Dagblaðið - 22.11.1975, Síða 7

Dagblaöið. Laugardagur 22. nóvember 1975.
7
Höskuldsdóttir við með
persónulegar sórrealiskar
myndir. Litir hennar eru nó
betur samræmdir en oft áður og
hugmyndirnar ferskari, en
verkleg útfærsla þeirra dregur
dálitið Ur kraftinum. Jónas
Guðvarðsson heldur síðan
áfram á hurðarvegg með
„Fyrning” þar sem b’önduð
tækni er notuð, en sætabrauðs-
litir hans draga úr áhrifunum.
Sævar Danielsson hefur
nokkrum sinnum synt á Haust-
syningum, bæði málverk og
skUlptúr. Lífrænt myndmál og
vönduð vinnubrögð hafa verið
einkenni á verkum hans og er
svo einnig með „Málverk” hans
tvö sem þar að auki bera vott
um hugmyndaauðgi. Siðan má
sjá tvö verk eftir Sigurð Orlygs-
son sem bæði bera jazzkennd
nöfn eins og Sigurðar er von og
visa. Litir hans eru orðnir dýpri
og munaðarfyllri en áður, en
hann má gæta sin á þvi að skipta
myndum sinum ekki of absólUt i
tvennt. En Sigurður á betri
myndir i pUssi sínu og geymir
þær eflaust til næstu einkasýn-
ingar. Myndir Einars borláks-
sonar eru mun heilsteyptari en
obbinn af nýafstaðinni sýningu
hans, þétt og örugglega sam-
settar með ákveðnum mynd-
áherslum og vinnuaðferðir og
litir Arnars Herbertssonar hafa
litið breyst.
Viddir Vilhjálms
í innri sal er Valtýr Pétursson
fyrstu með tvö verk, en þar
næstur hangir Jón Reykdal með
fjórar stórar blýantsmyndir um
„Tima andófsins”, mjög lipur-
lega gerðar og vandlega hugs-
aðar. „Samlifrænar víddir”
Vilhjálms Bergssonar virka
ávallt heldur þurrpumpulega á
mig, litirnir eru óþægilegir og
myndhugsunin einföld.
Vilhjálmurgæti lært sitthvað af
Sævari Danielssyni hvað tækni
snertir. AgUst Petersen er ekki
hræddur við að sýna aftur og
stendur sig vel og kappinn
örlygur Sigurðsson er kominn
Ut i bátamyndir, skemmtilega
dulUðugar i lit en ekki nógu
sannfærandi teiknaðar.
Kristján Jón Guðnason á hér
litla vatnslitmynd, ferska og .
frjálslega gerða, og Ragnheiður
Ream sýnir tvær oliumyndir i
sterkum, vel samræmdum lit-
um. Kjartan Guðjónsson er
kominn Ut i sterkari liti og stór-
fenglegri hreyfingu i myndum
sinum og Eyjólfur Einarsson
hefur gott vald á sérstæðu
myndmáli.
Frá Akureyri
Alþjóð munu kunnir litir Óla
G. Jóhannssonar, en myndhugs-
un hans byggir eins og áður á
skrýtilegum frásagnarstil. Orn
Ingi sýnir „Haust”, daufbeiskt i
litum og átakalitið sem mynd-
efni og tækni Helga Vilbergs fer
sifellt batnandi, þótt ekki verði
komist hjá því að nefna
sUrrealistann Magritte i sam-
bandi við myndir hans. Málverk
Gisla Sigurðssonar er heldur
stirt fyrirtæki, þótt litir séu af
og til skemmtilega samhljóma i
myndinni.
Kolamyndir Haralds Guð-
bergssonar eru daufar og ljóð-
rænar að upplagi, — e.t.v. helst
til þokukenndar, og landslag
Hrólfs Sigurðssonar er glórandi
og pxpressjóniskt. Af öðrum
myndum i þeim sal má nefna
„Leik” Sólveigar Helgu Jóns-
dóttur, leitandi verk, „Skýja-
borgir” Brynhildar Óskar
Gísladóttur, skemmtilega
sUrrealiskt verk, og „Indriða-
staði „Gunnars I. Guðjónsson-
ar, happa- og glappalega
expressjóniskt en nokkuð sæmi-
legt samt.
Frammi i gangi hanga finleg-
ar vatnslitamyndir Hjörleifs
Sigurðssonar, sprengivatnslitir
Jónasar Guðmundssonar, kraft-
mikil og litsterk verk Jóhönnu
Bogadóttur og táknrænar krit-
armyndir Vigfúsar Heiðars
Guðmundssonar.
Ágæt Ásgerður
Við hlið hans eru vatnslitir
Sigurðar Thoroddsen sem virð-
ast eiga heima i einhverju öðru
umhverfi. Ekki má svo gleyma
vatnslitum Sigurþórs Jakobs-
sonar, en þeir voru til sýnis ný-
verið.
Litið er um vefnað á þessari
sýningu, en samt fer Asgerður
BUadóttir á kostum i mynd sinni
„Huldulauf” sem endranær.
Verk hennar er rikt bæði af
formhugsun og áferð, en vefur
Barböru Arnason er einnig
skemmtilegt verk. Leifur Breið-
fjörðsýnir ekki á sér nein stöðn-
unarmerki i glermyndum sin-
um, en aftur á móti er fátt nýtt
að sjá i skUlptUrnum. Verk Hall-
steins höfum við nýlega séð,
„Börn” Þorbjargar Pálsdóttur
eru eins markvisst fráhrindandi
og áður, Guðmundur Benedikts-
son heldur sinu striki i eirblökk-
um sinum og Sigurjón ólafsson
sýnir nýtálgað verk „Mýkt”,
með eir-ivafi.
Þess ber að geta að sýn-
ingarskrá er mikið gölluð, fæð-
ingarár röng, linur færðar til
o.s.frv.
við fyrstu sýn, en skilur ekki
mikið eftir sig. Hornreka i bók-
staflegri merkingu er svo Sig-
riöur Björnsdóttir með akril-
myndir sinar tvær sem ekki
virðast gerðar af mikilli sann-
færingu og með sterku
skreyti-ívafi sem sömuleiöis
staldrar ekki lengi við i höfði
skoðanda. Síðan fylgir Hafsteinn
Austmann á eftir með tvær
nýjar oliumyndir og er still hans
orðinn nokkuð fyrirsjáanlegur.
Þotuflug
Bestu oliumynd sýningarinn-
ar á Hringur Jóhannesson i
„Þotuflugi” sinu, magnaö og
nákvæmt verk sem inniheldur
þó mikinn skáldskap um hið
gamla og hið nýja. Aðrar mynd-
ir hans hér eru gerðar með hans
venjulegu natni en sindra ekki
Ut frá sér eins og sU stóra.
Fyrir endavegg hanga tvær
optisk-geómetriskar myndir
Eyborgar Guðmundsdóttur sem
báðarheita „Titrandi strengir”.
Myndir eins og þessar krefjast
vandaðs frágangs og hafa
vinnubrögð Eyborgar batnað
mikið hvað það snertir. Einhver
þyrrkingur er samt i myndum
hennar. Kannski eru forsendur
hennar of einfaldar og augljós-
ar, þ.e. hringir og ferningar á
móti „strengjunum” sem sjálfir
titra ekki á sannfærandi hátt.
Minni Barrok
Við hlið hennar er Gunnar örn
Gunnarsson sem nú gerir það
gott á stóru gallerii i Kaup-
mannahöfn. Gunnar á hér þrjár
myndir og eftir þeim að dæma
er hann orðinn stórum spakari i
list sinni en áður. Barrokhreyf-
ingin og æsingurinn er horfinn
og sterkir myndstuðlar og mun-
aðarfullir litir halda nU mynd-
um hans saman. „Módel” hans
er hefðbundið verk, en litina og
andlitsbygginguna á Gunnar. í
likamsteikningu sinni hér er
hann greinilega að stila upp á aö
áhorfandi geti að einhverju leyti
i eyðurnar, en er ekki nægilega
öruggur þar og einstaka lina er
klUðursleg. Portrettmyndir
hans eru sterk verk og virðist
Gunnar örn hafa mikið öryggi i
þeirri list. Með sköfu eða breið-
um pensli virðist hann gripa
aöaláherslur andlitsins i einni
svipan. Eftirtektarvert er einn-
ig litrim hans sem er orðið mjög
fágað. Björg Þorsteinsdbttir
sýnir stóra akrilmynd er nefnist
„Sumarminning”. Björg hefur
náð að skapa sér mjög sérstæð-
an og auðþekkjanlegan stil þar
sem þekkjanleg form samtvinn-
ast afstrakt flötum, og á þetta
við um þessa mynd.
En einhvern veginn stinga
hinir skæru litfletir hennar mig i
þetta sinn, e.t.v. eru þeir of
sterkir fyrir fingerða teikningu
natUralisku formanna.
Súrrealismi
A næsta vegg á Bragi Hannes-
son mjög snortrar vatnslita-
myndir og siðan tekur Þorbjörg
Ein af myndunum á Haustsýningu FÍM: Gunnar örn Gunnarsson: Portrett (olía).
gdöæri eða hallæri hefur veriö
aö ræöa.
Blekkingin um aö fiskveiöar
og afleiddur atvinnurekstur sé
sá hornsteinn sem fslenzka
þjóöin eigi aö grundvalla Hfsaf-
komu sína á I náinni framtið er
stærri en svo að þeir, sem henni
beita, geti risið undir þeim
áfeliisdómi sem þeir þurfa aö
þola þegar þjóöinni hefur lærzt
aö hagkvæmara er aö arðtaka
auölindir þær sem fyrir hendi
eru en þær sem uppurnar eru.
En blekkingin mun sennilega
sitja I fyrirrúmi enn um sinn,
hvaö sem síöar kann að verða.
Biekkingin kemur fram i
mörgum myndum en hefur
ávallt sama takmarkiö, nefni-
lega þaö aö halda fiskveiöum
gangandi hversu illa sem aflast
og hversu erfiölega sem gengur
aö selja afuröirnar á erlendum
markaði.
Þvl er einnig oft haldið fram
að þrátt fyrir þaö millifærslu-
kerfi, sem viö búum viö gagn-
stætt þvi sem aörar þjóöir vest-
rænar nota, þ.e. raunverulegt
markaðskerfi, þá muni sá dagur
koma aö islendingar geti litiö
björtum augum til framtlðar-
innar og fiskafuröir muni hækka
svo I verði að við getum jafnvel
vænzt þess aö geta greitt skuldir
okkar erlendis, jafnhliöa þvi aö
geta séð fyrir nauösynlegum
innflutningi til lifsviöurværis!
Blekking og aftur blekking.
En það er ekki einasta aö
stjórnm álamenn hafi skýlt
þessum „stóriöjurekstri” okkar
meö blekkingum og þrjözkufuli-
Kjallarinn
Geir R. Andersen
um fullyröingum heldur hefur
innan þessa atvinnureksturs
viögengizt svo geigvænleg
svikamylla og lagabrot aö eng-
inn annar atvinnurekstur hefur
átt eins i vök að verjast fyrir
siögæöisvitund almennings.
Jafnvel skipstjórnarm enn,
þessar hetjur hafsins sem
margir hverjir taka sér fri
stóran hluta ársins til þess aö
þurfa ekki að greiöa skatt af
fullum árstekjum eins og venju-
legir borgarar, hafa veriö
staönir aö þvl að þverbrjóta
veiðiheimildir sem löggjafinn
setur og fara aö eigin lögum
varðandi veiðikvóta og afla-
magn.
Röksemdir ráðamanna um
„aö batamerki sjáist viöa um
heim, m.a. I Bandarlkjunum, og
sem muni veröa til þess að
hækka verð á afurðum okkar
þar”, verður að telja harla létt-
vægar. Þaö er staðreynd að i
Bandarikjunum, jafnt og ann-
ars staðar i velmegandi lönd-
um, er litiö á fisk sem annars
flokks fæöutegund og hennar
ckki neytt nema undir sérstök-
um kringumstæðum, allt að þvi
lagaboði, eins og raunin var um
föstudagsneyzluna aö boöi páfa,
enda mikili léttir öllu kaþósku
fólki er það lögboö var afnumiö.
Má segja að afnám þess lögboös
hafi veriö einn alvarlegasti
skellurinn sem viö tslendingar
uröum fyrir á seinni árum varö-
andi verölækkun þessarar út-
flutningsvöru þegar ekki var
lengur lögboöiö að eta fisk á
föstudögum. Var þá fokiö I flest
skjól og gætir enn áhrifa þessa
hér.
Viðskiptamálaráöherra hefur
látiö eftir sér hafa aö „mestu
efnahagserfiöleikarnir séu von-
andi að baki nú”. Fólk spyr þvi
gjarnan hvar erfiöleikarnir hafi
komiö fram i raun ef þeir eru
allir aö baki nú! Er ekki hér enn
ein blekkingin á ferö eöa er um
að ræöa þverskurð þrjózkunnar
I öllu sinu veldi?
Heldur viöskiptam álaráö-
herra raunverulega að almenn-
ingur I Bandarikjunum muni
hlaupa upp til handa og fóta og
kaupa sér fisk I soöið jafnskjótt
og auraráö verði rýmri? Nei,
hér talar ráðherrann gegn betri
vitund þvi það er staöreynd aö
þótt viss teikn séu á lofti um aö
dýrtíöaraldan i heiminum sé aö
réna (aö frátöldu islandi) og
mikil batamerki I efnahagsmál-
um Bandarikjanna er engin von
til þess aö við njótum þar góös
af þcgar rætt er um sölu á fisk-
afurðum. Tiliiúin veröhækkun á
fiskafurðum okkar i Bandarlkj-
unum mun þvi litið stoöa i okkar
efnahagserfiðleikum og þaðan
af siöur sú blekkingar-staöhæf-
ing að „mestu efnahagserfið-
leikarnir séu vonandi aö baki
nú”.
Kfnahagsöröugleikarnir eru ‘
rétt að bvrja hér og munu hald-
ast um langan tima, nema
snögglega verði söðlaö um og
veðjað á rcttan hest, þánn hest
sem aöallega hefur verið haföur
til sýnis fyrir erlenda gesti og
ritaö hefur verið um af miklum
Ijálgleik i blöö og litprentaða
hæklinga, — nefnilega islenzka
orku.
Þaö getur ekki farið á milli
mála aö orka i formi jarðvarma
og vatnsfalla hiýtur að vera sú
náttúruauölegö sem við íslend-
ingar veröum að byggja framtið
okkar á, og sú orka eingöngu.
Þessi náttúruauöæfi eru mælan-
leg, snertanleg og ótakmörkuö,
að því er bezt er vitaö, gagn-
stætt þvi sem fiskimiðin eru.
Þaö mun þvi skipta miklu
máli hvernig til tekst meö þær
hugmyndir sem i athugun eru
og aörar sem á eftir fylgja og
hvort þjóðin og forystumenn
hennar geta fengiö þaö af sér að
skera á liftaug þess afæturekst-
urs sem sjávarútvegur hefur
verið á undanförnum árum og
stuölað þannig aö áframhald-
andi lifsskilyrðum i þessu landi
meö allsherjar iönvæðingu,
byggðri á orku þeirra auölinda
sem viö höfum átt i landinu
sjálfu frá upphafi.
Þaö hefur staöiö efnahagslifi
okkar fyrir þrifum hingaö til aö
eldri kynslóðin er enn allsráö-
andi i þingsölum og i embættis-
mannakerfinu og hefur einungis
stuözt við glópalán sem ráö-
gjafa, eins og dæmin sanna svo
Ijóslega. Fiskifræðingar og aðr-
ir sérmenntaðir hafa ekki átt
upp á pallhorðiö hjá stjórn-
málamönnum sem ávallt hafa
gengið erinda „útgerðastjóra"
sinna og annarra viölika þrýsti-
hópa. Þess vegna eiga nýjar
hugmyndir um aðra atvinnu-
vegi, sem geta tekið viö af fisk-
veiöum, erfitt uppdráttar og þó
að þrjózkan, þessi meinkráka
þjóöarsálarinnar. hafi tekið sér
alræöisvald i oröum og athafna-
leysi stjórnmálamanna þeirrar
kvnslöðar. sem hafði glópalániö
að leiðarljósi, þarf hún ekki
nauðsynlega að dæma Islenzkt
þjóðlif til ævarandi ölmusu-
göngu. — nema þvi aðcins að
meirihluti hennar æski þess al-
veg sérstaklega.