Dagblaðið Vísir - DV - 27.10.2003, Qupperneq 11

MÁNUDAGUR 27. OKTÓBER 2003 FRÉTTIR 7 7
„Ég veiktist síðan mjög
alvarlega í mars á
þessu ári út afpokum á
ristli sem sprungu. Mér
leið hræðilega illa og
vildi helst fá að deyja."
gera það. Mér finnst niðurstaðan af
vinnubrögðum læknaráðs því
allsorgleg.
Meira að segja fór Sigurður Guð-
mundsson með örorkumatsskýrsl-
ur mfnar á harðahlaupum til Sig-
urðar Thorlaciusar, yfirtrygginga-
læknis Tryggingastofnunar, sama
dag og dæma átti í mínu máli. Þar
var Sigurður spurður álits á þeim
vottorðum sem ég hafði. Það kom
eitt já og eitt nei sem ekki var rök-
stutt á nokkurn hátt. Undir þetta
allt kvitta þessir herrar. Ég talaði
sjálf við Sigurð Thorlacius og skýr-
ingin var sú að þetta hefði verið
gert á harðahlaupum vegna þess að
réttarhaldið átti að hefjast skömmu
síðar. Þetta hafa því verið afar
óvönduð vinnubrögð og allt gert til
að upphefja lækninn á minn kostn-
að. Hann var sagður hafa mikla
reynslu að baki, en reynt hefur ver-
ið að klína því á mig að ég reykti og
því hafi blóðflæðið til brjóstanna
ekki verið nógu gott. Ég spyr þá: Af
hverju gekk allt vel í þeim aðgerð-
um sem ég þurfti síðar að fara í?“
Vildi fá að deyja
Jórunn segir að vissúlega hafi
verið óþægilegt að þurfa að leita til
Landspítalans eftir þetta. Hún hafi
m.a. greinst með æxli í móðurlífi
fyrir tveimur árum og ekki fengið
góðar móttökur. Leitaði hún því til
Akureyrar þar sem móðurlífið var
allt fjarlægt og gekk vel.
„Ég veiktist síðan mjög alvarlega
í mars á þessu ári út af pokum á
ristli sem sprungu. Mér leið hræði-
lega illa og vildi helst fá að deyja.
Eftir 12 tíma rannsóknir og mynda-
tökur kom læknir, en þar var þá
kominn annar meðdómandinn í
mínu máli. Ég sagði honum að fara
í burtu því ég vildi ekki sjá hann
sem minn lækni. Þarna fann ég á
sjálfri mér hversu lítið samfélagið
er hér á íslandi með tilliti til þess
þegar finna þarf menn til að úr-
skurða í álitamálum. Þetta var mjög
óþægilegt en ég lenti síðan á góð-
um lækni á Landspítalanum og
FYRIR AÐGERÐ: Lýtalaeknir skoðaði Jór-
unni í maí 1989 og vildi senda hana í að-
gerð vegna of stórra og þungra brjósta
sem orsökuðu höfuðverk og vöðvabólgu.
MISRÆMI: Eftir þriðju aðgerðina er búið
að lækka niður vinstra brjóstið. Brjóstin
voru lítil eftir aðgerðina, staðsetning
vinstri geirvörtunnar var óeðlilega há og
því misræmi á milli.
MISTÖK: (aðgerðinni stífluðust rör sem
leiða áttu vökva í burtu og ekki var brugð-
ist við nógu snemma, þrátt fyrir beiðni Jór-
unnar þar um.
Niðurstðður
dómstóla
komst í aðgerð í ágúst. Sú aðgerð
gekk mjög vel.“
Eins og í hakkavél
- Hvernig er þín fjárhagsstaða
eftir þetta?
„Hún er í rúst, það er allt í rúst og
ég hef engu að tapa lengur. Þetta er
búið að vera allrosalegt. Ég stend
og fell með væntanlegum dómi og
hvort þá er einhver ljósglæta fram
undan. Á hverju ári í þessi 12 ár
hefur maður sagt í upphafi árs að
nú hljóti þetta að taka enda, en það
hefur ekki gerst. Ég hef farið í gegn-
um miklar sviptingar og það er eins
og maður sé í hakkavél. Maður þarf
að berjast fyrir öllu og er niður-
lægður af kerfinu fram og til baka.
Ég hef hins vegar enn fulla trú á því
að þetta gangi á endanum."
Jórunn segir að ómetanlegt hafi
verið að njóta aðstoðar Róberts
Árna Hreiðarssonar lögfræðings í
þessu máli. Hann hafi aldrei gefist
upp og staðið með henni allan tím-
ann.
Erfið mál
Mál þetta virðist með hreinum
ólíkindum og sýnir í hnotskurn við
hvaða vanda einstaklingar eiga að
etja sem þurfa að leita réttar síns
þegar þeir telja að mistök hafi verið
gerð við læknisaðgerð. Málin eru
mörg, ekki síst vegna meintra mis-
taka við fæðingu. Nú íhuga menn
að setja á fót sérstaka nefnd til að
taka á slíku.
Hún hefur einnig þurft
að berjast hart fyrir að
ná fram örorkumati í
kjölfar aðgerða sem
leitt hafa m.a. til mátt-
leysis í hægri handlegg.
Flestir brotna niður og gefast
upp við raunir eins og þessar, en
Jórunn hefur af þrautseigju barist í
tólf ár og stendur nú enn nánast á
byrjunarreit, m.a. vegna vinnu-
bragða f Héraðsdómi Reykjavíkur
sem Hæstarétti þóttu ekki boðleg.
Hún ætlar að krefjast þess að nýir
dómarar verði fengnir að málinu í
héraðsdómi þegar það verður tekið
þar fyrir enn eina ferðina.
Hún segist hafa talað við tvo heil-
brigðisráðherra, Ingibjörgu Pálma-
dóttur og Jón Kristjánsson, Pál Pét-
ursson félagsmálráðherra, aðstoð-
armann utanríkisráðherra og þing-
menn. Jórunn segir þetta allt ljóm-
andi gott fólk og allir hafi tekið
málaleitan hennar vel, en að öðru
leyti sé árangurinn enginn. Tveir
ráðherranna hafi viljað láta gera
eitthvað í málinu, en verið stopp-
aðir af ríkislögmanni. Hún hefur
einnig þurft að berjast hart fyrir að
ná fram örorkumati f kjölfar að-
gerða sem leitt hafa m.a. til mátt-
leysis í hægri handlegg. Þar rak hún
sig líka á veggi og þurfti að leita að-
stoðar umboðsmanns Alþingis til
að ná fram sínum rétti.
Erfið barátta
„Ég hef þurft að berjast alls stað-
ar. Það eru ekki til þær hurðir sem
ég hef ekki þurft að banka á. Ég er
búin að fara allan ferilinn frá A til Ö
til að ná fram mínum rétti." Hún
segir lýtalækninn sem upphaflega
kom að málinu hafa beðist vægðar
vegna þess að þetta væri að fara illa
með hann og hans fjölskyldu. Ann-
ar lýtalæknir, vinur hans, hafi
hringt í tvígang fyrir hans hönd og
hún hafi mætt á fund Sigurðar
Guðmundssonar landlæknis.
Þangað mætti hún með bróður
sinn sem vitni. „Lækninum finnst
þetta mál vera orðið erfltt fyrir sig
en hvað má ég þá segja varðandi
mig og mína fjölskyldu? Ég hef orð-
ið að berjast árum saman við þessa
menn án þess að á mig sé hlustað.
Svo voga þeir sér að biðjast vægð-
ar,“ segir Jórunn Anna Sigurðar-
dóttir, sem segist hafa kynnst ýmsu
misjöfnu í samtryggingarkerfí
læknanna í gegnum tíðina. Ekki sfst
eftir að hún stofnaði félagsskapinn
Lífsvog til að aðstoða fólk í viðlíka
málum.
hkr@dv.is
Hæstiréttur kvað upp úrskurð
í áfrýjunarmáli Jórunnar
fimmtudaginn 2. október síð-
astliðinn. Hafði Jórunn krafist
skaðabóta vegna meintra
mistaka við læknismeðferð á
árinu 1991.
Héraðsdómur var kveðinn upp
rúmum fjórum vikum eftir að
málið hafði verið dómtekið. Var
ekki leitað eftir því hvort aðilarn-
ir væru samþykkir því að dómur
yrði felldur í málinu án þess að
það yrði munnlega flutt á ný.
Varð því sjálfkrafa að ómerkja
dóminn og vísa málinu heim í
hérað til munnlegs flutnings og
dómsuppsögu að nýju.
Mál höfðað 1999
Málið var fyrst höfðað fyrir
Héraðsdómi Reykjavíkur af Ró-
bert Árna Hreiðarssyni hdl. fyrir
hönd Jórunnar Önnu Sigurðar-
dóttur, Reykjavfk, á hendur ís-
lenska ríkinu, með stefnu sem
birt var 29. júní 1999. Það var
upphaflega dómtekið 15. júní
2000 og dæmt í héraði 11. júlí
sama ár. Málinu var áfrýjað og
með dómi Hæstaréttar 29. mars
2001 var dómur héraðsdóms
ómerktur, svo og málsmeðferð
frá og með munnlegum mál-
flutningi og málinu vísað heim í
hérað til löglegrar meðferðar,
gagnaöflunar og dómsálagningar
Sigurður Guðmundsson
landlæknir segir með ólík-
indum hvað mál Jórunnar
Önnu Sigurðardóttur hafi
tekið langan tíma í kerfinu.
Hann segir að ásíðustu lOtil
15 árum hafi kvörtunarmál-
um fjölgað um 200 til 300%.
Mál Jórunnar Sigurðardóttur
þykir um margt sérstakt, ekki
síst sá tími sem það hefur tekið
að koma því í gegnum allt kæru-
ferlið, eða 12 ár. „Ég kann í sjálfu
sér ekki góðar skýringar á því en
ein er sú að það er verið að vísa
þessu fram og til baka á milli
dómstóla á lagatæknilegum at-
riðum," segir Sigurður.
„Þetta er mjög bagalegt fyrir
alla sem að þessu koma og auð-
vitað sérstaklega fyrir sjúkling-
inn og líka þá sem kvörtunin
beinist að. Það er afskaplega
óþægilegt að hafa svona mál
ókláruð." Hann segir kvörtunar-
málum hafa fjölgað úr innan við
hundrað á ári fyrir 10 til 15 árum
upp í 300 til 400. Ástæðan sé
fyrst og fremst sú að fólk er með-
vitaðra um sinn rétt.
að nýju.
Málið var dómtekið að nýju 18.
desember 2002. Var málið á ný
dæmt í Héraðsdóms Reykjavíkur
20. janúar 2003. Þar kváðu Páll
Þorsteinsson héraðsdómari og
meðdómsmennirnir, Stefán Ein-
ar Matthíasson læknir og Þor-
valdur Jónsson læknir, upp dóm-
inn, en dómsuppkvaðning hafði
dregist um nokkra daga vegna
anna dómara. Samkvæmt þessu
leið lengri tími en fjórar vikur frá
því að málið var dómtekið þar til
dómur var kveðinn upp. Sam-
kvæmt lögum' um meðferð
einkamála bar vegna þessa drátt-
ar að flytja málið á ný, nema
dómari og aðilar teldu það
óþarft. Málið var ekki flutt að
nýju og aðilum var ekki gefinn
kostur á því. Lögfræðingur Jór-
Líkt við
mafíósa
- Nú skín í
gegn pirringur
út í lækna-
stéttina þar
sem menn
hamist við að
verja hver
annan fram í
rauðan dauð-
ann og viðurkenni ekki mistök
Hvað viltu segja um þetta?
„Það hefur lengi loðað við
þessa stétt og það hefur verið
borið á stéttina að hún sé sam-
safn af mafíósum. Við úrlausn
300 til 400 kvörtunarmála sem
hingað hafa komið síðastliðin 10
ár þá finnst í um það bil þriðjungi
þeirra eitthvað athugavert við
meðferð, þ.e. einhver mistök eru
talin hafa átt sér stað. Mér sýnist
þetta því benda til að við getum
tekið mistökum innan
heilbrigðisþjónustunnar á
hlutlægan hátt. Þetta er ekki mjög
frábrugðið því sem við þekkjum
frá öðrum lönduni.
Oft er niðurstaðan sú að
kvörtun hafi átt við rök að styðj-
ast þegar litið er til tæknilegra
unnar skaut því málinu til
Hæstaréttar 11. aprfl 2003. Hann
krafðist þess aðallega að hinn
áfrýjaði dómur yrði ómerktur og
málinu vísað heim í hérað til lög-
legrar meðferðar og dómsálagn-
ingar að nýju. Til vara krafðist
hann þess að gagnáfrýjandi yrði
dæmdur til að greiða sér
22.635.963 krónur ásamt nánar
tilgreindum ársvöxtum.
Gagnáfrýjandi (Skarphéðinn
Þórisson hrl. fyrir hönd íslenska
ríkisins) áfrýjaði málinu 18. júní
2003 og krafðist þess aðallega að
hann yrði sýknaður af öllum
kröfum aðaláfrýjanda og að hon-
um yrði gert að greiða máls-
kostnað í héraði og fyrir Hæsta-
rétti. Til vara krafðist hann veru-
legrar lækkunar stefnufjárhæð-
arinnar og að málskostnaður yrði
látinn niður falla.
í dómi Hæstaréttar 2. október
sl. segir m.a. að ekki verði séð að
aðilar hafi lýst yfir að ekki gerðist
þörf að flytja málið á ný í héraði.
„Vegna þessa verður sjálfkrafa að
ómerkja hinn áfrýjaða dóm og
vísa málinu heim í hérað til
munnlegs málflutnings og
dómsuppsögu að nýju." í dóms-
orðum er hinn áfrýjaði dómur
því ómerktur og málinu vfsað
heim í hérað til munnlegs mál-
flutnings og uppsögu dóms að
nýju. Málskostnaður í héraði og
fýrir Hæstarétti fellur niður.
hkr@dv.is
mistaka. Oft gerist það líka að
grundvöllur kvartana er einhvers
konar vandi í samskiptum læknis
og sjúklings eða fjölskyldu sjúk-
lings. Læknar eru sagðir dónaleg-
ir, leiðinlegir og oft finnst fólki
læknirinn ekki hafa veitt nógu
miklar upplýsingar og hafi ekki
metið stöðuna nægilega vel með
sjúklingnum, jafnvel þótt ekki
hafi verið um nein læknisfræðileg
eða tæknileg mistök að ræða.“
Sigurður segir afgreiðslu mála
taka mislangan tíma. Sum séu af-
greidd strax, jafnvel í gegnum
síma, en þung og erfið mál geti
tekið marga mánuði. Síðan geti
þáttur dómstóla komið til viðbót-
ar.
„Sú skylda er lögð okkur á
herðar í siðareglum lækna að
blása í flautuna ef við verðum vör
við að einhver læknir er að gera
mistök." Sfðan eru stjórnsýslu-
lögin þar til viðbótar.
Varðandi vanhæfi sem Jórunn
minnist á þá baðst Sigurður
undan að tjá sig um það mál, m.a.
vegna þessa að það er í meðferð
dómstóla og gæti átt eftir að
koma að nýju fyrir læknaráð.
hkr@dv.is
Málaferlin
1999 2000 ! 2001 2002 2003
29. júní: íslenska ríkinu birt stefna vegna meintra læknamistaka. 15. júní: Málið dómtekið í Héraðsdómi Reykjavíkur. Il.júlí: Dómurfellurí Héraðsdómi Reykjavíkuren málinu áfrýjað til Hæsta- réttar. 29. mars: Hæstiréttur ómerkir málsmeðferð og dóm héraðsdóms og vísar málinu aftur heim í hérað. 18.desember Máliðdóm- tekið að nýju í Héraðsdómi Reykjavíkur. 20. janúar: Máliðáný dæmtí Héraðsdómi Reykjavíkur. Il.apríl: Lögfræðingur Jórunnar skýtur málinu á ný til Hæstaréttar. 18. júní: Gagnáfrýjandi áfrýjar málinu fýrir hönd íslenska ríkisins. 2. október: Hæstiréttur fellirá nýdóm ímálinu og vísar því aftur heim íhéraðtil munnlegs málflutnings og dómsupp- sögu að nýju.
Nær 300% fjölgun kvörtunarmála
segir Sigurður Guðmundsson landlæknir