Dagblaðið - 12.02.1977, Síða 10

10
frfálsi, úháð dagblað
Utgefandi DagblaAiA hf.
Framkvæmdastjori: Svoinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjansson.
Frettastjóri: Jón Birgir Pótursson. Ritstjómarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjori ritstjórnar:
Johannos Reykdal. íþróttir: Hallur Símonarson. AAstoAarfróttastjóri: Atli Steinarsson. Safn: Jón
Sævar Baldvinsson. Handrit: Ásgrimur Pálsson.
BlaAamenn: Anna Bjarnason, Ásgeir Tómasson, Bragi SigurAsson, Ema V. Ingólfsdóttir, Gissur
SigurAsson, Hallur Hallsson, Helgi Pótursson, Katrin Palsdottir, Kristin LyAsdóttir, Ólafur Jónsson,
Ómar Valdimarsson, Ragnar Lár. Ljosmyndir: Árni Páll Jóhannsson, Bjarnleifur Bjarnleifsson, Sveinn
ÞormóAsson.
Skrif stofustjori: Ólafur Eyjolfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Már E.M.
Halldórsson.
Áskriftargjald 1100 kr. á mánuói innanlands. í lausasolu 60 kr. eintakiA.
Ritstjórn SíAumúla 12, sími 83322, auglýsingar, áskriftir og afgreiAsla Þverholti 2, sími 27022.
Setning og umbrot: DagblaAiA og Steindórsprent hf., Ármúla 5.
Mynda-og plötugerA: Hilmirhf., SíAumúla 12. Prentun: Árvakurhf., Skeifunni 19.
Gamalt nasistabragð
Bræðravígin á Spáni í borgara-
styrjöldinni á fjórða tug aldarinn-
ar voru löngum vítin til að varast,
svo mjög að Francostjórnin fékk
frið. Þrátt fyrir mikla andstöðu
við stjórnina var endurminningin
um ógnir borgarastyrjaldarinnar
svo sterk, að menn vildu ekki hætta á að slíkt
gæti gerzt aftur.
Nú er bezt komið í ljós, hversu andstaðan við
Francostjórnina var öflug. Fasisminn á sér
formælendur fáa. Þetta sést af skoðanakönnun-
um, og það varð augljóst, þegar allur þorri
kjósenda samþykkti stjórnarskrárbreytingar í
lýðræðisátt. Því hefði ekki þurft mikið til að
skriða hefði fallið og steypt Francostjórninni,
þrátt fyrir sterkan her og lögreglu. En sú
skriða rann ekki af stað.
En fylgjendur einræðisins, þótt fáir séu, hafa
ekki misst alla von. Þeir standa fyrir hermdar-
verkum. Eins og víðar hafa þeir sömu hags-
muni og öfgaíullir vinstrimenn af því aö skapa
ógnaröld. Höfuðmarkmið þeirra er, eins og
Adolfo Suarez forsætisráðherra komst að orði í
janúar, að vekja skelfingu meðal þjóðarinnar,
veikja trú hennar á stjórnvöld og etja saman
alþýðu manna og her og lögreglu. Fyrir
fasistunum vakir að fá herinn til að grípa í
taumana. Herforingjar, sem upphófust í kerfi
Francos, kunna enn að taka værð einræðis-
stjórnar fram yfir lausbeizlað lýðræði. Þetta er
eina von fasistanna. Kommúnistar, sem enn
hafa ekki hlotið fulla viðurkenningu sem
stjórnmálaflokkur, binda vonir við að geta
komizt langt í upplausn. Þeir vænta þess að
verða við þær aðstæður forystuafl vinstri
manna. Foringjar kommúnista segjast hins
vegar vilja lýðræði, en samkvæmt skoðana-
könnunum er fylgi kommúnista aðeins um átta
af hundraði kjósenda.
Þetta er grunntónn þeirra átaka, sem nú eiga
sér stað á Spáni í fæðingarhríðum lýðræðisins.
Ekki er útséð um, hvernig fer. Konungi og
ríkisstjórn er full alvara með loforði um frjáls-
ar kosningar í júní og frelsi til handa pólitísk-
um föngum. Samt hafa stjórnvöld neyðzt til að
efla völd lögreglu. Gamla nasistabragðið gæti
enn heppnazt. Ógnaröld vegna átaka nasista og
kommúnista á götunum opnaði Hitler leið til
valda. Margir voru þá reiðubúnir að fórna
frelsinu fyrir stöðugt stjórnarfar.
Þeir stjórnmálaflokkar, sem orðið hafa til á
Spáni að undanförnu, lofa góðu. Öflugasta
fylkingin er, samkvæmt skoðanakönnunum,
bandalag miðflokka. Því er spáð yfir 40 af
hundraði atkvæða. íhaldsflokki er spáð 18 af
hundraði og tasistaflokki þremur af hundraði.
Jafnaðarmenn virðast hafa nálægt 20 af hundr-
aði, en þeir eru enn klofnir í smáflokka og gæti
fylgið farið talsvert yfir 20 prósent, ef tekst að
sameina þá. Flokkarnir til hægri eru nokkuð
efins um lýðræðið, en raunverulegir lýðræðis-
flokkar hafa greinilega fylgi yfirgnæfandi
meirihluta kjósenda.
Pólitíkin breytir ekki sólarhæð, en íslenzkum
sóldýrkendum ætti að geðjast betur að skipta
við frjálsa menn en þræla.
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 12. FEBRUAR 1977.
A siðasta ári var framleiðslan á pepsí komin
upp í 50 milljón flöskur. Gert er ráð f.vrir 20%
aukningu á þessu ári.
Sovét-
menn
svolgra
ísig
límonaði
frá USA
— Skipta á vodka og pepsí
Það eru ekki bara Banda-
ríkjamenn sem svelgja í sig
pepsí og kók. Nú hafa
Sovétmenn smitazt af þessum
ósköpum og þar hanga nú uppi
alls konar auglýsingar um
ágæti pepsí, því Bandaríkja-
mönnum hefur tekizt að troða
pepsíi upp á Sovétmenn. Þeir
hafa nú drukkið þennan svala-
drykk frá því árið 1974. Þá
hófst framleiðslan í verksmiðju
við Svartahafið. A síðasta ári
var framleiðslan komin upp í
50 milljón flöskur og fer enn
vaxandi og er búizt viö að það
þurfi að auka framleiðsluna um
20 af hundraði.
Krúsjef drakk
átta flöskur
Pepsídrykkja Sovétmanna
hófst eiginlega með heimsókn
Krúsjefs til Bandaríkjanna árið
1959. Þá var Richard Nixon
varaforseti. Donald M.Kendall
var þá forstjóri Pepsí-
verksmiðjanna, en hann hefur
átt sinn þátt í því að Nixon
bauð sovézka gestinum upp á
pepsí, en ekki einhvern annan
drykk.
En Kendall sá fram í tímann
og Rússar tóku vel pepsíinu,
eins og Krúsjef, en hann drakk
hvorki meira né minna en átta
flöskur, þegar hann komst í
þennan drykk.
Þeir Kendall og Nixon gengu
svo frá því við Sovétmenn,
þegar sá siðarnefndi var
kominn i Hvíta húsið, að
Sovétmenn fengju nóg af
þessum bandaríska svaladrykk.
Pepsí í skiptum
fyrir vodka
Sovétmenn vildu ná sér í
góóan samning og það varð úr
að í staðinn fyrir að fá pepsí inn
í landið gerðu þeir samning við
Pepsí-fyrirtækiö að það seldi
vodka í Bandaríkjunum.
Samningurinn er þannig, að því
meira sem selt er af pepsí. því
meira fá Bandaríkjamenn af
vodka.
Sú tegund sem er á
markaðinum í Bandarikjunum
er tveimur dollurum dýrari en
sú algengasta sem þeir sjálfir
búa til. En Bandaríkjamenn fá
einnig kampavín sem er kallað
Nazdorovya og er sagt vera frá
timum Alexanders II. keisara
sem var uppi um 1870.
A síðasta ári var rússneskt
vodka um 70% af innfluttu
vodka á Bandaríkjamarkaði og
það flytur Pepsí-verksmiðjan
allt inn. Það munu vera um 115
þúsund kassar. Það er hægt að
tlytja meira inn og rússneskt
vodka nýtur sífellt meiri vin-
sælda í Bandaríkjunum. Pepsí-
fyrirtækið hefur auðvitað hag
af þessu og því meira sem þeir
geta troðið inn á rússneskan
markað því meiri líkur eru til
þess að pepsí komist til annarra
austantjaldslanda.
Fleiri verksmiðjur
handa þyrstum Rússum
Nú á að fara að bæta við
fleiri verksmiðjum í Sovétríkj-
unum. Pepsídrykkja þjóðar-
innar krefst þess. Rússar urðu
allt í einu óskaplega þyrstir.
Nýjar verksmiðjur eiga að rísa í
Moskvu. Leningrad og Tallin.
Pepsí er auglýstur sem
heilsusamlegur drykkur, sem á
að bæta allt mögulegt og
ómögulegt. En hvað sem aug-
lýsingar segja, þá virðast Sovét-
menn ánægðir með sitt.
Eitt vandamál hefur komið
upp við gosdrykkjasöluna, en
'það er flöskuskortur. Rússar
vilja nefnilega hirða og eiga
tvær af hverjum fimm flöskum.
Þrátt f.vrir að hægt sé að fá
'nokkurn pening fyrir þessar
|flöskur þá vilja pepsí-
aðdáendur eiga sínar flöskur.
Kók ú Ólympíuleikjunum
1980
Nú hefur Kókverksmiðjan
ekki látið keppinautinn sitja
einan að sældarbrauðinu,
heldur er búin að fá einkaleyfi
fyrir kóksölu á Ólympíuleikjun-
um i Moskvu 1980. Þá er
ómögulegt að segja hvernig fer
með pepsíið, kannski finnst
Sovétmönnum kók miklu betra.
En ef þeim finnst kók betra þá
fá Bandaríkjamenn minna af
Stolichnaya vodkanu, sem þeir
eru svo hrifnir af.
Nú er það forseti Bandaríkj-
anna, Carter, sem er vinur for-
stjórans í Kókverksmiðjunni og
kannski dregur hann Bresnev
að einhverjum kóksölustaðnum
og lætur hann drekka eins og
átta flöskur.
í lokin væri ekki úr vegi að
geta þess að Sovétmenn drekka
pepsíið sitt gjarnan blandað
vodka tii helminga i háu glasi.
Krúsjcf og Nixon gæða sér á límonaði árið 1959.
Þá tók sá 4amli sig til og drakk átta flöskur i
cinu.
Vodkað og kampavínið sem Rússar selja
Bandaríkjamönnum.