Dagblaðið - 23.08.1977, Blaðsíða 2

DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 23. AGUST 1977.
2
r
Um friðun h
Ingvar Agnarsson skrifar:
Eg legg til að hvalir verði
alfriðaðir hér við land og væri
það fyrst og fremst af mann-
úðarástæðum. Einhver tekju-
missir yrði af slíkri friðun. En
þó hygg ég að þann skaða mætti
bæta upp er fram í sækti og á
ólíkt skemmtilegri hátt en með
því að drepa þá eins og nú
tíðkast.
Við gerum talsvert til þess að
laða érlenda ferðamenn til
lands okkar og það sem við
getum boðið þeim að sjá eru
fossar og fjöll lands okkar,
fagurt útsýni í tæru lofti og
ómenguð náttúra. Þetta vilja
ýmsir sjá og leggja hingað leið
sína í þeim tilgangi.
Ef hvalir yrðu alfriðaðir
mundi þeim að sjálfsögðu
fjölga á ný. Þegar svo væri
komið mundi marga, bæði inn-
lenda og erlenda, fýsa að fara á
hvalaslóðir og virða fyrir sér
þessar stærstu skepnur jarðar-
innar, lífshætti þeirra og hreyf-
ingar í eðlilegu umhverfi
þeirra.
Hafa mætti sérstök skip í
förum með slíka ferðamanna-
hópa. Slíkar skoðunarferðir
piundu laða til landsins margan
ferðamanninn sem annars
kæmi ekki. Gæti svo farið að
ekki yrði minni hagnaður af
komu erlendra ferðamanna í
þessum tilgangi og af útgerð
slíkra farþegaskipa en nú er af
hinum hefðbundnu hval-
veiðum.
En jafnvel þótt svo yrði ekki
tel ég mikinn ávinning í því að
hætta þvalveiðum. Þar er um
mannúðarmál að ræða sem ekki
verður metið til fjár. Auk þess
er hér um umhverfisvernd að
ræða. Með friðun hvala væri
aukið á fegurð umhverfisins.
Margt er nú gert til verndunar
og fegrunar umhverfis og er þá
einnig tekið tillit til þeirra líf-
vera sem á svæðunum búa. Hér
er um vistfræði að ræða og líf-
fræðilega vernd umhverfis.
Mörg dæmi mætti nefna um
baráttu fyrir umhverfisvernd
(t.d. Mývatn, Laxá ). Er minna
upp úr því leggjandi að vernda
umhverfi landsins og auka á
Hvalategundin andarnefja. Frá rannsóknarlelðangri til Spitsbergen 1861.
fegurð og fjölbreytni dýralífs Þar eru stórhvelin athyglis- hnöttur okkar hefur nokkru
við strendur landsins? verðust enda stærstu dýr sem sinni alið.
BETRISKIPAN ELLI-
MÁLA SJÁLFSÖGÐ
OG AÐKALLANDI
Gísli Kristjánsson skrifar:
Undanfarin ár hefur mikið
verið skrifað um málefni
aldraðra. Sjálfur hef ég tekið
þátt í þeim. Fyrstu grein mína
skrifaði ég 23. des. 1966 og birt-
ist hún í blaði 3. júní 1976.
Síðan skrifaði ég 8 greinar sem
allar varða ellimálin og hafa
birzt í ýmsum dagblöðum.
Hvort þessar greinar hafa
nokkur áhrif haft um betri
framgang ellimála dæmi ég
ekki um, líklega þó lítil. Eg er
ekki svo vel að mér eða fær um
að vekja til rækilegrar umræðu
hin margþættu mál sem varða
ellina, sem ég ætti þó að vera
kunnugur af eigin reynslu,
fæddur 1893. Samt hefur
málum aldraðra þokað fram til
bættra lífskjara hin síðari ár.
Fyrir fáum árum voru skv.
manntali um 9% miðað við
„Græna
byltingin”
iTjornmm
0317-3852 skrifar:
Það er til háborinnar skamm-
ar að „grænu byltingarinnar"
skuli helzt gæta í Tjörninni,
þessari bæjarprýði Reykvík-
inga.sérstaklega vesturbæingá-
Væri það ekki verðugt verkcfni
fyrir íbúasamtök vesturbæjar
að hreinsa slýið í burt. Er ekki
hægt að hagnýta þetta slý eitt-
hvað?
■i. ■ ■■■■—
konur og karla 65 ára og eldri,
aldraðir. Hvers vegna var
miðað við 65 ára aldur? Slíkt
skraf hræðir. Ellilífeyrisaldur
er eins og allir vita 67 ár. Fólk
innan sjötugsaldurs er að öllu
eðlilegu, varðandi þrek og
heilsu, fullvinnandi.
Islendingar, 70 ára og eldri,
eru í dag má segja 6.4% og enn
vinnufærir. Allt fólk við
sæmilega og eðlilega heilsu
vinnur hiklaust nánast fullan
vinnudag 70 ára og lengur
margir hverjir. Hér er víða
skortur á vinnuafli, gagnstætt
því sem er í öðrum Evrópu-
löndum þar sem að sögn er
þjakandi atvinnuleysi.
Hvers vegna er ekki miðað
við 70 áraaldur tilellilifeyrisen
úr því gert betur við ellilíf-
eyrisþega? Hvers vegna er
miðað við aldurstakmark sem
tekið var eða ákveðið fyrir
einni öld í fjarlægu landi?
Hvers vegna ekki að breyta í
skyndialdurstakmarki á tslandi
í 70 ár og þar með létta
áhyggjum varðandi framfærslu
aldraðra?
Ungt fólk’ getur því miður
misst heilsu en aðstoð til
þeirra, sem fyrir því
óláni verða, eróviðkomandielli-
málum. Hjálp til þeirra verður
að koma eftir öðrum leiðum og
gerir það.
Eftir breytingu aldurstak-
marks ellilífeyrisþega sýnist
auðvelt að búa betur að
öldruðum sem aðeins hafa til
framfærslu sinn ellilífeyri, sem
margir telja nauman eins og
verðlagi er háttað, þótt aðeins
sé um að ræða bráðnauðsynleg-
ustu lífsnauðsynjar.
Kostnaður þessa fólks vegna
skemmtana, s.s. kvikmynda og
sjónleika, er nánast enginn.
Fóikið situr heima og nýtur
sjónvarps og hljóðvarps en ætti
að vera undanþegið afnota-
gjaldi velflest. Síminn er því
öryggistæki og ætti að lúta hinu
sama. Einstaklingar og
háöldruð hjón, t.d. á áttræðis-
aldri og níræðisaldri, reyna af
fremsta mætti að komast af
með ellilífeyrinn sinn.
Eigin íbúð er þessu fólki
kær, einnig munir og minjar,
og það vill leggja mikið á sig og
meira en það er auðveldlega
fært um vegna þeirra. Margt er
frá þeim dögum þegar það var
ungt og þrekið óskert. Það vill
dvelja í ibúð sinni þar til yfir
lýkur sé það framkvæmanlegt.
En ber þjóðinni að létta því
þetta? Það sparar henni
milljónatugi í stað þess að
hverfa til elli- og hjúkrunar-
heimila. Þar er daggjaldið
reiknað í þúsundum, jafnvel
tugþúsundum eftir þvl hversu
þjakað fólkið er orðið.
öldruðum hjónum eru
ætlaðar í ellilífeyri um 370 kr. á
dag í eigin íbúð til framfærslu
eða sem svarar hálfri
brauðsneið, að vfsu vænni, á
veitingastað. Munurinn er
mikill.
Hvað meina háttvirtir stjórn-
endur landsins og allmikið
ráðandi málum þegar þeir láta
hafa eftir sér annað eins og
„Engar ölmusur en hækka elli-
lífeyri"? Á þessu hefur verið
stagazt lengi. „En hvenær
koma, kæri minn, kakan þín og
jólin"? Svo mælti Þorsteinn
Erlingsson af öðru tilefni þó.
Tveir gamlir njóta veðurblfðunnar (DB-mynd Hörður). Innfellda
myndin er af bréfritara.
Hækkunin kemur seint og
hægt. Vingjarnleg orð herrans
eru sögð til að særa sem minnst
og þurfa sem minnst að standa
við og umfram allt að skaða sig
og sinn flokk sem allra minnst 1
sviptingum við andstæðingana
um völd, fylgi og yfirráð. Er
ekki hægt að kalla hjálp við
aldraða og öryrkja, þar með
talda ellilífeyrisþega, ölmusu?
Já, bara allt eins og það leggur
sig ölmusu?
Heilsugæzla er mikils virði
og ekki sízt varðandi aldraða.
Það má lækna eða að minnsta
kosti létta fólki ýmsa kvilla sem
fylgja elli, sé í tíma leitað ráða
Iæknanna sem að minni
reynslu eru undantekningar-
laust eða lítið hinir beztu og
þörfustu í þjóðfélagi voru að
öllum góðum og nýtum ólöstuð-
um. Þar er tillaga mín að nú
þegar á næsta Alþingi verði
aldurstakmarki tií ellilífeyos
breytt úr 67 árum í 70 ár. Eg
skora á alþingismenn að hespa
þessu af fyrir næstkomandi
jólafrí. Hugleiðið þetta nú,
góðir menn.