Dagblaðið - 31.01.1976, Blaðsíða 10

70
Pagblaðið. Laugardagur 31. janúar 1976.
mBIABW
Ifxjálst, nháð dagUað
Útgefandi: Dagblaðið hl.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason
iþróttir: Hallur Simonarson
iiönnun: Jóhannes Reykdal
Blaðamenn: Anna Bjarnason, Ásgeir Tómasson, Atli Steinarsson.
Bragi Sigurðsson, Erna V. Ingólfsdóttir, Gissur Sigurðsson, Hallur
Ilallsson, Helgi Pétursson, Katrin Pálsdóttir, ólafur Jónsson, Ómar
Valdimarsson.
Ljósmyndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson, Björgvin Pálsson, Ragnar
Th. Sigurðsson.
■ Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson
'Auglýsingastjóri: Ásgeir Hannes Eiriksson
'Dreifingarstjóri: Már E.M. Halldórsson
Áskriftargjald 800 kr. á mánuði innanlands.
i lausasölu 40 kr. eintakið. Blaðaprent hf.
Ritstjórn Siðumúla 12, simi 83322, auglýsingar, áskriftir og af *
greiðsla Þverholti 2, simi 27022.
Vanefndir
Hvaö er um efndir þeirra fyrir-
heita, að nú upp úr áramótum yrði á-
kveðið að leggja hluta islenzka fiski-
skipaflotans til að vernda þorskinn?
Allt bendir til þess, að ekkert eða
sama og ekkert verði gert.
Ætlunin virðist vera, að við fljótum
sofandi að feigðarósi. Fræðimennirn-
ir, fiskifræðingarnir, hafa sagt okkur, hvernig mál-
in standa, en það nægir ekki fremur venju. Jafnvel
útgerðarmenn og sjómenn viðs vegar um landið
hafa skilið hættuna og gert fjölmargar samþykktir
um takmörkun veiða, enda þótt þessar stéttir yrðu
fyrstar til að tapa tekjum við minnkun veiða. En
stjórnvöld gera ekki neitt.
Stefnt er að þvi að hunza niðurstöður fiskifræð-
inganna. í stað þess að fyrir lægi, áður en vetrar-
vertið kemst i fullan gang, úttekt á málunum og
fundin hefði verið aðferð til að takmarka veiðarnar
eftir þörfum, var fiskifræðingum falið að reikna
dæmið upp á nýtt. í nýju útreikningunum skyldi
gert ráð fyrir, að afli Islendinga i ár yrði engu minni
en i fyrra. Auk þess virðist ætlunin, að Bretar gætu
fengið 65 þúsund eða kannski allt að 90 þúsund tonn,
Vestur-Þjóðverjar það, sem um var samið við þá,
og þar fram eftir götunum. Efnahagssérfræðing-
arnir i Framkvæmdastofnun héldu áfram að birta i
greinargerðum sinum tölur, sem gerðu ráð fyrir ó-
breyttum afla frá þvi sem var i fyrra. Undanhaldið
er algert.
Á meðan er haldið áfram að drepa smáfiskinn og
algengt, að stórum hluta aflans sé fleygt, þegar
fiskurinn er ekki nógu stór til að standast kröfur.
Það eru ekki aðeins Bretar, sem drepa smáfiskinn
Við erum sjálfir iðnir við það.
,,Hingað og ekki lengra,” sögðu fiskifræðingarn-
ir. Þeir hefðu að visu getað sagt það fyrr, en betra
er seint en aldrei. Fyrir stjórnvöld var ekki annað
að gera en að fara eftir tillögum fræðimannanna.
Það hefði verið erfið ákvörðun, þar sem atvinnulif á
ýmsum stöðum hefði orðið fyrir þungum áföllum
við minnkun veiðanna. En ekki er betra að draga
ákvörðunina á langinn.
Það skal viðurkennt, að enginn leikur hefði verið
að finna formúlu fyrir takmörkun veiðanna, sem
fólk hefði almennt sætt sig við. Við höfum slæma
reynslu af kerfi leyfisveitinga. Þá er hætt við, að er-
indrekum flokkanna yrði falið að skammta. Við höf-
um fengið okkur fullsödd af slikri skömmtun. Rétt-
ast hefði verið að takmarka veiðarnar með þvi að
leggja auðlindaskatt á útgerðina. Þá mundu þau
fyrirtæki, sem bezt bera sig, halda áfram, en þau
sem óarðbærust eru, heltast úr lestinni. Þetta væri i
samræmi við hagkerfi okkar.
Auðlindaskattur væri mikið fyrirtæki, sem ekki
verður komið á nema eftir mikla undirbúnings-
vinnu.
Fiskifræðingar hafa siður en svo dregið i land af
þvi, sem þeir höfðu sagt um ofveiði og nauðsyn á
takmörkun veiðanna þegar i stað. Það má aldrei
verða, að við séum ekki menn til að gera það, sem
gera þarf.
Kambódía níu mónuðum eftir
valdatöku rauðliða:
MINNA UM SONG
OG MEIRI VINNA
Nýju valdhafarnir eru and-
vigir áfengisdrykkju og lauslæti
— og söng. Þeir vilja að hjóna-
vigslur, sem fyrrum voru ein
bezta skemmtun landsmanna,
séu án söngs og hljóðfæraslátt-
ar. Þetta er meðal annars
sagan, sem flóttamenn frá
Kambódiu segja nú, niu mán-
uðum eftir valdatöku
kommúnista, Rauðu
Khmeranna svokölluðu.
Fréttir frá landinu herma að
fólk sé látið vinna mikið til ,,að
byggja upp sterka Kambódiu”.
Norodom Sihanouk prins, sem
kallast æðsti maður landsins,
kom heim til höfuðborgarinnar
Phmom Penh i ársbyrjun eitir
langa Afrikuför. Nafni
Kambódiu var opinberlega
breytt i „lýðræðisrikið
Kambódia” og nú stjórnarskrá
gerð heyrum kunn. Kambódiu
STJORN OLAFS
OG GEIRS
Við eldri kjósendur höfum lifað
margar rikisstjórnir. Enginn
stjórnar svo öllum liki, enda litill
söknuðurinn þegar þær settu upp
tærnar.nema hjá nánasta flokks-
liði sem alltaf er sælt i sinni trú. —
Svona var þetta um siðustu
stjörn, sem var kölluð „vinstri
stjörn.” En lengi getur vont
versnað. Stjórnar Ólafs og Geirs
verður trúlega lengstminnst fyrir
tvennt: Fjármála(ó)stjórn og
jáog nei-stefnu i landhelgismál-
inu. —
Eftir að fjárlög höfðu verið opin
i báða enda fram eftir ári ’75 var
boðuðharðari stefna, t.d. yrði að
hætta stórum lántökum erl. En
svo spurðistaf alþingi um lántöku
hjá aröbum til að borga önnur
lán, sfðar stórhækkun á þvi láni.
t landhelgismálinu tekur stein-
inn úr. Fyrsthinn alræmdi samn-
ingur við.V-Þjóðverja. Næst sú
tregða Landhelgisgæslunnar og
stjórnvalda að hafna skjótvirkri
fréttaþjónustu, svo bretar urðu á
undan með fréttirnar sem minntu
Misskilin samhjálp - i
Þess er stundum getið til
hátiðabrigða og þegar mikið
liggur við að íslendingar hafi
öðlazt sina sérstæðu þjóðemis-
kennd i sambúðinni við landið,
—og lærtaf henni. Hið fyrra má
ef til vill til sanns vegar færa en
fráleitt væri að telja það sann-
mæli að landsmenn hafi lært eitt
eða annað af sambúðinni við
landið, og má þar mörg rök til
færa.
Ekki þarf til að nefna nema
sambúðina við þær auðlindir
sem landinu fylgja, gróður þess
og fiskimið sem nú hafa báðar
verið fullnýttar, án undangeng-
innar viðleitni til þess að hefta,
hvað þá að stjórna, eftirtekjum
þessara auðlinda i samræmi við
aðvaranir sérfróðra manna og
tillögur frá þeim.
Þó er ef til vill ljósasta dæmið
um það hve landsmenn hafa lit-
ið lært af sambúöinni við landið
— að þegar jarðskjálftar hrista
menn og mannvirki á alkunnum
eldsumbrota- og gossvæðum, þá
er eins og við manninn mælt, hið
opinbera bregður við af sinu al-
kunna örlæti og lofar lagfær-
ingum, skaðabótum og hverju
þvi sem stungið er upp á, jafn-
vel löngu áður en útséð er um
hversu lykta muni þeim ham-
förum sem um er að ræða.
Það er þvi i hæsta máta und-
arlegt að heyra fréttir um það
áð nú þegar eru opinberir aðilar
búnir að ákveða, að umtals-
verðar fjárupphæðir verði veitt-
ar til aðstoðar við fólk sem flutzt
hefur frá hættusvæðinu á Norð-
austurlandi, nánar tiltekið frá
Kópaskeri.
tbúum þessa byggðarlags
hefur verið lofað skaðabótum,
endurbætur hafa verið fram-
kvæmdar á vatnslögnum húsa
og ráðherra lofaði að senda til
staðarins eitt stykki disilvél til
raforkuframleiðslu. Fjórum
milljónum króna hefur einnig
verið úthlutað úr jöfnunarsjóði
sveitarfélaga og upphæðin send
nú þegar. Allter þetta gert með-
an sérfræðingar á sviði jarð-
skjálfta og jarðeðlisfræði lýsa
þvi yfir að sprungukerfið þar
nyrðra sé allt virkt, og er enn ó-
vitað hvort nokkuð af þessari
aðstoð nýtist eða ekki.
Ekki stendur á samhjálpinni.
En hvers virði er nú þessi sam-
hjálp, eða réttara sagt, hvers
virði verðurhún þegar allt kem-
ur til alls? Það veit enginn enn
sem ekki er von. Hitt er fullvist,
að fyrir samfélag, sem ekki hef-
ur fleiri ibúa en Kópasker verð-
ur engin hjálp i þvi að fá ráð-
herra á staðinn til lauslegrar at-
hugunar á þvi hversu megi úr
bæta og til að taka skyndiá-
kvarðanir um einhverja óraun-
hæfa samhjálp sem hvorki er
fugl né fiskur en býður upp á
gyllivonir um að allt sé um garð
geng-ið og hver geti gengiö heim
til sin að nýju.
Og hér er byggðastefnan
margrædda i fullu fjöri, sá ó-
vættur sem magnaður hefur
verið upp af biræfnum atkvæða-
veiðurum sem byggja fylgi sitt
upp á og njóta hins gallaða kjör-