sönglögin afar vel
flutt af Ingveldi sem í mörgum þeirra nýtti sér
sína frábæru leikhæfileika - var t.d.
skemmtilega hikandi í skondnu lagi
Hjálmars H. Ragnarssonar við Ijóð
Magneu Matthíasdóttur, Yfirlýsingu,
sprenghlægileg í Prinsessunni á baun-
inni eftir Geirlaug Magnússon og John
Speight, mild og blíð í Lágnætti Þor-
steins Erlingssonar og Sigursveins D.
Kristinssonar, gustmikil í Litlum þresti
Matthíasar Johannessens og Jóns Ás-
geirssonar og í „Söngfugli" Þorsteins
Gylfasonar og Atla Heimis brugðu þær
stöllur báðar óvænt á leik í heimatilbún-
um leikþætti við skemmtan áheyrenda.
Eftir hlé fluttu þær Haugtussa op. 67
e. Edvard Grieg og túlkaði Ingveldur
ólík ljóðin mjög fallega en þegar kom að
frönsku skémmtitónlistinni eftir Weill,
Poulenc, Satie og Offenbach fór hún
beinlínis á flug í litríkri og bráð-
skemmtilegri túlkim sinni og er óhætt
að segja að sviðsframkoma og leikræn
tilþrif séu, ekki síður en hljómfogur
röddin, aðal Ingveldar Ýrar.
Guðríður St. Sigurðardóttir lék í alla
staði ffábærlega vel með á píanóið, leik-
ur hennar var hnífjafn og öruggur og
fylgdi söngkonunni út í æsar. Þetta voru
góðir og vandaðir og oft bráðskemmtilegir tón-
leikar og er þeim stöllum óskað góðrar ferðar
vestur um haf.
Hrafnhildur Hagalín
Umsjón: Silja Aöalsteinsdóttir silja@dv.is
Skipulag Reykjavíkur
í hádeginu á morgun,
kl. 12.05, heldur Guðjón
Friðriksson sagnffæð-
ingur fyrirlestur í há-
degisfundaröð Sagn-
fræðingafélagsins sem
nefnist „Guðmundur
Hannesson og skipulag
Reykjavíkur". Fundur-
inn fer fram í Norræna húsinu og er op-
inn öllu áhugafólki um sögu og menn-
ingu.
Upp úr aldamótum 1900 voru skipu-
lagsmál Reykjavikur samtvinnuð baráttu
um bætt heilsufar bæjarbúa. Það er því
ekki tilviljun að læknar voru meðal
helstu skipulagsfrömuða er byrjað var að
huga að þeim málum. Fremstur þeirra
var Guðmundur Hannesson, en rit hans
Um skipulag bæja (1916) var brautryðj-
andaverk. í fyrirlestrinum verður fjallað
um hugmyndir Guðmundar og áhrif
hans á mótun og skipulag Reykjavíkur-
borgar á fyrri hluta 20. aldar.
Dagbók frá Höfn
f tilefhi af áttræðisaf-
mæli Bjöms Th. Bjöms-
sonar, listfræðings og
rithöfundar, 3.sept. sl.
hefur Mái og menning
gefið út bókina Hundrað
nætur í Höfn, þætti úr
Kaupmannahafnardag-
bók Francisco de
Miranda hershöfðingja veturinn 1787-88,
í þýðingu Björns og með skýringum
hans.
Francisco de
Miranda var fæddur í
Venesúela árið 1750.
Hann varð snemma
innblásinn af hug-
myndum um frelsi
heimalands sins og
annarra þjóða Suður-
Ameríku undan
„spænska okinu“ og
helgaði þeirri baráttu
V'ÁjndraiV
' ’«
lif sitt. í þeim
heimshluta er hann kallaður „E1 Precur-
sor“, brautryðjandinn, og talinn merki-
legasti byltingarforingi álfunnar, við hlið
vinar síns Simons Bolívar. Undir lok 18.
aldar fór Miranda i mikla menntunarfor
um Evrópu og komst meðal annars und-
ir vemdarvæng Katrínar miklu i Rúss-
landi og uppáskrift hennar greiðir hon-
um víða leið að helstu mennta- og valda-
mönnum þessa tíma. Veturinn 1787-1788
dvaldi Miranda í Kaupmannahöfn og hélt
þar dagbók þar sem hann skráði palla-
dóma um menn og málefiii, ástarævin-
týri og fleira. Dagbók hans er bráð-
skemmtileg aflestrar og veitir ágæta inn-
sýn i þessa miklu umbrotatíma. Anna
Cynthia Leplar myndskreytir bókina og
gerir kápu.
Hönnun og tíska
Á morgun kl. 12.30 flytur Sigríður
Heimisdóttir iðnhönnuður fyrirlestur í
Listaháskóla íslands, Skiphoiti 1, stofu
113. Sigríður stofnaði Hugvit & hönnun
og hefur rekið það síðan 1995 en einnig
verið fastráðinn hönnuður hjá Ikea i Sví-
þjóð síðan 2001. Fyrirlesturinn nefnist
„Hönnun á norrænum slóðum og ffam-
leiðsla í öðrum heimsálfum" og fjallar
m.a. um fjöldaframleiðslu vöru sem seld
er í öllum heimshomum og vinnuna sem
liggur að baki.
Á miðvikudaginn kl 12.30 flytur Kim
Do Hyon, tískuráðgjafi frá Suður-Kóreu,
fyrirlestur í Skipholti 1, stofu 113. Hann
stundaði nám við Studio Bercot í París,
útskrifaðist þaðan árið 2000 og hefur
unnið við sama skóla síðan. Harrn hefur
einnig unnið sem ráðgjafi fyrir tísku-
hönnuðinn Robert Norman og fyrir
Handsome Co, Korea. Fyrirlesturinn
nefiiist „Our approach to fashion" og
verður fluttur á ensku. Sýnd verða
myndbönd og fjallað um nýjungar í
tiskuheiminum.
Grafík og leikstjórn
Á miðvikudag hefst námskeið við
Opna listaháskólann þar sem kynnt
verða helstu hugtök og aðferðir í þrívídd-
argrafik. Kennari er Báröur Bergsson,
grafiskur hönnuður, og kennt verður í
tölvuveri LHÍ, Skipholti 1.
í vikunni hefst líka námskeið í leik-
stjórn þar sem skoðuð verða helstu verk-
svið leikstjórans og undirbúningur og
unnið að greiningu og úrvinnslu á stutt-
um senum úr völdu verki. Kennari er
Steinunn Knútsdóttir leiklistarkona og
kennt verður í Leiklistardeild LHÍ, Sölv-
hólsgötu 13.