Dagblaðið - 04.09.1978, Blaðsíða 10

10
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. EyjóHsson. Ritstjórí: Jónas Krístjónsson.
Fróttastjór Jón Birgir Pótursson. Rrtstjómarfulltrúi: Haukur Holgason. Skrífstohistjórí rttstjómar
Jóhannes ReykdaL íþróttir: HaNur Simonarson. Aflstoí rfróttastjórar Atíi Steinarsson og Ómai
Valdimarsson. Handrít: Ásgrímur Pálsson.
Bladamenn: Anría Bjaríiason, ÁsqeiTíómasson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur Sigurfls-
son, Guflmundur Magnússon, HaUur HaMsson, Helgi Pótursson, Jónqs Haraldsson, Ólafur Geirsson,
Ólafur Jónsson{ Ragnar Lár., Ragnhtáflur Kristjánsdóttir. Hönnun: Gufljón H. Pálsson.
Ljósmyndir: Ari Kristinffton Ami Póll Jóhannsson, Bjamleifur Bjamleifsson, Hörflur Vilhjálmuoiv
Ragnar Th. Sigurflsson, Sveinn ÞormóflssOn.
Skrífstofustjórí: Ólafur Eyjólfssorí. Gjaldkeri: Þróinn Þorieifsson. Sökistjórí: Ingvar Sveinsson. Dreifing-
arstjórí: Már E.M. HaUdórsson.
Ritstjóm Síðumúla 12. Afgreiðsla, óskríftadeNd, augtýslngar ogskrifstbfur Þverhohi 11.
AOalsími blaflsins er 27022 <10 línur). Áskríft 2000 kr. ó mónufli innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakifl.
Setning og umbrot Dagblaflið hf. Siflumúla 12. Mynda- og plötugorfl: HUmir hf. Siflumúla 12. Prentun:
Aryskur hf. Skoifunni 10. ■
Minnkun flotans
Ekki þarf að fara í grafgötur um
nauðsynina á minnkun íslenzka fiski-
skipaflotans. Offjárfesting í fiskiskipum
síðustu árin er staðreynd, sem allir viður-
kenna, sem skyggnzt hafa í málið. Þvi fé
hefði betur verið varið til annarra hluta.
Minni hætta væri þá á lífskjaraskerðingu landsmanna.
En hve mikil er offjárfestingin og hve mikil þyrfti
minnkun flotans að vera?
Eðlilegt er, að menn greini á um það atriði. Því er
haldið fram, að atvinnulíf hafi eflzt á ákveðnum stöðum
með tilkomu skuttogara þar. Mönnum sést yfir, að með
skuttogurunum hefur aflanum einungis verið dreift með
öðrum hætti en ella hefði verið. Það hefði mátt gera með
ódýrari stjórnunaraðferðum. Aflanum, sem veiða má við
ísland án þess að ganga of nærri þessari auðlind, eru
ákveðin takmörk sett. Þeim takmörkum verður ekki
breytt með aukningu flotans umfram eðlileg mörk.
Auk annars sem fyrir liggur um þetta viðfangsefni má
geta kandidatsritgerðar í viðskiptafræði, sem Hilmar
Victorsson lagði fram á síðastliðnum vetri, þar sem
þessum spurningum er svarað á grundvelli nákvæmra
útreikninga.
Hilmar segir: „Það er augljóst, að viðbótarsókn gefur
ekki viðbótarafla, og verður því aðeins um dreifingu
aflans að ræða, sem hefur í för með sér skertan hlut
hvers og eins.” Hann rekur afleiðingar of mikillar fjár-
festingar í fiskiskipum.
í fyrsta lagi lakara hráefni, þar sem sá fiskur sem
veiðist smækkar stöðugt. Þetta hefur í för með sér dýrari
vinnslu, lakari vöru og lélegri afkomu vinnslustöðva.
í öðru lagi tapútgerð, lök lifskjör fólks í útvegi og
þjóðarinnar og stórkostlegt tjón fyrir þjóðarbúið, tjón,
sem meta má í milljörðum króna.
í þriðja lagi er stefnt í glæfraspil með það fjöregg
þjóðarinnar, sem auðlindir sjávarins eru. Við höfum gott
dæmi um hvað gerist ef fiskstofn eyðist, þar sem síldar-
stofnarnir eru.
Hilmar kemst að þeirri niðurstöðu, að sóknin hafi
verið í jafnvægi árin 1969—1970. Síðan hafi flotinn
orðið mun afkastameiri með fjölgun togara og hrygn-
ingarstofninn minnkað hröðum skrefum. Árin eftir 1970
jókst sókn útlendinga hingað, og hafði það sín áhrif á
minnkun hrygningarstofnsins. Sóknarþunginn var þegar
orðinn of mikill í botnfiskstofnana. Til að halda sömu
sókn hefði fjöldi skuttogara orðið 60 en nálgast nú
töluna 80. Sextíu skuttogarar hefðu þegar verið of mikill
fjöldi.
Hilmar segir, að veiðiflotann eða sókn hans þurfi að
minnka um að minnsta kosti fjörutíu af hundraði frá því
sem nú er. Til að auka nýtni flotans þurfi skuttogurum
að fækka úr um það bil áttatíu í fimmtíu.
Óhætt væri að fækka bátum af stærðinni 100—299
lestir um 60—70 skip án þess að skerða hlut annarra
báta. Fiskiskipum frá 50 til 100 tonn þurfi að fækka um
50 báta.
Heildarbolfiskaflann þarf að minnka nokkuð, og ætti
hann að vera á bilinu 410—440 þúsund lestir, á ári, segir
Hilmar. Þennan afla er hæglega hægt að veiða með
fjörutíu prósent minni flota og virkri stjórnun veiða.
Niðurstöður ítarlegrar rannsóknar þessa viðskipta-
fræðings á þessu umdeilda viðfangsefni hníga í sömu átt
og aðrar athuganir sérfræðinga, sem birzt hafa í Dag-
blaðinu. Sú ríkisstjórn, sem ber höfðinu í steininn
andspænis þessari fjárfestingarvitleysu, er beinlínis þjóð-
hættuleg.
DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 4. SEPTEMBER 1978.
HROSSAMARKAÐUR
ÁHUNDADÖGUM
Mörg ár eru nú siðan Jörundur
fyrsti íslandskóngur afsalaði sér
stjórnartaumum eftir fræga landreisu.
í lok hundadaga annó 1978 klifraði
Jörundur annar alias Ólafur
Jóhannesson upp i veldisstólinn yfir
íslandi ásamt bolsévíkum og norsku
landnámsfólki. Spumingin er nú hvort
sundurþykkum hópi málaliða
Jörundar seinni endist öreindið til
annarrar landreisu áður en næstu
kosningar ganga i garð? Eða mega
sumir hverjir nýþingmenn hundadaga-
stjómar axla skinnin i vetur og smyrja
pólitíska nái hvor annars í kuldanum
bakvið Alþingisgarðinn?
Óneitanlega eru sæmilegar horfur á
að nýbarin stjórn kembi aldrei gráar
hærumar. Möguleikar Sjálfstæðis-
flokksins til aðendurheimta og jafnvel
bæta fyrri líkamsburði eru annað
hvort nú eða aldrei.
Endursmfðuð
Sóvéthækja
Venjulegur islenzk/norskur demó-
krati þarf vissulega að temja sér
nokkurt meinlæti til að hafna alþjóð-
legri risnu ráðherradóms utanríkis-
mála. Að ógleymdum vallarins lilju-
grösum i rósagarði Carters Banda-
ríkjaforseta. Vegurinn er langur úr
rökkvuðum kjallara Fræðslumynda-
safns rikisins og upp á yfirborð
kræsinganna í stjómarráðinn.
Benedikt Gröndal sprakk eðlilega á
föstunni og mun þvi væntanlega verða
flokki sinum þungur á fóðrum i næstu
kosningum.
Þeir eru teljandi á fingrum vinstri
handar sem kusu Alþýðuflokkinn
vegna návistar Benedikts Gröndal
fræðslumyndastjóra. Hamagangur
Vilmundar Gylfasonar vann
flokknum það fylgi sem sköpum skipti.
Þúsundir kjósenda vildu þvi sjá
Vilmund takast glimuklæddan á við
Faríseana á spiiltu markaðstorgi
banka, tollheimtumanna og annars
konar'syndara. En svo bregðast kross-
kratar. Áður en Benedikt gól þrisvar
hafði Vilmundur afneitað kjósendum
sínum tvisvar.
Kosningabarátta kratanna var
viljandi gerð loðmælt, þokukennd og
reikul í spori. Fjöldi fólks hélt sig þess
vegna vera að kjósa frekar hægra
sinnað framboðsfólk með borgaralega
hagsmuni og landvarnir i farangrin-
um Umbótakjaftæði Vilmundar
Gylfasonar hljómaði auk þess vel í
gjallarhomum. En nú er bleik bmgðið:
Sókn fræðslumyndastjórans eftir
mannvirðingum hefur klofið Alþýðu-
flokkinn i herðar niður. Norska betli-
féð er i rauninni það eina sem heldur
flokknum saman þessa dagana.
Annars vegar standa vængstýfðir
lensuriddarar Vilmundar Gylfasonar
framrni fyrir malandi vindmyllum
sínum. Hins vegar glottir bitlingasveit
fræðslumyndasatjórans og sveipar sig
Kjallarinn
ÁsgeirHannes
Eiríksson
lifir nætur en Lúðvík sezt að stjórnar-
smíði innan um gengisföll og
ameriskar herstöðvar.
Helzta sameiningartákn innan
sundurleitrar hjarðar bolsevika á
íslandi er tilbúinn ágreiningur við
aðra landsmenn um bandarískar Nató-
stöðvar. Svokallaður verkalýður
kreppuára og vökulaga býr nú við
efnahagslegt sjálfstæði i borgaralegri
hagsæld. Ofvaxnir grjótkastarar torgs-
ins þykjast þó enn mæla fyrir munn
allrar vinnandi alþýðu. Velmegun
landsmanna er þeim Þrándur i Götu
að finna sennilegan tón i boðskapinn.
Styrjöldin og bandarískur Natóher
kom þvi bolsévíkum sem engill af
himnum sendur til að brýna væran
lýðinn.
Alþýðubandalagi bolsévíka er i
rauninni stjómað af járngráum flokki
kapitalista bæði innlendra og útlendra.
Þar er gróðahyggjan helgur dómur og
lapin volg með móðurmjólkinni. Þar
hefur og sjálft hermangið stærsta sál.
Kapitalistar öreiganna vita öðrum
kapitalistum betur að Nató-virkin
verða aldrei rifin. Þau eru aðeins sá
hluti efnahagslegra tengsla við vest
ræn grannríki sem fljóta á yfirborðinu
Neðan jarðar og sjávar liggja hins
vegar þeir hagsmunaþræðir sem mál
skipta: Freðfiskmarkaðir, loftferða
samningar, lánstraust Seðlabanka
mannvirkjagerðir og ótal aðrir verð
miðar hermangsins. Þetta skilur bur
geisastétt Alþýðubandalagsins þótt
leynt fari. Einn fyri ralla og allir fyrir
Skyldi Jörundi öðrum endast úthald til
annarrar landreisu með málaliðum
sinum úr hópi bolsévika og norskra
landnema?
nýjum húsgangsklæðum enda komin á
launaskrá sem áþreifanleg hækja
austanroðans yfir Sovét-lslandi.
Kjósendur Alþýðuflokksins skyldu
nú gaumgæfa vel hvort þessi
hryggðarmynd nýja flokksins á gamla
grunninum sé í einhverju samræmi
við það mynstur sem þeir vildu prjóna
i kjörklefum fyrr i sumar: Ólafur
Jóhannesson i hásæti og bolsévíkarnir
seztur á fótskör. Hvert einasta orð
Vilmundar Gylfasonar liggur nú dautt
og ómerkt innan um jarðneskar leifar
flokksins börnum og hröfnum að leik.
Spilverkur
bolsévíkanna
Undirritaður hefur löngum þótzt
merkja ótviræðan skyldleika i lát-
bragði Lúðviks Jósepssonar bolsevíka
og danska æringjans Victor Borge.
Samlíkingin er fullkomin þegar Borge
sezt við spilverk sitt og er staðráðinn í
að leika engan alvörutón það sem eftir
Fótrakir göngumenn á Keflavikur-
vegi hafa i raun réttri hlaupið fyrsta
april í hverri göngu. Það hvorki er né
verður fararsnið á hernum. Allra sízt
undir ráöstjórn. 1 næsta skipti skyldu
göngumenn hafna hefðbundinni
Keflavíkurleið. Betur skyldu þeir taka
pjönkur sinar og ganga úr Alþýðu-
bandalaginu i einfaldri röð og stofna
sinn eigin flokk til flutnings hers úr
landi. Hjá Alþýðubandalagi skipta
þeir aðeins máli frá kl. 10 til 23 á kjör-
degi.
Landsfund strax!
Sjálfstæðisflokkurinn getur staðið
með pálmann í höndum i næstu lotu.
Bitlingasultur nýliða í hundadaga-
ráðuneyti Ólafs Jóhannessonar er lik-
legur til að naga sundur innviði
stjórnarsáttmála og mylja kjörfylgið af
þeim flokkum. Sjálfstæðisflokkurinn
stendur þvi frammi fyrir einstöku
happi að safna saman fyrra atgervi.
Endurreisn flokksins mun þó renna
hljóðlát út i sandinn ef upphafið
gleymist í byrjun. Landsfundur er
fyrsta skrefið. Siðan koll af kolli.
Ásgeir Hannes Eiríksson
verzlunarmaður.
r—"
Sigur verkalýðssamtakanna
1 dag, 1, september, heldur hið nýja
ráðherralið til Bessastaða með Ólaf
Jóhannesson í broddi fylkingar til að
taka við stjórnarforystu íslenska lýð-
veldisins. Ný vinstri stjórn er stað-
reynd. íslensk alþýða hefur i dag unn-
iðdýrmætansigur.
Varnarbarátta verka
lýðshreyfingarinnar
Allt frá því afturhaldsstjórn ihalds
og framsóknar tók við stjórnartaum-
unum fyrir fjórum árum hefur verið
háð hér á landi hatrammt stéttastríð.
Sú stjórn setti sér strax að marki að
lækka kaupmátt launa um 20—30%.
Þessu stefnumiði var dyggilega fram-
fylgt. Verkalýðssamtökin brugðust
hart við og háðu langvinna varnarbar-
áttu, oft með erfiðum verkfallsaðgerð-
um. Með sólstöðusamningum ASÍ i
fyrra og fyrstu verkfallsaðgcrðum
BSRB síðar á árinu tókst verkalýðs-
hreyfingunni loks að rétta sinn hlut að
mestu. Hinn faglegi styrkur og sam-
staða verkalýðssamtakanna kom
afturhaldsstjóminni í opna skjöldu.
Þau skyldu líka fá að kenna á því.
Samningana í gildi
Með kaupránslögunum alræmdu i
febrúar sl. verða svo ný kaflaskil í
stéttastríðinu. Öll verkalýðssamtök
landsins stóðu saman að óvenjulegum
verkfallsaðgerðum 1. og 2. mars til að
mótmæla ósvífinni árás á kjör og
samningsrétt en Verkamannasam-
bandið hélt síðan aðgerðum áfram
með útflutningsbanni. Baráttu verka-
lýðssamtakanna var að sjálfsögðu
beint gegn þvi pólitiska valdi sem var
að brjóta á þeim. Og i rökréttu fram-
haldi af þessu hvöttu ýmis verkalýðs-
samtök -félagsmenn sína til að kjósa
ekki kaupránsflokkana. Kosningarnar
í vor og gifurlegur ósigur stjórnar-
flokkanna var uppgjör alþýðunnar við
ihald og kauprán. Það hafði áþreifan-
lega sannast að kjörseðillinn er vopn á
kjarabaráttu. Ríkisstjórnin hrökkl-
aðist frá. En sigurinn var samt ekki i
höfn. Eftir var að mynda ríkisstjórn
sem tryggði fulla atvinnu og setti
samningana i gildi. Um það hafa
stjórnmálaátök sumarsins staðið.
Einangrum
Alþýðubandalagið
Það var strax Ijóst hvað afturhaldið
i landinu ætlaði sér. íhaldið, atvinnu-