Dagblaðið Vísir - DV - 05.07.2003, Qupperneq 11

LAUGARDAGUR 5. JÚLÍ2003 SKOOUN 7 7
Sérpar eða Skeiðamenn
III LAU6ARDAGSPISTILL
Jónas Haraldsson
aðstoðarritstjóri - jhar@dv.is
Þoka huldi efstu tinda fjalls-
ins þegar við horfðum þang-
að frá jafnsléttu, konan og ég.
Við vorum í gönguskóm og
regnbuxum. Veðurstofan
hafði spáð blíðviðri þegar
ákvörðunin var tekin um fjall-
gönguna. Sú spá brást með
öllu. Það var því full þörf á
vatnsbrókunum.
.Ætlarðu með mig upp í þessu
veðri?" spurði ég konuna, ábyrgð-
armann fjallgöngunnar, og reyndi
með þeim hætti að fresta útivist-
inni og íyrirséðu erfiði. „Hvað er
þetta, maður," sagði konan, „held-
urðu að við látum nokkra rigning-
ardropa stoppa okkur? Við höfum
ætlað okkur þetta f mörg ár og
hættum ekki við þegar við erum
loksins komin á vettvang."
„Ég horfði enn upp eftir fjallinu.
„Hvað með þokuna, elskan," sagði
ég, er ekki líklegt að við villumst,
göngum fram af kettum eða verð-
um úti?“ Konan horfði á mig. „Það
er ósennilegt," sagði hún, „að við
verðum úti í 15 stiga hita um mán-
aðamót júní og júlí, jafnvel þótt
hann rigni aðeins. Við leggjum af
stað.“
Hjartað ólmaðist í brjóstinu strax
á fyrsta hjalla, ekki af hræðslu held-
ur mæði. „Ég er of mikið klæddur,"
sagði ég. Konan glotti. Hún blés
ekki úr nös. „Hvað sagði ég þér
áður en við lögðum af stað?“ sagði
hún, „þú áttir ekki að fara í þessar
síðu nærbuxur þínar. Þú hefur ekki
meiri þörf fyrir þær hér í fjallshlíð-
inni en í sumarfríi á Spáni.“ Ég
leiddi hjá mér athugasemdina um
þær síðu. „Allur er varinn góður,"
tautaði ég og paufaðist áfram.
Skór og sokkar
„Hvað er þetta eiginlega hátt?“
stundi ég og stoppaði, horfði yflr
sléttlendið fyrir neðan og reyndi að
njóta útsýnisins meðan það gafst.
Þokan hékk efst í hlíðunum. „Þetta
er ekki neitt," sagði konan, „við
erum ekki búin að rölta þetta nema
í 25 mínútur. Við eigum eftir að fara
miklu lengra áður en við náum
upp. Eftir það bfður okkar að ganga
eftir fjallinu endilöngu og niður af
því hinum megin. „Rölta,“ segir þú,
góða mín,“ sagði ég þegar ég náði
andanum, „þetta lfkist meira klifri
en einhverjum rólegheitum. Ég sé
ekki betur en við förnum nánast
beint upp í loftið."
Við héldum áfram upp brekkur,
gil og skorninga. Konan fór fyrir og
sneiddi lipurlega hjá kléttabeltum.
„Ég er orðinn blautur í lappirnar,“
sagði ég, „áttu þessir gönguskór
ekki að vera vatnsheldir?" spurði ég
eins og lekinn væri konunni að
kenna. „Ég man ekki betur," sagði
konan, „en ég benti þér á aðra skó
og vandaðri. Það varð hins vegar
engu tauti við þig komið. Þú vildir
þessa. Mínir gömlu og góðu leka
ekki," bætti hún við og rak stolt
fram hægri gangliminn.
„Ertu nokkuð með aukasokka?"
sagði ég til þess að eyða tali um val-
ið á gönguskónum. „Nei, minn
kæri,“ svaraði hún. „Áttir þú ekki að
sjá um þinn eigin útbúnað í morg-
un? Væri ekki þjóðráð í stöðunni að
þú færir úr sokkunum og teygðir
síðu nærbuxurnar niður fyrir iljarn-
ar? Verst að þú skulir ekki vera með
axlabönd á þeirn."
Hæðaraðlögun
Ég gekk áfram í blautu sokkun-
um og síðu nærbuxunum. Ég dróst
aðeins aftur úr konunni. Hún stik-
aði stórum. Brattinn virtist engin
áhrif hafa. Þokan seig niður hlíðina.
Ég kallaði til míns góða göngufé-
laga og bað hann að doka aðeins
„Hvernig væri að fara
aftur niður í grunnbúð-
ir?" sagði ég og sá að
auðveldara væri að
fara niður en upp. Ég
hefbæði heyrt og lesið
um grunnbúðir við
göngu fjallamanna á
Everest og álíka fjöll
sem skaga nærri 9 kíló-
metra upp í loftið.
við. „Flas gerir engan flýti," sagði ég
spekingslega. „Er ekki rétt að pústa
aðeins?" Konan samþykkti það. „Er
þetta ekki tóm vitleysa?" sagði ég
þegar aðeins hægðist á hjartanu og
andardrættinum. „Við eigum eftir
að ganga í marga klukkutíma, ef
ekki í allan dag, í þessari þoku. Það
er augljóst á öllu að við sjáum ekki
fram á næsta hól þegar við verðum
komin upp.“ Ég leit bænaraugum á
konuna en á henni var engan bil-
bug að finna.
„Hvernig væri að fara aftur niður
í grunnbúðir?" sagði ég og sá að
auðveldara væri að fara niður en
upp. Ég hef bæði heyrt og lesið um
grunnbúðir við göngu fjallamanna
á Everest og álíka fjöll sem skaga
nærri 9 kílómetra upp í loftið.
„Grunnbúðir segirðu, elskan,"
sagði konan sem líka hefúr lesið
um Everestfara og svaðilfarir
þeirra. „Þær og svokallaðar aðrar
og þriðju búðir eru víst notaðar í
hæðaraðlögun fjallamanna, ég
man ekki hvort þeir byrja að skokka
þetta upp og niður í þrjú eða fimm
þúsund metra hæð. Ertu farinn að
finna fyrir súrefnisskorti í þunna
loftinu, frækni fjallagarpur?"
„Ja, kannski ekki súrefnisskorti,
að minnsta kosti ekki beint," sagði
ég, „en svona óbeinni andnauð
vegna þessarar hraðferðar þinnar
upp hlíðina. Ég held að það sé gáfu-
legra að fara sér hægar, auk þess
sem ég er alls ekki viss um að þetta
sé rétti tíminn til svo erfiðrar
göngu." Konan leit á mig, fráleitt
með aðdáunarsvip. „Höldum
áfram," sagði hún, „áður en þú
kólnar niður. Það er alls ekki víst að
síðu nærbuxumar haldi á þér hita.“
Einn Sérpa, eða svo
Við héldum áfram upp fjallið. Ég
bar bakpoka okkar. Hann var léttur
þegar við lögðum af stað en nú var
ég farinn að finna fýrir honum. í
honun var þó ekki margt, ein epla-
safaferna, tvær samlokur, kex og
súkkulaði. Konan hafði séð um
safann og samlokurnar. Ég lagði til
súkkulaðið - hafði einhvers staðar
heyrt að slíkt væri í fómm sérhvers
fjallamanns.
„Hefðum við ekki átt að leigja
okkur sérpa?" sagði ég og vísaði
enn til kollega okkar sem klffa Ever-
est. Sérpar em sem kunnugt er
harðgerðir fjallamenn, þaulvanir
þunnu fjallalofti Himalaja. Þeir
bera gjaman þyngstu byrðar þeirra
sem ganga á þetta hæsta fjall ver-
aldar. „Ég meina ekki Sérpa í alvör-
unni," hélt ég áfram, „öllu heldur
bónda eða bóndason héðan af
Skeiðunum. Hann hefði getað
haldið á bakpokanum fyrir mig og
átt í mal sínum þurra sokka.
Kannski hefði hann lfka tekið með
GPS-tæki og kunnað með það að
fara. Mér sýnist ekki veita af því
uppi á fjallinu. Þokan byrgir alla
sýn. Heldurðu að fjallið sé varðað?"
Ekki sama fjall og fjall
Konan stoppaði og horfði á
mann sinn. „Þú getur,“ sagði hún,
„gengið á hvaða fjall sem er, hvort
heldur er með Sérpum eða Skeiða-
mönnum. Þú gerir það bara seinna,
án þess að taka mig með. Nú emm
við hins vegar tvö á ferð í blíðviðri
um hásumar, jafnvel þótt smáþoka
sé á fjallinu. Það er því auðvelt að
rata í allar áttir. Um leið vil ég
minna þig á að við emm ekki að
klífa Hvannadalshnjúk og því síður
Everest heldur að ganga á Vörðu-
fellið. Ef ég man rétt er það ágæta
fjall 391 metri yfir sjávarmáli þar
sem það er hæst, eða svona rétt
rúmlega Öskjuhlíðin eða Himmel-
bjerget í Danmörku.
Hæðaraðlögun er því óþörf og
Sérpar raunar líka, ef út í það er far-
ið.“