Dagblaðið Vísir - DV - 29.09.2003, Page 17

MÁNUDAGUR29. SEPTEMBER 2003 SKOÐUN 33
h
Breytum áherslum
Við höfum byggt upp
rangar varnarlínur og á
stundum gleymt grund-
arvallaratriðum í ákaf-
anum við að verja forn-
ar sannfæringar.
arstofnanir á við á fleiri skólastig-
um og í mínum huga er fram-
kvæmd hennar ekki síður þörf á
framhaldsskólastigi. í öllum al-
þjóðlegum samanburði komum
við verst út á framhaldsskólastigi
og þegar betur er að gáð er staða
okkar hvað slökust þegar kemur að
starfsmenntun á framhaldsskóla-
stigi.
Vanda framhaldsskólastigsins
má annars vegar rekja til íjárhags-
vanda framhaldsskólanna til
margra ára og hins vegar til skorts á
tengingu skólanna við atvinnulífíð.
Þjónusta framhaldsskóla í dag
flokkast undir nærþjónustu og á
því ekki heima undir miðstýrðu
valdi menntamálaráðuneytisins.
Markmið um framhaidsskóla fyr-
ir alla næst ekki nema tryggt verði
náið samband skólanna og þeirra
umhverfí. Mikilvægt skref í þá átt
væri að gera framhaldsskólana að
sjálfseignastofnunum, þar sem
sveitarfélög og aðiiar vinnumark-
aðarins gegna lykilhlutverkum.
Þannig tel ég góðar líkur á að fram-
haldsskólarnir yrðu eitt mikilvæg-
asta hreyfiafl samfélagsins í átt að
raunverulegu jafnrétti til náms.
Greinin birtist einnig á Pólitík.is,
vefriti Ungra jafnaðarmanna.
KJALLARI
Einar Már Sigurðarson
þingmaður Samfylkingarinnar
( næstu viku kemur Alþingi
saman og þá fara fram umræð-
ur um stefnuræðu forsætisráð-
herra og fjárlagafrumvarp ríkis-
stjórnarinnar fyrir árið 2004.
Þessar umræður munu marka
meginlínur næstu missera hvað
varðar hlut ríkisvaldsins í fram-
vindu samfélagsins.
Því miður mun engin breyting
verða á stefnu þeirrar ríkisstjórnar
sem nú er að hefja sitt þriðja kjör-
tímabil. Ekki verður tekið á vanda
þeirra sem minna mega sín í sam-
félaginu og ríkisútgjöld munu
áfram vaxa stjórnlaust. Þær ríkis-
stofnanir sem sinna mikilvægri
samfélagsþjónustu munu áfram
eiga við fjárhagsvanda að etja -
hvorki stefhumörkun né forgangs-
röðun muni fara fram. Áfram verð-
ur treyst á guð og lukkuna.
Rangar varnarlínur
í ríkisrekstrinum hefur á undan-
förnum árum heyrst mest um fjár-
hagsvanda ríkisstofnana í heil-
brigðis- og menntageiranum. Sí-
felld endurtekning ár eftir ár hefur
líklega gert stóran hluta almenn-
ings ónæman fyrir umræðunni. Á
sama tíma á hverju ári heyrist það
sama: skerða þarf þjónustu þessara
stofnana ef ekki verður bætt úr.
Smám saman verður almenning-
ur þreyttur á sama söngnum og
tekur undir með frjáfshyggjuliðinu
um einkavæðingu til að bæta þjón-
ustuna. Allt of lengi hafa hægri-
menn leitt þessa umræðu og jafn-
aðarmenn hrakist undan í vörn-
BREYTTAR ÁHERSLUR: Greinarhöfundur segir að slagorð jafnaðarmanna, „Aldrei skólagjöld í ríkisreknum háskólum", eigi ekki lengur við
og geti auðveldað hægriöflunum að „grafa undan ríkisháskólunum". Jafnrétti til náms verði best tryggt (gegnum námslána- og náms-
styrkjakerfi.
inni. Við höfum byggt upp rangar
varnarlínur og á stundum gleymt
grundarvaflaratriðum í ákafanum
við að verja fornar sannfæringar
sem urðu til við alit aðrar aðstæður
en nú eru í samfélaginu.
Jafnrétti til náms
Tökum dæmi. Við höfum sagt
„aldrei skólagjöld í ríkisreknum há-
skólum" en erum við viss um að
það sé besta leiðin til að tryggja eitt
okkar grundvallarmála um jafnrétti
til náms? Því miður held ég að þetta
eigi ekki lengur við og geti í raun
snúist upp í andstöðu sína og
þannig auðveldað hægriöflunum
að grafa undan ríkisháskólunum.
I dag virðist mér mikilvægast að
tryggja að allir háskólar sitji við
sama borð og jafnrétti til náms
verði best tryggt í gegnum náms-
lána- og námsstyrkjakerfí. En
hvernig má þetta verða?
Runólfur Ágústsson, rektor Við-
skiptaháskólans á Bifröst, kom
fram með þá hugmynd við skólaslit
síðastliðið vor að allir ríkisháskól-
arnir yrðu gerðir að sjálfseignar-
stofnunum. Hugmyndin er afar at-
hyglisverð og verði hún fram-
kvæmd gæti það tryggt jafna stöðu
allra háskóla. Þetta hljómar trúlega
nær guðlasti í eyrum margra, t.d.
þeirra sem kalla alla háskóla sem
ekki eru ríkisháskólar „einkaskóla"
(og neikvæðni heyrist jafnan í
röddinni), þrátt fyrir að þeir séu
reknir sem sjálfseignarstofnanir og
hafí ekki arðsemismarkmið. Vita
allir að Listaháskólinn er sjálfseign-
arstofnun? Ég heyri mjög sjaldan
talað um hann sem „einkaskóla".
Framhaldsskólar mikilvægt
hreyfiafl
En þessi hugmynd Runólfs
Ágústssonar rektors um sjálfseign-
j.____, *
'íkur og að ýmsar áherslur í rekstri Línu.nets hafi
Við eigum svo margt
sameiginlegt og sam-
starfokkar hefur verið
frábært tæki til að inn-
leiða mikilvægar fé-
lagslegar úrbætur
og gagnsæi.
bóta. Helst gæti ég trúað að tapið
frá 1994 sitji enn í Davíð og læri-
sveinum hans í Valhöll og að þeir
trúi því í raun og sann að þar hafi
bara orðið einhver mistök. Að það
sé aðeins fyrir „blekkingar" Ingi-
bjargar Sólrúnar og annarra borg-
arfulltrúa Reykjavflcurlistans sem
kjósendur hafi tvívegis endurnýjað
umboð okkar til að stýra borginni.
Slík viðhorf eru kannskj skfljanleg í
ljósi þess að Sjálfstæðisflokkurinn
stjórnaði borginni eins og hún væri
hans einkaeign nánast óslitið í 60
ár þar á undan. Það situr greinilega
enn þreyta í borgarfulltrúum
íhaldsins eftir þann langa valda-
tíma. Ekki skolast heldur neinar
nýjar lausnir yfir til þeirra úr
Stjórnarráðinu, þar sem flokkurinn
er að hefja sitt fjórða kjörtímabil, og
hugmyndaskorturinn er alger.
Á verði gagnvart valdþreytu
En eins og áður sagði þá er
Reykjavikurlistafólk því miður ekki
ónæmt fyrir valdþreytu frekar en
annað fólk og stjórnmálaafl eins og
Reykjavíkurlistinn þarf að tryggja
öfluga innri endurnýjun til að lifa af.
Við þurfum að fóstra nýtt fólk og
nýjar hugmyndir ef við eigum að
njóta þeirra forréttinda áfram eftir
næstu kosningar að stýra borginni
fyrir borgarbúa. Við þurfum að taka
við góðum hugmyndum hvaðan
sem þær koma. Nýlega var endur-
sýnd í sjónvarpinu mynd Hrafns
Gunnlaugssonar: „Reykjavík í nýju
ljósi". Hrafn kemur með margar
frumlegar hugmyndir í mynd sinni
og ein er skrambi góð: að flytja Ár-
bæjarsafnið niður í Hljómskálagarð.
Við erum búin að stjórna borginni í
ein 9 ár og við höfum ekki gert neitt
róttækt til að Hljómskálagarðurinn
geti nýst betur sem útvistarsvæði í
hjarta borgarinnar. Af hverju ekki að
ráða Hrafn í djobbið? Starf stjórn-
málamanna er ekki að vita betur en
kjósendur. Við þurfum ekki að óttast
meðan markmið okkar um að vinna
fyrir hag allra er skýrt.
Sameiginleg sýn
En aftur að vörutalningunni. Víst
er best að byrja á sjálfum sér og það
hafa ungliðahreyfingar Reykjavíkur-
listans verið að gera. Við ætlum að
leggja okkar af mörkum til að efla
grasrótarstarfið í listanum svo veita
megi okkar ástkæru fulltrúum í
borgarstjórn öflugt aðhald en jafn-
framt góðan stuðning. Sfðasta föstu-
dag stóðu ungliðahreyfingar Fram-
sóknarflokks, Samfýlkingar og
Vinstri-grænna fyrir Reykjavikur-
listapartíi á Hressó. Ætlunin var að
hrista hópinn saman fyrir málefna-
starfið í borginni í vetur og viðhalda
þeirri einstæðu pólitísku sýn sem
við eigum sameiginlega í Reykjavík-
urborg og er Reykjavíkurlistinn. Við
eigum svo margt sameiginlegt og
samstarf okkar hefur verið frábært
tæki til að innleiða mikilvægar fé-
lagslegar úrbætur og gagnsæi og
réttlæti í stjórnvaldsákvörðunum.
Reykjavíkurlistinn hefur búið fjöl-
skyldum betri hag. En betur má ef
duga skal. Fram undan em ærin
verkefni. Við þurfum þennan lista,
þetta samstarf, þetta fólk til að
hrinda nýjum hugmyndum í fram-
kvæmd. Við fundum þennan sama
kraft á föstudagskvöldið og við fund-
um vorið 1994. Við ætlum að leggja
grunninn að nýrri ferð undir regn-
bogann með Reykjavíkurlistanum.
D
Engin leyndarmál
hjá Laxness
„Ég læt nú eiginlega allt fara,
því það eru engin leyndarmál
svoleiðis."
Auður Laxness í samtali við
Morgunblaðið í nóvember 1996
þegar hún færði Landsbókasafn-
inu bréfa- og handritasafn Hall-
dórs Laxness að gjöf. Því hefur
nú nýlega verið lokað aftur - fyrir
öllum nema Halldóri Guðmunds-
syni og Helgu Kress.
Halldóri ekki treyst
fyrir Laxness?
„Ekki er Halldóri Guðmunds-
syni heldur sýnt mikið traust, ef
því er ekki treyst að hann muni
skrifa betri bók um Halldór Lax-
ness en einhver annar, nema að
honum sé veitt
forskot á aðra. [...]
Aðgangshömlur á
skjöl Halldórs
Laxness eru í
mótsögn við allt
það sem
skáldið stóð
sjálfur fýrir. Ekkert getur heldur
verið fjær þeim anda sem fylgdi
gjöf eiginkonu skáldsins til
Landsbókasafnsins, á degi hinnar
Halldór
Laxness.
íslensku tungu 16. nóvember
1996."
Páll Hilmarsson og Sverrir Jak-
obsson á Múrnum.is.
Blekkingarleikur
Arafats
„Þú verður einfaldlega að
halda áfram að láta eins og þú
viljir hætta hryðjuverkum og aö
þú ætlir að viðurkenna (sraelsríki
- aftur, og aftur, og aftur."
Ceausescus einræðisherra í
Rúmenfu gefur Yasser Arafat ráð
um hvernig eigi að blekkja
Bandaríkjamenn árið 1978. Frá
þessu segir I.M. Paceba, fyrrver-
andi yfirmaður rúmensku leyni-
þjónustunnar, í nýrri grein f Wall
Street Journal, sem sagt er frá (
Vefþjóðviljanum.
Stuð hjá stelpunum
„Seint um kvöldið hópuðumst við
framsóknarkonurnar á Landsþinginu í
heitu útipottana og skemmtum okkur
langt fram eftir nóttu með söng og
umræðum um m.a. stjórnmála-
ástandið og nýjustu skótískuna."
Siv Friðleifsdóttir umhverfisráð-
herra skrifar i netdagbók slna um
þing Landssambands framsóknar-
kvenna.