Dagblaðið - 26.06.1978, Blaðsíða 13

DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 26. JÚNÍ 1978.
Guðbjartur Pálsson og
Einar Agústsson áttu
einkaviðskipti saman
Um banka, afætur og efnahagslíf undirheimanna
áfram. Hvort Véladeild SlS óskað þess
eða eitthvert annað samvinnufyrir-
tæki Framsóknar gerði það, veit ég
ekki.
Þrátt fyrir bullandi skuldir hafði
Guðbjartur allar götur siðan yfirdrátt-
arheimild í bankanum, þar gat hann
selt vixla nær takmarkalaust og af
honum voru keypt skuldabréf í stórum
stíl. öll nema þessi viðskipti nokkrum
milljörðum króna á núverandi
verðgildi. Til samanburðar má geta
þess, að skuld Reykjavikurborgar, sem
er allnokkurt fyrirtæki, við Lands-
bankann, nemur nú um 500 milljón-
um króna og þykir mörgum nóg um.
Þessu til staðfestingar birti ég mei
þessari grein bréf, undirritað a.
einstaklingnum Einari Ágústssyni,
sem hljóðar þannig:
„Rv. 3/6 1970 — Guðbjartur Páls-
son, Bragagötu 38 A, hefur í dag
afhent mér eftirfarandi:
1) Skuldabréf útg. 30/7 ’69 að upphæð
kr. 300.000. — v. Svans Halldórsson-
ar.
2) Skuldabréf útg. 15/5 1970 að
upphæð kr. 200.000.- útg. Garðar
Sigm.son.
Móttekið:
Einar Ágústsson.”
Um árabil þótti kunnugum og
ókunnugum fjármálavafstur
Guðbjarts heitins Pálssonar, „leigubif-
reiðarstjóra” og fyrrverandi fram-
kvæmdastjóra, í hæsta máta undar-
legt. Umsvif hans bentu til, að þarna
væri á ferðinni stórfyrirtæki, stórveldi
í íslenzkum fjármálaheimi. Sérstaklega
þótti mönnum athyglisvert og jafn-
framt furðulegt hversu greiðan aðgang
hann átti að bankastofnunum.
Mönnum var almennt óskiljanleg sér-
leg fyrirgreiðsla, sem hann naut í
bönkum.
lagi Samvinnusparisjóðinn og síðar
Samvinnubankann. Þar virðist hann
hafa getað gengið inn og út eftir
hentugleikum svo sem honum
þóknaðist.
Opinberlega hefur bankaráð
Samvinnubankans skýrt frá þvi, að
skýringin á þeirri fyrirgreiðslu, sem
Guðbjartur Pálsson fékk I bankanum,
hafi stafað af ósk frá Véladeild Sam-
bandsins um fyrirgreiðslu vegna bif-
reiðakaupa. ' Þetta var á árunum
1962-1965.
Siðar fór Guðbjartur á kúpuna
vegna þessara bilakaupa og bilaleigu
sem hann rak. En lánafyrirgreiðslan i
Samvinnubankanum hélt hins vegar
„Engin tengsl"
sagði Einar
Ýmsar skýringar hafa verið á lofti
um ástæðu þessara viðskipta Sam-
vinnubankans og einstaklings, sem
ekki stóð i neins konar rekstri, manns
sem ekki bar skatta um margra ára
skeið og fékk raunar greitt með sér frá
yfirvöldum eitt árið.
Æ ofan i æ hefur því verið haldið
fram, að ástæða þess, að Guðbjartur
átti jafngreiðan aðgang að Sam-
vinnubankanum og raun ber vitni,
hafi verið sú að einhvers konar tengsl
hafi verið á milli hans og Einars
Ágústssonar utanríkisráðherra, sem
þá var bankastjóri Samvinnubankans.
Þessi kenning borin undir Einar
Ágústsson í viðtali, sem birtist í
Þjóðviljanum 25. september 1976. >ar
lýsti utanrikisráðherra yfir því, að á
milli hans.og Guðbjarts væru engin
persónuleg tengsl. Spurningunni
svaraði Einar þannig:
„Ég vil i fyrsta lagi segja, að milli
okkar Guðbjarts Pálssonar eru engin
tengsl.hvorki fjármálaleg, né annars
eðlis. Hitt er satt, að þegar ég var
bankastjóri i Samvinnubankanum
hafði hann þar nokkur (sic.) viðskipti.”
Um það hvort milljarðaviðskipti séu
réttnefnd „nokkur viðskipti” skal
ósagt látið.
Hitt er verra, að með þessari yfir-
lýsingu i „hreinsunarviðtalinu”
svonefnda skýrir Einar Ágústsson
utanrikisráðherra rangt frá. Hann ver
með ósannindi. Einn af æðstu
embættismönnum þjóðarinnar gerir
sjálfan sig að ósannindamanni með
þessum orðum.
Persónuleg
kvittun
Einar Ágústsson utanríkisráðherra
veitti með öðrum orðum viðtöku
skuldabréfum, sem á núgildi fallandi
krónu nema 4.500.000.— fjórum og
hálfri milljón króna.
Móttökukvittunin er ekki móttöku-
kvittun bankastjórans Einars Ágústs-
sonar. Ofangreind kvittun er persónu-
leg kvittun frá Einari Ágústssyni til
Guðbjarts Pálssonar.
Kvittunin er rituð á persónulegt
bréfsefni Einars Ágústssonar. Hún er
ekki rituð á bréfsefni Samvinnubank-
ans og hvergi kemur fram, að Einar
Ágústsson hafi veitt þessum skulda-
bréfum viðtöku sem bankastjóri. Guð-
bjartur Pálsson hefur afhent mér, segir
í bréfinu.
Auk þess má benda á, að í fyrr-
nefndu viðtali við Þjóðviljann kveðst
Einar hafa allt frá árinu 1963 verið í
„svona minniháttar” störfum í Sam-
vinnubankanum.
Þá má benda á, að bankastjórar al-
mennt veita ekki viðtökukvittanir á
borð við þá, sem hér hefur verið birt.
Kaup á skuldabréfum heyra til starfi
verðbréfadeilda bankanna.
Með þeim upplýsingum, sem hér
hafa verið lagðar fram, hafa grun-
semdir manna um óútskýrð tengsl
Guðbjarts Pálssonar og Einars
Ágústssonar verið staðfest.
Spurningin, sem eftir stendur, er
þessi: Hvernig stendur á því, að einn
af æðstu embættismönnum þjóðarinn-
ar á i viðskiptum við mann, sem orð-
aður hefur verið við meint fjármála-
misferli, sem sennilega á sér ekki lika í
Hér var um að ræða svo margar
bankastofnanir, en þó einkum og sér í
ENDURVINNSLA
Hvað er nú það? Endurvinnsla er
notkun aftur og aftur á hráefni. Til
dæmis eru bifreiðar bræddar niður og
járnið notað til smíða á nýjum árgerð-
um. Þetta er ekki vinsælt umræðuefni
i neyzluþjóðfélagi þegar uppgangstím-
ar eru, þá er öllu fleygt og kallað „ein-
notavörur.
En í dag gengur ekki vel hjá Vestur-
löndunum. Af hverju er atvinnuleysi?
Af hverju er allt að koðna niður með
kreppueinkennum?
Vegna þess að mikið af orku Vest-
urlandanna hefur farið i að brauðfæða
Austantjaldslöndin á meðan þau hafa
eytt allri umframorku í uppbyggingu
hergagnaiðnaðar. Við erum að átta
okkur og endurvinnsla er nú í algleym-
ingi. Málmar hverfa þessa dagana af
markaðinum í stórum stil, verðhækk-
anir, óöryggi o.fl.
Vesturlönd eru að taka við sér. Ný-
lendustríð eru að hefjast á ný i Afríku
og víðar eru menn að hópast saman
fyrir stóra stríðið.
Vopnaframleiðsla hefur aldrei verið
hlutfallslega meiri þáttur í mannára-
notkun i sögu mannkyns en hún er í
dag. Flestallar rannsóknir á tæknisvið-
inu miða að fullkomnun hernaðar-
tækja. Úrgangsmálmar eru bræddir
niður á ný, pappir endurunninn.
Stefnt er að þvi að nota alla hluti aftur
og aftur og heitir þessi starfsemi re-
cycling á ensku. Það harðnar í heimin-
um, en við lslendingar hendum ennþá
og eyðum eins og engin önnur lönd
væru í heiminum en við. Það sem við
hendum er 99% innflutt efni, efni sem
búið er að greiða dýr flutningsgjöld af
yfir hafið, söluskatt, dreifingarkostnað
og svo framvegis. Umbúðir aðallega
og dagblöð, matvara o.fl.
Við Reykvíkingar erum að fylla upp
Gufunesið af drasli og hver byggð
hefur sitt Gufunes, rottugang og við-
bjóðslega lykt.
Við verðum að hefjast handa i þess-
um efnum og fylgjast nánar með því
sem er að gerast í þessu úti í heimi.
Ef tekst að endurnota 10% af þvi
sem við annars myndum fleygja, þá
Kjallarinn
Fríðrik Á.Brekkan
þýðir það I raun 10% kauphækkun.
Með auknum sparnaði og ráðvendni
má auka þetta hlutfall enn.
Kjallarinn
Halldór Halldórsson
samanlagðri Islandssögunni? Hvað
ligguraðbaki?
Er skýringin
í máisskjölum?
Sjálfur á ég ekki svör við þessum
spurningum og ég vil ekki hafa uppi
neinar getsakir um ástæður þessara
viðskipta. Hins vegar er ég sann-
færður um, að skýringuna megi að
einhverju leyti finna i skjölum Guð-
bjartsmálsins svokallaða, sem nú
hefur legið ohreyft hjá embætti rikis-
saksóknara i nærfellt eitt og hálft ár.
Þetta kann jafnframt að vera ástæða
þess, að málið hefur verið „saltað” í
dómskerfinu.
Málið snýst nefnilega ekki einungis
um fjármálaumsvif Guðbjarts Páls-
sonar, heldur tuga annarra manna.
Málið er „viðkvæmt” og það er stór-
pólitískt.
Það er þvi ekki nema eðlilegt, að sá
grunur læðist að manni, að dómsmála-
yfirvöld séu að þagga niður mál af
pólitískum ástæðum. Þvi vil ég helzt
ekki trúa.
„Ofsóknir"
og upplýsingar
Mér er Ijóst. að ýmsir verða fljótir
til að túlka þessi skrif sem pólitískar of-
sóknir. Þeir um það. Raunar vil ég
geta þess, að ofangreindar upplýsingar
hafði ég undir höndum fyrir kosning-
ar. Ég komst hins vegar að þeirri
niðurstöðu, að meðan á.kosningabar-
áttu stendur á íslandi má ekki segja
satt. Sérstaklega hafði ég í huga menn
eins og Guðmund G. Þórarinsson,
sem æ ofan í æ hafa úthúðað starfi
manna, sem hafa leyft sér að gagnrýna
stjórnmálamenn og yfirvöld á grund-
velli staðreynda og upplýsinga. í hans
huga er gagtirýni ofsókn.
Almenningi er hins vegar fyllilega
treystandi aðdæma sjálfur. Hann þarf
ekki á „leiðsögn” manna eins og Guð-
mundar G. Þórarinssonar eða slíkra
að halda.
Tekið skal fram, að ég er ekki að
bendla Guðmund við Guðbjartsmálið
eða Samvinnubankamálið, eins og
mætti allt eins nefna það.
Ég hef um nokkurt skeið unnið að
eigin athugunum á Guðbjartsmálinu
svonefnda. Þessi grein er formáli að
niðurstöðum mínum, sem munu birt-
ast hér i Dagblaðinu á næstunni. Þetta
er aðeins forsmekkurinn.
Halldór Halldórsson.
Stöndum nú einu sinni saman
og gerum eitthvað af stefnumarkandi
viti. I augnablikinu höfum við ársfor-
skot á atvinnuleysið miðað við aðrar
þjóðir.
Margt fleira er i vændum, en þeir
sem sækja Bilderberg fundi eru
bundnir þagnareiði og þeir sem ekki
kunna að lesa á milli línanna eða kæra
sig ekki um það, þeir fá aldrei að vita
neitt fyrr en breytingin stendur fyrir
framan þá, svart á hvitu.
Málið í dag er að eignast sem dýrast
og bezt af öllu. Samnefnarinn kann að
verða innihaldsleysi og þreyta. Málið á
morgun verður að komasi út úr sjálf-
skaparvítinu.
Vonandi hefur einhver nennt að
lesa þessa hugvekju þóttekki fjalli hún
um X- og kosningar, X hitt og þetta.
Greinin fjallar aðeins um einn flokk,
skynsemisflokkinn. Hvenær kjósa
menn hann?
Friðrik Ásmundsson-Brekkan.